Katalog

23 MAYIS 2022 PAZARTESİ KÜLTÜR 13 ‘Memleketimden İnsan Manzaraları’ adlı oyunu sahneye Rutkay Aziz uyarladı ve yönetti Piraye’ye, ‘Memleketimden Erkeğin kolektif bilinçaltı İnsan Manzaraları’... u topraklarda kadın olmak zor iş- tir. Hele hakkını arayan, mücadele Beden, başarılı bir kadın olmak çok âzım Hikmet, kitabın önsö- daha zordur. İş hayatında da siyasette zünde şöyle diyor: “İnsan de sanatta da kadınların tırmanması er- NManzaraları’nı 1939 yılında keklerden çok ama çok daha meşakkat- Bursa Hapishanesi’nde yazmaya baş- Oyunun sonunda salona yansıtılan “Gü- li bir süreçtir. Kendinizi tam olarak kabul neşli Günler Göreceğiz Çocuklar” yazısı ladım. İnsan Manzaraları’nda, şii- ettirmek için arkanızda daha uzun yıl- ve Nâzım Hikmet portresi seyirciler ta- ların emeğini, yorgunluğunu, üretimini, rin birkaç sözle çok şey söyleyebil- rafından dakikalarca alkışlandı. başarısını sürükleyip taşımanız gerekir. me olanaklarından yararlandım. Ki- Bütün erkekler aynı değildir, diyecek- mi zaman şiire çok yak- siniz. Bence söz konusu olan kişiler de- laştım. Kimi zaman- ğil, bir zihniyettir. Ve bu zihniyetin kökle- sa çıplak bir nesir ola- ri çok derinlerdedir. rak kaldı yazdıklarım. Ti- yatro ve sinemanın ola- ‘Medusa’laştırılmış kadınlar ÖZNUR naklarından yararlan- OĞRAŞ ÇOLAK Hem tektanrılı hem de çoktanrılı din- dım destanımı yazarken. lerin mitolojilerine, efsanelerine bakın. Tüm karanlık köşelerinden şeytanlaştı- İşte böyle sayın okurlarım. Son ola- rılmış, “Medusa”laştırılmış kadınlar sö- rak bir şey daha söyleyeceğim: İnsan kün eder. Hepsinin en arkasında aslın- Manzaraları’nda kimi zaman beş di- da sonradan esir edilmiş, toprağa bağ- İstanbul’da tevkifanede başlanıp Aynı zamanda da yönettiği oyun trenin 510 numaralı üçüncü mevki va- zede, kimi zaman bütün bu üç kitap lanmış veya yılın sadece belli dönemle- ....................biten bu kitap ona ithaf uzun bir süredir sahneleniyor. gonunda 18.38’de Ankara’ya ulaşılana boyunca anlatılan insanların hiç de- rinde yeraltından çıkmasına izin verilen edilmiştir.” Usta, oyunda; halkın içinden in- kadar devam eder. Vagonun yolcuları ğilse yarısı, yaşamlarına kişisel ola- çok kadim çağların ana tanrıça figürün- İnsanı, insana, insanca anlatmak. sanları umutlarıyla, düşünceleriy- sıradan köylü, asker, işçi ve tutsaklar. rak tanık olduğum kimseler; diğer den tınılar vardır. O mitolojiler, o efsa- Hasretle geçmiş bir ömür. Aşkları le, yaşadıklarıyla anlatmış. Rutkay İkinci bölüm, başka bir trenin yine yarısı benim imgelemimin kahra- neler genelde insanoğlunun ve insankı- vatan sevgisi. Aziz'de tam olarak bunlara vurgu ya- Haydarpaşa Garı’ndan hareket ede- zının evrene, dünyaya, zamana, hayata manlarıdır.” ve ölüme dair yüzyıllar boyu biriktirip iç- Her tanıdığı hayatı, kendi yaşar gi- parak