Katalog

15 NİSAN 2022 CUMA DİZİ/HABER 13 Toprak Kanunu’na karşı çıkan Menderes, aslında Cumhuriyete karşı çıkmıştı Boz DP, AKP ve tarikatlar ERKAM VAKFI’NA ZIYARET 45X25mm Türk havacılığı Gün geçmiyor ki tarikat ve hale geldiler, istedikleri gibi rahatça TARİKATLAR cemaatlerle ilgili olumsuz bir haber kutsal dinimizi ve dini değerlerimizi cemaatlere teslim duymayalım. Peki, bu tarikat ve kendi çıkarlarına alet ederek KISKACINDAKİ cemaatler yasak olmasına rağmen ilerliyorlar? Konuya biraz da tarihsel ZEHRA ÖZDİLEK neden bu kadar gelişti, denetlenemez süreç açısından bakmakta yarar var. TÜRKİYE ürk havacılığının endüstriyel anlamda ge- Tlişmesi için kurulan TUSAŞ Motor Sanayii AŞ’de (TEI), programlar müdürü olarak çalı- 1 Prof. Dr. Esergül BALCI şan Gürsel Boz’un, Nakşibendi tarikatının Es- kişehir’deki örgütlenmesini sağlayan Erkam arikatları, Cumhuriyet tari- Vakfı’nı ziyaret ettiği ortaya çıktı. Boz’un hindeki dönüşümlerden, üre- Nakşibendi Erenköy tarikatının önemli ki- Ttim ilişkilerinden ve sosyo- şilerinden biri olduğu iddia edildi. İddiala- ra ilişkin TEI ile iletişime geçmemize rağmen ekonomik modellerden ayrı düşü- Boz’dan bir yanıt alınamadı. nemeyiz. Bu durumu tarihin akı- Nakşibendi tarikatının Eskişehir’deki ör- şı içinde doğru yerine koymadan gütlenmesini sağlayan Erkam Vakfı’nın inter- 70X70mm Türkiye, irticanın yıkıcı etkisin- net sitesinde ve YouTube kanallarında, Nak- den kurtulamaz. Zira tarikatla- şibendi şeyhi Osman Nuri Topbaş’ın sohbet rın Cumhuriyet tarihindeki geli- videoları ve fotoğrafları yer alıyor. Topbaş şim eğrisi aslında Cumhuriyetimi- aynı zamanda, Erenköy cemaatinin lideri. Er- TARİKATLAR zin değişimiyle at başı gider. Cum- kam Vakfı’nın internet sitesinde Boz’un da huriyet ile tarikatların etkileşimi ziyaretine ilişkin fotoğraf yer alıyor. Ayrıca aslında bir tahterevalliye benzer. Boz’un TEI’ye girmesiyle beraber çoğu Nakşi- KISKACINDAKİ bendi üyesinin işe alındığı iddia edildi. Hangisi yükselirse, diğeri aşağı iner. Bu nedenle dört nirengi nok- Ankara’da bulunan Abdülkadir Geylani İmam Hatip Ortaokulu’nda, Anadolu İlim ve İrşad Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Belge nasıl alındı? tası dikkati çeker. Bunlar; Ahmet Dilmen, 2018’de kız öğrencilere “Adalet” dersi verirken görüntülenmişti. Bu olayı Cumhuriyet haber yapmıştı. Tusaş Motor Sanayii (TEI), Aselsan, Türk 1. Kamucu kuruluş yılları, TÜRKİYE Havacılık Uzay Sanayii (TAİ), Roketsan, Ha- 2. NATO’cu dönem, velsan gibi savunma sanayii kuruluşların- 3. 12 Eylül yıkımı, da çalışacak veya çalışan personelin işe gir- 4. Soğuk Savaş sonrası zirve. Neoliberal düzende din bile satılıktır mek için “kişi güvenlik belgesi” alması gerek- tiği biliniyor. Boz’un bu belgeyi Milli Savun- Kimsesizlerin kimsesi on dönemde elektrik faturaların- laşan halk, çözümü metafizik bir duy- ler. Müritlerine belli kurallar koyar- ma Bakanlığı’ndan nasıl aldığı ise soru işareti Sdaki artışı hükümete yakın elekt- guda aramaya başlar ve tarikatların lar. Örgüt dışından olanlarla evlen- Mustafa Kemal Atatürk, “Cumhu- oluşturuyor. l İSTANBUL rik şirketlerine bağlama yaklaşımı so- eline düşer. Yaptığımız