Katalog

28 NİSAN 2022 PERŞEMBE KÜLTÜR 11 177 SİNEMA SANATÇISI GEZİ DAVASINDA VERİLEN KARARLARA TEPKİ GÖSTERDİ: Bu hukuksuzluğa seyirci kalmayacağız ralarında Tolga Karaçelik, Müjde Ar, sinema sanatçısı, tüm sinemacıları yayımla- haddi de hakkı da olamaz. Biz bu ülkenin AMehmet Günsür, Nur Sürer, Mert Fırat, dıkları açık çağrıya imzaya davet etti. sinemacıları olarak içinden çıktığımız top- Adalet?.. Pardon?.. Pınar Deniz, Ercan Kesal, Perihan Savaş, lumun sözü, sesi, yüzüyüz. Bu karar karşı- ‘Korkmuyoruz, sinmiyoruz’ Halil Ergün, Şevket Çoruh, Ahmet Müm- sındaki öfkemizi umuda ve cesarete çevi- uuu Adalet! Geldiysen üç kere “Sinemacılar bu hukuksuzluğa seyirci taz Taylan, Mehmet Aslantuğ ve Meltem rip ülkemizi karanlıktan aydınlığa çıkarmak kapıyı çal! Savaş Ar Cumbul kalmayacağız diyor” başlıklı yazıda şu ifa- Cumbul’un da bulunduğu 177 sinema sa- için elimizden geleni ardımıza koymamayı H Tok tok tok - Kim O? - Ben deler kullanıldı: “Verilen cezaları kendimi- natçısı Gezi davasında verilen kararlara tep- bir borç, özgürce yaşanacak bir Türkiye’yi geldim!- Sen kimsin? - Ben Ada- ze verilmiş sayıyor ve hiçbir somut deli- ki göstererek “Bu hukuksuzluğa seyirci kal- hep beraber inşa etmeyi bir görev kabul let! - Hangi adalet? - Şey Adalet… le dayanmayan bu karara itiraz ediyoruz. mayacağız” dedi. “Bir korku imparatorlu- ediyoruz. Bir korku imparatorluğu kurmak - Hani Genelkurmay Başkanını içe- ğu kurmak adına girişildiği belli olan bu hu- Anayasal, barışçıl gösteri ve protesto hak- adına girişildiği belli olan bu hukuksuzluğa ri attıran, orduyu dağıtan, Montrö’ye kını kullanan vatandaşları şeytanlaştırmak, kuksuzluğa seyirci kalmayacağız. Susmaya- seyirci kalmayacağız, susmayacağız. Kork- sahip çıkanları hapse tıkan; uyuştu- cağız. Korkmuyoruz, sinmiyoruz” diyen 177 terörize etmek, cezalandırmak hiçbir erkin muyoruz, sinmiyoruz!” l Haber Merkezi Aslantuğ Taylan Günsür rucu tacirlerini, kadın, çocuk katil- lerini serbest bırakan Adalet mi? - Şey, yok, öteki Adalet - Hadi ordan! Defol kapımdan! Notre-Dame de Sion’daki sergi, 1850-1950 arasına gazete reklamları aracılığıyla bakış atıyor Kan ter içinde uyanıverdim. Kaç gecedir “Adalet” diye bir yaratıkla bu diyaloğu kurarak ve adalet ne me- nem şeyse, onu kovarak fırlıyorum yataktan. Kapıya koşuyorum. Kapıda bir guguk kuşu: “Guguk guguk/ hak hukuk / guguk guguk” diye gülüyor! Geç kaldın, bunu Aziz Nesin çoktan 100 yıllık ayna söylemişti dememle kahkahalar ata- rak uzaklaşıyor kapımdan… Sevgili dostlar Cumhuriyet gazetesi dahil birçok basılı yayında yer Ömür boyu hapse mahkûm sev- almış “ilanlar”, bir toplumun değişimlerine eşlik gili Osman Kavala, 18 yıla mahkûm sevgili Ayşe Mücella Yapıcı, Çiğ- ettiriyor. Sergi, 14 Temmuz’a kadar görülebilir. dem Mater Utku, Ali Hakan Altı- nay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ek- otre-Dame de Sion Özel Fran- önce, ilk gazeteler Fran- mekçi… sız Lisesi’nde ilginç bir sergi sızca yayımlanıyor. On Kiminiz arkadaşımsınız, kiminiz ar- Nönceki gün izleyiciyle buluş- sekizinci yüzyılın sonun- kadaşımın çocuğu… Kiminizle hiç ta- tu. “Fransızca, Bir Şehrengiz Ay- dan 1980 yılına kadar nışmadık, konuşmadık, kiminizle çok ORHUN na, 1850-1950” başlıklı