Katalog

17 MART 2022 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 14.7000 16.1700 19.2620 25.03 2.088 6088.04 907.71 8 kuruş 9 kuruş 11 kuruş Sabit 9.42 puan 28 lira 6 lira MB raporuna göre, ocak ayında aylık bazda yüzde 13.1, yıllıkta yüzde 77.4 arttı Konut fiyatları çıldırdı Küreselleşmeden sonra kaos Merkez Bankası’nın raporuna göre ocak ayında yıllık reel üreselleşmeden sonra hep ekonomik artış yüzde 21.2 hesaplandı. Yüzde 95.5 ile fiyatların en ve politik kaos geliyor ve “Tüm bun- Klar daha önce de oldu. Ancak, bizi çok yükseldiği bölge “Aydın, Muğla ve Denizli” oldu. yönetenler bunu bize söylemiş olsalar- dı bizi asla yönetemezlerdi” (Bob Beck- erkez Bankası’nın dün açık- metrekare fiyatı ise 7 bin 479 lira- man, Dawn wave, 1983). ladığı “Konut Fiyat Endeksi, ya ulaştı. MOcak 2022” raporu, AKP ik- KFE’deki artışlara bölge bazında Sınıflar, ekonomiler, tidarının yanlış ekonomi politikala- bakıldığında, en yüksek yıllık artışın devletler rıyla eriyen Türk Lirası’nın ve yük- yüzde 95.5 ile içinde Aydın, Muğla “Küreselleşmenin” vaat ettikleri gerçek- selen enflasyonun yeni bir çarpıcı ve Denizli’yi barındıran “TR32”de ol- leşmedi. Ne ulus devletler yok olmaya baş- sonucunu daha ortaya koydu. duğu hesaplandı. En düşük yıllık ar- ladı ne demokratik bir dünya ekonomisi ve Buna göre konut fiyat endek- tış ise yüzde 46.9 ile içinde Arda- kültürü şekillendi. Aksine, önce “terörizme si (KFE), geçen ocak ayında Ara- han, Ağrı, Kars ve Iğdır’ı barındıran karşı küresel savaş” devletlerin, güvenlik lık 2021’e (aylık) kıyasla yüzde “TR2”de ortaya çıktı. adına izleme, gözleme kapasitelerini, disip- lin ve cezalandırma rejimlerini güçlendirdi. 13.1 yükselirken Ocak 2021’e (yıl- 7 BİN 479 LİRA Finansal krizde gündeme gelen “kurtarma İstanbul’da yüzde 83 lık) kıyasla nominal olarak yüz- Ocak ayında, Türkiye’de ortalama paketleri”, devletlerin ekonomiye, pandemi Yıllık fiyatlar İstanbul’da yüz- de 77.4, reel olarak yüzde 21.2 art- birim metrekare konut fiyatı de günlük yaşama daha yakından müdaha- tı. Nominal artış yıllık bazda Ara- de 83.5, Ankara’da yüzde 73.5 ve le pratiklerini meşrulaştırdı. İzmir’de yüzde 73.1 arttı. Bu illerde lık 2021’de yüzde 59.7 idi. Yi- Var olandan farklı küreselleşme, ekonomik ne Ocak 2022’de yıllık artış “ye- birim metrekare konut fiyatı ise İs- model ve yönetişim anlayışlarına sahip büyük güçler yükseldi. Küresel jeopolitiğin içinde- tanbul için 11 bin 783 lira, Ankara Düğüne kaplama ni konutlar”da yüzde 85.7, “yeni ki gerginlikler giderek arttı. Bir süredir, dün- olmayan konutlar”da yüzde 75.9 için 5 bin 256 lira, İzmir için 9 bin 4 altınla gidilecek ya ekonomisinin önde gelen devletleri küre- lira açıklandı. l Ekonomi Servisi olurken konutların ortalama birim selleşmeden giderek artan bir hızla uzaklaşı- usya-Ukrayna arasındaki sava- yorlar. Trump’tan Modi’ye, Orban’a “süreç Rşın etkisiyle daha da artan altın olarak yeni faşizm” pratikleri günlük haber- fiyatları, yurttaşı her alanda farklı lerin adeta kanıksanan bir parçası oldu. Ve arayışlara itiyor. Düğün sezonunun ‘40 yıldır böyle şey görmedim’ bunların hepsi küreselleşmenin