Katalog

19 MAYIS 2022 PERŞEMBE 8 19 Mayıs atatürk’ü anMa Gençlik ve spor BayraMı9 atatürk’ün ‘doğum günüm’ dediği 19 mayıs, emperyalizme karşı ba ğımsızlık savaşının başlangıcı, türk ulusunun küllerinden doğdu ğu gündür Çağdaş Cumhuriyete giden yolun ilk adımı 19. gün (6 Haziran 1919): KIrMIzI alarM IşIKlarInIn yandIğI gün silahlara el konulması nadolu’yu işgal etmek isteyen Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Aemperyalist devletler, ordu ve ingilizler mustafa kemal’in Mustafa Kemal, 19 gün sonra halkın elinde bulunan silahlara el 19geriye çağrıldı. konulmasını istemişlerdi. Mond- Atatürk’ün “doğum günüm” dediği 19 ros Ateşkes Antlaşması’na bu ko- Mayıs 1919, emperyalizme karşı bağım- nuda bir madde konulmuştu. sızlık savaşının başlangıcı, çağdaş Cum- Anadolu’da silahların süngü kol- huriyete giden yolun da ilk adımıdır. ları toplanıyor ve imha edilmek amacını hemen anlamışlardı Atatürk 9. Ordu Müfettişi olarak (yok edilmek) üzere İstanbul’a Samsun’a çıktığı zaman, kendisine veri- gönderiliyordu. len görev Karadeniz Bölgesi’ndeki asa- Mustafa Kemal, Doğu böl- ırmızı alarm ışık- ketini başlattığını anlamışlardı. ğımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti tarafından maların milletin birlik ve dayanış- yiş ve düzeni sağlamaktı. gesinden Samsun yoluyla Klarının yandığı ta- masını sağlayacak ve temsil edecek 2. İstanbul Hükümeti üzerine al- Anadolu’da vali ve kolordu komu- 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros İstanbul’a gönderilen 30 bin si- rih 6 Haziran 1919’dur. İngilizler istiyor bir kurul adına olması gerekli idi.” dığı sorumluluğun gereğini yerine tanlarına şu telgraf geçildi: Ateşkes Antlaşması’nın üzerinden yedi lah sürgü kolu, 198 makineli tü- Atatürk’ün Anadolu’ya (Nutuk, s. 21) getirememektedir. Bu durum mille- “Mustafa Kemal Paşa görevin- Atatürk, İstanbul Hükümeti’nin ıs- ay geçmişti. fek ve 26 top kamasına el koydu. çıkışının 19. günüdür. Bu stratejik karardaki anahtar timizi yok olmuş gibi gösteriyor. den azledilmiştir. Hiçbir resmi sıfa- rarlı “dön” emirlerini yerini getirme- İstanbul’da işgal kuvvetleri askerleri Harbiye Bakanlığı, 31 Mayıs İstanbul’daki işgal güçle- 3. Milletin bağımsızlığını, yine mil- tı kalmamış olduğundan, bildiri ve di ancak eski cephe arkadaşı o sırada noktalar şunlardır: her yanı denetim altına almış; Toros tü- 1919’da hemen şu soruyu sordu: rinin Karadeniz Orduları Ko- l Girişimler ve çalışmalar kişisel letin azim ve kararı kurtaracaktır. emirlerine uyulmaması gerekir.” İstanbul’da Genelkurmay Başkanı Ce- nelleri, Adana, Urfa, Maraş, Konya, An- “Diyarbakır’dan Samsun yoluyla mutanı İngiliz General Mil- olmaktan çıkarılmalıdır. 4. Anadolu’nun her bakımdan en Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçi- vat (Çobanlı) Paşa’ya bu geri dön em- İstanbul’a gönderilmekte olan 31 talya, Bodrum, Fethiye ve Batı Trakya iş- ne, İstanbul’daki Padişah’ın l Çalışmalar milleti temsil edecek güvenli yeri olan Sivas’ta hemen şinin üzerinden bir ay dört gün geç- rinin esasını sordu. Cevat Paşa, 11 gal edilmişti. 