sergi, Os- Türkiye’de tamamen ve- kucaklaştık. Ama ne fark eder ki… ATMIŞ manlı İmparatorluğu’ndan Türki- ya kısmen Fransızca ya- Bütün Türkiye, yani Türkiye’nin vic- danlı insanları, namuslu, demokrat ye Cumhuriyeti’ne geçişi reklamlar üze- yımlanmış 700’den fazla sü- insanları adınızı, kimliğinizi, kişiliğinizi rinden ayna gibi günümüze yansıtıyor. reli yayın olduğunu öğreni- öğrendi artık. Osmanlı’yla Fransa ilişkilerini ay- yoruz. Bu süreli yayınlardan Bu ülkede bu topraklarda yeşe- rıntılarıyla anlatmaya gerek yok, an- yaklaşık 400’ü Osmanlı döne- ren farklı kültüre sahip çıkışınızı; kül- cak neler gördüğümüze gelmeden ön- minde gün yüzüne çıkıyor. türler arasında köprüler kurduğunu- ce birkaç temel bilgi, sergiyi anlama- zu, sınırlar aştığınızı… Kiminizin mes- Ev aletleri, bankalar... mıza katkıda bulunacak. Osmanlı ve leklerin en yücesi mimarlığa gönlü- Sergiye gelecek olursak, 100 Fransa arasında ilk dostluk ilişkileri nüzü, yıllarınızı verdiğinizi… Şehirci- yıllık bir süreç içinde insanlar tara- Kanuni Sultan Süleyman ile I. Fran- likten doğa bilimlerine olan tutkunu- KÜRATÖR ANLATIYOR... zu… Bir ağacı korumaktan bir orma- fından tüketilen reklamları görüyo- çois tarafından 16. yüzyılda başlatıl- erginin küratörü Aylin Koçuniyan’ın tam kurgulamayı da düşündük. Bu amaç- nı var etmeye süren çabanızı… Kenti ruz. Şimdilerde olmayan şarap ve iç- dı. Sonra da aralıksız sürdü. Bu sü- Sküratörlüğünü yaptığı 4. sergi. Koçu- la sergi mekânındaki ekranlara yüze ya- korumanın insanı korumak olduğunu ki firmalarının, ilaçların, teknolojinin reçte Fransızca, Osmanlı toprakların- niyan, serginin içeriğini şöyle anlatıyor: kın reklam yansıtılacak.” Küratörün de anlatışınızı… Kent, çevre ve ekolo- ilerlemesiyle kullanımdan kalkan ev da kendine diğer dillerden daha faz- “Grafik değerleri ve kullandıkları çarpı- dediği üzere sadece posterlerden oluşan ji bilincini savunmanızı… Gerçekle- aletlerinin, günümüzde hâlâ yaşayan la yer edindi. Notre-Dame de Sion cı dil açısından çok etkileyici yirmi kadar bir sergi değil. Ekranlar aracılığıyla sergi ri herkesin bilsin diye yaptığınız bel- şirketlerin, bugün Diyanet İşleri’ne Fransız Lisesi de bunun bir örneği, reklam seçtik. Osmanlı’dan Cumhuriyete mekânına sığmayan birçok reklam da gö- geselleri… Yurtdışından sırf bu du- devredilmiş olan ve kent belleğin- Türkiye’nin ilk kız okulu olarak Os- uzanan bu reklamlar büyük formatta ser- rülebiliyor. Öte yandan serginin en başın- ruşma için ülkeye geldiğiniz halde, de önemli bir yeri bulunan tarihi Bo- manlı başkentinde 19. yüzyılda öğ- gileniyor. Sadece belgesel nitelikteki bir da Osmanlı-Fransa ilişkilerinin anlatıldığı duruşmadan apar topar alınıp hap- sergiden kaçınmak için interaktif bir or- bir video gösterimi de var. monti Bira Fabrikası’nın ve tabii ki se atıldığınızı… Adalet, hak ve huku- rencilere kapılarını açtı. Buradan yo- ku her şeyin üzerinde tuttuğunuz için bankaların reklamları... Bunların ara- la çıkarak serginin konusuna, yani avukat olduğunuzu… Duruşma salo- sında Cumhuriyet gazetesinin ilk yıl- Cumhuriyeti’yle Fransa arasındaki İBB Atatürk Kitaplığı, Beyazıt Devlet Fransızca reklamlara neden ihtiyaç nundan hapse götürülürken küçücük larında