ürünüydü. yaklaşmasıyla birlikte kollarının boş Prof. Williamson’un, zaman zaman ak- onuçları yorumlayan Türkiye Tüm dim” dedi. Önümüzdeki döneme dair kalmasını istemeyen tüketicilerin tardığım “Eşitsizliğin dünü ve bugünü” baş- SEmlak Müşavirleri Federasyonu değerlendirme yapamadıklarını da be- altın kaplama metal ürünlerine bü- lıklı araştırmasından yararlanabiliriz: Kü- Başkanı Hacı Ali Taylan, sektördeki ar- lirten Taylan, şöyle devam etti: “Tek yük ilgi gösterdiğini belirten esnaf reselleşme sürecinde, ülkelerin içinde ge- tışın çok daha fazla olduğunu dile ge- söyleyebileceğim şey buradan düş- Adem Dikici, insanların kuyumcu- lir dağılımı iyice bozuluyor, sınıf mücadele- tirdi. Taylan “Bazı lokasyonlarda ar- mez, bu iş uzmanlık alanımızı aştı. Ma- dan iki bilezik aldıktan sonra ken- leri sertleşiyor, halkın devletten beklentile- tış yüzde 100’ü geçti. 6-7 aylık bir dö- liyetler yeni konut yapımını durdurma disine gelip iki tane de altın kapla- ri artıyor. Devletler, sınıflar arası dengele- nemden bahsediyoruz. 40 yıllık mes- noktasına getirdi, enflasyondan kaçan ma bilezik aldığını dile getirdi. Altın ri koruyabilmek için ekonomiye müdahale lek hayatımda hiç bu kadar kısa süre- yatırımcı konuta sarılınca fiyatlar zıva- kaplama metal bileziğin ortalama etmeye, korumacılığa yöneliyor; ekonomik de bu kadar büyük bir artış görme- nadan çıktı.” l ALİ CAN POLAT fiyatı ise 80 lira. l İHA krizin etkilerini başka ülkelere ihraç etmeye çalışıyorlar. Bu yola giren ülke sayısı arttık- ça uluslararası ticaret ve finans devreleri kı- rılmaya başlıyor. Bu madalyonun öbür yü- zünde de halk sınıfları, özellikle yoksullaş- Tüketici ’uygun ürün’e bakıyor Akaryakıt balıkçıyı da vurdu maya başlayan orta sınıflar arasında, git- tikçe artan milliyetçilik, yabancı düşmanlığı, otoriter devlet arayışı şekilleniyor. ittiGidiyor Genel Müdürü ve eBay ME- panyalara baktığını ifade eden Kantar- lar. Kooperatif Başkanı Mustafa Baba- ALI CAN POLAT Küreselleşme döneminde, uluslarara- GNA Bölge Direktörü Öget Kantarcı, fi- cı, şu vurguyu yaptı: “Ama güven ve yiğit, “Mazot zammı gerçekten belimi- sı alanda yeni ekonomik güçler yükseliyor, yat artışlarından sonra ev ile ilgili alışve- hız fiyatın önüne geçecek. Sektörde oğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), zi büktü. Balığa çıkmaya korkar olduk, güçlendikçe yerleşik düzenin kurallarını Ddenizleri ve küçük ölçekli balıkçı- rişin değiştiğini belirterek “İnsanlar eski- hâlâ ciddi rekabet yok. Bir müş- doğal olarak balık fiyatları- sorgulamaya başlıyor; etkisi azalmaya, güç den 100 liraya alınan A ürünü seçilirken teri online alışverişte mem- ları korumak için başlattığı “Denizle- na da yansıdı. Biz yine kü- kaybetmeye başlayan devletler de kendi- rin Koruyucuları: Küçük Ölçekli Balık- bunun yerine 50 liraya alınan B ürününe nuniyetsiz ayrılınca hepimiz çük teknelerle çıkıyoruz lerini korumak için ekonomik ve askeri ön- yöneldi. Satılan ürün sayıları değişmedi kaybediyoruz.” Öte yandan çılar” projesinde kat ettikleri yolu bel- ama büyük marketlere av- lemler almaya girişiyorlar. geselleştirdi. Proje kapsamında