Katalog

15 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 17.2750 18.0350 20.8400 24.65 2.508 6751.80 1013.41 3.5 kuruş 4.5 kuruş 11.3 kuruş 0.39 puan 1.23 puan 44.74 lira 5.4 lira Yüzde 25 kısıtlaması işe yaramadı, kiracıların yüzde 73’ü uçuk kira artışını benimsedi Kirada sınır tutmadı Yolsuzluk kapıları Ipsos’un araştırmasına göre kira artışları vatandaşın gelirlerindeki artıştan daha yüksek. Yüzde 50’si YüZde 172 olsuzluk yapılmaması, yolsuzluğa Konut satış fiyat- engel olunması, etik değerlere sa- yaşadıkları evden memnun değil ancak yüzde 86’sı larındaki son bir yıl- Yhip olunması düzgün davranmakla lık artış taşınmak zorunda kalsa ev bulamayacağını belirtiyor. olanaklıdır. Ancak yolsuzluk kapılarını aç- mamak hatta aralamamak gerekir. Yol- ürkiye’de konut krizi barın- bir rapor yayımladı. Kiraların son suzluğa yol açan veya kolaylaştıran kapı- ların kapatılması amaçlanmalı, uygulan- ma krizine dönüyor. Kira- durumuna yönelik devletin getir- malıdır. Bu bağlamda bazı öneriler gün- Tcı ve ev sahibi ilişkilerini alt diği çözüm önerileri, kiracıların deme getirilmeye çalışılmıştır. oturduğu ev ya da semtle ilgili dü- üst eden fahiş kira artışlarına kar- l Servet beyanı, yeniden vergi sistemi- şı hükümetin getirdiği yüzde 25 şünceleri gibi konuları incelenen ne getirilmelidir. rapordan bazı sonuçlar söyle: sınırlaması ise çözüm değil sorun Gelir vergisi yürürlüğe girdiğinde, ser- yarattı. Ipsos’un yaptığı araştır- 4 Devletin açıkladığı enflasyon vet beyanı, bir denetim aracı vergi em- oranında kira artış oranlarına rağ- maya göre kısıtlama uygulanamı- niyet önlemi olarak vergi sistemimizde yor ve kiracıların yüzde 73’ü yeni men ev sahiplerinin yüzde 35’i ki- yer almamıştı. Uzun savaşın sonucu ver- racılarından bu oranın üzerinde gi sistemimize bir kontrol, emniyet ara- ev bulamayacakları için fahiş ki- cı olarak giren servet beyanı 1980 sonra- ra zamlarını kabul etmek zorun- bir artış talebinde bulunmuş. Bu YüZde 152 sı kaldırıldı. Amaç servet vergilemek de- oran kontrat güncellemesi zamanı da kaldı. Konut kiralarında- ğil, mükellefin beyanını incelemek, vergi Araştırmalara göre kiralar son gelenler nezdinde yüzde 51. ki son bir yıllık fiyat kaybını önlemektir. Haksız kazançlar var- 4 Resmi kira artışı üzerinde bir bir yılda yüzde 152, son dört yıl- artışı sa, vergi dışı da kalmalarına engel olmak, da ise yüzde 233 arttı. Satış fi- taleple karşılaşan kiracıların da Kaynak: Endeksa.com vergi gelirini artırmaktır. yüzde 73’ü bu oranı kabul etmek yatlarındaki yıllık artış ise yüzde l Bağışların Gelir ve Kanunlar Vergisi 172’yi buldu. Bu artışların olduğu zorunda kalmış. matrahından indirilmesi kaldırılmalıdır. 