araştırmalarda me yasağı, kadın ve erkeğin rollerini riyet kimsesizlerin kimsesi” demiş- runu çarpıtmaktan başka bir şey de- karşımıza çıkan tek gerçek budur. daraltma, boşanma yasağı vb. ti. Bu tanımlama basit bir slogan- ğildir. Sorun şirketlerin kimliği ile ilgili Nitekim Zygmunt Bauman da ce- Bu sıkı itaat, giderek havanın dan ibaret değildir. Yıllar boyu bir CHP’LI YERGÖK’TEN ÇAĞRI: değil, sistemin kendisiyle ilgilidir. Siz maatler ve tarikatların “güvenli ol- ağırlaşmasını ve bunalma halini ge- kenara atılmış ve canı, tek bir ki- Cumhuriyetin toplumcu-kamucu ya- mayan bir dünyada güvenlik arayışı tirir. Cemaate girmenin sonucu olu- şinin insafına bırakılmış Türk mil- nını şeytanlaştırır ve yerine azgın ne- olduğunu” savunur. Bir cemaate da- şan özgürlük kaybı çocuk ve genç- letinin, çaresizliğin elinden kurtu- Diyanet Akademisi oliberal kâr hırsını koyarsanız, tarikat hil olmak ve içinde bulunmak insan- lerde geri dönülemez sonuçlar or- luşunu ifade etmektedir. Padişah, yurtlarında çocuklarınıza tecavüz de lara iyi gelir. Dünyada ve ülkemizde taya çıkarır. Bu dini örgütler, alter- ağa, şeyh gibi feodal düzenin güçle- edilir, kafası da kesilir. Bu bizim acı işte bu güvenlik ve iyi hissetme duy- natif dini, kültürel ve ekonomik ku- AYM’ye götürülsün rine karşı artık halkın Cumhuriye- gerçeğimizdir ve döngü basitçe şöyle gusu insanları cemaatlere, tarikat- rumlarla büyük ağlar kurarak devle- Prof. Dr. Esergül BALCI HP’nin 22. Dönem Adana Milletvekili Mehmet ti vardır. Bu tutum kadınların eğiti- işlemektedir: Neoliberal düzende her lara ve cennet vaat eden çeşitli dini tin etrafından dolanırlar. Ortak stra- şey satılıktır; eğitim, sağlık, adalet, gruplara yöneltir. Cemaat bir yerde teji budur. Bunu da sabırla az görü- CZiya Yergök, Kuran Eğitim Merkezi ve Diyanet minden karma ekonomiye, adalet- Akademisi kurulmasını öngören yasanın Anayasa su, elektrik, hatta din bile. Bu düzen- kaybedip döne döne aradığımız ka- nerek, çeşitli maddi manevi yardım- ten seçme ve seçilme hakkına ka- de parası olmayan halk sahipsizdir; yıp cennetin ta kendisidir. Sözü edi- larla yaparlar. Toplum kurumlarına, Mahkemesi’ne (AYM) götürülmesi için partisine dar her alanda birbirini tamamlar. çağrıda bulundu. Cumhuriyet, çok sayıda demok- çocuklarını okutamaz, ilacını alamaz, len cemaatler eğitim politikalarını da dernekler, okullar, kulüpler, ibadet- İzmir İktisat Kongresi ve ardından faturalarını ödeyemez, sınav kazansa etkileme yoluna giderek, kendi iste- haneler, temsilcilikler yoluyla nüfuz ratik kitle örgütü ile aydınları çatısı altında top- yürürlüğe konan planlı karma eko- layan Laikliğe Çağrı Birlikteliği’nin, TBMM’de yer da atanamaz, adalet de güçlüyü kol- dikleri nitelikte, kendilerine bağlı in- ederler. Toplumu ele geçiremeseler nomi ile “Tekke ve Zaviyelerin Ka- lar. Sahipsiz kalan ve giderek yoksul- san yetiştirilmesi için çaba gösterir- de sağlam köşebaşlarını tutarlar. alan partilere, Diyanet Aka- patılması Kanunu” birbirinden ayrı demisi Yasası ile Din Öğreti- düşünülemez. Zira Cumhuriyet re- mi Genel Müdürlüğü görevle- jiminde hiç kimse yoksulluk ve ça- rini genişleten kararnameyi