Katalog

11 NİSAN 2022 PAZARTESİ YORUM/HABER 9 YENİ YÖNETİM SEÇİLDİ ATO’da Çağdaş Hekimler kazandı Aynı gemideyiz nkara Tabip Odası’nda (ATO) iki yılın ar- Adından yeni yönetim için seçim yapıldı. nce kendimize bakalım. Son- pitalizmimizi inşa edeceğiz. 2008’e Olağan genel kurulda mevcut yönetim olan ra, dünyanın ekonomi pence- kadar finans sermayesinin coşturdu- Çağdaş Hekimler’in listesi, tek aday listesi Öresinden bir şeyler öğrenme- ğu kapitalizm kendine kartopu misa- olarak seçime girdi. ye çalışırız. Son zamanlarda gün- li büyüyen kazançlar, çıkar zincirleri Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Morfoloji demde iki başlık var. Biri, kur ko- yaratacak. Bunu görebiliriz: Kapita- binası kafeteryasında yapılan seçimlerde, oy rumalı mevduat (KKM), öteki enf- lizmin dünyayı borçlandırarak koştu- verme işlemi akşam saatlerine kadar sürdü. lasyon. KKM, bankalarda TL mev- rabildiği senaryo içinde “güç” onun Oylamanın sonucunda Çağdaş Hekimler bir duat sahiplerini (büyük mevduat) piyasalarındadır. “Güç” nereden ge- kere daha seçimi kazandı. Seçimi kazanan “dolar koruması”na almak ve hız- liyor? Yepyeni harcama, mülk edin- yönetim kurulunda Dr. Muharrem Baytemür, lı düşüşe geçen TL’ye fren yapa- me, huy edinme tutkuları ile şekillen- Dr. Mine Coşkun, Dr. Asuman Doğan, Doktor bilmek için icat edildi. İcadın arka- dirilebilen bir “yeni insan”ın piyasalar Sezin Dik, Dr. Onur Erden, Dr. Ümit Yaşar Öz- sında TL’nin sürekli düşeceği inan- için yaratılmasından. Belleği zayıf, pi- cı okunuyor. Düştükçe, farkı Hazine yasaya inancı tam olacak. 2008’de, türk ve Dr. Ayşe Uğurlu yer aldı. kapatacak. Böylece, toplum, mev- o yaratılmış menfaatlerin bu kez do- l ANKARA / Cumhuriyet duat sahiplerine (varsıllar) bir “be- minolar misali üst üste yığıldığı “Bü- del” ödeyerek onlara dolaylı kay- yük Çöküş”le bu “güç” tükenecektir. nak aktarma garantisi verecek. İkin- (Ama yeni insan kuşakları kalıcıdır.) cisi, TL’nin dolar (dövizler) karşısın- Sonra gücün sahibi Fed (Amerika Destek verilen en büyük 14 kuru- da 2. sınıf para olarak kabulü böyle- Merkez Bankası) olacaktır. 2008’den luş, (merkez bankaları hariç), mil- ce resmileşiyor. (Yabancı sermaye- bugüne gelinince geri dönüp düşü- Sağlanan kolaylıklar, (birikimli), milyar dolar. yar dolar. ye “Merkez Bankası’nın politika fai- nerek öğrenilecek çok şey var. zi filan artık önemli değildir” dediği- me” (securitisation) denilecektir. teriz!” dedi. Bağlayıcı kuralları yırtıp niz zaman zaten bunu söylüyorsu- Büyük dolar otoyolu Kırk yıldır Amerikan ordusunda kul- attı. Amerika’da da (Wall Street), nuz.) İthal etmeden üretemeyen ve “Sınır Tanımayan Sermayeler” lanılan internetin de artık piyasala- İngiltere’de de (City). (Amerika’da yaşayamayan bir ülkede buna es- rasgele koşmuyorlar. Ana parkur- ra inme vakti gelmiştir. 