15 Mayıs 1919’da Yunan yeni bir Türk devleti kurmaktı.” kalan Atatürk, Havza’ya geçti. Orada bin 333 sürgü kolu, 198 makineli Milletin sinesinden hükümetine bir nota gön- bir kurul tarafından yapılmalıdır. milli bir kongrenin toplanması ka- miş ve görevinden azledilmişti. Mus- Haziran 1919 günü şifreli telgrafla tüfek ve 26 top kamasına ne oldu?” işgal kuvvetleri İzmir’e çıkmış ve Batı Atatürk, yeni bir Türk devleti kurma kara- önemli kararlar aldı. 28 Mayıs 1919’da fışkıran üzüntüler derdi ve “Mustafa Kemal’in İşte Amasya’da 22 Haziran rarlaştırılmıştır. tafa Kemal, ardından Amasya’dan “Sizin dönmenizi İngilizler istiyor” di- Atatürk, bakanlığa verdiği yanıtta, Anadolu adım adım işgal ediliyordu. rına daha önce vardığını da şöyle açıklıyor: Havza’dan Anadolu’daki kolordu komu- derhal İstanbul’a geri çağrıl- 1919’da yayımlanan İhtilal Bildiri- Erzurum’a geçti. Ve 8 Temmuz Atatürk verdiği yanıtta: ye yanıt verdi. O konu böylece tarihe “Silahları taşıyan ekibi yorgun bul- Atatürk, Nutuk’ta durumu şöyle anla- “Daha İstanbul’dan çıkmadan önce dü- tanlarına, valilere ve mutasarrıflıklara masını” istedi. (G. Jaeschke, si’nin esası budur. Bildirinin temel Görevden alınma 1919’da ordudan tart edildi, rütbele- “Vatanın bağımsızlığı ve milli var- belgeli olarak geçmiş oldu. dum. Bir süre dinlenecekler, sonra tıyor: “İşgaller sürüyor, ordunun elinden şündüğümüz... Samsun’da Anadolu top- bir bildiri gönderdi. Kurtuluş Savaşı ile İlgili İn- noktalarını anımsayalım: ri elinden alındı. Samsun’a çıkalı he- Amasya Bildirisi İstanbul’da şok lık yok ediliyor... İzmir işgal edili- Samsun yoluyla İstanbul’a göndere- silahları ve cephanesi alınmış ve alın- raklarına ayak basar basmaz uygulama- Atatürk, Anadolu’da işgallere kar- giliz Belgeleri, s. 124) 1. Vatanın bütünlüğü, milletin ba- nüz 50 gün olmuştu. Stratejik karar etkisi yarattı ve 23 Haziran 1919’da yor... Bunlar milletin heyecan ve ceğim” diye yanıt verdi. maya devam ediyor...” sına başladığımız karar bu olmuştur.” şı mitingler, toplantılar yapılmasını, İşbirlikçi İstanbul Hüküme- üzüntüsünün sonucu olan milli gös- Mustafa Kemal zaman kazanmak Atatürk bu noktada çok önemli bir Henüz halkta bir hareket, bir direniş (Nutuk, s. 9) Anadolu’dan İstanbul Hükümeti’ne ve ti hiç ara vermeden Havza’ya karar verdi. Kararın temeli şudur: “Ha- terilerdir. Bu milli gösterileri engelle- istiyordu, ayrıca Havza’daki aske- ve karşı çıkış yoktu. Halk, durağandı... İstanbul’daki yabancı işgal güçleri tem- telgraf emri göndererek Mus- reketi kişisel olmaktan çıkarmak.” Ata- ri depoda bulunan silahları da hal- mek ve durdurmak için kendimde ve “Koskoca Almanya yenilmişken biz ne ‘Ya İstiklal Ya Ölüm’ alternatif tarihçilere ve ikinci silcilerine protesto telgrafları gönderil- tafa Kemal’in acele İstanbul’a dön- türk, konuyu şöyle anlatıyor: ka dağıttı. kimsede kudret ve cesaret göremeye- yapabiliriz, İngiltere ve Fransa’ya kar- Atatürk, bu kararın dayandığı mantık mesini ve her bölgede “milli teşkilatlar” mesini istedi. “Anadolu’ya geçeli bir ay olmuş- ceğim gibi, bu yüzden ortaya çıkacak şı çıkılmaz” düşüncesi genel kabul görü- noktalarını da şöyle belirtiyor: tu. Bu süre içinde bütün ordu birlik- kurulmasını istedi. Bardağı taşıran damla olaylar karşısında sorumluluk kabul cumhuriyetçilere birkaç söz yordu. Genel olarak üç kurtuluş çaresi Türk milletinin onuru ve yetenekleri leriyle temas ve bağlantı sağlanmış; İngilizlerin telaşı neden? Anadolu’ya geçeli 10 gün olan edebilecek ne kumandan ne mülkiye öne sürülüyordu. çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir mil- millet mümkün olduğu kadar ay- Harbiye Bakanlığı