4 Kiracıların yüzde 51’inin son Bağış, kişinin özverisiyle kendi mal var- dönemde kontratı bulunan kira- lığının bir birikimini, iyilik hayır amacıy- cılar ise evden çıkmamak için ev bir yıl içinde kiralarına yapılan la devretmesidir. Bağış vergiden indiril- artış gelirlerindeki artıştan daha sahibinden gelen talepleri kabul Artış öne çe Kildi diğinde bağışı kamu yapmış olmakta, ki- etmek zorunda kalıyor. Araştır- yüksek. şi de hayırsever olarak görülmekte, anıl- 4 Kiracıların yüzde 86’sı ta- ma şirketi Ipsos, emlak piyasasını yerek 7 bin liraya veriyor. Çünkü bu Ali CAn PolAt maktadır. mercek altına aldı ve Türkiye’de- şınmak durumunda kalsalar ay- sınırlamanın seneye biteceğine gü- Bağışın vergi matrahından indirilmesi nı semtte gereksinimlerine ve büt- ki kiracıların durumunu özetleyen psos’un araştırmasındaki tabloyu venmiyor.” danışıklı aktarmalara da yol açmakta, ba- Idoğrulayan emlakçılar ise yüzde 25 İstanbul Fatih’te emlakçılık yapan çelerine uygun bir ev bulamaya- ğış alan kurum, bağışı başka kişi ve ku- sınırlamasının zamları öne çektiği- Orhan Kan ise “Kiralara hiç karışma- cakları görüşünde. Bu konuda zor- rumlara aktarmakta, Kızılay örneğinde ol- ni ve fiyatları daha da artırdığını söy- salardı piyasa daha sakin olacaktı” duğu gibi vergiden kaçınma olarak da lanmayacağını düşünenlerin oranı lüyor. Üsküdar’da emlakçılık yapan dedi. Tek kirayla geçinmeye çalışan övünülmektedir. ‘işyeri kiraları da yalnızca yüzde 14. Yasin Toprak yüzde 25 kira sınırla- ev sahiplerinin bu uygulama ile za- l Kamudan vakıflara kaynak aktarılma- 4 Her dört kiracıdan biri otur- ması açıklanmadan birkaç gün ön- rara uğratıldığını söyleyen Kan şöy- sına son verilmelidir. sınırlansın’ duğu semtten de memnun değil. ce kontrat yenileyen kiracıların da le konuştu: Vakıf, kamu görevi niteliğinde, sağ- Oturdukları apartmandan mem- lık, eğitim, sanat gibi hizmetleri yapmak nkara Ticaret Odası (ATO) isyan ettiğini belirtti. Toprak, “Yasa “Adamın elektriğine, doğalgazı- nun olanların oranı ise semtinden amacıyla, mal varlığının bağışlanması, AYönetim Kurulu Başka- Haziranı kapsıyor ama 30 Mayıs’ta na, benzinine deli gibi zam yapıyorsu- memnun olanların oranından da- amaca özgülemesidir. nı Gürsel Baran ise kısıtlama- kontrat yenileyenler de faydalan- nuz ama adamın yıllarca emek verip ha düşük (Yüzde 41). Vakfın, özgülenen, bağışlanan mal var- nın konuttan sonra işyerleri için mak istiyor. Onlar da haklı ama bu- aldığı bir tanecik evine zam yapıp ge- lığı ile kamuya katkısı bulunması ola- de uygulanmasını istedi. Baran, Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Ge- nun sonu yok. Bende 100 kiracı var- lirini düzenlemesine izin vermiyorsu- ğan iken vakıf itibarlı bir kurum olduğun- “Kiralar, işletmelerin en önem- sa 62’si ev sahibiyle kavgalı. Da- nuz. Ev sahipleri geliyor bize ‘her şe- dik, “Yüksek enflasyon, hayat pa- dan, vakıf alalamasıyla bazı kişilere sak- li maliyet unsurlarından birini ha dün akşam semtimizde bir silahlı yim yüzde 100 arttı ne demek kira- halılığının tüketim tercihlerinde lı amaçlara, kamu kaynakları aktarılmak- oluşturuyor. Kira artışlarında- kavga yaşandı” dedi. Kira sınırlama- mı yüzde 25 artırmak’ diye soruyor o doğal değişimler yaratıyor. Fiyat ta, kamuya katkıda bulunması gereken ki sınırlama fiyatlara, dolayısıyla sıyla birlikte boş dairelerdeki kirala- da haklı olarak.” Kan da yeni uygula- artışları