Katalog

12 HAZİRAN 2022 PAZAR EKONOMİ 9 Nisan 2022 sonu itibarıyla bireysel kredi kullanan kişi sayısı 36 milyon 52 bine çıktı y Ç ç ç oluk ocuk bor lu uz Fakirleştiren Son bir yılda bireysel kredi kullanan kişi sayısı 1 milyon kalitesiz büyüme 514 bin kişi artarken toplam borç tutarı 902.5 milyar ürkiye ekonomisinin 2022 yılının ilk liradan 1 trilyon 137 milyar liraya yükseldi. çeyreğinde yüzde 7.3 büyüdüğü açık- Tlandı. Ekonomi yönetimi, diğer her KP iktidarının akıldışı poli- borcu (kredi riski) ortalaması 26 şeyden bağımsız olarak bu yüksek büyüme tika ve uygulamaları nede- bin 131 liradan 31 bin 541 liraya oranını öne çıkartmaya ve başarı hikâyesi Aniyle ağır bir ekonomik kri- ulaştı. Bu rakam Mart 2022’de 30 anlatmaya başladı. Oysa, büyüme rakam- zin içinde sürüklenen Türkiye’de, bin 716 lira, Mart 2020 sonunda ları üzerinden bir içerik analizi yaptığımızda durumun bir başarıya işaret etmediğini hat- son dönemde bir kez daha tüketici ise 20 bin 501 liraydı. ta, uzun zamandır vurgulanan “fakirleştiren kredilerini kısmaya yönelik adım- n Kullanım alanlarınına bakıldı- büyüme” ve gelir dağılımında adaleti bozan lar atılmaya başlandı. Bu kapsam- ğında, konut kredisi borcu olanlar bir sürecin yaşandığını gösteriyor. da Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Nisan 2022 itibarıyla son bir yıl- Bu amaçla, gayrisafi katma değer için- deki işgücü ödemelerinin payına baktığı- Risk Merkezi’nin Nisan 2022 ile da 2 milyon 539 binden 2 milyon mızda son iki yılda şöyle bir gelişme oldu- ilgili yeni açıkladığı “Aylık Bül- 479 bin kişiye inerken borç tutarı ğunu görüyoruz. İşgücü ödemelerinin pa- ten” ise bireysel kredi borcu olan 285.4 milyar liradan 330.9 milyar yı 2020 yılı ilk çeyreğinde yüzde 39.1 iken kişi sayısının yeni bir sınırı daha liraya yükseldi. Taşıt kredisi kul- 2021 yılı ilk çeyreğinde yüzde 35.5’e, 2022 yılı ilk çeyreğinde ise yüzde 31.5’e düş- aştığını ortaya koydu. İşte verile- lananların sayısı da 473 bin kişi- müştür. Üstelik yüzde 50 asgari ücret artı- rin öne çıkan detayları: den 438 bin kişiye düşerken kre- şına rağmen ücretlilerin milli gelir pastasın- di hacmi 47.9 milyar liradan 62.3 dan aldığı pay küçülmüştür. Fakirleştiren ‘İhtiyaç’ ilk sırada milyar liraya yükseldi. Ayrıca her büyümenin ete kemiğe bürünmüş hali tam n 2022 yılı nisan sonu itibarıyla olarak bu istatistik içinde yer almaktadır. iki kredi türünü kullanan kişi sa- Ayrıca sabit sermaye tüketim payının art- bireysel kredi borcu olanların sayı- yısı Mart 2022’ye göre arttı. mıyor olması, kapasite artışlarının durma sı 36 milyon 52 bin kişiye ulaştı. Bu n Daha çok günlük giderler için noktasına geldiğini, komple yeni yatırımlara sayı Nisan 2021 sonunda 34 milyon ihtiyaç kredi kullanan kişi sayı- gidilemediğini ve büyümenin kalitesinin dü- 538 bin, Mart 2022’de 35 milyon sı ise son bir yılda 28 milyon 297 şük olduğunu göstermektedir. 