mitinglerin Yineleyelim, tarih 6 Haziran urada kendilerine tarihçi diyen ve görevden azlediyor. Daha sonra da sa- yönetimi teklif etmiş Vahdettin’i koru- Atatürk’ün hareketleri, Anadolu’da amiri ne de hükümet düşünürüm” di- Birincisi, İngiliz himayesi istemek; ikin- dınlatılarak dikkatli ve uyanık bir let esir yaşamaktansa yok olsun daha 1919’dur. Mustafa Kemal Anado- B“Mustafa Kemal’i Kuvayı Milliye’yi vaş meydanında kazandığı bütün rüt- mak istiyorlar. Tarihi saptıran bu ya- bulunan İngiliz Gizli Servis eleman- durdurulmasını istiyor yordu. (Nutuk, s. 36) duruma getirilmiş, milli örgüt kur- cisi, Amerikan mandası istemek; üçün- iyidir. Öyle ise ya istiklal (bağımsızlık) örgütlemesi için Anadolu’ya Padişah belerini elinden alıyordu. Bu ne yaman lancı yazıcılar aslında günümüzün iş- lu’ya geçeli henüz 19 gün olmuştur. ları tarafından izleniyordu. Anadolu’da hareket başladı, her yan- ma düşüncesi yayılmaya başlamıştı. cüsü bölgesel kurtuluş çareleri aramak. ya ölüm. (Nutuk, s. 10) Vahdettin gönderdi” diyen geveze, bir çelişki? birlikçileridir. Milli Mücadele’nin 19. Sömürgeci imparatorluk sistemi- Anadolu’da başlatılan mitingler Engelleyemem Genel durumu artık bir komutan ile da çoban ateşleri gibi mitingler yapılı- yalancı, saptırmacı, ahlaksız ve Vah- Bu yazarlar için tarihi gerçekler, bel- gününde İngilizlerin isteği ile İstanbul Atatürk, bu kararın uygulamasını aşa- nin kurucularından olan İngiliz giz- İstanbul’a gönderilen protesto telg- yürütüp yönetmeye devam imkânı yor, İstanbul’a işgalleri kınayan protesto Mustafa Kemal, açıkça Harbiye dettin yalakası yazarlara seslenmek geler önemli değil, yeter ki padişah- Hükümeti Mustafa Kemal’i geriye ça- Yeni bir devlet malara ayırmak, basamak basamak iler- li casusluk örgütü, Mustafa Kemal’i rafları zaten yeterliydi. Ama şim- kalmamıştı. Yapılan geri çağırma gerekiyor: lık alkışlansın, yeter ki Atatürk ve Milli ğırdı. 50. gününde onu ordudan tart Bakanlığı’na işgallere karşı halkın telgrafları çekiliyordu. Atatürk diyor ki “Bu kararların hiç- leyerek hedefe ulaşmak gerektiğini be- kuşkusuz gün gün izliyordu. Onun di daha önemli bir iş yapılıyor, si- emrine uymamış ve onu yerine ge- Mustafa Kemal’i Anadolu’ya vatanı Mücadele alçaltılsın. Bunlara kimi ikin- etti. Ama Atatürk antiemperyalist mü- gösterdiği milli tepkilerin engellene- Harbiye Bakanlığı, Mustafa Kemal’e birisini doğru bulmadım. Dayandıkla- lirtiyor. aldığı kararlardan ve Anadolu’da- lahların İstanbul’a gitmesi engelle- tirmemiş olmakla birlikte, milli teş- kurtarmak için Padişah Vahdettin gön- ci cumhuriyetçiler de destek veriyor. cadelesine devam ederek bağımsızlı- mitinglerin durdurulması emrini verdi. meyeceğini bildirerek tavır alıyordu. rı mantık temelsizdi. Aslında Osmanlı ki yetkililere gönderdiği telgraflar- niyordu. kilat ve hazırlıkların yönetimine de- dermişti diyorlar. Ancak gerçek şu: Bunlar utanmaz, yalancı, sözde tarih- ğımızı sağladı. İlk hareket Atatürk, bu telgrafı ile tarihe not Devleti çökmüştü. Ömrünü tamamlamış- Mustafa Kemal’in Harbiye Bakanlı- dan, olayın teşhisini koymuşlar, ta- Atatürk’ün silahlara el koyması ade- vam etmekte olduğuma göre, şah- Padişah görev verdikten 19 gün çilerdir. Bu sahte tarih yazıcıları, işgal- İkinci aşama, çağdaş Cumhuriye- tı... Yapılacak en doğru iş milli egemen- Anadolu’ya ayak basalı henüz do- ğı’na 3 Haziran 