1995’te pi- Clinton, İngiltere’de Blair’in İşçi kiden “tağşiş” denilirdi. “Tağşiş”te da, Amerika-Avrupa arasında “gi- yasalar “web” ve internetle bir tek- Partisi ya da İşçi Partisi’nin Blair’i!) para otoritesinin “otorite”si kalmaz. diş-geliş” yapıyorlar. Bu otoyolun noloji devrimine kavuşacaklar, ye- “Evet, risk bir yerlerde kalmıyor, Doların ve rantiyenin potansiyel gü- iki ucunda da sermayenin bereke- ni “ürün”lerle büyük hız ve yüksek yayılıyor, doğrudur” dediler. Ve cü artar. Toplum ise bunu sonradan ti var. Ciddi kaynaklardan öğreni- kazançların yo- bankalar o yeni fark eder. yoruz. En başta Cenevre’deki Bank lunu açacak- piyasaları ve de- ARACA OTOMOBİL ÇARPMIŞTI Enflasyon başını almış gidiyor. Fi- of International Settlements’ın (BIS) lar. Günün ege- ğişik “ürün”leri yatlar yarışıyor. Hızlanarak koşu- verileri ve araştırmacılarından. Ora- men ideolojisin- sahiplendiler. yorlar. En önde gıda ve enerji var. da, çalışkan meslektaşımız Refet den rüzgâr ala- Riskli işlemle- Şehit uzman çavuş Bu koşuda fiyatları kim koyuyor- Gürkaynak’ın editörlüğünde yapılan rak, “piyasalar ri bilançolarının sa onların kârları artar. Geliri artma- ayrıntılı bir çalışma (Economic Po- serbest olsun, dışına çıkardılar; yan toplum koşu boyunca onlara toprağa verildi licy, 2016) yeterince aydınlatıcıdır. engel isteme- bilançolar “terte- eskisinden daha çok kaynak akta- “Büyük Çöküş”e giden adresi veri- yiz!” sesleri, sus- miz” oldu. Dört, dana’nın Kozan ilçesinde, önceki gün si- rır. O arada kâr sahipleri eğer ucuz yor: Amerika-Avrupa otoyolu. mayan stadyum her “ürün” kapi- Avil otomobille askeri aracın çarpışma- para güvencesine kavuşmuşlarsa Otoyolun dışında yan yollar da tribünleri gibi talizmde sigor- (ÜFE yüzde 115, TÜFE yüzde 61 ar- sı sonucu şehit olan Jandarma Uzman Ça- var ve dünyanın irili ufaklı finans Amerika’dan ya- talanmalı ki kre- tarken, Merkez Bankası faizi yüz- vuş Yusuf Avan’ın cenazesi, Adana İl Jandar- merkezlerine oralardan gidilebilir. yılarak her yerde diyi hak edecek de 14 ise!) işçilik maliyetleri de art- ma Komutanlığı’nda düzenlenen törenin ar- Ancak, 2002-2007 arasında finans yankılanacak. Bir bir güvence hali- madığı için ucuz para ile olağanüs- dından memleketi Osmaniye’nin Düziçi ilçe- sermayesinin (gelmiş geçmiş tüm “gölge bankacı- ne gelsin. Yaratı- tü kârlara kavuşurlar. KKM dolay- sinde toprağa verildi. Şehidin Türk bayrağına feodalleri kıskandıracak görkemle) lık” doğacak. cılık buna bir ad lı, bu ise doğrudan kaynak aktarma sarılı cenazesi, tören için Atatürk ve Demok- inşa ettiği otoyol, dolar kredilerinin Yepyeni bir verdi: Türkçesi- düzeneğidir. Kısacası, KKM ve enf- rasi Meydanı’na götürüldü. Buradaki töre- nasıl önce Wall Street’ten hareketle “borçlandır- ne, “ipotek gü- lasyon, son 20 yılın rant ve kâr sa- ne şehidin yakınları, İçişleri Bakanı