rek itiraz ettiği aslında kanun de- gibi ifadelerle zaman zaman dile Soğuk Savaş’ın mirası resizlik nedeniyle feodalitenin in- AYM’ye götürmeleri yönündeki ğil, Cumhuriyetin ta kendisiydi. geldi. Bu, şehirli, iyi eğitimli ve li- Günümüzdeki olgu, Soğuk çağrısını gündeme getirdi. safına terk edilemez. Zaten DP’yi kuran da bu zihniyet san bilen kesimlere karşı, o günler- Savaş’ta din üzerinden yürütülen CHP’nin 22. Dönem Ada- olacaktı. den kalan kompleksin bir yansıma- projelerin bir sonucudur ve 1940’lı na Milletvekili Mehmet Zi- Kopuş sı olarak karşımıza çıkar. yıllara kadar uzanan bir geçmişi ya Yergök, konuya ilişkin sos- Soğuk Savaş’ın daha başında ik- İç göç ve oy deposu Onun gibi binlerce kenar ma- vardır. Zannedildiği gibi sadece Ko- yal medya hesabından açıkla- tidar olan partinin adının Demok- Yoksul köylüye toprak dağıtılma- Ziya Yergök halle çocuğu da büyük şehirle- münist Sovyet tehdidine karşı di- mada bulundu. Partisine yasa rat Parti (DP) olması tesadüf de- sını istemeyen milletvekillerinin rin varoşlarından taşan bu öfke- için çağrı yapan Yergök, “Ku- ni yapılara yol verildiği için değil, ğildir. Ancak asıl tesadüf olmayan kurduğu DP, beş yıl sonra iktida- lerini, ailelerinin de zorlamasıy- ran eğitim merkezleri ve Diyanet Akademisi ku- Cumhuriyetin felsefi temelleri yı- nokta, DP’nin CHP’den kopuş ge- rulmasını öngören yasanın, Milli Eğitim Kültür, ra gelecek ve uygulayacakları ikti- la, tarikatlarda sistemli hale ge- kıldığı için toplum tarikatlara tes- rekçesidir. Zira Atatürk dönemin- Gençlik ve Spor Komisyonu’ndaki görüşmelerin- sat programını “her mahallede bir tirdi. Tarikatların yönlendirdi- lim edilmiştir. Türkiye gibi devri- de başlatılan yoksul köylüyü top- de, komisyon raporuna muhalefet eden ve Di- milyoner yaratmak” şeklinde ta- ği bu ilk nesil, 12 Eylül’de param- mini tamamlayamamış ülkelerde, raklandırma kanunu, TBMM için- yanet Akademisi’nin bir tür ‘Diyanet Medrese- rif edecekti. O milyonerler yaratı- parça edilen Türk gençliğinin ye- devletin boşalttığı alanların feodal si’ olarak düşünüldüğü tespitini yaparak, yasa- deki feodal kesimlerin temsilci- lamadı ama kırsaldaki yoksulluk, rini almıştır. 12 Eylül’le uygula- güçler tarafından doldurulması ka- nın bu haliyle öğretim birliği ilkesine, laikliğe ve lerini CHP’den koparmıştır. Oy- batıdaki büyük şehirlere doğru göç maya konan 24 Ocak neoliberal çınılmazdır. ABD’li siyaset bilim- anayasaya aykırı olduğunu ileri süren ve rapora sa asıl kopuş, Cumhuriyetin felse- dalgalarını tetikledi. Cumhuriyetin iktisat programı 1950’den bu ya- ci Fareed Zakaria’nın “İlliberal De- karşı 16 sayfa karşı oy yazan CHP, bu yasanın fesindendi. Pek konuşulmasa da en büyük projelerinden biri olan na dayatılan liberal sistemin silah mokrasi” diye tanımladığı bu du- iptali için AYM’ye başvurmalıdır” ifadelerini kul- kanunun ilk halinde arazileri 500 Köy Enstitüleri’nin 1954’te kapatıl- zoruyla uygulanmasından başka rum, aslında Zakaria’nın temsil et- landı. l ANKARA/Cumhuriyet dönümü aşan toprak sahipleri- masıyla göç daha da hızlandı. Yok- bir şey değildi. Fethullah Gülen tiği rejimin bizim gibi ülkelere da- nin yanı sıra dini vakıf arazilerini sul, eğitimsiz ve biçare kalabalık- gibi pek çok tarikat lideri, “Gü- yatmasıdır. Seçimler yapılsa bi- TÖREN 17 NISAN’DA yoksul halka dağıtmak hedefleni- ların şehirlerde kamu arazisi üze- zel şeyler de yaptılar” diyerek se- le ancak halkın feodal güçlere tes- yordu. 