halkın özellikle gıda, do- vakıflar, kaynak aktarımı ile kamuya yük da enflasyona yansıyacaktır. Bu rın daha çok arttığını belirten Top- ma ile fiyatlarda bir gerileme olmadı- ğalgaz, elektrik, ulaşım gibi temel olmaktadır. Kamudan vakıf alalamasıyla nedenle işyeri kiralarındaki ar- rak, şöyle konuştu: ğını vurgulayarak “Aksine arttı da, şu ihtiyaçlarda zorlanmasına yol açı- özel amaçlara kaynak aktarılmasına son tışlarda benzer bir sınır konul- “Ev sahibi, normalde 5 bin liraya an Kocamustafapaşa’da 2+1 ev yok 5 verilmeli, haksız iktisaplar varsa geri alın- yor. Bu değişimleri araştırmaları- ması enflasyonla mücadele için kiraya vereceği evi önümüzdeki yı- bin liraya. Asgari ücretliler buralarda malıdır. mız ile tespit etmeye çalışıyoruz” değerlendirilmeli” dedi. lın kira zammını da şimdiden ekle- barınamıyor artık” dedi. l Teşvikler kaldırılmalıdır. dedi. l Ekonomi Servisi Teşvik alalamasıyla istihdam yaratma, ihracat artırma gerekçesiyle bazı kişi ve kuruluşlara kamu kaynaklarının aktarılma- Çalışma Bakanı Vedat Bilgin temmuzda asgari ücrete de zam sinyali verdi sı, kaynak israfına, gelir ve servet dağıtı- mının daha da bozulmasına yol açmakta- dır. Teşviklerde gerçekten yatırım yapılsa, ihracat, istihdam artsa, Türkiye herhalde bugünleri, ekonomik krizleri yaşamazdı. AKP’den zam bilmecesi l Kamu ihaleleri, düzgün, kamu yararı gerçekleşecek şekilde yapılmalıdır. Önemli yolsuzluk kapısı kamu ihalele- lım gücü düşen yurttaş, emek Fed öncesi ri olmaktadır. Banker Kastelli olarak ta- Aörgütleri aracılığıyla her gün üc- FAr K Yetmez düzeltme YAPıl Sın nınan Cevher Özden’in deneyimlerine, retlere zam isteğini yenilerken Ça- gözlemlerine dayanan “Rüşvet alacaksan, risk bankalarda emmuz ayı çalışan ve emekliler için çıkmış olacak. lışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ve- vereceksen şantiye kuracaksın” savı soru- Tzaten ücretlerine zam zamanı. Bu- 4 4 bin 289 lira olan en düşük me- iyasalar dün Hazine borçlanma- dat Bilgin, temmuz ayında yapılacak nu özetler. na göre: mur emeklisi maaşı ise 6 bin 4 lira ola- Psındaki gelişmelerle hareketli bir olan enflasyon zammını işaret ede- Yolsuzluğu önlemek, düzgün etik 4 Temmuz ayında 6 aylık enflasyon cak. En düşük emekli maaşı ise 2 bin gün geçirdi. Dövizde bugün açıkla- değerlere sahip olmakla olanaklıdır. rek, “Temmuz ayında, bütün çalı- farkı ile birlikte yapılacak yasal zam 500 liradan 3 bin 500 liraya yükselecek. nacak FED’in faiz kararı nedeniyle Konfüçyüs’ün üç bin yıl önce söylediği şanların yüzünü güldürecek, hiç ol- yüzde 40 olacak. 4 Ancak mayıs ayı açlık sınırı 6 bin kurlar yukarı yönünü korurken, Ha- “Hükümet etmek doğruluk demektir. Eğer mazsa ‘enflasyona karşı benim dev- 4 Bu oran ile hesaplanınca yeni 17 lira, yoksulluk sınırı ise 19 bin 602 zine yükselen enflasyon nedeniy- doğru yönetilirse kimse doğru olmamaya başlayan lise mezunu bir hemşirenin lira. Emekçilerin beklentisi seyyanen letim benim yanımda’ dedirtecek bir le uzun süredir ilgi görmeyen 5 yıl- cesaret edemez” kanısı yolsuzluğu