Katalog

13 HAZİRAN 2022 PAZARTESİ KÜLTÜR 13 Çorum’un leblebisini biliyoruz ama Alacahöyük’ü, Yazılıkaya’yı, Hattuşaş’ı bilmiyoruz Hitit Kraliçesi Puduhepa Gazetemiz yazarları Şükran Soner ve Üç bin yıl önce yaşadı, barış Miyase İlknur okurlarla buluştu. antlaşması Kadeş’e mührü- nü basan, ülkesini yöneten Gazetemiz yazarları ilk kraliçe olarak tarihe geç- ti. Bugün dünyanın kendisini okurlarla buluştu tanımasını bekliyor! artal Bele- Kdiyesi ki- tap fuarı de- YAZGÜLÜ ALDOĞAN vam ediyor. Kartal Bele- uduhepa’nın adını ilk kez Ço- diyesi tarafın- rumluların İstanbul’a gelip dan bu yıl ikin- PPera Palas’da anlattıkları top- cisi düzenle- lantıda duydum. Anadolu’nun ilk nen Kartal Ki- barış antlaşması, Kadeş’e mührü- tap Fuarı, ede- Arınma töreni biyat ve sanat nü basan ilk kadın yöneticisi, Hitit dünyasının ün- Kraliçesi Puduhepa! Önce eşi Kral lü kalemlerini Tutalya ile beraber, sonra üvey oğ- çük parmak kalınlığındaki kaburga ağırlamaya de- suyunda pişirilen etli sarmalar, ku- luyla ülkesini yönetmiş. Çok etki- vam ediyor. Et- lendik, kendisini yakından tanı- ru mantı, İskilip dolması dedikleri kinliğin üçün- Rahipler saatlerce kazanda pişirilen et ve pi- maya ve tanıtmaya karar vererek cü gününde T-One Derneği’nin davetiyle mem- lav, keşkek, kuru baklava, gelincik gazetemiz ya- zarları Şükran şerbeti, yemeğe doyamadığımız lez- leketi Hattuşaş, yani Çorum’a git- Emre Kongar ve Zülal Soner ve Miya- tik. Onu dünyaya tanıtmak için De- zetlerdi. Aslında kentin en önemli Kalkandelen’in söyleşisi tesi Arkeoloji Bölümü Öğretim üye- Sanayi kenti se İlknur imza ilgiyle izlendi. üretimi nohut ve leblebi. Çıtır leble- met Sabancı’ya ulaşan Çorum İş si Önder İpek’in rehberliğiyle gez- Böyle güçlü bir işbirliği ve bölge etkinliğinde ki- Kadınları Derneği Başkanı Sem- bi ve çikolatalı leblebiye bayıldım, diğimiz bu yerlerden Yazılıkaya’da iş insanlarının sponsorluğuyla ha- taplarını imzaladı. bu kadar mı lezzetli olur? rin Kaleli’yi özel 3. Hattuşili ve Kraliçe Puduhepa’nın Gazetemiz yazarları Emre Kongar ve Zülal zırlanan tanıtım olarak anmak yönettiği Antahşum (Bahar) Bayra- Kalkandelen ise söyleşi düzenledi. programında ön- Dünyaya tanıtacağız Söyleşilerin, kitap imza günlerinin, sah- gerek. Zaten De- mı ritüeli ve Büyük Mabet, Kral 3. ce Çorum’u be- ne performansları ile konserlerin yer alaca- Turkey ONE Derneği Başka- met Sabancı ve Hattuşili ve Kraliçe Puduhepa’nın ğendik. Sadece ğı fuar, Kartal Meydanı’na kurulacak olan 7 nı Demet Sabancı, Puduhepa’nın arkadaşları Işık arınma töreni ritüelleri, Tiyatro Dör- leblebisi değil, bin metrekarelik açık havada 19 Haziran’a hikâyesini ilk duyduğunda da çok Kalkavan, Hedi- düncü Duvar oyuncuları, Sanat Yö- güçlü bir sana- kadar ziyaretçilerini ağırlamaya devam ede- etkilenmiş, derneklerinin