Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 1 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Diyanet Akademisi kurmak! Türkiye’de İmam hatip ortaokul ve liselerinde milyonun üstünde Suriyeliler öğrenci öğrenim görürken, 108 ilahiyat ve 38 İslami ilimler fakültesi varken, Diyanet Akademisine/ “Medresesine” ‘habitat’ı neden gerek duyulmaktadır? PROF. DR. MAHMUT ÂDEM Araştırma verileri, Suriyelilerin savaş EMEKLİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ bitse de, büyük kısmının Türkiye’de kalıcılığına işaret ediyor. İktidarın, siyasal iyanet Akademisi (DA) yasası kabul ve toplumsal muhalefetin önerilerini ve edilmiştir. Buna göre DA’da üç tür Değitim verilecektir: Dini yüksek ih- toplumun kaygılarını dikkate alarak samimi tisas merkezi, dini ihtisas merkezi, eğitim ve sürdürülebilir göçmen politikasını inşa merkezi. Eğitim süresi 6 ay ile 3 yıl arasın- etmesi gerekiyor. da değişmektedir. DA’da eğitim görecekle- re 5000-7000 gösterge rakamının memur de 9’u iki eşli; yüzde 2.7’siyse PROF. DR. ÖZKAN YILDIZ aylık katsayısı ile çarpımı sonucu buluna- 3 eşlidir. cak tutarda, her ay harçlık ödenir. Aday- SOSYOLOG, SESADER BAŞKANI Hem 2013 ve hem de 2022 ların diğer tüm giderleri başkanlık bütçe- araştırmasında, Suriyeli sı- uriyeli sığınmacılar so- sinden karşılanacaktır (Mad. 10/A). Bu bi- 10’u geçmiyordu. 40 yaşın üstünde med- Türkiye eğitim kurumlarını modernleş- ğınmacıları dönüş eğilimle- runu, siyasi arenada- çimi ile DA, tarikatlarca işletilen yüz bin- reseye kayıtlı yüzlerce öğrenci manavlık, tirmek kolay kolay mümkün olmayacak- ri sorgulandı. İç savaş baş- Ski hararetini koruyor ve lerce medrese öğrencilerini mesleki eğiti- ladığında, ilk gelen grubun kasaplık vb. işlerini yapıyor ama medre- tır. Her şeyden önce ve her işe tercih edi- korumaya da devam edecek. me mi alacak? Çünkü daha önce Diyanet Suriye’de savaşın kısa sürede İktidarın göçmen ve sığınma- seye gitmiyordu. Medrese öğrencisi oldu- lerek medrese-mektep ikiliğini ortadan sonuçlanacağı öngörülmüş- İşleri, anılan medreselere denklik veril- cı politikası tarihsel, kurum- ğu sürece askere alınmıyor, vergi vermi- kaldırmak lazımdır.” tü. 2013 anketine katılan her mesini istemişti. DA yasası, Öğretim Birli- sal ve hukuksal rotasından yor, çünkü ehli dinden sayılıyor, din bil- iki Suriyeli sığınmacıdan bi- çıkmış durumda. İktidar ve ği Yasası’na (ÖBY) aykırıdır. ÖBY’ye göre, Çatı örgüt mü olacak? gisi tahsili yapan adam sayılıyor, bir çeşit ri (yüzde 58) “Türkiye’ye ge- ona meşruiyet sağlama yarı- “Türkiye’deki tüm bilim ve eğitim kurum- İşte bu nedenle 3 Mart 1924’te Öğretim dokunulmazlığı var. lirken en fazla 1 ay kalaca- şına girmiş koro, Türk toplu- ları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanmış- Birliği Yasası şu gerekçe ile kabul edil- ğını, savaşın biteceği ve ge- munun göçmen ve sığınmacı tır” (Mad. 1). “Şeriat ve Vakıflar Bakanlığı Eğitimde yine mi ikilik? miştir: “Bir ülke bireyleri ancak bir eği- ri döneceğini” tahmin etmiş- sorununa verdiği tepkiyi hafi- ya da özel vakıflarca