sahneliyor oyunu. cek olan yolcularını ele alır. Bu sefer Nâzım Hikmet’in “Memleketimden selleştirdiği birikimi olduğu kadar, erke- bi hissetmesi miydi onu büyük şair Oyun, 1939'da Haydarpaşa basamak- yolcular siyasetçi, diplomat, tüccar, İnsan Manzaraları” Piraye’ye yazıl- ğin kadından duyduğu kuşkuyu ve kor- yapan? Bilmem ama yazdığı şiirlerin larında başlıyor. İşsizlik, açlık ve sa- fabrika sahipleri... mış bir şiirle başlar: kuyu da yansıtırlar. Jung’un mitoloji için her kelimesi bizden, içten, hayattan, vaş gibi hem ülke hem dünya sorun- Üçüncü bölüm ise hapishane ve “Hatice, Piraye, Pirayende yaptığı “insanlığın kolektif bilinçaltı (ve- Doğum yeri neresi, insandan... larını tartışarak yarınlara umutla ba- hastanede geçiyor. Dördüncü kitap ya bilinçdışı)” saptamasından hareket- Ömrü boyunca hasret kaldığı kan hikâye: “Memleketimden İnsan Sovyetler Birliği ve Fransa’da faşiz- kaç yaşında, le söyleyecek olursak, “erkeğin kolektif sormadım, memleketini ve memleketinden in- Manzaraları” yapıtına sadık kalmış me karşı direnenlere değiniyor. bilinçaltı”dır aynı zamanda o mitolojilere sızan ve günümüze dek farklı kanallar- sanları anlattı şiirlerinde. Rutkay Aziz. Oyunda Rutkay Aziz'in yanı sıra düşünmedim, dan akarak gelen... Nâzım Hikmet'i anlatmak için ön- Halil karekterini canlandıran Rut- Taner Barlas, Levend Yılmaz, Levent bilmiyorum. Dünyanın en iyi kadını, ce anlamak gerekir. kay Aziz, bir anlatıcıyla, bağlıyor Ülgen, Özcan Alpar, Ebru Saçar, Ekin Canan Kaftancıoğlu Rutkay Aziz, şairin ustalık eseri olayları. Aksu, Lütfi Can Bulut, Enes Sarı, Ha- dünyanın en güzel kadını. CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaf- Benim karım. olarak adlandırılan “Memleketimden Eserin birinci bölümü İstanbul’da, le Algabri ve Öykü Eraslan rol alıyor. tancıoğlu hakkında verilen mahkûmiyet Bu bahiste İnsan Manzaraları” adlı yapıtını sah- Haydarpaşa Garı’nda 1941 yılında baş- Oyunun Müzikleri Cahit Berkay'a, kararının Yargıtay tarafından onaylan- realite umrumda değil 939’da neye uyarladı. lar. 15.45’te Eskişehir’e hareket eden dekor tasarımı Barış Dinçel'e ait. dığını ve Kaftancıoğlu’na bir de siyaset yasağı getirildiğini duyduğumda akma- ya başladı zihnimden bu düşünceler. Evet, siyasallaşmış yargının verdi- ği bir karar bu; evet, arkasında Canan Kaftancıoğlu’nun 2019 İstanbul yerel Sait Faik Abasıyanık’ın hikâyeleri seçimlerinde sergilediği olağanüstü mü- cadeleci, örgütçü, stratejik duruşun ge- ş Sanat'ın edebiyat ile mü- zeninde sunulacak. tirdiği başarının öcünü alma ve bundan İziğin bir araya geldiği din- Atilla Birkiye'nin düzenledi- da önemlisi yaklaşan seçimlerin güven- letilerinde bu ay Sait Faik ği, müzik yönetmenliğini Ser- liğinde kritik bir rol oynamasını engelle- Abasıyanık'ın beş hikâyesi yer dar Yalçın'ın