de za- ye Güral, Sema netmeni Özgür Pehlivan’ın eşliğin- yisi de var. Do- cek. l Haber Merkezi ten ülke değerlerini yurt dışında ta- Güral, Essum de doğal mekânlarında canlandırıl- ğasına hayran nıtmak için kurulduğunu ve bir- Aslan da iş ka- dı. Hitit Üniversitesi’nden Prof. Dr. olduk: Ovalar, çok komitenin yurtdışında etkinlik- dınları. Tamam Aygül Süel ise bu ritüellerin ayrın- dağlar yemyeşil, ler düzenlediğini hatırlatarak “Gö- demişler. Güzel tılarını anlattı. Tapınağa girmeden çiçekler açmış, nülden inanarak bu yola girdik, olan bu sivil ini- suyla arınarak, saçlarını ve elleri- güller, gelincik- Yazgülü Aldoğan Puduhepa’yı ve Çorum’u dünyaya siyatifi devlet, ni temizleyerek bugünün abdest al- ler, masal gibi. tanıtacağız” sözünü verdi. belediye ve aka- masına benzer bir ritüelleri var, ör- Sonra tarihine Çorum’un kültür turizmi turları- deminin desteklemesi. Çorum Va- neğin. Yemyeşil bir kaya olan Hitit vurulduk: Suyu ve verimli toprakla- na alınması gerek. Kentte kalına- lisi Mustafa Çiftçi, Belediye Baş- Dilek Taşı’nda ise hepimiz ellerimi- rı olan bölgeye tarih içinde kimler cak oteller de var, mutfağı da zen- kanı Halil İbrahim Aşgın ve eşle- zi taşa koyup, dilek tutma ritüelini yerleşmemiş ki. Kazım Koyuncu gin. Ama asıl yapılacak olan tıpkı ri ile Hitit Üniversitesi rektörü ön- denedik. İki eli birleştirip baş par- Hürrem Sultan gibi, Kleopatra gi- ce İstanbul’a geldiler, sonra kalaba- Yazılı kayalar, aslanlar makların yukarıya kıvrılması da ba- ‘Viya!’ (Beyoğlu bi Puduhepa’nın da sinemada, di- lık bir heyeti Çorum’da ağırladılar. na Erbakan’ın selamını hatırlatma- En önemli eserleri Ankara’daki zi filmlerde başrolde olması! Kıya- Şapinuva kazısı başkanı, Hitit tab- dı değil! Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde fetler de çarpıcı, dekor da, hikâye letlerini okuyan ve bize masal ta- Metropol / La Luna) görmek mümkün ama Çorum Müze- Yerel mutfak de var, iyi bir senariste ve işe ina- dında anlatan Prof. Dr. Aygül Süel si, Alacahöyük, Boğazkale-Hattuşa, air Ceketli Çocuk la- nacak yapımcıya ihtiyaç var. Önce ve Dr. Önder İpek, Nezih Başgelen Çorum’un tarihine, doğasına, Yazılıkaya Açıkhava tapınağı’nda da Ş kabını müzik tarihimi- dijital mecra girer, sonra beyazper- ve Prof. Dr. Savaş Arslan, tarihi an- Puduhepa’ya hayran kaldık ama bazı eserler yerli yerinde, bazıları- ze altın harflerle kazıyan deye geçer; üç bin yıl önce yaşamış lamamıza yardımcı oldular. Sadece kalbe giden yol mideden geçer. Kâzım Koyuncu’nun “Vi- nın ise replikaları bulunuyor. Yazı- Puduhepa, şiddete maruz kalan, öl- çalışkan olmakla kalmayıp yaratıcı Hepsi birer Puduhepa olan Çorum- ya!” adındaki ilk solo al- lıkaya Açık Hava Tapınağı’nda 71 m dürülen, hakaret edilen günümüz büm çalışması, 2001 