yönetilen tüm med- Atatürk, Başkomutanlık Meydan tim görebilir. Bir ülkede iki türlü eğitim, ti. 9 yıl sonra, “2022 anketin- fe almaktadır. rese ve okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na Muharebesi’nden 4 ay kadar önce Sovyet iki türlü insan yetiştirir. Bu ise duygu ve deyse her iki Suriyeli sığın- 2011’den bu yana çok bo- bağlanmıştır” (Mad. 2). ÖBY yürürlüktedir macıdan birisi (yüzde 55) ya- Büyükelçisi ile Konya’ya gidiyor, med- düşünce birliğini ve dayanışma amaçla- yutlu, çok aktörlü, bölgesel ve kın zamanda “Suriye’de sava- ve anayasanın 174. maddesine göre koru- rese ziyaret ediyor. Orada kendisinden rını bütünüyle yok eder.” Bir hafta sonra küresel bir denkleme dönüşen şın bitmeyeceğini” düşünü- nacak devrim yasalarının ilkidir. Diyanet Suriye iç savaşında iktidar, medrese sayısının artırılması ve medre- Milli Eğitim Bakanı Vasıf Çınar medrese- yor. Ankete katılanların yüzde ulusal çıkarları gözeten, barış- Akademisi kurulmasıyle anayasa yok sa- se talebelerinin askere alınmaması iste- leri kapatmıştır. Eğitim tarihçisi M. Ergin 40’ı “Suriye’nin yakın zaman- çıl “Yurtta sulh cihanda sulh” yılmıştır. Bu biçimiyle tam bir Atatürk’ten niyor. Atatürk’ün yanıtı çok sert oluyor: medreseleri şöyle değerlendiriyor: “Med- da kendisi, çocukları ve aile- ilkesine dayanan 90 yıllık dış öç alma girişimidir. Bu akademide verile- “Sizin bu besili delikanlılarınızın askere reselerin kapandığı sırada uyguladığı si için refah ve huzur ortamı- politikayı terk etti. cek eğitim, medrese eğitimidir. alınması için yarın emir vereceğim”. ders programı ile 1950’den sonra açılan na kavuşmayacağını” düşü- Eğitim tarihçisi F.R. Unat, medreseler Cumhuriyet kurulduğunda medrese- imam hatip liselerinin ders programla- nüyor. “Savaş sona erse da- İki araştırma için şöyle diyor: “Medrese, ortaçağın geri mektep ikiliği aynen devam ediyordu. rı aynıdır”. İmam hatip ortaokul ve lisele- hi Türkiye’de kalırım” diyen- Cumhuriyet Halk Partisi ve geriletici zihniyeti içinde bütün yeni- 1923’te Ankara’da birinci Heyet-i İlmiye rinde milyonun üstünde öğrenci öğrenim ler yüzde 43, Suriye’ye döne- (CHP) lideri Kemal Kılıçdaroğ- rim diyenler yüzde 48. Bu iki liklere “dinsizlik” diyerek karşı çıkan bir (Bilim Kurulu) toplanmış ve eğitim so- görürken, 108 ilahiyat ve 38 İslami ilim- lu Suriye iç savaşında yangına veriyi, politik karar vericilerin, taassup ve irtica kaynağı olmakta devam runlarına çözüm aranmıştır. Bu toplan- ler fakültesi varken, Diyanet Akademi- körükle gidilmemesini, bölge- ciddiye alınması gerekiyor. ediyordu.” ÖBY’den sonra yapılan sa- tı için İ.H. Tonguç, şöyle diyor: konuş- sine/ “Medresesine” neden gerek duyul- sel ve küresel diplomasiyi sa- vundu. Ortadoğu Barış ve İş- Samimi politika yımda 18 bin kayıtlı medrese öğrencisi- malardan açıkça anlaşılmıştır ki medre- maktadır? DA, tarikatlarca işletilen yüz- birliği Teşkilatının (OBİT) acilen Siyaset gündemini meşgul ne karşın, öğrenimini sürdürenler yüzde se-mektep ikiliği devam ettiği müddetçe lerce medresenin çatı örgütü mü