1919’da verdiği yanıt, düşüyordu. Bundan sonrası çok hız- nımlamasını yapmışlardı. İngilizler, ta bardağı taşıran bir damla oldu. sen asi durumuna geçmiştim. sonra geriye çağırıyor ve bir ay sonra cilerle birlik olmuş, İngilizlere manda ti kurmaktı. Mustafa Kemal’in bağımsızlık hare- liğe dayanan kayıtsız şartsız bağımsız kuz gün olmuştu. Samsun’da beş gün dik duruşu ve temel ideolojiyi gösterir. lı gelişti. O halde yapılacak girişim, çalış- BAŞKAN ATAY HİZMET EDİYOR EFELERLİ GENÇLER BAYRAM EDİYOR Kitap Kafe Efeler Belediyesi Sosyal Etkinlik Merkezi (EFESEM) Efeler Belediye Başkanı Mehmet Fatih Atay, gö- Sezar Şifreleri, Hilbert Küpü gibi çeşitli eğlenceli ve reve geldiği günden bu yana geçen üç yılı aşkın sü- öğretici oyun gruplarıyla problemler üzerinde özgürce rede, Efeler halkına verdiği seçim vaatlerinin büyük bir düşünerek yeni fikirler üretebileceği, hayatlarının her kısmını gerçekleştirdi. Başkan Atay’ın açılıştan açılışa bölümünde karşılaşacakları matematiğe dokunarak koştuğu dönemde hizmete giren ve hayat bulan pro- farklı çözüm yolları keşfedebilecekleri bir dünya oluş- jelerle halkı bayram havasında üç yıl geçirdi. Bugüne turuldu. kadar uygulamaya koyduğu çalışmalar, hizmetler ve projelerle fark yaratan Atay, Efelerli gençlerden de 49 BİN ÖĞRENCİ YARARLANDI büyük takdir görüyor. Başkan Atay, 2019’un Ekim ayında hizmete açtığı Efeler Belediyesi Sosyal Etkinlik Merkezi (EFESEM) ile ALTI KİTAP KAFE eğitimde fırsat eşitsizliğinin de önüne geçmek için ça- Gençlerin kitap okuyup ders çalışabildiği, içinde in- lışıyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın müfredatına uygun ternet bağlantılı bilgisayarların ve ücretsiz ikramların olarak hazırlanan EFEDERS dijital eğitim platfor- olduğu kitap kafeler gençlerin ilgisiyle dolup taşıyor. munda videolu ders anlatımları, çevrimiçi deneme sı- Türkiye'de aynı konseptte başka bir örneği olmayan navları ve kitaplar bulunuyor. Efeler’deki 49 bin kitap kafenin ilki Adnan Menderes Mahallesi'nde açıldı. öğrenci, dağıtılan erişim şifreleriyle derslerini ekran Yoğun talep artınca, Girne, Orta, Ata, Umurlu ve Cum- başından takip ediyor. huriyet Mahallesi olmak üzere toplam altı Kitap Kafe Efeler Belediye Başkanı Mehmet Fatih Atay, hiz- hizmete açıldı. Kitaplığı, Efeler halkının bağışladığı ki- metlerinde spor ve sporculara destek vermeyi de taplarla kurulan kitap kafeler, gençlerin bilgi edinmek ihmal etmedi. Olimpik standartlara uygun açık hava için uğradıkları adres oldu. tırmanma duvarını da Efeler’e kazandırdı. Adnan Men- deres Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencileri, dersleri MATEMATİK VE BİLİM PARKI İLE kapsamında spor tırmanış EĞİTİM TURİZMİNİN MERKEZİ branşı hakkında eğitim alıp tır- Başkan Atay’ın Efeler'i eğitim turizminin merkezi manış yapabiliyor. haline getirme çalışmalarının ilk adımı olan Prof. Dr. Tırmanma duva- Aziz Sancar Matematik ve Bilim Parkı, Kemer Mahalle- rında, lisanslı si’nde hizmete girdi. Türkiye’de ilk olma özelliği taşı- sporcular yetiştiri- yan parkta, matematik oyun grupları yer alıyor. liyor, duvar, ulusal Matematik ve bilim parkı ile çocukların ve gençlerin ve uluslararası spor organi- zasyonlara da ev sahipliği yap- maya devam ediyor. Efeler Belediye Başkanı Mehmet Prof. Dr. Aziz Sancar Matematik ve Bilim Parkı Fatih Atay EFELER’DE HER GÜN 19 MAYIS (Advertorial)