Katalog

2 MAYIS 2022 PAZARTESİ EKONOMİ 11 Yüzde 70’i bulan gıda enflasyonuyla birlikte yemek parası da kuşa döndü şçi öğlenleri aç kalıyor İ Bazı rejimlerle uzlaşılamaz İşyerlerinin uygulaması gereken yasal minimum yemek azı rejimlerle uzlaşılamaz. Bu ücreti bu yıl 36 liraya çıktı. Ancak lokantalarda 40 liranın rejimler demokratik yollardan Bdeğişime, ellerindeki devlet ma- altında sağlıklı bir öğün yemek yenmiyor. kinesini, ekonomik kaynakları sonuna rtan enflasyonla durmak sında otel bulunan işyerini an- kadar kullanarak direnirler. bilmeyen fiyat artışları, ne-babası ile birlikte çalışarak Suu Kyi’nin ibret verici Ayurttaşın her alanda te- ayakta tutmaya çalışıyor. Yer- mel ihtiyaçlarından kısması- li müşteriden umudunu kes- öyküsü ALİ CAN na, yaşam standardının düşme- tiklerini yabancıyla ayakta Myanmar da askeri rejim karşısın- POLAT daki “demokratik muhalefetin” lide- sine neden oluyor. Bu düşüş- kaldıklarını söyleyen Günyel, ri Nobel ödüllü Aung San Suu Kyi’ye lerden biri de çalışan kesimin en şöyle devam ediyor: (76) geçen hafta, basına kapalı bir önemli kazanımı olan yemek kart- “Babam 66 yaşında emekli öğret- duruşmada, 2021’deki askeri darbe- larında yaşanıyor. Geçen yıl 27 lira men. Hâlâ bizimle birlikte çalışıyor. den sonra verilen beş yılık cezaya, al- olan yasal günlük yemek ücreti, bu Yemekleri de annem yapıyor. Başka tı yıl daha eklendi. yıl yüzde 33.33 artışla 36 liraya çık- bir şekilde ayakta kalamazdık bu de- Suu Kyi, siyasi yaşamına, 1980’le- tı, ancak lokantada 40 liranın altın- virde. Sulu yemekçiler batıyor teker rin sonunda cuntaya karşı öğren- da sağlıklı bir öğün yemek bulmak teker. Böyle giderse öğle yemeğinde ci hareketinin, yeni kurulan Demok- Düşen alım gücü ile birlikte işçi yeterince beslenemezken esnaf da müşteri kaybediyor. rasi İçin Ulusal Birlik (NLD) partisi- neredeyse imkânsız. sıcak bir yemek yiyemeyeceksiniz.” nin fiili başkanı olarak başlamıştı. Suu İşçilerin yemek kartı bakiyeleri Kyi seçimlerden önce tutuklanmış Fiyat söylerken utanıyoruz 16’ıncı güne gelmeden bitiyor. Açık- ama NLD oyların yüzde 81’ini almış- 23 yıllık lokanta işletmecisi Hikmet lanan yüzde 70 gıda enflasyonu ile Yoksulluk en çok tı. Cunta seçim sonuçlarını tanımadı, Erten ise evde yemek yapmanın ma- fiyatları artırmak zorunda kalan es- Suu Kyi de sonraki 20 yılın 15 yılını ev liyetinin çok artması nedeniyle bazı naf da kısıtlı kart bakiyesi ile öğlen hapsine geçirmek zorunda kaldı. müşterilerin gelmeye başladığını an- yemeğini geçiştirmek zorunda kalan Siyasi yaşamı boyunca Suu Kyi, çalışanı vuruyor latıyor. Fiyat artışlarını yansıtmak zo- çalışan da mağdur. Esnafa göre artık askeri rejime karşı “demokratik”, ba- runda kaldıklarını anlatan Erten, en rışçı, sık sık uzlaşarak ilerlemeye çalı- vatandaş yemekten sonra bir bardak şan bir mücadele yürüttü. ucuz yemeğin 40 TL olduğunu belirte- evrimci İşçi Sendikaları Başkanı Ar- ri bu