Süleyman ma çağı” baş- City üzerinden Avrupa bankacılığı- venceli menkul hipleri için zaten işleyen kaynak ak- lıyor. Banka- na indiğini ve sonra dönerek Ame- Soylu, Osmaniye Valisi Erdinç Yılmaz, Adana değerler” diye- tarma kurgusunda yadırganacak, rika’daki yüksek getirili “plasman Valisi Süleyman Elban, Jandarma Bölge Ko- cılık terimiy- biliriz: “Mortga- yönetim beceriksizliği ile açıklana- le “kaldıraçlar”la ge-backed.” (Fi- (yatırım)”lara yöneldiğini gösteriyor. mutanı Tuğgeneral İbrahim Koyuer, Osma- cak şeyler değil. Evet, bir sıkışmışlık fonlama. Her yer nans uzmanla- “Enternasyonal” bankacılık sistemi- niye Belediye Başkanı Kadir Kara, Osmaniye var. Ama ekonomi ve siyasetin bir- ve herkes “borç- rı kusura bakma- nin dolarla çalışan ana ekseni bura- Garnizon Komutanı Topçu Albay Hakan Ko- birini tamamlayan süreçleri ile geli- luluk dünyası”na alınmalıdır. Ora- sın.) Beş, “ürün”ün sigortalanmak sıdır. Avrupa’daki bankacılık (Avro cabaş, milletvekilleri, askeri ve mülki erkân nen bir aşamadayız. sı bir bolluk dünyasıdır. Kişiler gi- için krediyi hak ettiği belgelenmeli bir yana) dolarla kredileniyor, kre- ile yurttaşlar katıldı. Unutmayalım, bir toplumun ana bi ülkeler de (2008’den sonra ya- ki piyasaya çıkarılabil- diliyor, kazanıyor. Amerika’dan ya- Şehit Avan’ın cenazesi, Düziçi İlçe Garnizon enerjisi, üretim gücü yanında, siya- paylığı anlaşılacak!) bu dünya- sin. İşte, kredi de- yılan yepyeni, sonsuz piyasalar- Şehitliği’nde toprağa verilirken baba Adem sal enerjidir. Kapitalizmde, bu za- ya inandırılırlarsa, kapitalizm recelendirme ku- da bereket arttıkça işler yolunda- Avan uzun süre gözyaşlarına hâkim olamadı. yıfladığı ölçüde sermayenin kendi- “son aşaması”ndan bir ba- ruluşlarının (Moody’s dır. Ancak işler 2007’den başlaya- Kazanın ardından gözaltına alınan otomobil ne özgü, çok yönlü sınıfsal gücü ar- samak yukarıya, “en son vs.) sistemdeki rolü. On- rak tersine bir türbülansa dönmeye sürücüsü M.Ç., tutuklandı. l Haber Merkezi tar. Siyasetten ve kültürden başlar, aşama”ya erişecektir. lar da çok kazandılar. Uzat- başladıktan sonra Avrupa bankacı- her şeye damgasını vurur. Son 30 Ve öyle oldu. Bizler mayalım, devreyi burada ka- lığında (ve dünya piyasalarında) ka- yıl göstermiş olmalı ki kapitalizmin Sermayenin de oradayız. payabiliriz. ra günler başlar. dünya çapında vücut bulan, eme- MSB’DEN AÇIKLAMA 1990’lar- Kısaca, finans dama- ana damarı Avrupa’nın siyasetçileri 15 Ey- ği bağlayıp sermayeyi serbest bıra- dan başlayıp rı kapitalizme ve dün- lül 2008’de Amerika’da Lehman’ın kan modeli kendi hareketini gitgi- finans dünyası 2008’in “Büyük yaya yepyeni piya- ‘Altı terörist yok oluşunu, başlayan büyük dep- de büyütmüştür. Benzer ya da fark- kendine yeni yollar Çöküşü”ne gi- salar armağan et- remi hemen kavrayamadılar, duy- lı kalıplarla sermaye