11 Haziran 1945’te kabul lamladığı 12 Eylül rejimini elleri- rine kaçak evler yapmaları ise top- lim edilmiş iradesi sandığa yansı- Yazarımız Atabek’e edilen “Çiftçiyi Topraklandırma rak kanununa itiraz eden DP için ni ovuşturarak desteklemiştir. Za- yabilir. Cumhuriyet kamucudur ve Kanunu”nun 8. maddesinin f ben- ten o günlerde askeri rejim, Do- ironik bir durumdu. Gecekondu Türkiye’nin “Batılı müttefikleri” bu Aydınlanma Onur Ödülü dinde ise bu ifade “bu kanun hü- denilen imarsız, yolsuz, elektrik- ğu ve Güneydoğu’da süren terö- nedenle Cumhuriyete ve Atatürk’e kümlerine göre kamulaştırılacak re karşı ayet ve hadisli propagan- siz ve susuz evlerin çevresinde şe- 003’ten bu yana her yıl Köy Enstitüleri’nin düşmandır. Bu yüzden Cumhuriye- da bildirilerini halkın üzerine ata- 2kuruluş yıldönümü olan 17 Nisan’da “Aydın- arazi” şeklini aldı. Kanuna itiraz killenen yeni hayat, köydekinden tin adını dahi ağızlarına almazlar lanma Onur Ödülü” veren Yeni Kuşak Köy Ensti- edenlerden biri toprak ağası Eski- rak destek arıyordu. Ekonomik farksızdı. Zira göç eden her top- ve karşısına demokrasi adı altın- tülüler Derneği (YKKED), bu ödüle bu yıl gazete- programın mimarı Başbakan Tur- şehir milletvekili Emin Sazak’tı. luluk için ailesini ve gelenekleri- da feodal iradeyi koyarlar. Adnan miz yazarı Dr. Erdal Atabek’i değer gördü. Halkın Cumhuriyetle elde ettiği gut Özal’ın kendisi de zaten Nak- ni kaybetme içgüdüsü özel korun- Menderes bu durumu, Zakaria’dan Her yıl derneğin genel merkezinin bulundu- şibendi tarikatı üyesiydi. kazanımları içine sindiremediği ma alanlarını doğurur. Bu çaresiz 60 yıl önce “Odunu koysam seçilir” ğu İzmir’de, Balçova Belediyesi’nin paydaşlığın- Kamu kaynakları, özelleştirme- “Padişahı devirdik, halifeyi kov- ve eğitimsiz kalabalıkların korun- diyerek belirtmişti. da yapılan ödül törenine bu yıl ler, borç ekonomisi ve rüşvetle duk, şapka giydik, Latin harfleri- ma alanları da tarikatlar oldu. Ta- İstanbul Büyükşehir Belediye- İlk nesil yağmalandıkça halk daha da fakir- ni kabullendik, tekkeyi kapattık, rikatın içinde kendilerini güven- si (İBB) ev sahipliği yapacak. leşti. Fakirleşen halkın ümitsizliği li ve bir topluluğun parçası olarak AKP’nin kurucu pek çok ismi bazı gerekçelerle varlık vergisi- Atabek’e ödülü; dernek üyele- arttıkça tarikatların gücü arttı. 50 ni bile kabul ettik fakat bu kanu- önemli hissettiler. Üstelik Mende- Menderes dönemi göç dalgasında ri, eğitimciler, daha önce ödül yılda oluşturdukları sermaye ile res için bu biçare kalabalıklar ve büyük şehirlere yerleşmiş ailelerin almış aydınlar ve İBB Başka- nu kabul edemiyorum” şeklindey- her biri birer holding halini alan nı Ekrem İmamoğlu’nun katılı- onları yönlendiren tarikatlar, oy şehirde doğan ilk nesliydi. İmren- di. Bir başka toprak ağası Aydın mıyla 17 Nisan, saat 17.00’de tarikatlara