yı- ve başarılı İl Kültür ve Turizm Mü- lu kız kardeşlerimizin elleriyle ha- uzunluğundaki verev taşlarla örü- lında sadece CD ve kaset kız kardeşleri için de güçlü kadın dürü Sümeyra Bektaş da bürokrat zırladıkları yöresel mutfağın örnek- lü potern girip çıkarken etkilenme- formatlarında basılmıştı. imajıyla rol model olur! l ÇORUM algımızı değiştirdi. lerine de ruhumuzu bıraktık. Kü- mek mümkün değil. Hitit Üniversi- Kâzım, İstanbul’a 17 yaşında geldikten son- ra Dinmeyen ve Zuğaşi Berepe toplulukların- da yer almış, Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde şe- hirli kültüre adapte olmuştu. “Viya!” ise bu iki topluluğun soundundan biraz farklıydı. Akus- tik gitar, vurmalı çalgılar ve renk sazlar üze- TEKFEN FİLARMONİ’NİN rine kurulmuş, vokaller ve şarkı sözleri öne çıkarılmıştı. Kendine ait besteler yerine Laz- ca, Gürcüce, Hemşince şarkıları seslendire- EFES ANTİK KENT ŞÖLENİ rek, rock soundu kıyısında dolanmış ama ke- Lorenzo Mariotti’nin ‘Deniz ve Ötesi’ mençe ile tulumu öne sürerek etnik-pop al- ahmi M. Koç Müzesi, İtalyan res- İtalyan Deniz Kuvvetleri’ne ait eğitim ge- bümü yapmıştı. Rsam Lorenzo Mariotti’nin “Deniz ve misi Amerigo Vespucci’de bölüm başka- Sekiz ayda tamamladığı “Viya!”, Kâzım’ın Ötesi” başlıklı kişisel sergisine ev sa- nı olarak görev yaptığı yıllarda edinen atacağı sıradaki adımları müjdeliyordu. Gel- hipliği yapıyor. Mimariden manzara- Mariotti’nin eserlerinde tarihi fırkateyn- diği toprakların kültürüne karşı bilincini, ya, natürmorttan portreye kadar ge- ler, gemilerin yanı sıra bir tayfanın el- saygısını sonuna değin sergilemişti. Gen- niş yelpazede üretim yapan sanatçının lerine doladığı halattan açıktaki savaş cecik halini gösteren kapağının diğer yarı- sergisinde 33 yağlı boya eser ziyaret- gemisine bir kayıktan meraklı gözlerle sı, Karadeniz doğasını tahrip eden sahil yolu çilerle buluşuyor. bakan çocuklara kadar denize dair her projesinde karşı duruşunu ifade eden bir fo- Denizcilik konusundaki uzmanlığını şey yer buluyor. toğrafla süslenmişti. Albümün adı da buna istinaden konmuştu. Türk-Avrupa Arkeoloji Günleri ücretsiz Şimdi “Viya!” albümü, Beyoğlu Metropol ve La Luna ortaklığında, açılır kapak ve 180 nstitut Français Türkiye İstanbul ve Fransız Anadolu gram plak baskısıyla karşınızda. Şair Ceketli IAraştırmaları Enstitüsü işbirliğinde, 17-19 Haziran ta- Çocuk’u plaktan dinlemek bir başka duygu... ekfen filarmoni, 9 Haziran bek şef, Aziz Shohaki- reddin Hoca’sı ile başladı. Son- rihleri arasında Türk-Avrupa Arkeoloji Günleri düzen- KONUK Tgecesi 35. Uluslararası mov üstlendi. Görevi al- ra Çaykovski’nin 1 No’lu piya- lenecek. SRII, BIAA, NIT, CNRS, MMSHM, AKMED, DAI, YAZAR ANAMED, AB Türkiye Delegasyonu, INRAP ve Arkeo- İzmir Festivali kapsamın- dığı yıl henuz 