sınıfına toplu- den süreçler ti. Onlara “gü- açarak Amerika’dan dukları gizli hoşnutluğu da sakla- mun gelirinden ve servetinden akta- etkisizleştirildi’ üzerine çok venceler” ör- yamadılar. Kapitalizmde kader acı- rılan varlıklar artmıştır ve artmakta- dünyaya yayıldı. (Bazı bilgilere şey yazıldı ve dü. Bunlar- masızdır. Az sonra Avrupa’nın en- illi Savunma Bakanlığı, Suriye’nin ve dır. Türkiye, aktarma düzeneklerinin yazılıyor. Bu- göz atalım; teknik ayrıntıları la, merkezi ternasyonalleşmiş büyük bankala- MIrak’ın kuzeyindeki operasyonlarda altı artık basitleştiği, çıplak gözle görü- günümüze Amerika’da ol- fazla kurcalamayalım) Bir, rı onlara bir yüklü dolar faturası ge- teröristin etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Ba- lebildiği bir fotoğraftır. KKM ve enf- oradan gel- mak üzere bü- tiriverdi. Bilindiği gibi, AB’nin çizgi- lasyon önce bunu yansıtıyor. Ayrın- kanlıktan yapılan açıklamada, “Kahraman ko- kredileme fren tanımadan dik. Kapitaliz- yük, çok bü- si Ortodokstur: Kemerler sıkılı ola- tılarla uğraşmak gerekmiyor. mandolarımız Barış Pınarı bölgesinde üç, Zey- min ekonomi- yük dolar tra- yayıldı. Krediler elden ele cak, açık veren desteklenmeye- tin Dalı bölgesinde iki PKK/YPG’li terörist ile si ve siyaseti- fiği yaratıl- satıldı, böylece “risk”i cek! Bu Avrupa siyaseti için önce- Kapitalizm Irak’ın kuzeyindeki Zap bölgesinde 1 PKK’li nin parçası ola- dı. İşin çekici- likle prestij meselesidir. Ama “nor- teröristi etkisiz hale getirdi” ifadelerine yer sisteme yayıldı. “Swap” borçlandırarak işler rak geldik. Merak liği arttıkça ka- mal” iklimde... Fırtınada ise lükstür. verildi. l ANKARA / Cumhuriyet edebiliriz, kapita- zançlar arttı; “öfori Genel kural budur. Ama borç bir böyle doğdu. 2008’in fırtınası gelince her çevrede lizmin dünyada bas- (coşku)” büyüdü. O risk taşır. Ya borçlu geri ödemez- sinirlilik yarattı. Ortodoksluk, ban- madık yer bırakmayan kadar ki, modelin ön- se? Güvencesi sağlamsa dert yok- kaların yüklü dolar faturası önünde 1980 sonrası seferberliğin- de gelen iktisatçılarından tur. Risk düşüktür. Düşük riskin ala- işe yaramayan bir “boş fiyaka”dan de “güç (kudret) merkezi” nerede? muhafazakâr-liberal (ikisi nasıl bir- caklıya getirisi ise düşüktür. Kapita- ibaret kaldı; Avro’nun sallandığı ko- Sermayenin ana damarı finans leşiyorsa!) Nobel’li Lucas, işi keha- lizmde kârlar, getiriler düşük kalır- nuşulmaya başlandı. Yeni kaynak dünyası kendine yeni yollar aça- nete vardırmakta sakınca görmedi. sa karamsarlık başlar. İşte 1960’la- lazımdı. Avrupa Merkez Bankası rak Amerika’dan dünyaya yayıl- Böyle dedi: “Buna güvenimiz taze- rın sonu. Düşük kazançlarla mı yeti- (ECB) Başkanı Mario Draghi, 2012 dı. (Bazı bilgilere göz atalım; tek- lendi: Ciddi ekonomik dalgalanma- neceğiz? Karamsarlıktan yaratıcılık Temmuzu’nda , kapitalist enternas- nik ayrıntıları fazla kurcalamayalım) lar geçmişte kalmıştır. Depresyonu (şapkadan tavşan) çıkarmak beceri- yonalin merkezi City’de pek hüsnü Bir, kredileme fren tanımadan ya- önlemek diye önemli bir sorun kal- dir. Ve buluş geliyor: Yüksek riskler- kabul görmediği toplantıda, belki yıldı. Krediler elden ele satıldı, böy- mamıştır. Ve gerçekten gelecek on den yüksek getiri çıkaralım! Yüksek de İtalyanlığının verdiği bir sezgiy- lece “risk”i sisteme yayıldı. “Swap” yıllar boyunca çözülmüş durumda- riskli borçlular yaratabildikçe çok le, “Bedeli ne olursa olsun, gereke- böyle doğdu. Piyasası oluştu, bü- dır!” (2003) kazanırız! Anahtar budur. Yeni piya- ni yapacağız!” (Whatever it takes!”) yüdü. (Son zamanlarda Türkiye’de Finans sermayesinin hızlı koşu- saları 1980’lerden sonra bu anahtar deyince, işte o zaman Avrupa ser- popüler oldu; herkes öğrendi.) İki, su 4.5 yıl daha sürecek. Oralardan açacak. Ve dünyayı değiştirecek. mayesi rahat nefes almaya başladı. risksiz, az riskli ve yüksek riskli kre- gelen serpintilerle, biz de 2000’ler- Riskin kutsallaşmasıyla finan- Ek kaynak garantisi almış oldular. diler “tranşlar” halinde ayrılıp pa- de büyük kapitalizmin “öfori”sine or- sın “çılgınlık çağı” başlıyor. Mer- ket yapıldı. Ve bir “sentetik ürün” tak olarak, kez Amerika, 1980’lerin ortala- doğdu. Satıldı. Risk, oluşan piya- 1923 dev- rı ve 1990’lar. Kapitalizm bu bulu- sasında sisteme yayıldı. Üç, kla- rimimizin şu “ürün”e dönüştüren finans ser- sik banka sermayesi bu işleri ya- tasfiyesine mayesiyle hızlanacak. Her şey bir pan “yeniyetmeler”i gördü. Baktı yönelen “ürün” olabilir, piyasaları kurgula- daha çok kazanıyorlar, “Biz de is- kendi ka- nabilir. Buna “menkul değerleştir- EKİPLER OPERASYON DÜZENLEDİ 2 bin 295 litre sahte içki ele geçirildi Hurafe ve gerçek dana Kaçakçılık Büro Amirliği ekipleri, kent Agenelinde belirlenen adreslere baskın yap- amanımızın kapitalizmi “ekonomi saların tükenişiyle “Çöküş”e geçen zın kulakları çınlasın!) pitalizminin merkez komutanıydı. tı. Operasyonda 2 bin 295 litre ve 45 şişe sah- Zhurafeleri”ni güzelce paketleyip kapitalizmde oluşan büyük güç boş- Amerika’da Fed, Kongre’ye ifade Piyasalara ne oldu? The te içki, gümrük kaçağı 2 bin 940 paket sigarayla tartışılmaz “analizler” halinde pazar- luğunu iyi gördüğü, attığı adımlar- verir. Bernanke, Kongre’ye, yaptığı Economist’in 26 Şubat 2022 sayı- 5 bin 185 cinsel ürün ele geçirildi. Gözaltına alı- layabilmekte ustadır. Hele hurafe- la anlaşılacak. Hemen kolları sıva- kurtarma operasyonunun 1.2 trilyon sında bir geniş rapor var: “Priva- nan sekiz şüpheli, adli kontrol şartıyla tutuksuz ler “efsane” kişilerin görüşü olursa. dı. Hazineyi yanında buldu. Komuta dolara mal olduğunu söyledi. Araş- te Markets”. Böyle başlıyor: Geçmiş yargılanmak üzere serbest