mevcut partiler yetme- deposu halini almaya başlamıştı. diği şehir hayatına ve yeterli eğiti- milletvekili Adnan Menderes’in Haliç Kongre Merkezi’nde su- Erdal Atabek meye başladı ve sonunda bu ser- Menderes’in “Siz isterseniz hila- me ulaşamamaları, pek çok arka- “Bu, bir dönüm toprağın cebiniz- nulacak. “Köy Enstitüleri An- maye uluslararası destekle AKP’yi feti bile geri getirirsiniz” sözü bu- daşları gibi içlerinde ukde olarak deki bir keten mendil pahasına ma Töreni” adıyla düzenlenecek törende, İBB ta- iktidara taşıdı. rada anlam kazanır. kalmıştı. Bu psikoloji, “monşerler” kamulaştırılması demektir” diye- rafından yayımlanan “Köy Enstitüleri” adlı kitap da tanıtılacak. l ANKARA/Cumhuriyet LÜTFÜ TÜRKKAN’DAN TEPKI: AKP DÖNEMINDE TARIKAT VE CEMAATLER T.C.’siz Diyanet suç değil mi? ürkiye’de tarikatlar tarih boyu birer çı- yanlar, aforoz edildiler ve yerlerini yenile- tının amacı tarikatları kapatmak değil, iyanet İşleri Başkanlığı yayımladığı genelge ile Tkar örgütü oldu. AKP döneminde tari- ri doldurdu. bir düzene sokmaktı ancak bunu yapa- D14 Nisan 2022 tarihine kadar cami tabelala- katlar desteklendi ve daha da güçlendi. Öte yandan iş o kadar çığırından çıktı madığı gibi kendisi de onların bir par- rından T.C. ibaresinin kaldırılmasını, buna uyma- Geçmişte de tarikatlar vardı ve partilerle ki Atatürk’ün dinimizin yozlaşmasını en- çası haline geldi. Nitekim son günlerde, yan imamlar hakkında bu tarihten itibaren denet- iç içeydiler. Fakat bütün tarikatların her gellemek amacıyla kurduğu, ancak son DİB’nin açtığı, sözüm ona devlet deneti- çiler tarafından işlem yapılacağını duyurdu. Ge- bakımdan güçlenip kurban derisi, fitre, yıllarda esas amacından uzaklaşan Diya- mindeki Kuran kursunda, bir çocuğa ya- nelgeye tepki gösteren İYİ Parti Kocaeli Milletve- zekât toplayarak yaşamasından sıyrılıp net İşleri Başkanlığı (DİB) bile, tarikatla- pılan cinsel taciz (tecavüz) olayı, ne acı- kili Lütfü Türkkan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fu- holdingleşmesi, daha çok AKP sayesinde rın gidişatından rahatsız olarak 2017 yı- dır ki bir yerel gazetecinin ısrarlı takibi Erdoğan Gülen at Oktay’ın cevaplaması isteği ile TBMM’ye soru olmuştur. 20 yıldır kabine içinde nere- lında tarikat şeyhleri ile bir toplantı yap- ve bir annenin feryadıyla basına sızarak önergesi verdi. Türkkan’ın önergesindeki bazı lıkta, falanca cemaat şu adliyede hâkim” deyse tüm tarikatların temsiliyeti bulunu- mak zorunda kaldı. Toplantı sonuçları, gündeme taşınabildi. sorular şöyle: “Anayasanın 1. maddesinde ‘Tür- sözünün kaynağı buraya dayanır. Elbet- yor. Bakanlıklar, bürokrasi, eğitim, sağ- Oktay Yıldırım tarafından “Gizli” ibaresiy- kiye Devleti bir Cumhuriyet’tir’ yazmasına rağ- YARIN: İslam Endüljansı te FETÖ gibi kamu kaynaklarının bölüşü- lık ve ticaret buna göre dağıtılıyor. Şim- le ve “Diyanet’in Tarikatlar Raporu” adıy- men bu uygulama anayasal anlamda suç işlen- ve Tanrı Şeyhler münde hükümetle çıkar çatışması yaşa- dilerde söylenen; “Şu tarikat bu bakan- la yayımlandı. Diyanet’in yaptığı toplan- diği anlamına gelmez mi? Türk bayrağına ne za- man sıra gelecektir?” l Haber Merkezi