önle- maaşı 7 bin liradan 9 bin 800 liraya zam. düzenlemeyi, Türkiye gerçekleştire- lık sabit kuponlu tahvil ihalesinde 26 menin en etkin yoludur. cek durumdadır” dedi. milyar TL ile rekor borçlanmaya gitti. bir çalışmayı sürdürüyoruz” dedi. mi memnun etmediğini vurgulayan İhaleye talep yüksek olurken Merkez Bankası’nın kararı etkisiyle faiz yüz- Önce enflasyon düşsün Bilgin’in açıklamasını değerlendi- Bozgeyik, “Temmuz enflasyon tah- de 19.45’e geriledi. Merkez Banka- ren emek örgütleri ise verilen müjde- minlerine göre yüzde 40 olacak. Ya- ULUSLARARASI ENERJİ KURUMU Çalışma Ekonomisi Araştırma sı, bankaların yabancı para mevdu- nin zaten temmuzda yapılacak olan ni 7 bin lira alan bir memurun ma- Topluluğu’nun önceki gün yapı- ata karşılık olarak TL cinsi, uzun va- yasal ve zorunlu zammı içermemesi aşı 9 bin lira olacak. Yine yoksulluk lan toplantısında konuşan Bilgin, ‘Yeni bir enerji deli, sabit faizli menkul kıymet tut- gerektiğini söyledi. Çalışanların yü- sınırının altında bir maaş bu. Kaldı şu açıklamayı yaptı: “Sadece kamu malarına geçen hafta karar vermişti. zünü güldürecek ekstra bir zammın ki 1 ay sonra açlık sınırının da altın- emeklileri ile kamu çalı- Dün ise vadesine en az dört yıl ka- düzeni kuruluyor’ ancak yoksulluk sınırı ücreti ile ola- da kalacak. Hayat pahalılığı durul- şanlarıyla değil özel sek- lan ve en az beş yıl vadeli olan sabit bileceğini belirten Kamu Emekçileri muyor ki” dedi. faizli devlet tahvillerinin ilgili karar tör emeklileri, eski Bağ- luslararası Enerji Kuru- kapsamında kabul edileceğini açık- Sendikası eş Genel Başkanı Mehmet DİSK Genel Başkanı Arzu Çerke- Kurlular dahil hepsini Umu (UEK) Başkanı Fa- ladı. Ekonomist Hakan Kara, “Ban- kapsayan sadece enflas- Bozgeyik, bakanlığı böyle bir karar zoğlu ise, “Yüksek enflasyon dö- tih Birol, Rusya’nın küre- kalar enflasyondan korunmak için almadan önce işçi ve emekçi temsil- nemlerinde asgari ücrete yılda 4 kez yon farkını değil sel enerji krizi ile ilgili de- TÜFE’ye endeksli tahvillere kaymış- onların sosyal cileri ile görüşmeye çağırdı. zam gelmeli. Enflasyon farkına ek ğerlendirmelerde bulundu. tı. Yeni düzenleme ile bankaların ris- Taraflarla görüşülmeden tek ta- olarak büyümeden de ek pay almalı- konumlarını Birol, enerji krizi nedeniy- ki artıyor” dedi. l REUTERS destekleyecek raftan alınan kararların hiçbir kesi- dır” dedi. l Ekonomi Servisi le birçok ülkenin mevcut politikalarını gözden geçir- Vedat Bilgin diğini belirterek, “Bu süre- Fatih Birol cin geri dönüşü olmayan YÜZDE 6.6 AZALDI bir yola girdiğini düşünüyorum. Fosil ya- kıtların önemi giderek azalacak, kaybede- cek demiyorum ama zaman içerisinde aza- Süt üretiminde Hayvancılığa arpa darbesi lacak” dedi. Ülkelerin ilk defa enerji verimliliği konu- düşüş sürüyor sunda yasal olarak bağlayıcı kararlar aldı- bu yılki maliyetinin motorine göre 7 bin nu 2 bin 500 lira, mısırın tonunu ise 3 bin MUSTAFA ÇAKIR ürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ni- 400 TL/ton, gübreye göre 9 bin 250 TL/ liradan verdiğine