bırakıldı. “Çöküş” yolunun baş mimarların- merkezi kuruldu. tırma dünyasında merak uyandı. on yıl özel finans piyasaları için bir dan, Fed’in eski başkanı Greespan Görev, dünya kapitalizmini kurta- Sonuç uyku kaçıracak büyüklükte altın dönem oldu! Çuvallardan eroin çıktı bu rolü üstlendi. “Çöküş”ün, hız- rabilmek... Bu yangında kurtarılacak idi: Tamı tamına 29 trilyon dolardan Hakkâri İl Jandarma Komutanlığı ekipleri ise ih- lı gelişen Asya’nın, esasta Çin’in ta- tek varlık finans sermayesi. Şimdi fazla! 29 trilyon 616 milyar 4 milyon Gemi sarruf fazlalığından doğduğunu, on- gücün sahibi Fed. Hortumla dolar sı- dolar. (Kaynak: James Felkerson, bar üzerine Yüksekova’nın İran sınırına yakın bir Bir gemide gibiyiz. Kapitalizmin ların bu “tasarruf fazlası” ile gelip karak yangını söndürdü. (O kültür her Missouri Üniv., Aralık 2011) Bu tu- noktaya operasyon düzenledi. Narkotik köpekle- gemisi. Girmek için 20 yıl kadar Amerika’nın (öncelikle 10 yıllık Hazi- şeye yumuşatıcı terimler yaratır. Hor- tarın 10 trilyonu çeşitli merkez ban- rinin de kullanıldığı arazi aramalarında çuvallar- kuyrukta bekledik. 2000’de filan al- ne tahvillerini alarak) faizleri düşür- tum işine “Quantitative Easing” dedi- kalarına (swap), gerisi sınır tanıma- dılar. “Burada dolar geçerlidir” dedi- da 127 kilo eroin ele geçirildi. düklerini, paranın böylece ucuzladı- ler. “Para basıyoruz” diyemezlerdi!) yan sermayenin büyük bankaları ve ler. “Tamam, dolarlaşırız” dedik. Bir ğını, vs. söyledi. “Hurafe”den öteye Ayrıca, batkınların çürük borçlarını kuruluşlarına gitmişti. Çıplak gerçek Hatay’da dört kişi tutuklandı şey daha söylediler: “Sizin kronik- gitmeyen çizgiyi benimseyenler az da alıp kapattılar. Fed dünya parası şu: Fed, Amerikan halkının “ulusal” leşen hastalıklarınız var. Onlarla uğ- Hatay Kırıkhan’da da eşzamanlı gerçekleştiri- olmadı. Yeni başkan Bernanke başı doları ile dünya çapında iş yaptı. Ve varlıklarının simgesi olan “para”yı raşamayız. Kendiniz uğraşın” gibi. len operasyonda tefecilik, suç işlemek amacıy- çekti. Pili biten modelin adını o koy- bir aşama kaydederek komuta mer- “enternasyonal”e dağıtmıştı. Onu Tam anlamadık ama “Artık burada- la örgüt kurmak, üye olmak, yağma, silah ve mü- mamış mıydı: “Great Moderation” kezini dünyaya kabul ettirdi. Üst amir yakalandığı “enfarktüs”ten (doku yız, kurtulduk” gibi sevindik. Güver- himmat kaçakçılığı suçlarına karıştıkları tespit (“İşler mükemmel tıkırında”). Ancak oldu. (Vaktiyle “planlama”ya “komu- ölümü)kurtarmak için. Yetkiyi, kendi teye aldılar. Oranın yolcusuyuz. On- edilen dokuz şüpheliden dördü tutuklandı. Ara- saf ve bağnaz bir kişi değildi. Piya- ta ekonomisi” diyen meslektaşlarımı- gücünü kendi yaratmıştı. Dünya ka- larla aynı gemideyiz. malarda, ruhsatsız iki av tüfeği ve iki tabancayla yedi fişek ele geçirildi. l Haber Merkezi