üstlendiği, Meh- me isteği var; evet, arkasında bu mem- leketin makûs talihi haline gelmiş sağ- alacak. met Birkiye'nin sahneye uygu- cıların solcuları cezalandırma isteği de YouTube'da 23 Mayıs'ta saat ladığı dinletide hikâyeleri Til- var. Bunların hepsine katılıyorum. Ama 20.30'da yayımlanacak “Şehir be Saran, Metin Belgin, Bülent derinlerde yatan bir neden daha oldu- Amber Kokacak” başlıklı dinle- Emin Yarar, Hakan Gerçek ses- Piyalepaşa İstanbul Sanat ğuna eminim: Hakkını arayan, mücadele tide, “Müthiş Bir Tren”, “Havuz lendirirken, Seda Subaşı (ke- eden, başarılı olan kadına tahammülleri Başı”, “Balıkçısını Bulan Ol- man) ve Şemsa İdil Ural (çello) yok. Bu kadın tipinden çok korkuyorlar. Meydanı’nda sergiler ta”, “Yüksek Kaldırım”, “Serse- eşlik edecek. Bu kadınlar çoğaldıkça artık köhnemiş, ri Çocuk ve Köpek” hikâyeleri, Etkinlik, ilk gösterim tarihin- çürümüş, sadece Türkiye’yi değil bütün iyalepaşa İstanbul Sanat eserleri yer alıyor. dünyayı batırmış, insanı “1 numaralı do- eski bir radyo kayıt stüdyosu- den itibaren İş Sanat'ın YouTu- PMeydanı; yıl boyunca MER- Zilberman’ın yeni mekânı ğa düşmanı” haline getirmiş erkek zihni- KUR, Pi Artworks, artSümer, Zilberman Selected’da ise nun canlandırıldığı sahne dü- be kanalından izlenebilir. yetinin temellerinden çatırdamaya baş- Zilberman ve Art On galeri- 30 Temmuz’a kadar Isaac layacağını iliklerine kadar hissediyorlar. lerinin yeni sergileriyle ziya- Chong Wai’nin “If we keep Bu bir iktidar kavgasıdır. Ülkeyi görül- retçileri ağırlayacak. crying, we will go blind” (Ağ- memiş bir krizin içine sürükleyen iktida- MERKUR’de 7 Temmuz’a lamaya Devam Edersek, Kör rı demokratik yollardan değiştirmek için kadar devam edecek Olacağız) başlıklı üçüncü ki- verilen mücadele ne kadar meşruysa, olan “Kim o / o Kim” adlı şisel sergisi görülebilecek. özgür kadınların kendilerini var etmek sergide, sanat pratiklerinde Sergide büyük bir yerleş- için hem siyasal iktidara hem de erkek kâğıt, beton, seramik, ku- tirme, iki kanallı bir video, zihniyetine karşı verdikleri mücadele en maş, fotoğraf gibi faklı mal- bir dizi ipek baskı, ışıklı bir az o kadar, hatta çok daha meşrudur. Karsu’dan zemeler kullanan beş sa- kutu ve bir performans ol- Dikkat ediyorum, bu memlekette kork- natçı; Canan, Merve Dün- mak üzere sanatçının yeni madan sözünü söyleyen, güneşin altın- dar, Leyla Emadi, Neriman çalışmaları yer alıyor. artSü- senfonik daki yerini isteyen, bunun için savaşan Polat ve Saliha Yılmaz’ın mer, Erdal Duman’ın galeri- bütün kadınların başına bir şey geliyor. eserleri yer alıyor. Sanatçı- deki 5’inci kişisel sergisine Çünkü onlar çok rahatsız ediyorlar. Mü- konser lar eserleriyle, kadın olmayı ev sahipliği yapıyor. “Bu İş- esses nizamı temellerinden sarsıyorlar. tanımlayan değerleri, imaj- te Bir Terslik