29 yaşın- no konçertosu ve ardından da loglar Derneği ile ortak olarak düzenlenen Türk Avrupa Kazım Koyuncu da Efes Antik Kenti Celsus daydı. Tekfen Vakfı Ge- Bernstein’in Batı Yakası Hikaye- SERFİRAZ Arkeoloji Günleri kapsamında çeşitli etkinlikler, sergi- Kütüphanesi’nde bol ödüllü nel Müdürü Dori Kiss si... AKM’de müzik festivali açı- ERGUN ler ve atölyeler yapıldı. İstanbul Fransız Kültür Merke- genç piyanist Can Çakmur Kalafat orkestranın al- lış konserinde solist ünlü piya- ‘Hayde’ (Beyoğlu zi’ndeki etkinliğe girişler ücretsiz. ile birlikte çaldı. Orkestrayı mış olduğu yol için, “ar- nist Kirill Gerstein idi, Celcus yöneten ise bir başka bol ödüllü tık son derece iyi eğitim almış Kütüphanesi’nde ise Türk kla- Metropol / La Luna) soul şarkılarını günümüz müzi- genç, daimi şef ve sanat direktö- genç Türk müzisyenlere orkest- sik müzik izleyicilerinin kalbini İŞ ÇIKIŞI KONSERLERİ azım Koyuncu, kısacık ği ile tekrar düzenleyerek su- rü Aziz Shokhakimov idi. ramızda daha çok yer veriyo- fethetmiş gencecik, incecik an- ş Sanat’ın “Cuma İş Çıkışı” kon- Kömrüne ne yazık ki sa- 1992 yılında kurulan Tek- ruz, seçmeler düzenliyoruz ve cak piyanonun tuşlarına bastık- nan Hey! Douglas sahne ala- İserleri kapsamında; dece iki solo albüm sığdı- fen Filarmoni Orkestrası bu yıl hem Türkiye’nin yeteneklerine ça büyüyen, Efes’in gökyüzüne cak. 18.30’da DJ performansıy- 17 Haziran’da “Cuma İş rabilmişti. İkinci ve son ça- 30’uncu yaşını kutluyor. Ta- sahip çıkıyor hem de orkestra- kadar yükselen Can Çakmur... la başlayacak etkinlik, 19.00’da Çıkışı”nda İzmir Kültürpark’ta lışması 2004 baharında bii kurulduğu zaman ismi Filar- mıza taze kan ve enerji katıyo- Can Çakmur 1997 doğumlu bir 70’li yılların saykodelik, funk ve konser ile devam edecek. çıkan “Hayde” olmuştu. moni Orkestrası değil, Karade- ruz” diyor. harika çocuk. 30 yaş altı yete- “Viya!” albümüne gö- niz Oda Orkestrası’ydı. Tekfen neklere açık 2018 Hamamat- re daha olgun bir çalışmaydı “Hayde”. 14 Holding’in kurucu ortakların- su Piyano Yarışması birincisi, 50 yıl parçadan oluşan albümde Hemşince, Türk- dan Ali Nihat Gökyiğit, Şef Sa- Oda Müziği Ödülü sahibi, 2017 Tekfen Filarmoni Orkestra- çe, Lazca, Gürcüce, Megrelce türküler vardı, im Akçal’ın önerisiyle Karadeniz yılı İskoçya Uluslararası Piyano sı 30. yılında ardarda doğum- ayrıca “Gülbeyaz” dizisi için yapılmış iki de Ekonomik İşbirliği Örgütü’ne Yarışması galibi ve daha birçok günü kutlamaları yapıyor. Ön- sözsüz beste. kültürel bir boyut kazandır- uluslararası ödül ve övgü sahi- ce İKSV’nin (İstanbul Kültür Sa- Karadeniz ezgilerini, rock, reggae ve pop mak amacıyla Karadeniz’e kı- bi, BIS Records için albüm ka- nat Vakfı) Müzik Festivali 50. gibi Batı müziği formlarıyla buluşturan Ka- yısı olan ülkelerin