873 bin kişiydi. Ayrıca küresel Co- binden 28 milyon 627 bine çıktı. Enflasyonist büyümenin vid-19 salgını öncesi; Mart 2020’de Kredi hacmi de 414.5 milyar lira- kişi sayısı 32 milyon 156 bindi. dan 502.3 milyar liraya yükseldi. kazananları n Toplam kredi borcu tutarı ise Peki, “Büyümeden ücretliler faydalanmı- Bunun yanında Nisan 2021’den Tüketici kredisinde BSMV yüzde 10’a çıktı yorlarsa bu büyüme hangi kesime yaramak- Nisan 2022 itibarıyla son bir yılda Nisan 2022’ye bireysel kredi kul- tadır” diye baktığımızda ise mal ve hizmet üketici kredisi işlemlerinde alı- ğe girdi. 902.5 milyar liradan 1 trilyon 137 lanan kişi sayısı 28.3 milyondan fiyatlarını belirleme gücüne sahip işletme- Tnan banka ve sigorta muamelele- BDDK’nın 3 Haziran tarihli hafta- milyar liraya ulaştı. Bu rakam Ara- 30.8 milyona, bireysel kredi kar- lerin ve bankaların milli gelir içindeki payla- ri vergisi (BSMV) oranı yüzde 5’ten lık verilerine göre, tüketici kredileri- lık 2021’de 1 trilyon 47 milyar lira, tı kullanımı nedeniyle borç tuta- rının, yani kârların arttığını gözlüyoruz. As- yüzde 10’a yükseltildi. Konuya iliş- nin hacmi 878 milyar liraya ulaştı. Ya- lında Sayın Nebati’nin “Enflasyonla birlik- Mart 2020’de ise 659 milyar liraydı. rı ise 154.7 milyar liradan 241.6 kin cumhurbaşkanı kararı dünkü Res- sal takipteki tüketici kredisi hacmi ise te büyümeyi tercih ettik” demesi hem bir n Yine geçen nisan sonu itiba- milyar liraya ulaştı. mi Gazete’de yayımlanarak yürürlü- 20.6 milyar lira. l Ekonomi Servisi itirafı hem de bir siyasi bir tercihi ifade et- rıyla son bir yılda bireysel kredi l Ekonomi Servisi mektedir. Büyümenin kaynaklarına harcamalar yö- nünden baktığımızda ise iki önemli kalem tespit edebiliyoruz. Bunlar; yurtiçi tüketim Hasat yapılmadan BİR YIL GEÇERLİ OLACAK 56 LİTRE ve ihracat olarak ortaya çıkıyor. İçerde bu- Çiftçinin son gün alacağı mal ve hizmeti yarın daha pa- bir yılda ton halıya alacağından endişelenen yurttaş- taban fiyatlar eridi Kirada ‘yüzde 25’ başına lar, ellerindeki TL tasarrufları hemen harca- yaşadığı iftçilerle buluşan CHP Milletveki- maya yöneltiyor. Diğer bir deyişle enflas- mazot kaybı Ç yon enflasyonu tetikliyor. Ucuz işgücü ve li Ömer Fethi Gürer, TMO’nun açıkla- sınırı uygulamada yüksek döviz kuru ise katma değeri düşük dığı hububat taban fiyatının, artış gös- tekstil, konfeksiyon, tarım, hammadde gi- ilyonlarca kiracıyı ilgilendiren, ko- teren mazot fiyatları karşısında, üretici- bi ürünlerde ihracat artışı getiriyor. Ancak nin ton başına daha az kazanç sağlama- Mnut kira artışlarını yüzde 25 ile sınır- dış ticaret açığına baktığımızda, bu yapıda- layan yasa dün Resmi Gazete’de yayım- sına neden olduğunu belirtti. Geçen yıl ki dış ticaretten ülke olarak kazançlı çıkma- tonu 2 bin 250 lira olan buğdayla üreti- lanarak yürürlüğe girdi. Yasa, 1 Temmuz dığımızı ve ihracata dayalı büyüme modeli- 2023 tarihine kadar geçerli olacak. cinin 307 litre mazot alabildiğini hatırla- nin net olarak çöktüğünü görüyoruz. Arz yönlü maliyet artışlarına ilave olarak tan Gürer, bu yılki destekleme primi da- Buna göre kira bedeline ilişkin anlaş- açıkladığımız nedenlerle yurtiçi talebin ve malar, bir önceki kira yılına ait kira be- hil 7 bin 50 lira olan taban fiyatla bunun yurtdışı talebin (ihracatın) tetiklediği enflas- 251 litreye indiğini vurguladı. delinin yüzde 25’ini geçmeyecek. Bir yon kontrolden çıkmış