Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 23 TEMMUZ 2022 CUMARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Kur korumalı mevduat: Çıkışı zor sistem de aynı durum mevcuttur. KKM’ye dü- görülerinin isabet derecesiyle ilintilidir. DOÇ. DR. FIKRET KARTAL KKM; ülkenin ekonomik geleceğini riske atmayı göze almak şük talep, diğer bir pencereden bakınca Reel ve finansal piyasaların otoriteyi iz- OSTIM TEKNIK ÜNIVERSITESI koşuluyla, girişi kolay, çıkışı oldukça zor bir sistemdir. olumlu görülebilir. Çünkü sistemin bü- lemesi ise ancak belirtilen koşula bağlı, ur korumalı mevduat (KKM) sis- lemi olan “bankalar mevduatı hesabı” alınarak ağustos sonu için hesapla- ikincil bir sonuçtur. yüklüğü ve ileride yaratacağı tahribat temine dahil olan mevduatın va- üzerinden bankalara ödenmiş olması ge- ma yapılmıştır. Müşteri için iyi bir se- arasında doğrudan ilişki mevcuttur. KKM; ülkenin ekonomik geleceğini Kdesi Mart 2022’nin son haftasın- rekmektedir. TCMB’nin maliyet konu- çenek, Hazine ve Türkiye’nin geleceği riske atmayı göze almak koşuluyla, giri- dan itibaren gelmeye başlamış, haziran Döviz krizi olasılığı sunda her ay açıklama yapması, şeffaflı- için kötü bir kurgu olan KKM; anapa- şi kolay, çıkışı oldukça zor bir sistemdir. sonu itibarıyla yaklaşık 3 ay 1 hafta geç- ğın zorunlu kıldığı bir davranıştır. ra ve faiz korumalı, kur artış riskini or- KKM’nin istenen başarıyı sağlayama- Azalan yabancı sermaye ve düşen miştir. TL mevduat üzerinden sisteme ması sistemde güncellemeleri, ihracatçı- tadan kaldıran bir ürünü içermektedir. döviz rezervlerinin bulunduğu bir or- geçen fonların Hazine üzerinde yarattı- Gelecek için kötü lar ve bankalar üzerinde diğer zorlayıcı 8 Temmuz itibarıyla KKM’de 1 milyar tamda, kendini iyice hissettiren dö- ğı yük, haziran sonu itibarıyla 37.2 mil- Dolar kurunun 17.5 seviyesinde kal- 66 milyon TL’lik mevduat bulunmakta- araçların kullanılmasını gündeme getir- viz krizi olasılığı, KKM’den çıkışı gün- yar TL’dir. Ancak döviz mevduatı üze- ması halinde, Aralık 2021- Mayıs 2022 dır. Bu tutar toplam mevduatın yüzde miştir. Sermaye hareketlerinin serbest deme dahi getirmemektedir. İstikrarın rinden sisteme geçen fonlar için Tür- döneminde sisteme dahil olan mevdu- olduğu bir sistemde, dolarizasyonun yo- 15’i, TL mevduatın yüzde 34’ü, TL va- sağlandığı, sermaye girişlerinin arttığı, kiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca at için, ağustos sonuna kadar Hazine ve ğun, rezervin düşük kaldığı Türkiye gi- deli mevduatın yüzde 51’i gibi düşük rezervlerin yükseldiği, piyasada güve- (TCMB) karşılanan maliyet açıklanma- TCMB’nin katlandığı, katlanacağı top- bir orana karşılık gelmektedir. bi ülkelerde, piyasa faizi ve dövizden bi- nin oluştuğu bir dönemde, TL mevdua- dığından, toplam maliyet bilinmemekte- lam maliyetin 125 milyar TL düzeyinde Enflasyon karşısında koruma sağla- ri üzerinde dahi otoritelerin doğrudan ta yeterli faiz vermek şartıyla çıkılabi- dir. TCMB’nin tutarı bilinmeyen söz ko- olacağı hesaplanmaktadır. Şubat ayın- maması, talep düşüklüğünün nedeni veya dolaylı belirleyiciliği yoktur ya da lecek bir