des- ama fiyat değişti” dedi. “Türkiye’nin ilk online pazar ye- layanların maliyetleri Bu iki eğilimin yarattığı gerginliklerin ba- Genel perakendede e-ticaret payının ri” olarak tanıtılan şirket, 20. teklenen ve belgeselde çalışmalarına çok daha arttı, ba- sıncıyla küreselleşme çöküyor. Önceki kü- yer verilen İzmir Mordoğan Su Ürünleri yüzde 17-18 olduğunu da anlatan Kan- kuruluş yıldönümünü “Pa- lık raflarında zam- reselleşme iki dünya savaşına, pandemiye, tarcı, gelecek 3-4 yılda bu payın yüz- zar Yeri” adını taşıyan kı- Kooperatifi üyeleri, belgesel lansmanı- ları görürsünüz ya- devrimlere, faşizme yol açarak çökmüştü. nın ardından sorularımızı yanıtladı. Ba- de 20-25’e çıkacağını öngördükleri- sa bir filmle kutladı. kında” diye ko- “Küreselleşme kendi çelişkileri altında çö- ni söyledi. E-ticarette müşterinin kam- l Ekonomi Servisi lıkçılar, en çok maliyetlerden yakındı- nuştu. kecek” derken hep bu denkleme işaret edi- yordum. Bir fazlasıyla artık bir de “iklim kri- Öget Kantarcı Mustafa Babayiğit zi” gibi yukarıdaki iki eğilimden özellikle bi- rincisini derinleştiren bir etken de var. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’den yabancılara Saray garantili çağrı Geldik Ukrayna savaşına Finansal kriz, büyük durgunluk, Çin’in yük- selmesi, ABD’nin hegemonyası altında şekil- lenmiş düzenin kurallarına itiraz etmeye baş- laması, ABD’nin tehdit algısı, Çin ile arasın- ‘Bürokrasiyi alaşağı ederiz’ daki ticaret ve teknolojik rekabet, Covid-19, tedarik zincirleri, serbest ticaret gibi küre- selleşmenin en temel taşlarını yerinden sök- azine ve Maliye Bakanı Nured- zi enflasyon, petrol, emtia fiyatla- Fed 25 baz puan müştü. Ukrayna savaşı, bu istikrarsızlıklar ve Hdin Nebati, önceki gün Fransa’da rı yoruyor. Ama 2023 Haziran’da ‘ODALAR’ BULUŞTU gerginlikler üzerine ağır bir basınç yükledi. 31’incisi başlayan Uluslararası Gay- tek haneli enflasyona kararlıyız.” faiz artırdı Geçen yazımda değindiğim gibi, buğday, rimenkul Fuarı (MIPIM) kapsamın- Türkiye’nin yatırım yapılabilir ülke- mısır, bitkisel yağ, un, petrol, doğalgaz fi- Yatırımcı arayışı BD Merkez Bankası (Fed) 2018’den da uluslararası yatırımcılarla kahval- ler sırasında birinci sırada yer aldığı- yatlarındaki artışlar aniden hızlandı. Bunla- Abu yana ilk kez faiz artırımına gide- ra nikel, paladyum gibi yarıiletkenlerin, oto- tıda buluştu. nı da ifade eden ve “Bir problem mi ABD’ye uzandı rek politika faizini 25 baz puan artış- mobil katalizörlerinin yapımında kullanılan Bu kapsamda son ekonomik poli- yaşadınız. Rahat olun. Bize hemen la yüzde 0.25-0.50 aralığına yükselt- metallerin, suni gübrenin fiyatlarının artışları tika adımlarıyla ilgili bilgi veren Ne- ulaşırsınız. Bürokrasiyi alaşağı ede- ürkiye’de temaslarda bulunan eklendi. Devreye giren yaptırımlar, Rusya’yı ti. Aşkın rezervlere uygulanan faiz da bati, kur korumalı mevduatın, riz, arkamızda Cumhurbaşkanımız TABD Ticaret Odası ile Türkiye terk eden bankalar ve şirketler, el konan yüzde 0.15’ten yüzde 0.40’a çıkarıl- Türkiye’de döviz kurlarının var” diyen Nebati, katılımcılara şöyle Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), servetler