görünüyor. Enflas- önceki kira yılının tüketici fiyat endek- Ayrıca ekmek fiyatlarının geleceğine yon sabit gelirlinin cebinden fiyatı belirleme ilişkin yorum yapan Gürer, “İktidar süb- sindeki 12 aylık ortalamalara göre de- gücü olanın cebine kaynak aktarımıdır. Do- ğişim oranının yüzde 25’in altında kal- vanse edici bir politika izlerse ekmek fi- layısıyla enflasyonda kazananlar, fiyat be- yatlarında hızlı bir artış yaşanmaz” dedi. ması halinde değişim oranı geçerli ola- lirleme gücü olan şirketler ile fiyat artışla- cak. Bu kural, bir yıldan daha uzun sü- l Ekonomi Servisi rıyla birlikte bu şirketlerin yükselen ciroları üzerinden vergi gelirlerini artıran ve Türk Li- reli kira sözleşmelerinde de uygulana- rası cinsinden iç borçlarını eriten devlettir. cak. Bu oranları geçecek şekilde yapı- Kaybeden ise sabit gelirli kesimlerdir. lan sözleşmeler, fazla miktar yönünden Bu kapsamda, mayıs ayı nakit bütçe ger- Türkşeker yöneticileri, kâra geçmek için maliyetin üstünde fiyat önerdi geçersiz olacak. l Ekonomi Servisi çekleşmelerinde Hazine’nin neredeyse re- kor seviyede nakit fazlası vermiş olması da enflasyondan kazananlardan birinin devlet olduğunu göstermiştir. İSO-ŞUTSO BULUŞTU: Şekere yeni zam isteği Öngörülen hedefler hep Gıda bağımsızlığı sözde kalıyor Bütün bu gelişmeler gösteriyor ki çok is- dönemine göre piyasadan yüzde 45 daha Mustafa Çakır temiş olduğumuz “üretime dayalı büyüme” en önemli strateji fazla şeker çekildi. Bunun sebebini araş- Beypazarı’nda süreci bu dönemde de yakalanamamış du- BMM KİT Komisyonu’ndaki Türkiye tırdık. Özellikle pandemi ve Rusya-Ukray- rumda. Hizmetler sektöründeki yüksek ha- stanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi Şeker Fabrikaları (Türkşeker) ile Çay na savaşı sebebiyle panikleyen imalatçı- cimli katkının temelinde, son iki yılda bu indirim izdihamı İüyeleri ile Şanlıurfa Ticaret ve Sana- Tİşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAY- ların şekeri bir anda çektiğini gördük. Bu sektörün zayıf gelişme göstermiş olması ile yi Odası (ŞUTSO) Meclisi üyeleri, kar- KUR) hesaplarıyla igili yapılan görüşmeler da yaklaşık 563 bin ton. Yani arızi bir du- nkara Beypazarı’nda Tarım Kredi ilgili. Özellikle turizm alanında, 2022 yılına şılıklı işbirliği alanlarını görüşmek üze- ilginç tartışma ve itiraflara sahne oldu. rum. Bunun üzerine görüşmeler yaptık ve AKooperatif Market’in yeni şube- hızlı bir giriş yapıldığı rakamlara yansımaya re İstanbul’da bir araya geldi. Bu kapsamda en ilginç açık- zımnen onların da durumu teyit et- sinin açılışında satışa sunulan “in- başlamış görünüyor. Aynı şekilde, haber- Burada konuşan İSO Yönetim Ku- leşme ve ulaşım alanı da pandemi etkisi- lama Sayıştay temsilcisinin mesiyle birlikte ihtiyacı olanlara dirimli şeker” izdihama neden ol- rulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yaşanan nin geçtiğini yansıtıyor. Ulaşım sektörü bü- Türkşeker’in içinde bulunduğu ithalat izni verdik.” du. Önceki gün yapılan açılışla ilgili yük olasılıkla, yılın tamamında da büyüme- sorunlara yönelik şu konuyu hatırlat- ve giderek büyüyen borç sar- Türkşeker Genel Müdürü sosyal