Var” isimli ser- Hele bu kadınlar içinde bulunduğumuz stanbul Night Flight” konser serisinin yedinci ları, davranışları ve inanç gi 2 Ağustos’a kadar devam Mor ve Ötesi’nden ikon çağında birer simge haline gelirler- “İsezonunda önemli isimleri ağırlayacak. Kar- sistemlerini sorguluyor. edecek. se içeriden dışarıdan “Zeus’ların yıldı- su 24 Mayıs’ta bir kez daha Harbiye Açıkhava’da Öte yandan Pi Ayrıca açılışa özel iki ser- rımları” üzerlerine yağmaya başlıyor. 80 kişilik Night Flight Symphony Orchestra & stadyum konseri Artworks’te 30 Haziran’a gi ile Sanat Meydanı’nda Bugün Canan Kaftancıoğlu’na sa- Choir eşliğinde senfonik konser verecek. kadar sürecek olan “Yi- yer alan Art On İstan- hip çıkmak CHP’den de önce, biz ka- Sonraki günlerde ise maNga, Hayko Cep- or ve Ötesi 28 Mor ve Ötesi, ne Boya” adlı sergide, Mi- bul, Sanatçı Songül kin, Cem Adrian, Selami Şahin, Levent Yük- dınların meselesi olmalıdır. Çünkü Ca- MMayıs akşamı konserin ön grubu mar Sinan Üniversitesi Gü- Girgin’in Tohum ve Onur sel, Hakan Altun, Fatma Turgut ve Kar- nan Kaftancıoğlu’nu savunmak hak, Beşiktaş İnönü Stadı’nda olarak genç kuşağın en zel Sanatlar Fakültesi Re- Dumansız’ın “Helix su, Night Flight Symphony Orchestra & Choi hukuk ve adaletin yanı sıra, İstanbul (Vodafone Park) enerjik gruplarından sim Bölümü’nden 2020 ve Thorn” adlı eserlerini sanat konser verecek. Sözleşmesi’ni de savunmaktır. hayranlarıyla buluşacak. “The Ringo Jets”i seçti. 2021 dönemi mezunlarının izleyicisi ile buluşturdu. üzik eleştirmeni, öğretim zik” kitabıyla aynı başlığı taşı- celiklerini taşıyan klasik döne- Soundgarden için geri sayım Mgörevlisi, gazetemiz yaza- yan bir konuşma yapacak. İlya- me, 19. yüzyılın Romantizmi- Evin rı Evin İlyasoğlu, 28 Mayıs Cu- soğlu konuşmasında nelerden ne ve grotesk operalarına; 20. endine Has Baby- Su Akyol, Hey! Douglas, Artz martesi günü Zai Bodrum’da söz edeceğini şöyle anlatıyor: yüzyıl yaklaşırken kocaman or- Klon Soundgarden, 28- ve Bugy, Sattas, Dilan Bal- İlyasoğlu saat 15.00-17.00 arasında söy- “Ortaçağ kiliselerinin karanlık kestraların yer aldığı ulusçu 29 Mayıs'ta Yapı Kredi kay, Mert Demir gibi birçok leşiye katılacak. Ara Boyutlar - ama ulvi seslerine, Rönesans’ın akıma ve Geç-Romantiklere, bomontiada’da düzenlene- isim yer alacak. Babylon, ile müzik Bilim, Felsefe ve Sanat grubu- buluşlarla yüklü yaşama coş- yeni arayışlara, özgür deneme- cek. İki güne yayılan festival Populist ve avluda gün bo- nun düzenlediği etkinlikte İlya- kusuna, barok dönemin büyük lere ve yıllardır önemini yitirme- boyunca, dinamik Hollandalı yunca konserler verilecek. soğlu, 11. baskısını yapmaya Bach ile son bulan dantel işle- yen minimalist akıma dek ör- elektronik ikilisi Weval, Yüz- Yapıkredi bomontiada’da pılacak festivalin biletleri yolculuğu hazırlanan “Zaman İçinde Mü- melerine, Haydn-Mozart’ın in- nekler dinleyeceğiz.” Biletix’te satışta. yüzeyken Konuşuruz, Gaye Pozitif organizasyonuyla ya- ma stratejisi hiç değil. Lin Pesto ‘Son’ (Tamar Müzik) Kırılgan biri; iç dünyasıyla dışa- üzik tarzını dark- Özellikle müziğinin tek- rısı arasında ördüğü duvar şarkı- İkiz - Cabin Crew ‘Transit’ (Stockholm Jazz Records) larının lokomotifi. Kapağında ken- Mpop, synth-pop düze melodik yapısı ve avulcu, besteci Robert Meh- attığı iri adımların ye- dığı zengin seslerden dolayı eksikliği ya da darkwave ola- şarkı söyleyiş tarzı ora- dini asarak intihar eden bir Barbie Dmet İkiz’i 2000’li yıllarda Mo- ni hasılatı. hissedilmiyor. bebek bulunan ilk albümün adının rak tarif edersek fa- dan besleniyor. zaique adlı projeyle tanımıştım. Salgın döneminde Konsept ise albümün ve projenin hiş bir hata yapmış Lin Pesto, hayatının ba- “Son” olmasının sebebi bu işi sür- 1982 yılında henüz üç yaşınday- beş gün zarfında kay- adından dolayı gayet net: kalkıştan pis- dürememe ihtimali... Altı melanko- olmayız ancak yi- harında Ankaralı bir kız. ken İsveç’e göçen ve burada ya- dedilmiş; haliyle bes- te tekerleklerin değişine kadar uzanan ne de Lin Pesto’nun 2017 yazında Logic ile lik parçanın beşi özgün beste; kapa- şamayı sürdüren İkiz, Amerika’da teler de o dönemin bir yolculuk. İkiz tarafından yazılan ve nışta “Yananı Görür Allah” yorumu gerçek esin kaynağı beste yapmaya başlamış, da eğitim almıştı ve bir modern ruh haline son de- topluluğun üç üyesi tarafından üreti- (Jane Birkin ile Ser- hiç beklemediği bir anda var. Tuşlularda Mei Wu, gitar, bas caz davulcusunda olması gere- rece uygun. Üç kişi- len irili ufaklı 20 parça, dinleyiciye hem ve programlamada Taner Yücel... ge Gainsbourg’un se- Cem Yılmaz sosyal med- ken tüm özelliklere neredeyse sahipti. lik mürettebatta İkiz’in yol arkadaşla- akustik hem de elektronik ses manza- sindeki “Je T’aime”den Jean Paul yada bir kavırını paylaşınca ilgi oda- Bir kuşağın eğilimlerini tanımak Yanı sıra yaratıcıydı, kolektivizm duy- rı trompetçi (yanı sıra programming) raları eşliğinde bir seyahat vaat ediyor. için iyi bir örnek; doksanlar çocu- Belmondo’lu, Alain Delon’lu Fran- ğı olmuş. Yüzünü göstermemek gusu yüksekti ve projeci bir anlayışla Jonne Bentlöv ile tuşlu çalgılardaki Not: CD baskısında parçalar Side A sız filmlerinin hüzünlü sahnelerin- için mayo kumaşından yapılmış ğu Lin Pesto... çalışıyordu. Son projesi Cabin Crew’un Manne Skafvenstedt. Projede bas bu- ve Side B olarak ayrılmış. Anlıyoruz ki Murat Beşer (muratbeser@mu- deki müziklere kadar uzanan bir bir maske kullanıyor, ama amacı ilk albümü “Transit”, İkiz’in bu yolda lunmasa da üç müzisyenin de çıkar- yakında plak da gelecek. havada) altmışlı yılların sound’u. gizem yaratmak değil, bir pazarla- ratbeser.com)