Katalog

31 MAYIS 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Hükümetin enflasyonun inişe geçeceğini söylediği mayısta iğneden ipliğe her şey zamlandı y Ekonomide ma ıs sıkıntısı Tarihin gerçekleri; Dolar 14.84 TL’den 16.50 TL’ye yaklaştı. Benzinin litresi yüz- Yassıada’nın iki yüzü.. de 25 artarak 25 TL oldu. Resmi gıda enflasyonunda beklenti leri yaşı nedeniyle idam edilmeyen Ce- aylık çift hane iken yıllık yüzde 115’i buldu. lal Bayar’ın “Padişah Buyruğundan İHalk İradesine” başlıklı, Gazi Meclis’in umhurbaşkanı Recep Tayyip yan 1 kiloluk çay, ayı yüzde 55’lik yaşayan, tanıklığını yapabilen 19 millet- Erdoğan’ın “Enflasyon attığı- artışla 69.90 liradan kapatırken ay- vekilinden biri olarak, evinde, kızının ta- Cmız, atacağımız adımlarla ma- nı şekilde 13.95 liradan başlayan nıklığında verdiği söyleşide anlattıkları, yıstan sonra gerilemeye başlayacak- litrelik süt de ayı yüzde 39’luk zam- ayrıcalıklı iki günlük yazı konusu olabile- tır” sözlerine rağmen mayıs ayı fi- la 19.50 liradan kapattı. Ay başın- cek kadar değerliydi. Özetle savaşlardan yat artışları yönünden “kara” bir ay da 99 lira olan inek peyniri yüzde yorgun, bezgin, umutsuzluğa düşmüş halka, İttihat ve Terakki’nin liderleri ola- oldu. Bir yandan 120 doları gören 20’lik zamla 119 liraya çıktı. rak “Direnelim” deseler arkalarından vu- brent petrol fiyatları di- rulabileceklerini anlatmıştı. Zamlar katmerlendi ğer yandan kurlarda- Devamla “Mustafa Kemal üstün deha- ki artış nedeniyle akar- Türkiye Ziraatçiler Derneği Başka- sı, askeri liderlik yanında halkı en yoksun nı Hüseyin Demirtaş, “Mayısta bütün yakıtta zamlar durmak koşullarda harekete geçirebilecek mate- zamlar katmerli hale geldi. Yem ve bilmedi. Ekonomistle- matik, satranç yetenekleriyle, adım adım ALİ CAN rin beklentilerine göre gübrede saatlik fiyat değişimleri olu- yürüttüğü stratejik çıkışlarla, Kurtuluş POLAT Savaşı’nın kazanılması, Cumhuriyetin ku- yor. Mayıs ayı başında bir traktörün mayıs ayında gıda enf- rulması noktasında başarıya taşıdığını” an- lasyonu yüzde 10’un üzerinde arta- deposu ortalama 2 bin 500 liraya do- latmıştı. Kendisi de içinde, İnönü’nün ön- cak, yıllık ise yüzde 115’i bulacak. luyordu. Şimdi 2 bin 800 liraya dolu- derliğinde çalışmaları sürdürülen af hazır- yor. Hasat başlayınca enflasyon dü- Bir yıl önce 7 TL, bugün 25 TL olan lıkları nedeniyle de dizinin yayını tarihinde akaryakıtın ise yakın zamanda 30 şer deniliyordu ama maliyetler böyle isminin kullanılmamasını rica etmişti. Dizi- giderse ucuz gıda imkansız” dedi. TL’yi bulması sürpriz olmayacak. nin giriş analizi gibi yayımlanması zorun- luluğu bundandı. Mayıs ayına 14.84 TL ile başla- Meyve-sebzede üretim artsa da te- Çarpıcı ortak analiz dokuz yıl Demok- yan dolar bugün 16.39 TL oldu. Lit- mel maliyetlerin artmaya devam etti- rat Parti’nin bakanlığını yapmış Abdul- lantısında da gördük ki ülkedeki enf- ğini söyleyen Türkiye Halciler Federas- ‘Daha kara aylar geliyor’ resi 20.33 lira olan benzin de yüzde lah Aker’den anılarını içine alan bilimsel lasyonu ve para politikasını bilme- 25’lik zamla 25.01 liraya çıktı. Bu yonu Başkanı Yüksel Tavşan