Fransızca basılan ekinde bu- duyulduğu anlaşılabilir. Yine 19. yüz- ilişkileri anlatan video gösterimleri Kütüphanesi, Bibliothèque nationale kız çocuğuna sarılışınızı; şuradan öp lunan reklamlar sergiye bizim için de sergide yerini alıyor. Osmanlı’dan de France’tan seçilmiş Fransızca kay- yılda Osmanlı’da ilk gazete örnekle- deyişinizi… Kimilerinize, yakınlarına ayrı bir anlam katıyor. Yanı sıra Not- rini görmeye başlıyoruz. Reklam da kalan ve üzerinde üç farklı dil (Os- naklar ile Hacı Bekir, Kurukahveci son bir kez sarılma izni bile verilme- re-Dame de Sion’un ilk yıllarından fo- manlıca, Fransızca ve Ermenice) yer Mehmet Efendi, Sabuncakis vb. mü- aşağı yukarı aynı tarihlerde gazete- diğini biliyoruz. toğraflar ve öğrencilerin üniformala- lere giren bir kavram. 1830’larda Os- alan fatura örnekleri de bulunuyor. esseselerin özel arşiv ve koleksiyon- rından örnekler, Osmanlı ve Türkiye Serginin seçkisi Salt Araştırma, lardan ortaya çıkarılmış. manlı basınının ortaya çıkmasından Herkes biliyor Bir şey daha biliyoruz: Sadece ve sadece mesleklerinizin gereğini yap- VENEDİK BİENALİ SANAT SERGİLERİ 2 tığınızı, “suçsuz” olduğunuzu da bili- yoruz. İşin tuhafı bunu sizi mahkûm edenler de biliyor. Karara katılmayan hâkim Kürşad Bienale ilk kez İtalyan kadın küratör seçildi Bektaş dedi ya: “Dosyadaki dinleme kayıtları hukuksuz, kanunlara aykırı”… “Bunun dışında dosyada delil yok”… ıllardır yazılıyor çiziliyor ama kes, herşey deği- lu tarafından seçiliyor. Bizim sanatçımız KONUK “Somut, kesin, inandırıcı başkaca de- Yadından da anlaşılacağı gibi Ve- şip dönüşebilir, bu yıl Füsun Onur oldu. Bienal bu yıl 23 YAZAR lil YOK!” Bunu da herkes biliyor! nedik Bienali Sanat Sergileriyle il- tamamen başka Nisan’da halka açıldı ve 27 Kasım 2022’ye SERFİRAZ Adliyenin önünde tuttuğumuz Ada- gili kısa bir not: Yüz yılı aşkın bir bir şey veya baş- kadar açık kalacak. Toplam 58 ülkeden ERGUN let Nöbetinde de PEN Yazarlar Der- zamandır yapılan Venedik bienal- ka bir kişi olabilir. 213 sanatçı katılıyor, 1433 iş sergileniyor. neği Başkanı olarak bir dakikaya sığ- leri dünyanın en prestijli sanat fu- Zaten gezdiğiniz Her Bienal’in halka açıldığı gün, bu yıl 23 dırmaya çalıştığım konuşmada da arlarının başında geliyor. 1895 yılında ku- sergilerde bu sürrealist Nisan’da, hem ülke pavyonlarının birincisi söyledim: rulmuş. Dünya Savaşları ve pandemi sı- yaklaşıma siz de sık sık hem de küratörün seçtiği sanatçıların bi- “‘Milyonların’ katıldığı, Türkiye’nin rasında kısa aralar verilmiş ve bu yıl da tanıklık ediyorsunuz. rincisi Altın Arslan’ı kazanıyor. Bir de ge- her yerinde kendiliğinden oluşmuş, 59.su yapılıyor. Yüz binlerce kişi tarafın- Venedik binealinin Gi- lecek vaat eden sanatçılara mansiyon ve- yaşam haklarını ve yaşam tarzları- 59. Venedik Sanat dan ziyaret ediliyor. Her bienale dünya- ardini ve Arsenale isim- riyorlar. Bu yılki ülke Altın Arslanı siyahi Bienali’nin İtalyan nı korumak isteyen insanların gerçek- dan bir küratör seçiliyor. Bu yıl ilk kez bir li iki ana mekânı var. Kü- sanatçı Sonia Boyce’un eserlerinin oldu- Simone Leigh’in 2019 bronz küratörü Cecilia leştirdiği Gezi’nin ‘suçunu’ -ki suç İtalyan kadın küratör seçildi, Cecilia Ale- ratörün dünyadan