ve benzeri sorunlara karşı örgütlen- çayı bile içemez oldu. Yeme içme es- Suu Kyi, 1991 yılında Nobel Barış Dzu Çerkezoğlu, her felakette olduğu meye çağırıyoruz.” rek “Müşteriye fiyat söylerken utanı- nafı, fiyat artışlarını ürünlerine en Ödülü’ne layık görüldü, on bir yıl son- gibi giderek düşen alım gücü ve yoksul- Çalışanların gün geçtikçe hızlanan yoruz. Maliyetlerimiz inanılmaz arttı. az yüzde 60 yansıtmış. Yemek mar- ra milletvekili seçilerek, esas olarak luğun da en çok çalışanı vurduğunu be- yoksullaşmaya karşı korunmadığını söy- 2 bin 700 lira gelen elektrik 6 bin 200 kası Meal Box’ın geçen yıl yaptığı cuntanın aracı olan meclise girdi. lirterek “Beyaz yakalı denen üniversi- leyen Plaza Eylem Platformu sözcüsü lira geliyor. Yüzde 8 KDV var hâlâ sa- bir anket çalışmasına göre, çalışan- Budist nüfusun egemen olduğu te mezunları da asgari ücret ve civarın- Eylem Akçay da “Emekçi kitlenin eskisi tış fiyatlarımızda” diyor. ların yüzde 28’i yemeğini artık ev- Myanmar’da cunta, 2015 Kasım se- da ücretlerle hayatını sürdürüyor” diyor. gibi beslenemediği ortada. Bunun sonu- Beyoğlu’nda ise işler turistlerle dö- den götürüyor. Bu oranın artan gı- çimlerinden önce, büyük çoğunlu- Çerkezoğlu şunları söylüyor: cunda da sadece fizyolojik rahatsızlıklar nüyor. Fiyatlar yüksek ama işletme- ğu Rohingya Müslümanı olan 800 da maliyetleri ile birlikte daha faz- “Asgari ücret de yılın ikinci değil, farklı psikolojik sorunlar da ortaya bin kişinin oy verme hakkını kaldır- ciler “Biz turiste satıyoruz. Yerliler la yükseldiği düşünülürken çalış- ayında açlık sınırının altın- çıkabilir diye düşünüyorum.” dı. Yaklaşık 4 milyon seçmenin dış- arka sokaklardaki restoranlarda yi- mada öne çıkan bir diğer nokta ise da kaldı. Yemek ücret- Taksim’de bir firmada çalışan Öz- landığı seçimleri NLD kazandı. Nisan yorlar” diyor. Bahsi geçen arka so- leri çoğu işyerinde ya- gür Kuzu da dışarıda yemek fiyatları- şirketlerin yüzde 26’sının bir öğle 2016’da Suu Kyi, Devlet Danışma- sal sınırın altında kal- nın arttığını söyleyerek “Yemek kartla- kaklardaki esnaf lokantalarından bi- yemeği politikası yok. nı adıyla, cuntanın “vesayeti” altında dı ki yasal sınırda rındaki para yetmiyor artık. Ofiste ayın rine giriyoruz. Geçen yıl 40 kişinin İstanbul’da Şişli ve Beyoğlu gibi (gerçek vesayet böyle oluyor) bir hü- verilse dahi, bu be- ilk 10 günü dışarda yiyoruz kalan gün- çalıştığı lokantadaki çalışan sayısı- iş yerlerinin yoğun olduğu semtler- kümet kurmayı kabul etti. yaz yakalıların ofis- lerde ya evden getiriyoruz ya da simit- nın 23’e düştüğünü söyleyen işlet- de esnaf işlerin yüzde 50 düştüğünü Rohingya Müslümanlarının toplum- leri pahalı semtler- poğaçayla günü geçiriyoruz. Şu an fast sal hak ve özgürlükler mücadelesini meci şöyle konuşuyor: söylüyor. Şişli’de 23 yıllık bir sulu de olduğu için yine food restoranları en ucuz seçenek ol- güvenlik güçleri şiddetle bastırmaya “Maliyetlerimiz yüzde 300 arttı, yemek lokantasını dört yıldır işleten günlük sağlıklı du. Zaten bütün gün bilgisayar başın- başlayınca, “Devlet Danışmanlığı” ku- biz fiyatları yüzde 60 artırabildik. Ali Günyel, zam yaptıkça müşterile- besin ücreti- da oturuyoruz, öğlen de hamburger rumunun aslında, cuntanın “fallusu- Bu kadar az yansıtmamıza rağmen rinin azaldığını bu yüzden maliyeti- ni karşılamı- kola yiyip genç yaşta obez olup kalp nu” örtmeye yarayan bir incir yapra- işlerimiz yüzde 50 düştü. ne satışlar yaptığını söylüyor. Karşı- yor. İşçile- krizinden ölmeyi bekleyeceğiz” diyor. ğı olduğu da anlaşıldı. Cuntanın de- Arzu Çerkezoğlu mokratik yollarla değiştirilebilece- ğini savunarak sürekli uzlaşma ara- yan Suu Kyi, pratikte rejimin devamı- FED KARARI BEKLENİYOR na katkıda bulunuyor, rejimin karak- İTO’ya göre yıllık enflasyon yüzde 79.97, aylık ise yüzde 11.36 oldu terine uygun gerçek bir mücadelenin başlamasını önlüyordu. Faiz artırımı 100 Uzlaşmadan suç puan da olabilir ortaklığına BD Merkez Bankası’nın (Fed) Sürekli uzlaşarak, sonuç verme- stanbul rekor kırdı Amayıs ayı toplantısında 50 İ yen siyasi pratikleri biteviye muhale- baz puanlık faiz artırımına kesin fete dayatarak, salt Budist nüfusa da- gözüyle bakılırken, 100 baz pu- stanbul Ticaret Odası’nın (İTO) şöyle: Giyim harcamalarında yüz- de 2.80 artış görüldü. yanarak ilerleme çabaları, sonunda anlık ihtimal de masada bulunu- İaçıkladığı Ücretliler Geçinme de 29.82, ulaştırma ve haberleşme Toptan fiyatlarda bir önceki aya Suu Kyi’yi rejimin suçlarına ortak olma yor. Fed üyelerinin tamamı ma- İndeksi’nin nisan ayı sonuçlarına harcamalarında yüzde 23.95, göre gıda maddeleri grubunda yüzde noktasına getirdi. yısta 50 baz puanlık faiz artırımı- göre İstanbul’da perakende fiyat- gıda harcamalarında yüzde 8.42, inşaat malzemeleri grubunda Kendisi de Budist olan Suu Kyi’nin, na olumlu yaklaşırken, Fed Baş- lar nisan ayında bir önceki yılın 11.49, konut harcamalarında yüzde 8.11, yakacak ve enerji mad- rejimin Rohingya Müslümanları- kanı Jerome Powell, bir veya da- aynı dönemine göre yüzde 79.97 yüzde 10.19, diğer harcamalar deleri grubunda yüzde 8, madenler na yönelik soykırım politikaları tüm ha fazla toplantıda 50 baz puan dünyada tepki çekmeye başladık- artış kaydetti. Böylelikle 2002 yı- grubunda yüzde 6.65, ev eşya- grubunda yüzde 4.12, mensucat gru- faiz artırımına “yeşil ışık” yaktı. ça, bu politikaları meşrulaştıran açık- lından bu yana en yüksek yıllık sı harcamalarında yüzde 4.84, bunda yüzde 2.94, kimyevi madde- Merkezi ABD’de bulunan piyasa lamalar yaptığı görülüyordu. Örne- enflasyon kaydedilmiş oldu. Ay- kültür, eğitim ve eğlence har- ler grubunda yüzde 2.79 artış, işlen- araştırma şirketi FWD Bonds’un ğin, 2017-18 yılında Birleşmiş Millet- Başekonomisti Chris Rupkey, lık bazda artış ise yüzde 11.36 oldu. camalarında yüzde 3.02, sağlık ve memiş maddeler grubunda