ise mali- Mayısta akaryakıttaki yüzde 25’lik çalışmanın ürünü olarak gelecekti. Ken- yen, bilmek istemeyen bir Markez iki ana maliyet kaleminin artışı ha- yetler arttığı için fiyatlarda düşüş ol- artışın tüketici fiyatlarına haziran ve disi Mastafa Kemal’in seçimi, iradesin- Bankası var şu an. Beklentiyi olum- yatın her alanına zam olarak yan- sa da alınabilir düzeye çekilemediğini temmuzda yansıyacağını söyleyen Prof. de, Gazi Meclis döneminde ticaret okul- luya çevirecek, enflasyona mücade- larının kuruculuğunda, ek olarak İş Ban- sıdı. Mayıs ayında araç, konut gibi belirtti. Demirtaş, “Bugün bir ürün te- Dr. Erinç Yeldan ise şöyle konuştu: kası kurucu yöneticiliğinde görev alacak- le edildiği algısını yaratacak adım- ürünlerin yanı sıra marketlerdeki; darik maliyeti çeşidi ve sayısına göre “Türkiye yaz aylarında, girdi mali- tı. Eşi Mükkerrem Aker ise teknik okulla- kuru çay, süt, peynir, sigara, alkol, değişmekle birlikte 3-4 liradır. Bu ne- yetlerinden kaynaklı, yeni bir enflas- lar atılmıyor. Bu nedenle de bek- rın kuruculuğunda görevli olacaktı. DP’nin dondurma gibi birçok ürüne de zam denle halde 6-7 liranın altına ürün sat- yon dinamiğiyle karşılaşacak. Geçen lenti enflasyonu oluşuyor. Piyasada en uzun soluklu bakanlık görevine karşın geldi. Mayıs ayına 45 lira ile başla- mak mümkün değil artık” dedi. haftaki Para Politikası Kurulu top- arz-talep dengesi şaşıyor.” Yassıada’da yargılanmış, uzun yıllar ha- piste yatmış olsa da siyasal kirlenmeye tanıklık etmenin sonucu sevmediği siya- setten oğlu Önder Aker’i uzak tutabilmek Geliri enflasyon karşısında eriyen yurttaş borçlanarak ayakta duruyor istemişti. “Eti senin kemiği benim” diyerek göçmenlik yıllarından arkadaşı Türk-İş’in 1962 sonrası kurucu başkanı olan Sey- Mehmet Yıldırım fi Demirsoy’a, bakanlığı döneminde ya- takhane arkadaşlığı yapmış Şanar Tayşi ile birlikte sürüklediği, sendikal uzmanlar Borç sarmalı büyüyor olarak teslim edecekti. Yassıada’nın ikiyüzlü kimliğinde elbet- te, Albaylar Cuntası olarak bilinen darbe- MUSTAFA ÇAKIR n Bireylerin bankalara ve finans- nan dosya sayısı son bir yılda 1 mil- nin, sesi sözcülüğünü üstlenmiş Alpaslan man şirketlerine olan konut, taşıt, yon 542 bin adet artarak 27 Mayıs TATLICILAR EYLEMDE Türkeş’i yok sayabilir miyiz? Sağ siyaset ygulanan ekonomik politikalar ihtiyaç ve kredi kartı borcu takipte- itibarıyla 23 milyon 526 bine çıktı. savunabilmek yolunda, darbenin içinden Ubir yandan zamları körük- n Türkiye’nin kısa vadeli dış kiler de dahil 20 Mayıs itibarıy- yurtdışına sürgünle uzaklaştırıldığı tezini Fıstıklı baklava lerken diğer yandan borç la 1 trilyon 144 milyar lira- borçları da yükselişini sürdürüyor. tarihi çarpıtmaya dönük olsa da çarpıtıp sarmalını derinleştiri- ya yükseldi. Kısa vadeli dış borçlar 132.3 mil- durma eğilimindedir. üretimi duracak yor. Gelirleri ve tasar- yar dolara yükseldi. HHH n Bankalara tüketici kre- rufları enflasyon kar- Tamam da çok partili döneme geçi- ıstık fiyatlarının bir ayda yüzde disi ve kredi kartı borcu n 12 aylık dönemde ödenmesi ge- şin toplumsal patlamasında iktidara ge- F100 artarak 440 liranın üstüne