müzisyenle- yıtları olan henüz 26 yaşında yılı açılış konserini AKM’de yap- zım, idealindeki müziğe bir adım daha atmıştı. rinden bir orkestra kurulması- bir piyanistimiz. Konserde Can tı, 9 Haziran Perşembe gecesi Karadeniz’den, çocukluğundan kendine miras na karar verdi. Orkestra, ön- Çakmur’un annesi, babası, de- de muhteşem Efes antik kenti kalan sesleri modern dünyanın müziği eşliğin- ce Karadeniz, sonra Hazar da- desi İzmir’in eski belediye baş- Celsus Kütüphanesi’nde 35. İz- de temize çekiyordu. Yerel ve anonim türkü- ha sonra da Doğu Akdeniz’in kanlarından Yüksel Çakmur ve mir Sanat ve Eğitim Vakfı prog- lere yaptığı çağdaş müdahalelerle bambaşka 23 ülkesinden gelen müzisyen- babaannesi de ön sıralardaydı. ramı çerçevesinde unutulmaya- bir hüviyet kazandırırken, Gökhan Birben, Se- leri ve bağlama, kaval, kemen- Can Çakmur ayakta alkışlarla cak bir gece yaşattı. Celsus Kü- lim Bölükbaşı, Hilmi Yarayıcı ve Şevval Sam çe, tulum, salamuri, kılkobuz, bis için çağırıldığında babaan- tüphanesi M.S 1. yüzyılda Ro- sesleriyle katkıda bulunmuştu. komuz, dombra, çang, bandu- nesi gözyaşlarını tutamıyordu. ma İmparatorluğu Senato üye- Doğup büyüdüğü toprakların kültürünün ra, buzuki gibi yöresel çalgıla- Bir başka şef Gürer Aykal ise yi- si ve Efes Valisi adına yapılan, misyoneri olmakla evrensel bir çizginin tam rı ve hatta onlar için yazılmış ne en ön sırada yüzünde kon- zamanında 12 bin parşomeni arasındaydı bulunduğu konum. Çalışmaları eserleri de içine aldı. Yani Üç ser boyunca taşıdığı gülümse- kendinden sonra gelen bu kulvardaki müzis- barındıran bir halk kütüphane- Deniz’in Sesi’ni yansıtan Tekfen me ile orkestrayı, şefi ve solis- yenler için bir kılavuz olmuştu. Kazım’ın mü- si idi. Kütüphanenin ışıklandırıl- Filarmoni Orkestrası çokses- ti adeta onaylayan bir hocaydı. ziği Karadeniz’i tüm memleket sathına taşı- mış üç çift kolonu, Korint baş- li klasik müziği Doğu’nun se- Tekfen Orkestrası’nın daimi şef mış, barışçıl ve özgürlükçü söylemi ile bölge- lıkları, nişleri ve heykelleri altın- siyle sentezlemek gibi bir mis- ve sanat direktörü Aziz Shokha- ler arasındaki sınırları yumuşatmıştı. da Tekfen Filarmoni’nin müzi- yon edindi o günlerde. Aradan kimov ve Efes antik kenti Cel- Zamanında CD ve kaset formatlarında ba- ğini dinlemek gerçekten başka 25 yıl geçti, Saim Akçal emek- sus Kütüphanesi’ndeki konse- sılan “Hayde” şimdi ilk kez açılır kapak ve bir evrene yolculuk gibiydi. li oldu, 2017’de daimi şef ve rin piyanisti Can Çakmur’un ye- 180 gram plak baskısıyla karşınızda. Orkestra AKM’deki progra- sanat yönetmenliği görevlerini tenekleri, gençlikleri ve dina- Murat Beşer ([email protected]) mı Celsus Kütüphanesi’nde de 1988 doğumlu gencecik bir Öz- mizmi tüm konsere yansıdı. çaldı. Önce Ferit Tüzün’ün Nas-