seç- ğu Birleşik Krallık’a, sanatçı Altın Arslan’ı heykeli olan “Brick House”. Alemani. yok-, bunu 20 kişiye bağlamak, yer- mani. Alemani de bu yılki kavramsal çer- tiği sanatçıların işleri ise Amerikan Pavyonu’nun yine siyahi ka- yüzünün en kötü romanı, en kötü ya- çeveyi “The Milk of Dreams” olarak sap- hem Giardini hem de Arsenale’de ana bi- dın sanatçısı Simone Leigh’e gitti. Ülkeler bi erken gelip yer kapanlar. Türkiye Pav- zısı, en kötü makalesi ve en kötü se- tadı. Sürrealist bir sanatçı ve çocuk kita- nalarda sergileniyor. Bienal sanatçısı ol- bienal aracılığıyla günah çıkarıyor. Hem yonu ise Arsenale’de Salle d’Arme deni- naryosudur. Ve tutmaz. Eğer bir ül- bı yazarı Leonora Carrington’un (1917- mak hele hele küratörler tarafından seçil- Giardini’de hem de Arsenale’de dalga- len 20 yıllığına İKSV öncülüğünde 21 des- kede bir kişi haksız yere hapisteyse o 2011) masalının ismi bu başlık. Bu kitap mek bir ayrıcalık. Giardini ve Arsenale’de lanan Ukrayna bayrakları gördüm. Rus tekçinin katkılarıyla kiralanan geniş bir ülkede hiç kimse özgür değildir. Hiç hayal gücünün prizmasından geçerek ya- ülkelerin pavyonları da bulunuyor. Giardi- Pavyonu’nun kapıları kilitliydi. Ama kapı- mekânda. Ayrıca şehrin çeşitli yerlerin- ama hiçbirimiz özgür değiliz. Bunun şamın sürekli tahayyül ve tasavvur edil- ni’deki ülke pavyonları ABD, Ingiltere, Ja- ya birilerinin iliştirdiği ufacık bir Ukrayna de de ülke pavyonları var. Ülke pavyonla- bilinciyle içeridekilerle, dostlarımızla mesini anlatıyor. Öyle bir dünya ki her- ponya, Almanya, Fransa, Belçika, Kore gi- bayrağı da dikkatimi çekti. -BİTTİ- rının sanatçıları her ülkenin seçici kuru- dayanışma içindeyiz.” Yeter ki kararmasın er bayram insanlar için birleşti- Ama bayram, öncelikle çocukların se- rin farklı ritüellerle bayramı kutlamaları ka- 12 Eylül faşist darbe sonrası, bin- ricidir, sevinç kaynağıdır. Ne var vinç günüdür. çınılmazdır. lerce gönüldaşımız hapisteyken, eş- Hki bizim gibi laikliğin yara aldığı Şiirimizin büyük ustalarından Behçet siz yazar Onat Kutlar dergimize ya- ülkelerde ulusal ve dini bayramlarda Necatigil, bayramın ruhuna uygun olarak Haluk’un Bayramı zardı. Nâzım Hikmet’e gönderme bu özelliği sağlamak zordur. şiiriyle herkesi kapsayan bir dilekte bulu- Tevfik Fikret “Haluk’un Bayramı” ad- yaparak “Yeter ki Kararmasın” adını Çünkü laiklik, hangi inanca sahip nuyor. Bu dileği büyükler için de isteme- lı şiirinde oğlu Haluk’a seslenerek sevin, vermiştik o mektuplara: olursa olsun insanları eşit haklar çer- nin hiçbir zararı yok. Behçet Necatigil di- sevinmek senin hakkın, ama öksüz, baba- “Bu mektuplar aslında sanadır sev- çevesinde birleştirir, ötekileştirmez, yor ki: sız çocukları da düşün, der. Çünkü bay- gili arkadaşım. Adını bile bilmediğim bölmez. Birini diğerinden üstün tut- ram şarkıları, bu öksüz çocuklara yas sana” diye başlar, Nâzım’ın dizele- maz. İnançlara saygı gösterir. Türkiye’de Bütün çocuklar ağıtları gibi gelir. Bu nedenle, onları sevin- riyle biterdi: “Kararmasın yeter ki sol Mehmet Akif’in ünlü şiiri “Süley- Yokluk bilmesinler dirmek için çıkar o güzel giysilerini, biraz memenin altındaki cevahir..” maniye Kürsüsü” (1912) ile Yahya Et, şeker, süt bulsunlar