şısında eriyen yurt- bulunanların sayısı 35 reken dış borç miktarı 181.4 mil- len DP’nin ilk iktidar icraatları ile, Amerika çıktığını söyleyen Baklava ve Tat- taş, zorunlu harca- yar dolara yükseldi. Cari işlemler milyon 873 bin kişiye çık- ile olan sıkı ilişkileri bağlantılı fiilen kapa- lı Üreticileri Derneği (BAKTAD) Baş- ma ve borç ödemeleri- tı. Bankalara borçlu yurttaş açığının da 40 milyar doları aşaca- tamadığı sendikaları, bugünün iktidar er- kanı Mehmet Yıldırım, fıstık ithala- ni çevirebilmek için hız- ğı tahmin ediliyor. sayısı yılın ilk üç aylık döne- kinin yaptığının tıpkısının aynısı yöntem- tına izin verilmesini istedi ve esna- la yeni borç alıyor. Bankala- n Merkez Bankası’nın Türkiye’de- lerle, el koyduğu bir avuç sendika lide- minde 970 bin kişi arttı. fı fıstıklı baklava üretmeyerek fiyat- ri eliyle mandacı sendikacılığa sürükleme- rın mayıs ayında bir haftalık borç ki bankalar ile Katar, Çin, BAE gibi ları boykot etmeye çağırdı. Yıldırım, sini nereye koyacağız? Türk-İş’in kurulu- Çekler karşılıksız artışı 6.2 milyar lira oldu. ülkelerden aldığı swap borçları 64.7 “Stokçuların yaptığı bu spekülas- şunun yaşandığı 1952 yılının hemen arka- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) n Ocak-nisan döneminde toplam milyar dolara yükselirken net rezerv yon birçok sektöre ciddi zarar ve- sından, kuruculuğunda Seyfi Demirsoy, TBMM Grubu’nun haftalık ekono- 42 bin 127 çek bankalara ibrazın- riyor. Şeker ve fıstığa gelen zam- 2.9 milyar dolar daha azaldı. hele de göçmenlik günlerinden sütkardeşi lardan sonra satışlarımız yüzde 25- mi raporu Türkiye’nin borçluluk da karşılıksız çıktı. Karşılıksız çek- n Kur korumalı mevduatların solda lider olan Şaban Yıldız’ın Türk-İş’in 30 civarında düştü. Devletin sektö- durumunu rakamlarla ortaya koyu- lerin parasal tutarı ise 5.5 milyar (KKM) ilk üç ayda kamuya olan kurucu sekreterliğini üslenmiş olmasına rü sıkı denetlemesini ve iki aylığına karşın, mandacı sendikacılığı sürüklemesi yor. Raporda yer alan değerlendir- liraya ulaştı. toplam maliyeti 30 milyar lirayı aş- fıstık ithalatına izin verilmesini ta- gerçeğini nasıl açıklayabileceğiz ki? meler şöyle: n İcra dairelerinde derdest bulu- tı. l ANKARA lep ediyoruz. Fıstıktaki fahiş artış Demokrat Parti’nin akıl almaz bir hız- son buluncaya kadar fıstıklı bakla- la demokrasi havarisi yıllarından sivil oto- va üretmeyeceğiz. Asırlık milli tatlı- riterliğe geçişi, tahkikat komisyonla- rı, Vatan Cephesi uygulamalarını, İnönü, mızı Yunanistan sahiplenmek ister- CHP’nin uğradığı yaşamsal tehditli saldı- ken, biz de vatandaşa boş baklava- rıları nerelere sığdıracağız ki? Amerika’nın yı layık gören sisteme acilen müda- Türkiye’nin derdi kur çıkmazı âli çıkarları adına, NATO üzerinden Ko- hale bekliyoruz. Fıstık alım satımı- re hizmetleri cabası, yaşananlarla övün- nın ciddi bir şekilde denetlenmesi- ürk Lirası’nda bu ay yaşanan yüz- Kieran Curtis, “Türkiye için kriz bir yıl yüzde 5’e ulaşacağını tahmin edi- mek istesek bile, DP iktidarlarına son ver- ni talep ediyoruz” diye konuştu. Tde 9 değer kaybı ve döviz borçlan- kesinlik değil, ancak ihtimal kesin- yorlar. Yine