medyada paylaşılan videoda, ye katkı vermeye devam edecektir. tı: “Ülkemizin sahip olduğu tüm fırsat- malının kırılabilmesi ve ma- Muhiddin Şahin, milletvekil- marketin önünde toplanan kalabalık Sanayi kesiminde elde edilen yüzde ları 80 milyon nüfusumuz ve insanlık li durumunun düzeltilebilmesi lerinin sorularını yanıtlarken arasında arbede yaşandığı, raflar- 7.4’lük büyüme, üretim tarafından sağla- adına kullanmalıyız. Ukrayna krizi de için alınması gereken önlem- kurumun özelleştirmeden çık- dan alınan 5 kilogramlık şeker pa- nan katkının göstergesidir. Ancak, bu raka- gösterdi ki gıdada bağımsızlık, savun- lerle ilgili girişimde bulunulma- tığına işaret ederek şu vurgu- ketlerinin elden ele aktarılarak dışa- mın milli gelir büyümesine katkısı zayıf kal- ma sanayi kadar önemli. Hatta gıda- sını önermesiyle ortaya çıktı. yu yapması da ayrıca öne çıktı: rı çıkarıldığı görüldü. l ANKARA mıştır. Diğer yandan, nispeten iyi geçen nın belki de en önemli stratejik bağım- ilk çeyrekten sonra sanayi kesiminden ge- “Kanser tedavisinden çıkmış bir has- sızlık olduğunu gördük.” ŞUTSO Yöne- len zayıf büyüme sinyalleri, ikinci çeyrek ve İmalatçı panikledi ta gibiyiz, sizin desteğinizle tekrar dim- sonrasında üretimin milli gelire katkısının tim Kurulu Başkanı İbrahim Halil Pel- Türkşeker Genel Müdür Yardımcısı Şa- dik ayağa kalkacağız.” Türkşeker 2019’u Sertifikalı tohuma güçlü olmayacağına işaret etmektedir. Ta- tek ise GAP’taki çalışmaların önemine hin Arat’ın buna yanıtı ise şöyle oldu: “İş- 968.5 milyon lira, 2020’yi 969.7 milyon rımın durma noktasına gelmesi, inşaattaki dikkat çekti. l Ekonomi Servisi letme faliyet zararımızın sıfırlanabilme- lira zararıyla kapattı. yüzde 7.2’lik küçülme istihdama olumsuz destek artırılmalı si için şeker satış fiyatlarının piyasa sa- yansımaktadır. tış koşulları takip edilerek şeker maliyet- Aşırı alım etkisi Büyüme ile ilgili yazılarımda genellikle is- ürkiye Tohumcular Birliği Baş- tihdam yaratmayan niteliksiz büyüme ve lerinin üzerinde belirlenerek satılması ge- ÇAYKUR ise 2019’u 635.1 milyon TL, Tkanı Savaş Akcan, hububat fakirleştiren büyüme kavramlarına değini- rekmektedir. Melas ve yaş pancar posa- 2020’yi 547.2 milyon TL zararla kapattı. alım fiyatlarının açıklanmasının ar- yorum. Son gelen büyüme verileri de ma- sı fiyatları da piyasa koşullarına göre be- ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, dından her yıl olduğu gibi tohum- alesef bu sürecin devam ettiğini gösteri- lirlenmelidir.” üreticileri mağdur etmemek, özel sektöre luk fiyatlarının gündeme geldiği- yor. Bu gelişmelerin sadece ekonomik de- Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı İb- ezdirmemek için geçen yıl aşırı derecede ni belirtti. Bu yıl girdi fiyatlarındaki ğil, sosyal ve siyasal sonuçları olacağı an- rahim Yumaklı ise sıfır gümrük vergisiy- çay aldıklarını belirterek “Karşılığında da laşılıyor. yüksek oranlı artışlara dikkat çe- le 400 bin ton şeker ithal edilmesi kara- çay parasını peşinen vermek için ister is- ken Akcan, bu nedenle sertifikalı rına açıklık getirmek istediğini belirte- temez kredi alıyorsunuz. Bizim de faaliyet- tohum