olacak? kurulmasını önerdi. Komşu ül- eden konulardan birisi de, Suri- kelere dağılan Suriyeliler için yeli sığınmacıların “güvenli böl- “demokratik uygar dünyayı” gelere’ gidip gitmeyeceğidir. sorumluluk almaya çağırdı. Ankete katılanlar içinde ‘Gü- Türkiye, seçim iklimine doğ- venli bölgelere gitmem” diyen- ru giderken Suriyeli sığınma- lerin oranı yüzde 49, “kararsız” 50 yıldır süren TÖB-DER davası cılar konusu niçin politik are- olanların oranı yüzde 22’dir. nada birdenbire alevlendi? Her Dolayısıyla Beştepe’nin gönül- gün “Gitsin mi kalsın mı” diye lü güvenli bölgelere dönüş pro- MUSTAFA GAZALCI Her şeye karşın umutlarını hiç yitirmeyen TÖB-DER’li öğretmenler, üzerine tartışılan sığınmacı Su- jesi toplumsal bir karşılık bul- riyeliler nasıl bir demografik 16. VE 22. DÖNEM MİLLETVEKİLİ, ESKİ başlattıkları yeni süreçle; örgütlerini yeniden canlandırmak, muyor. “Vatandaşlık verilmesi profile sahipler? Türk toplumu- halinde” Suriyeli sığınmacıların DENİZLİ TÖB-DER ŞUBE BŞK taşınmazlarını geri almak için verdikleri çaba sonuçlanana dek . na uyum sağladı mı? Suriye’nin yüzde 82’si Türkiye’de kalaca- mücadele edecekler ve er geç sonuç alacaklardır. eçen günlerde Ankara’da bir grup geleceğini nasıl görüyorlar? ğını ifade ediyor. Göğretmen, Tüm Öğretmenler Birleş- 2013 yılında Suriye’ye sınır Ankete yanıt veren Suriye- kentlerde (Kamplardaki Suri- li sığınmacıların yüzde 56’sı, me ve Dayanışma Derneği’nin (TÖB- ğılmamakta kararlılık gösterdiler. Des- nu, derneğin kapatılmasına dayanak yeliler: Sorunlar, Beklentiler ve “Türk komşularından hiç yar- DER) yeniden açılması, el konulan ta- tek için Eğitim-Sen’den, Eğitim-İş’ten alınan Türk Ceza Kanunu’nun 141. ve Gelecek Algısı) yapılan araştır- dım görmediğini”, yüzde 45’i şınmazlarının geri verilmesi için Av- genç öğretmenler de geldiler. Gücümü- 142. maddelerinin kalktığını, tüm yö- mam belki de kamplarda ya- “ilişkileri olan Türk komşula- rupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne ze güç kattılar. Polisle tartışıldı, sonuç- neticileri ve üyelerinin aklandığını pılan ilk araştırmaydı. İkinci rının olmadığını”, yüzde 40’ı (AİHM) başvuru dilekçesini gönderdi. ta yolun karşısında açıklama yapılması vurguladı. 12 Eylül’ü yapanların suçlu araştırmam (İzmir’deki Suriye- “Türk komşularıyla bazen so- Eğit-Der’in öncülüğünde toplanan, yıl- kararlaştırıldı. bulunup cezalandırıldıklarını, partile- liler: Sorunlar, Beklentiler ve runlar yaşadığını”, yüzde 37’si larını öğrencilerine, ülkesine adamış rin, sendikaların malları geri verildiği Gelecek Algısı) ise, bu araştır- “sorunlarının çözümünde Türk 12 Eylül anımsatması bu eğitimciler, 50 yılı aşkın süredir bir halde, TÖB-DER’in mallarının geri ve- madan dokuz yıl sonra, 2022 komşularının yardımcı olmadı- hakkın teslimi, hukuka aykırı haksızlı- Genel Başkan Yardımcısı İsmet Yal- rilmediğini anımsattı. yılı başında İzmir’de yapıldı. ğını”, yüzde 39’u ise “nadiren” ğın düzeltilmesi için uğraşıyorlar. çınkaya; TÖB-DER’in 670 şubesi, 220 yardımcı olduğunu ifade et- Adalet yerini bulmadı Ciddiye alınmalı Polisler, “Postanenin önünde açıkla- bin üyesi olduğunu, 12 Eylül askeri miştir. Suriyeli sığınmacıların Türkiye’de, Suriyeliler, ye- boş zaman aktivitelerine bakıl- ma yapamazsınız!” diyerek öğretmenle- mahkemesince oldubittiyle kapatıldı- Yalçınkaya, açıklama yaparken geç- ni “sosyolojik katman”, “habi- dığında, yüzde 35’i boş zama- ri dağıtmaya çalıştılar. Öğretmenler da- ğını, 85 parça taşınmazına el konduğu- mişe gittim. 