da bu öksüz çocuklara ver, onlarla paylaş, bayram sabahı... Haksız yere içerde olanlara sesle- Kemal’in “Süleymaniye’de Bayram Sa- onların sevinciyle sen de sevin, diye ekler. Giyimli, tok ve rahat niyorum: “Karartmayın! Sakın karart- bahı” (1957) şiirlerini anımsayalım. Dört Gitsinler okullara Şiriyle bu mesajları verir. lı deneme kitabında (Yapı Kredi Yayınla- mayın o cevahiri!” Geççek! gün sonra başlayacak bayramda, aynı yüz- Tevfik Fikret, daha üç yaşındaki oğlu ... rı, 2017) “Asla iki kez aynı kitabı okuyamaz- yılın iki şairinin topluma, dine ve sanata Haluk’a böyle seslenirken, aslında mesajı “Güzel Günler Göreceğiz” şiirinde ise sınız” der. bakışını anlamaya çalışalım. tüm çocuklara, toplumadır. Nâzım Hikmet şöyle sesleniyor: Şair, çevirmen, edebiyat düşünürü Öz- Değişen toplum, değişen kültür, değişen Derin yoksulluğun yaşandığı günümüz demir İnce’nin Yazınsal Söylem Üzeri- insan yeni yapılar, yeni görüşler ortaya ko- Türkiyesi’nde ise bayramlar yine özellik- Güzel günler göreceğiz çocuklar Kartal Belediyesi’nden ne (Türkiye İş Bankası İş Kültür Yayınla- le öksüz, umutsuz çocukların yas günüdür. yar ki yazılan şiirler de elbette ona uygun Güneşli günler göreceğiz. rı, 1. basım, Mayıs 2002) kitabı şiirleri algı- Bu çocuklarımızın oyuncaksız, giysisiz kal- olur. Zaten Yahya Kemal, Mehmet Akif’ten Motorları maviliklere süreceğiz çocuklar lama ve yorumlama konusunda bizlere ışık Kardeşlik Günü konseri mış olmaları bir yana, çoğu zaman yatağa 55 yıl sonra yazmış, bu da yazdıklarına Işıklı maviliklere süreceğiz... tutuyor. aç girdikleri acı bir gerçektir. Bunun hesa- yansımıştır. Her iki şair de bugün yaşasay- Mehmet Akif, sorunların çözümünde İs- artal Belediyesi 28 Nisan - 4 Mayıs Dünya bını bu çocuklar adına toplum sorgulamaz- dı, yazdıkları şiirler elbette yine farklı ola- Güzel günler göreceğiz çocuklar lama yönelmek gerektiğini savunur, ca- KKardeşlik Haftası nedeniyle özel bir kon- sa, çocuklar ikinci kez kimsesiz, öksüz ka- caktı. Bizler okur olarak da değişik zaman- Motorları maviliklere süreceğiz minin diliyle yazar. Yahya Kemal ise İsla- ser düzenleyecek. Kültür ve Sosyal İşler Mü- lır ki bu da çağdaş Türkiye’ye yakışmaz. larda okuduğumuzda aynı değişimi kendi- mı, milleti oluşturan öğelerden biri sayar ve Çocuklar inanın, inanın çocuklar dürlüğü tarafından organize edilen konser, mizde de görmüyor muyuz? görüşünü dini mekân bağlamında somut- Güzel günler göreceğiz, güneşli günler bugün saat 20.30’da Kartal Belediyesi Ha- Geçmişten örnek verirsek de Herakle- Behçet Necatigil Motorları maviliklere süreceğiz laştırarak, Malazgirt Zaferi’nden şiiri ka- san Âli Yücel Kültür Merkezi’nde verilecek. itos (İÖ 540-480) ne diyor: “Aynı nehirde leme aldığı güne kadar oluşan ortak ruhu Türkiye’de bayram sabahı nasıl yaşa- Kardeşlik Günü Konseri’nde Aynur Haşhaş, asla iki kez yıkanamazsınız”. Arjantinli ya- anlatır. Kim ne anlarsa, yazdıkları budur. nır? Çağdaş dünya ile uyum sağlayanlar Güneşli, mavilikli günler görmemiz dileği Vedat Gündoğdu ve Taner Özdemir sahne zar Alberto Manguel de (75) Merak ad- Yazılan değişmez, ama yorum farklılaşır. ile geleneksel toplum olmayı sürdürenle- ve umuduyla mutlu bayramlar... alacak. Konser ücretsiz.