yalnızca piyasa ve özel mülkiyet dı. ABD Merkez Bankası bu kararla Ka- dün Ankara’da iş yapma iklimi stabil, öngörülebilir hale dö- seslendi: “Şöyle bir İstanbul’u gelin düzeninin artık “kutsallığının” kalmadığını sım 2018’den bu yana ilk kez faiz ar- göstermiyor, belirsizlikler uluslararası finan- oluşturmak için “Mutabakat Zap- nüşmesini sağladığını, risk- görün. İstanbul görülmeden, orada tırmış oldu. Fed’in karar metninde Uk- sal devreleri kopmaya doğru geriyor. Eko- tı” imzalandı. leri bertaraf edecek önemli yaşanmadan, Boğaz’da bir balık ye- rayna’daki savaşın enflasyon baskısı nomik resesyon, enflasyon ve merkez ban- Bu amaçla düzenlenen tören- yaratabileceğine ve büyümeyi yavaşla- güce sahip olduğunu be- meden, Türk misafirperverliğini gör- kalarının faiz artırma olasılıkları artıyor. de konuşan TOBB Yönetim Ku- tabileceğine dikkat çekildi. Bilanço da- lirtti. Nebati şuna dik- meden anlaşılmaz. Öyle anlatmak- Bu son derece patlayıcı karışım, birkaç rulu Başkanı Rifat Hisarcıklıoğ- raltmaya ise sonraki toplantılardan bi- kat çekti: “Gerek cari la olmaz. Geleceksiniz, göreceksi- petrol ve tahıl ihraç eden ülkenin dışında, lu, ABD’li yatırımcıları Türkiye’yi rinde başlanabileceği belirtildi. ABD’de Avrupa ve gelişmekte olan ülkelerde yoksul- açıktaki azalma, ge- niz, yürüyeceksiniz, havasını tenef- bir yatırım ve ticaret üssü olarak şubat ayında tüketici fiyat endeksi bir laşmanın hızlanması anlamına geliyor. Bu da rek ihracat potan- füs edeceksiniz. Şöyle bir Sultanah- değerlendirmeye davet etti. Hi- önceki yılın aynı dönemine göre yüzde bizi yukarıda değindiğim iki eğilimden birin- siyeliyle 2022’ye met Camisi’ne, Ayasofya’ya gidecek- sarcıklıoğlu şu hatırlatmayı yap- 7.9 artmıştı. l Haber Merkezi cisine getiriyor. Bu süreçte ülke içindeki si- iyi başladık; bi- siniz.” l Ekonomi Servisi tı: “Biz 100 milyar ticaret hedefi- yasi gelişmelerde, tarih bize en yoksulların nin gerçekçi ve ülkelerimizin üre- değil, “yeni yoksullaşmaya başlayan” kesim- Nureddin Nebati tim potansiyeli ile uyumlu olduğu- lerin tepkilerine, bu tepkilerinin en yoksulla- nu düşünüyoruz” dedi. Ticaret Ba- rın tepkileriyle birleşerek bir siyasi harekete İkinci toplantı yapıldı, taslakla ilgili bilgi verilmedi kan Yardımcısı Mustafa Tuzcu ise dönüşme olasılığına dikkat etmemizi söylü- yor. Sol hareketlerin bu dinamiğe müdahale ABD’nin Türkiye’ye en çok yatırım etmesi yaşamsal bir öneme sahip. Yoksa... yapan ikinci ülke olduğunu söyle- yerek ABD yönetiminden çelik ve İktidar ‘3600’ü süründürüyor! alimünyumdaki vergilerin kaldırıl- EPDK: Akaryakıtta tavan ması talebinde bulundu. rin düzenlenmesi şeklindedir” dedi. Memur- MUSTAFA ÇAKIR ‘Geriye dönük Sen ile hükümet arasındaki üçüncü toplantı fiyat gündeme gelebilir Gaz için destek ktidar, toplu sözleşme metninde de yer ise 10 Mayıs’ta yapılacak. Bu süreçte Çalış- ABD Ankara Büyükelçisi Jeffrey İalan 3600 ek göstergede adımı, seçime en ma Genel Müdürlüğü ile Memur-Sen’in he- nerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan imza atmayın’ Flake, Rusya’yı terk eden Amerikan E(EPDK), akaryakıt