kullanım desteklerinin her rek şunlara dikkat çekti: “Şekerin yüzde te zararımız yok zaten, sonuç olarak yap- zamankinden daha yüksek oranda 80’i imalat sanayisinde kullanılıyor. Ey- mış olduğumuz zarar kredi faizinden yaş Yurtdışına gönderilen yükseltimesi gerektiğini duyurdu. lül 2021-Mart 2022 arası önceki yılın aynı çay kaynaklı zararlardır” dedi. l ANKARA KISA...KISA...KISA... işçide yüzde 49 artış n Visa, UNDP ve Habitat Derneği’nin başlattığı “Emekten Sepete Kadın Koo- meğiyle geçinenlerin hem yurtiçi hem yurt- Dijital beyin göçü önlenmeli peratiflerini Destekleme Programı”nın Edışındaki iş arayışları, artan ekonomik kri- ilk yılı sonunda, programa katılan 14 zin de etkisiyle hızlanarak sürüyor. Bu kap- ilişim Sanayicileri Derneği’nin işgücünün değil, yüksek teknolojili her kooperatifin tamamı çevrimiçi ticaret, samda Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) gün- dijital pazaryerinde satış ve internet si- B(TÜBİSAD) “Bilgi ve İletişim türlü üretimde temel üretim modellerini cel verilerine göre, 2022 yılının ilk beş ayında Teknolojileri Sektörü 2021 Yılı Pazar sağlayan sağlam mühendislik, matematik, tesi altyapısına kavuştu. geçen yılın aynı dönemine kıyasla yurtdışına n Ceviz Üreticileri Derneği (CÜD), Verileri” raporuna göre, sektörün fen bilimleri ve endüstriyel eğitimler gönderilen işçi sayısı yüzde 49 artarak 6 bin büyüklüğü geçen 2020’ye kıyasla yüzde almış gençlerin dünyası olacak. Sadece “A’dan Z’ye Ceviz Üreticiliği Semineri” 978 kişiye ulaştı. düzenlendi. Seminere katılan ve eği- 36 artışla 266 milyar TL’ye ulaştı. teknoloji üretmek de yetmez, toplum İŞKUR Senegal’den İngiltere’ye dünyanın İhracat ise yüzde 58’lik artışla 17.5 tarafından doğru kullanımını sağlayan tim veren İspanyol Ziraat Mühendisi dört bir tarafına işçi gönderdi. Yılın ilk beş Federico Lopez, verim artırıcı teknik milyar TL’ye çıktı. sosyal bilimlerle desteklenen eğitimlerle, ayında en çok işçi gönderilen ülkelerin ilk sı- Raporu tanıtan TÜBİSAD Başkanı sanatla bir arada oluşturulacak sinerji ziraat uygulamalarını anlattı. rasında ise yüzde 83.2 artışla 1662 kişinin n PricewaterhouseCoopers’ın Levent Kızıltan ise son dönemde de ihraç edilebilecek ve tüm dünyada çalışmaya gittiği Almanya var. Bu ülkeyi yüz- gündeme gelen “dijital beyin göçü”nün kabul görecek ürünlerin üretilebilmesi (PwC) dördüncüsünü yayımladığı Yıllık de 168.2 artış ve 759 kişiyle Irak, yüzde 495 Levent Kızıltan Küresel Kripto Hedge Fonu Raporu’na Türkiye için bir sorun olduğunu vurguladı. için olmazsa olmaz bir şarttır. Beyin artış ve 708 kişiyle Rusya, yüzde 574 artış ve Kızıltan şu çağrıyı yaptı: “Özellikle nitelikli göçünün önüne geçmek için stratejik bir göre sektördeki dalgalanmalara rağmen 391 kişiyle Libya ile yüzde 1671 artış ve 248 Rapora göre bilgi teknolojileri yazılı- geleneksel ve kripto odaklı hedge fonla- teknoloji profesyonelleri ülkemizin seferberlik gerekiyor.” kişiyle Azerbaycan takip ediyor. mında yerlilik oranı yüzde 82, bilgi tek- geleceğidir. Geleceğin dünyası ucuz l Ekonomi Servisi rın dijital varlıklara yatırımları artıyor. nolojileri hizmetinde yüzde 69 oldu. l Ekonomi Servisi