ise yüz- ler Myanmar’ı “soykırım” yapmakla ABD ekonomisinin enflasyondan Sektörel bazda ise artış oranları kişisel bakım harcamalarında yüz- de 2.05 azalış görüldü. suçlayan bir rapor yayımladı. Ulusla- dolayı karşı karşıya kaldığı teh- rarası Ceza Mahkemesi’nden görevli- likenin salgının başlangıcında- ler Bangladeş’e giderek Rohingya sı- ki risklere benzemediğini, Fed’in ğınmacılar arasında araştırma yapma- büyük oynamak zorunda olduğu- TZOB Başkanı: ‘Tarladaki ürün markette 5.5 kat daha pahalı satılıyor’ ya başladı. Soykırım söylentileri ar- nu söyledi. Rupkey, “Fed, mayıs tar, kanıtlar birikirken, Gambia hükü- ayı toplantısında, politika faizin- meti İslam İşbirliği adına, Uluslararası de 75 baz puan artırıma gidebilir, Ceza Mahkemesi’ne suç duyurusun- 100 baz puanlık bir artış da sürp- da bulundu. riz olmayacak” dedi. Tüm bunlar olurken, Suu Kyi soy- Raflardaki fark büyüdü kırım iddialarını yalanlamayı seçiyor- du. Suu Kyi’nin Nobel Barış Ödülü’nün geri alınması için uluslararası bir kam- arla ile market fiyatları arasında- panya başladı. Oxford kenti, Suu Tki uçurum açılıyor. Türkiye Zira- Kyi’ye vermiş olduğu “Freedom of at Odaları Birliği (TZOB) Genel Baş- City” ödülünü geri aldı. Suu Kyi, Ara- kanı Şemsi Bayraktar, nisan ayın- lık 2019’da Lahey’e Uluslararası Ada- da üretici ile market arasındaki fiyat let Mahkemesi’ne geldi ve tüm soykı- farkının 5.5 kat olduğunu bildirdi. Bendevi Palandöken rım iddialarını reddetti. Bu fiyat farkının en fazla oldu- 2020 Kasım seçimlerinde NLD oy- ğu ürünün yüzde 448.8 ile elmada ların büyük çoğunluğunu aldı ama TESK BAŞKANI PALANDÖKEN cuntanın da uluslararası alanda, tüm olduğunu söyleyen Bayraktar, ni- Tarla-raf farkının siyasi sermayesini tüketmişti olan sanda markette 40 ürünün 22’sin- ‘Trafik sigortasına şampiyonu Suu Kyi’ye gereksinimi kalmamış- de fiyat artışı, 16’sında fiyat azalı- yüzde 448.8 fark zam esnafı zorlayacak’ tı. Cunta seçim sonuçlarını kabul et- şı görüldüğünü ve sadece iki ürün- ile elma oldu. medi. Suu Kyi ve NLD’nin önde ge- igorta şirketlerine zorunlu tra- de fiyat değişimi olmadığını bil- len liderleri tutuklandı. Generaller “in- Sfik sigortalarında her ay yüzde dirdi. Bayraktar, “Nisan ayında el- cir yaprağını” atarak doğrudan yönet- 2.25 zam yapma yetkisi verilme- ma ve salatalıkta üretici ile mar- 241 ile patlıcan ve yüzde 240.3 ile direrek “Üreticilerimiz her türlü do- meye başladılar. sini eleştiren Türkiye Esnaf ve Sa- ket arasındaki fiyat farkı yüzde nohut takip etti. Nisan ayında elma ğal afete maruz kalarak risk altın- Sonuç olarak, bazı rejimlerle uzlaşı- natkarları Konfederasyonu (TESK) lamıyor, uzlaşma çabası, göz yumma 400’ün üzerindeyken, 11 üründe ve salatalıkta üretici ile market ara- da üretim yapıyor. Üretimin bütün Genel Başkanı Bendevi Palandö- siyaseti iflas ediyor. Dinci- etnik ayrım- yüzde 200’ün, 10 üründe ise yüzde sındaki fiyat farkı yüzde 400’ün