dikkat çeken Başevir- ğını aktaran Birol, nükleere geri dönüş gö- Tsan 2022 süt ve süt ürünleri üre- oprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) hay- rüldüğünü kaydetti. Elektrikli araçların sa- ton olması gerektiğini belirten Başevir- gen, şöyle devam etti: timi istatistiklerini açıkladı. Buna gö- Tvancılık sektörüne düşük fiyattan sa- gen, şunları söyledi: “Bu uygulama et ve süt fiyatlarını nis- yısının arttığına işaret eden Birol, 2025’te re içme sütü üretiminde son bir yıl- tışı sonlandırmasıyla piyasada arpanın fi- petrol talebinin zirveye ulaşıp düşüşe geçe- peten frenliyordu. Muhtemelen yeter- dır süren düşüş furyası devam etti. Fiyatlar yüzde 20 artacak yatı 6 bin 500 liraya çıktı. Bu gelişmeden siz stok ve yeni fiyatlandırmaların etki- ceği, şirketlerin tamamının olmasa da fosil Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayı- et ve süt fiyatlarının etkileneceği ve fiyat- “Bu yıl arpa ekmek isteyen bir çift- yakıtlardan sağladıkları kazancın bir kısmı- siyle uygulamaya son verdi. Yem sana- na göre ticari süt işletmeleri tarafın- çi bir ton ürün için asgari 8 bin 325 TL/ ların yüzde 20 artacağı belirtiliyor. yisi ve hayvancılıkla uğraşanlar, arpayı nı giderek artan şekilde temiz kaynaklara dan yapılan içme sütü üretimi yüzde Hayvancılık sektörü için son derece ton masraf yapmak zorunda kalacak. yatıracağı öngörüsünde bulundu. TMO’nun açıkladığı fiyatın da üstünde 6.6, inek peyniri üretimi yüzde 4.6, Ürününün tonunu 5 bin 500 liraya satan önemli olan arpada maliyet artışları ne- yaklaşık 6 bin TL/tondan temin etmeye Öte yandan Avusturya’da düzenlenen toplanan inek sütü miktarı yüzde 3.4 deniyle üretim konusunda da sıkıntı ya- bir çiftçi, 8 bin 325 lira maliyetle tekrar- Dünya Zirvesi iklim konferansında video başladı. Bu fiyattan dolayı içeriğine gö- azaldı. Ayrıca, yine TÜİK tarafından dan nasıl üretim yapabilir? Borçlarını na- şanacağını belirten Cumhuriyet Halk Par- re ortalama fiyatı 300 lira olan 50 kilog- bağlantısı üzerinden konuşan Birleşmiş Mil- açıklanan Kümes Hayvancılığı Üretimi tisi (CHP) Manisa Milletvekili Bekir Ba- sıl ödeyebilir? Arzda oluşacak azalmanın letler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guter- ramlık torba yemin fiyatı, 500 lirayı da verilerine göre de, nisanda bir önce- yansımalarını da düşününce tarımda asıl şevirgen, geçen yıl haziranda litresi 7 li- aşacak. Et ve süt fiyatları da en az yüz- res, Ukrayna’daki savaş nedeniyle gelişmiş ki yılın aynı ayına göre tavuk yumur- ra civarında olan motorinin dört kat zam- felaket seneye diyebiliriz.” ülkelerin fosil yakıtlara hücum etmeye baş- de 20 zamlanacak. Hayvanlar yem, va- tası üretimi yüzde 0.5, hindi eti üre- Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 31 Mayıs’a lanarak 28 liraya çıktığını, gübrenin fiya- tandaşlar et yiyemeyecek duruma dü- ladığını ve bunun iklim değişikliğine olum- timi yüzde 7.9 azaldı. tının da beş kat arttığını söyledi. Arpanın dek hayvancılık sektörüne arpanın tonu- suz etkileri olacağını söyledi. şecek.” l ANKARA