sistem söz konusudur. Bugün nusu ödemelerinin kendi bünyesinde gi- da, altı aylık hesaplarla döviz mevdua- olarak gösterilmektedir. Oysa KKM’ye çok sınırlıdır. Otoritelerin itibarı, ekono- mevcut olmayan bu koşulların, seçime der yazılarak para tabanının bir alt ka- tından sisteme giren şirketler dikkate geçmeyen diğer mevduat türleri için minin nabzını izleme yeteneğiyle ve ön- kadar da oluşmayacağı açıktır. Ukrayna savaşı ve medya DR. ŞENOL ÇARIK GAZETECI usya-Ukrayna savaşı beşinci ayı- Rnı geride bırakmak üzere. Sahada Rusya’nın üstünlüğü giderek daha fazla hissedilmekte. Savaşın en önemli unsur- larından biri de medya ve sosyal medya. Bu alanda da savaş sürüyor. Medya; hemen her süreçte, toplumsal ve siyasal gelişmelerde, tarihsel kırılmalar- da, hep önemli bir işleve sahiptir. Siyasal iktidarlar için, seçimin yanında, önemli bir meşruiyet aracıdır, destek unsurudur. Stratejik bir araçtır. Kamuoyunun rızasını almak, ideolojiyi yeniden üretmek için de çok önemlidir. Aynı zamanda da toplum- sal bir işlevi vardır. Kamuoyunu bilgilen- dirir ve oluşmasına katkı sağlar. Sorunla- rı etraflıca tartışma olanağı sunar. Farklı sesleri, uzmanların görüşlerini yansıtır. İdeolojiyi yaymak Medya, savaş dönemlerinde de kritik- tir. Savaşın tarafları için, önemli güç un- surları arasındadır. Haberler, içerikler, kı- sacası bir bütün olarak mesajlar, eleşti- rel kitle iletişim kuramları açısından ba- kıldığında, bir ideoloji içerirler. O nedenle iktidarlar; medyadan, ideolojiyi yayması- nı, siyasal ve sosyal propagandayı en etki- li biçimde yapmasını isterler. Özellikle sa- vaş dönemlerinde bu beklenti daha da ar- tar. Geçmişte geleneksel medyanın, özel- likle televizyonun, savaş süresince kitle iletişimi açısından oynadığı rol, dijitalleş- meyle birlikte, sosyal medyanın öne çık- masını beraberinde getirmiştir. Körfez Savaşı’nda televizyon önemli rol oynarken “Arap Baharı”nda sosyal medya belirleyi- ci olmuştur. Rusya-Ukrayna Savaşı’nda da televizyonla birlikte özellikle internette ve sosyal medyada da savaşın sürdüğü göz- lenmiştir. Dezenformasyon, sansür, farklı kaynaklardan enformasyon akışının kısıt- lanması, çok sık görülmüştür. İktidar propagandası Savaş; Türkiye’de de medyada ve sos- yal medyada en önemli gündem maddele- rinden biridir. Gelişmeler; televizyon, rad- yo ve internette, son dakika haberleriyle, canlı bağlantılarla aktarılmaktadır. Bazı istisnalar hariç, Türk medyası savaşı ço- ğunlukla Batı ve Ukrayna kaynaklarından izlemektedir. Bu durum Türkiye’nin Ba- tı Bloku’na dahil olmasıyla, AB aday üye- liğiyle, NATO üyeliğiyle açıklanabilir. Ay- rıca, savaşa ilişkin haberlerde kullanılan dilin, yayın organlarının sermaye yapı- sıyla, bağlı bulundukları, yakın durduk- ları siyasetlerle, seslendikleri kitleyle de yakın ilişkisi olduğu unutulmamalıdır. O yüzden çoğunlukla iktidarı destekle- yen medya, Rusya’yı “işgalci”, Ukrayna’yı “mağdur” olarak gösterirken Rusya ile Ukrayna-ABD-NATO arasında dengeci bir politika izlemiştir. Türkiye’nin arabulu- culuk faaliyetlerine geniş yer ayırmış, ik- tidarın uluslararası camiada güçlendiği propagandasını yapmıştır.