üze- maliyetini üstlendiği halde ürüne fi- ken, bu durumun trafikteki araç- cılığı yadsıyan bir laikliği benimseme- 100’ün üzerinde gerçekleşti” dedi. rindeyken, 11 üründe yüzde 200’ün, yat belirleyemiyor” dedi. Bayraktar, ları korumasız bırakacağını söyle- den, rejimin koyduğu sınırlar delinme- Elmadaki fiyat farkını yüzde 404.1 di. Palandöken, yazılı açıklamasın- 10 üründe ise yüzde 100’ün üzerin- “Türkiye’de dağ taş ekilsin isteni- den demokratik bir muhalefet inşa edi- da, trafikteki 25 milyon aracın 5 ile salatalığın takip ettiğini akta- de gerçekleşti.” yorsa üreticiye gelir garantisi veril- lemiyor. Şimdi Myanmar’da muhalefe- milyonunun zorunlu trafik sigorta- ran Bayraktar şöyle konuştu: “Yüzde melidir. Bu sağlandığında ülkede bir tin kimi kesimlerinin, rejime karşı fark- sı bulunmadığını bildirdi. Akaryakıt Üreticiye garanti verilmeli 278.4 ile kabak, yüzde 272.9 ile kar- karış arazi boş kalmaz. Üreticiyi de lı yöntemlerle ve araçlarla bir direniş fiyatlarındaki, araç muayene üc- nabahar, yüzde 265.3 ile pırasa, yüz- Bayraktar, tarımsal üretim alan- başlatmaya hazırlandığı söyleniyor... tüketiciyi de memnun eden bir yapı- retlerindeki, MTV ve bakım ölçüm larını “açık fabrika” olarak nitelen- de 251.6 ile yeşil mercimek, yüzde yı kurmuş oluruz” diye konuştu. ücretlerindeki artışların halihazır- da birçok vatandaşı etkilediğine dikkati çeken Palandöken, “Es- 74 milyon TL’lik yatırım naf da vatandaş da zorunlu olan ürkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ta- sinden muaf olması ile birlikte Tica- ınar Et, 2021 yılı faaliyet sonuçlarını bu trafik sigortası ücretlerinde in- Trafından hükümete aktarılan ye- ret Bakanlığı’na tahsis olan Dış Tica- Hükümet Ppaylaştı. 2021’de sekiz kategoride 350 dirim beklerken zam yapılmasın- ni talepler karşılık buluyor. TİM ile İh- ret Kompeksi’nin ihracatçılar tarafın- ürün ürettiklerini belirten Genel Müdür dan mustarip. Mayıs ayı itibarıy- racatçı Birlikleri’nin Kuruluş ve Gö- dan kullanılan bölümlerinin bedel- Tunç Tuncer, “4.1 milyar TL’lik işlenmiş et la en düşük trafik sigortası ücreti revleri Hakkında Kanun ile diğer ba- siz olarak TİM’e devrolunması tek- ihracatçının pazarında yüzde 17.5 ciro payına ulaştık- 1263 lira olacak. Bu durum sigor- zı kanunlarda değişiklik yapılmasına lifleri hayata geçecek. Ayrıca, iflas larını ve 74 milyon TL yatırım yaptıkları- tasız araç sayısıyla birlikte trafik- dair 12 maddelik kanun teklifi, Türki- eden, ölen, ticareti terk eden ve son nı söyledi. Tuncer, “54 yeni ürün sunduk. teki tehlikeyi artırmaktan başka ye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na beş yılda ihracat yapmayan üyelerin 1.1 milyar TL ciro elde ederek satışlarımızı bir işe yaramaz” dedi. istediğini verdi sunuldu. Bu teklifle, Türkiye’deki fu- borçları, genel kurullarda alınacak yüzde 32.8 artırdık” dedi. ar alanlarının ilan ve reklam vergi- kararla terkin edilebilecek.