de her iki kurum da bu me iradelerini nereye oturtabiliriz ki? Göç- ma maliyetlerinin çift haneye yakla- likle sıfırdan da çok uzakta. Kontrolü yaz turistlerin Türkiye’ye akın etme- men çocuğu olarak birazcık politize ol- şarak 2008 krizi zirvelerini aşması, kaybetme riskiyle karşı karşıyalar” siyle 15-20 milyar dolar gelir öngö- muş eğilimlerimle çok yakından, “Cami GIDA KOMİTESİ AÇIKLADI: bombalandı” doğrulanamayan haberleri yatırımcılarda ülkenin bir kez daha dedi. 20 Mayıs itibarıyla TCMB’nin rüyor. Geçen yıl kur krizinde kalan ile Beyoğlu yakasında yaşatılan 6-7 Eylül kur krizine doğru ilerleyip ilerleme- swap hariç rezervleri eksi 55 milyar son Türkiye tahvillerini sattığını be- Bu yıl buğday (!) kanlı, yağmalı, olaylarının travmatik so- diğine yönelik soru işaretlerini be- dolara kadar gerileyerek daha önce lirten Mirabaud’un gelişen piyasalar nuçlarını nerelere sığdırabileceğiz? raberinde getirdi. Bu kapsamda hü- büyük siyasi ve ekonomik değişim- sabit getirili menkul kıymetler mü- fazlası oluşacak Demokrat Parti, Amerika’nın âli çıkarları- kümetin, geçen aralık ayındaki kur dürü Daniel Moreno, “Kur zayıflığına nın gereği, iktidarda kalma sürecini tamam- leri beraberinde getiren eksi 60 mil- azine ve Maliye Bakanlığı Gıda lamış olmalı ki Başbakan Menderes son bir krizini bir süreliğine de olsa tersine karşı korunmak için kimseye öylece yar dolara yine yaklaştı. HKomitesi önceki gün toplandı. umut, işçilerin 1 Mayıs bayramını yeniden çevirmesini sağlayan kur korumalı bir ödeme teklif edemezsiniz. Bunun Toplantı sonrası yapılan açıklama- kutlamayı aklına getirmiş, ikinci bir umut Rezerv düşüşü sürer mevduat (KKM) sisteminde vade so- sürdürülebilir olduğunu düşünmüyo- ya göre, hububat üretiminin önü- olarak da Sovyet lideri ile görüşebilmek yo- nunda yenilenip yenilenmeyeceği pi- JPMorgan ve Citi analistleri, dö- rum” dedi. Gelişmekte olan piyasa fo- müzdeki bir yılda iç tüketimin üze- lunda randevu istemişken 27 Mayıs gençlik rinde beklendiği, bunun gıda enf- yasanın ana gündeminde. viz rezervlerindeki sert düşüşün de- nu Gramercy’den Petar Atanasov ise olayları üzerinden iktidar erkinin saldırı şid- lasyonun azalmasına olumlu etki det uygulamalarında sınır tanınmayarak, iş- Son yıllarda Türkiye piyasasında vam edeceğine dikkat çekiyor. Citi, şu vurguyu yaptı: “Türkiye’nin tüm ler rektör yaralanmasına, yoğun öğrenci tu- göstereceğini belirtildi. Toplantıda tekrarlanan çalkantılara tanık olduk- rekor enerji ve gıda ithalatının etki- yatırım yapılabilirliği seçim sonucu- tuklanmaları, yaralanmalarına, ölüme kadar arz güvenliğindeki sürdürülebilirliği larını belirten ABRDN fon yöneticisi siyle cari açığın GSYH’ye oranının bu na bağlı.” l REUTERS uzanan şiddete vardırılmıştır. teminen, ekilmeyen tarım arazileri- “Yargılanmalara evet” ama nin de tarımsal amaçlı kullanımına Yassıada’dan çıkan idam cezalarının, ilişkin çalışmaların önceliklendiril- TBB YÖNETİM KURULU BAŞKANI ALPASLAN ÇAKAR Amerika’nın; “Tarafları birbirine kırdır- mesine de karar verildi. Kısa... Kısa... Kısa... mış, cepheleştirmiş, düşman bırakarak fi- nal stratejilerinin” sayısız