12 Mart 1971 darbesi so- tat” oluşturmuş durumdalar. nında “Suriyeli arkadaşlarıyla nucunda Türkiye Öğretmenler Sendika- Her iki araştırmada da Suriye- zaman geçirdiğini”, yüzde 29’u sı (TÖS) yerine kurulan TÖB-DER’in et- li sığınmacıların eğitim düze- “hiçbir şey yapmadığını” ve kinliklerini düşündüm. 12 Eylül 1980 yinin çok düşük olduğu görü- 17’si ise “alışveriş merkezin- darbesi sonunda, TÖB-DER’in 64 yö- lüyor. Araştırmaya katılanların de” geçirdiğini ifade ediyor. neticisine Ankara Sıkıyönetim Komu- yüzde 48’i ilkokul ve altı dü- Araştırma verileri, Suriye- tanlığı Askeri Mahkemesi’nce 4 ile zeyde eğitime sahiptir. Okur- lilerin savaş bitse de büyük 9 yıl arasında ceza verildi. Yönetici- yazar olmayanlar çok yüksek. kısmının Türkiye’de kalıcılığı- ler Mamak’ta yattı. 1989’da, Ankara 2. Her iki Suriyeliden birisi ço- na işaret ediyor. Bir kısmının cuk ve gençtir. Hane başına Suriye’de ise koşullar olgun- Ağır Ceza Mahkemesi’nde Genel Baş- düşen kişi sayısı, Türkiye orta- laştığında dönme eğilimi var. kan Gültekin Gazioğlu ve 19 yönetici lamasının üstündedir. “Çadır İktidarın, siyasal ve toplum- yargılanıp aklandı. Aynı konuda iki ay- yaşamı” yaygındır. Erken yaş sal muhalefetin önerilerini ve rı karar çıktı. Avukatımız Halit Çelenk evliliği kız çocuklarında yük- toplumun kaygılarını dikkate bu hukuk skandalını anlatan “Hukuk sektir. “Çok eşli evliliklerin” alarak samimi ve sürdürüle- Açısından TÖB-DER Davası” adlı bir ki- oranı azımsanmayacak oran- bilir göçmen politikasını inşa tap yazdı. Verilen cezalar, çekilen acı- dadır. Ankete katılanların yüz- etmesi gerekiyor. lar yetmiyormuş gibi, bütün demokra- tik girişimlere karşın yarım yüzyıldır adalet yerini bulmadı. Yeniden yeşeren umutlar Her şeye karşın umutlarını hiç yitir- meyen TÖB-DER’li öğretmenler, yeni bir süreç başlattılar. TÖB-DER’i ceza- landıran TCK’nin 141. ve 142. madde- lerinin kalktığını, yöneticilerin aklan- dığını, 12 Eylül darbecilerinin cezalan- dırıldığını belirttiler. İsmet Yalçınkaya, Genel Sekreter Yardımcısı Seyfettin Bi- can ve Merkez Yönetim Kurulu adına bir kez daha yönetimlere, idari ve ad- li mahkemelere başvurdular. Umut- la açılan davalar, başvurular sonuç- suz kaldı. Son olarak 16 Şubat 2022’de Anayasa Mahkemesi’nden ret gelme- si üzerine iç hukuk yolları tükendiğin- den, AİHM’ye başvuruldu. 26 Mayıs 2022’de Ankara’dan AİHM’ye gönderi- len dilekçede, bütün süreç belgeleriyle, bilgileriyle anlatıldı. TÖB-DER’liler ör- gütlerini yeniden canlandırmak, taşın- mazlarını geri almak için verdikleri ça- ba sonuçlanana dek mücadele edecek- ler ve er geç sonuç alacaklardır.