fiyatlarının oluşumundaki yakın tarihte atmak istiyor. yetleri görüşmelere devam edecek. şirketlerinin Türkiye’ye yöneldiği- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda icaret Bakanlığı’na bağlı Tüketici- en büyük payın petrol fiyatları ve dövizdeki ha- ni belirtirken ABD Ticaret Odası Kı- ‘Ayrım yapılmasın’ reketler olduğu belirtilerek “EPDK’nin bu fiyat- dün yapılan ve 1.5 saat süren ikinci toplan- Tnin Korunması ve Piyasa Gözeti- demli Başkan Yardımcısı Brilliant, tıda sadece ek gösterge düzenlemesinin mi Genel Müdürlüğü, vatandaşların lara doğrudan bir müdahalesi söz konusu de- Hizmet kolunda yetkili sendika Büro Türkiye’nin yeni gaz kaynakları bul- ğildir. Ancak dağıtıcı-bayi marjlarında formülas- çerçevesine dair teknik çalışmaların yapıldı- Memur-Sen Başkanlar Kurulu ise süreçle il- sık sık uyuşmazlık yaşadığı sorunla- masını sağlayabilecek bir enerji mo- ğı ortaya çıktı. Bakanlık bu konuda bir tas- ra ilişkin kitapçık hazırladı. Kitapçık- yona aykırı hareketlerin tespit edilmesi halinde gili açıklama yaparak dar kapsamlı bir dü- deli üzerinde çalışmaları gerektiğini tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi lak çalışma yaparken, bununla ilgili kamu- zenlemenin hiyerarşik dengeleri altüst ede- ta devre tatil sözleşmelerinde, indi- anlattı. Brilliant ABD’nin de bu an- oyuna bilgi verilmedi. Toplu sözleşmedeki rim vaadiyle geriye dönük imza atıl- için EPDK’nin tavan fiyat uygulama yetkisi ka- ceğini, kamu görevlileri arasında huzursuz- lamda güvenilir bir tedarikçi olabi- nunen bulunmaktadır” açıklaması yapıldı. EPDK “yetkili konfederasyonun katkı ve katılımıy- luğa yol açacağını bildirdi. Çalışmanın “şef- maması uyarısında bulundu. Açık- leceğini kaydetti. Öte yandan imza- la” şartı nedeniyle toplantıya tek başına ka- lamada şu vurgu yapıldı: “Bu sizin Başkanı Mustafa Yılmaz’ın çağrısı üzerine akar- faf bir süreç içinde sonuçlandırılmasının” lanan mutabakat zaptı ile 2022 yı- yakıt sektörünün dağıtım ve bayi dernek tem- tılan Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, zorunlu olduğunu dile getiren örgüt, sayıları cayma hakkınızı ortadan kaldırmak lı için sağlık, enerji, bilişim teknolo- bir açıklama yaparak “Bizim temel yaklaşı- için yapılıyor. Devre tatilin tanıtımı silcileri ile TÜPRAŞ ve STAR Rafineri yönetici- 100 binin üzerinde olan yardımcı hizmetler jileri, dijital ekonomi, turizm, altyapı lerinin de katıldığı toplantı sonrası, “Bu süreç- mımız sadece dört meslek grubu (polis, öğ- sınıfı kapsamındaki personele de mutlaka kapsamında bedava tatilden yarar- konularında işbirliğine ağırlık veril- retmen, hemşire ve din görevlisi) için 3600 lanan tüketicilerden, cayma hakkını te büyük bir kâr beklentisi içine girmek de sek- ek gösterge verilmesini istedi. Büro Memur- mesi kararlaştırıldı. l AA törümüz için gerçekçi bir yaklaşım olarak görül- ek gösterge yerine, tüm kamuyu içerisine Sen, “Ayrımcılık yapan hiçbir teklif kabul kullansa dahi bu tatilin bedelinin ta- alan 3600 ek gösterge ve ek göstergele- lep edilmesi yasak” denildi. memelidir” denildi. l ANKARA/Cumhuriyet edilmeyecektir” vurgusu yaptı. l ANKARA