örneğinin tıpkısı- l Gazprom, dün Mavi Akım’daki Özkaynak kârlılığımız nın aynısıdır. “Bir adım ileri ‘provokasyo- planlı bakım çalışmasının tamamlan- nudur’ ” demek istiyorum. masının ardından Türkiye’ye doğal- enflasyonun gerisinde gaz sevkiyâtının sürdüğünü duyurdu, N. Nebati A. Çakar M.A. Akben l 3600 ek gösterge ile ilgili düzenleme GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINDA 45’İNCİ kapsamında yapılan son görüşmeler- ürkiye Bankalar Birliği’nin dün ğinde bir miktar düşüş beklense de de memur sendikaları tazminat yansıt- Tyapılan 65. Genel Kurul Toplan- yüzde 12’nin üzerinde kalacak. Net ma oranının ayarlanmasını şart koştu. Türkiye turizmde FİYATI 20 TL’Yİ BULUNCA l İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib tısında konuşan TBB Başkanı Al- kârın özkaynaklara katkısında iyi- Avdagiç, yeşil mutabakata uyum tema- paslan Çakar, sektörün aktif büyük- leşme gözleniyor. Enflasyonun ge- Dünya Süt Günü’nde sadece ucuz ülke lı yatırımlar için İstanbul’a özel teşvik lüğünün Mart 2022 sonu itibarıyla risinde olsa da özkaynak kârlılığı paketi taleplerinin olduğunu söyledi. ürünlere alarm takıldı 10.2 trilyon liraya ulaştığını, bunun DİBS getirisini yakaladı.” Geçen ünya Ekonomi Forumu’nun düzenlediği Da- l İstanbul İnşaatçılar Derneği Baş- nflasyonla birlikte artan fiyat- gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) ora- martta yıllık enflasyon yüzde 61, Dvos Zirvesi’nde “Seyahat ve Turizm Gelişmiş- kanı İrfan Aşçıoğlu, Hazine arazileri- Elar marketleri ürünlere takılan lik Raporu” yayınlandı. Raporda, 112 gösterge- nının ise yüzde 121 olduğunu be- özkaynak kârlılığı yüzde 20 oldu. nin satışına ilişkin çok talep gelme- alarm sayısını da artırıyor. Bebek den oluşan turizm gelişmişlik endeksinde Türkiye lirtti. Bu oran kredilerde yüzde 66, Toplantıya katılan BDDK Başka- si halinde ihaleye çıkılması gerekti- mamasından kahveye, baldan ay- yalnızca fiyat rekabetçiliğinde öne çıktı. Fiyat re- mevduatta yüzde 71 oldu. Ayrıca nı Mehmet Ali Akben, “Zorlu süreç ğini söyledi. çiçek yağına kadar her ay yeni bir kabetçiliğinde İspanya 117 ülke arasında 90’ıncı kredilerin yüzde 81’inin ticari oldu- bankalarımızın daha da fazla kat- ürüne takılan alarmlardan nasibi- sıradayken Türkiye 18’inci Sırada yer alıyor. Hu- ğunu belirten Çakar, sermaye yeter- kı sunmasını gerektiriyor” derken ni bu ay sütler de aldı. Bütün dün- kuki düzenlemeler, doğal kaynaklar, kültürel var- liliği ve özkaynak kârlılığı konusun- Hazine ve Maliye Bakanı Nured- yada Dünya Süt Günü kutlanırken lıklar, sosyo-ekonomik şartlar ve sürdürülebilirlik da ise şu vurguyu yaptı: din Nebati enflasyonun geçici oldu- Türkiye’de süt fiyatları 20 lirayı gibi konuların da içinde olduğu 112 madde üze- “Düzenlemelerde uluslarara- ğunu, fiyat istikrarını kalıcı olarak buldu ve marketler hırsızlık önlemi rinden oluşturulan endekste ise Türkiye’nin tu- olarak alarmlar takılmaya başladı. sı standartlara yönelik normalleş- sağlamak için çalıştıklarını belirtti. rizmdeki rakiplerinden İspanya 3’üncü sıraday- me adımlarıyla sermaye yeterlili- l Ekonomi Servisi ken Türkiye 45’inci sırada yer aldı.