Katalog

7 ŞUBAT 2022 PAZARTESİ gorus@cumhuriyet.com.tr 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Milli Savunma Sanayisi Çılgın Proje! ve ‘Beş Öncü İnsan’ rı, buzdağının görünen kıs- ustafa Kemal kuşağı ne yap- mıdır. “Kindar nesil” söy- “Mmış?.. Yöne- leminin yol açtığı “Çılgın M. DANYAL HERGÜNSEL nı tahmin etmek zor değildir. Bu beş cesur ve öncü insanın ortak özellikleri, yaratıcı ticiler devletçiliğe neden Proje”nin başlangıcıdır. 1938 sonrasında, özellikle de bir görüşe sahip olmaları, çok iyi bir eğitim altyapısıyla ve nasıl sarılmış?.. Türk- Ve iktidar eliyle körükle- YÜKSEK MÜHENDIS, TEKNOKRAT Marshall yardımlarıyla, yerli sa- ler bankacılığı nasıl öğ- nen Atatürk düşmanlığı as- donanımlı olmaları, Atatürk’ü yakından tanımaları ve nayi üretim girişimlerinin han- renmiş?.. Merkez Banka- lında salt Mustafa Kemal ünümüzde enerji kaynak- Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyete giden yolu gi kara eller tarafından engel- sı 1930’a değin neden açı- karşıtlığı değil, hilafeti biti- ları ve hammadde ihtiya- lamamış?.. Özel sektör nasıl lendiği, bu konuda dönemin hü- rip ümmeti millet haline ge- özümsemeleri, 1938 yılına kadar çalışmalarını eksiksiz Gcı, devletleri güçlü bir sa- oluşturulmuş?.. Yeni devlet tiren cumhuriyet rejimini sil- kümetlerine kimler tarafından ve başarılı bir şekilde sürdürmeleridir. nayiye ve özellikle savunma sa- nasıl kurulmuş?.. Çağdaş me çabasıdır. baskı yapıldığı, iyi araştırılmalı- nayisinde güçlü olmaya mecbur öğretime nasıl geçilmiş?.. Ülkeyi yönetenler -ya da dır. Kıbrıs Barış Harekâtı sonra- etmektedir. Atatürk, bu gerçeği, 1920’de 10 -11 milyon nü- yönettiğini sananlar- bu ko- sında, Türkiye’ye uygulanan si- henüz Osmanlı Devleti yıkılma- fusun yüzde 95’i alfabesiz- nudaki yol haritalarını aci- lah, yedek parça ve mühimmat ken savaş artığı bir toplum- dan görmüş, genç Cumhuriyet, len gözden geçirmelidir. ambargosu nedeniyle, dönemin la okuma yazma seferberliği Çünkü günün sonunda, mucizelere değil, eğitime, plan- askeri fabrikalarında, tersanele- nasıl açılmış?.. bu millet, “kurucu”sunu da lamaya, katma değer yaratma- Kitaplıklarda kitap yokken rinde, ağır bakım atölyelerinde “kurtarıcı”sını da unutmaz, ya, gerçek anlamda yerli ve mil- ulusal kütüphane nasıl ku- yapılan yerli üretim çalışmaları ufacık bir rüzgâr şemsiyeyi li altyapı ve üretime inanmış- rulmuş?.. ters çeviriverir! iyi incelenmelidir. tır. Savunma sanayisinde çok Okullarda tarih kitabı bi- HHH önemli adımları, daha kuruluş le yokken tarih nasıl yazıl- Devlet politikası olmalı Ülke gündemine gelin- mış?.. yıllarında atmaya başlamıştır. ce: Ekonomik kriz büyüyor. Teknik Daire Başkanlığı’nın Yok olmanın kuyusundan Ankara Fişek Fabrikası (1924), Siz bakmayın gazetelerin, plan ve programlarıyla günü- çıkıp var olmanın doruğuna TV’lerin olaya “Fransız” kal- Gölcük Tersanesi (1924), Şa- müze başarıyla gelen Makine nasıl tırmanılmış?.. dığına, memleketin birçok kir Zümre Uçak Bomba Fabri- birlikte bu konuda öne çıkan kurumlarında gerçek anlamda Kimya Endüstrisi, ASELSAN, Yunan ile dostluk nasıl noktasında, birbirini hiç ta- kası (1925), Eskişehir Hava Ta- beş yurtsever girişimci vardır ki yerini bulmuştur. Mehmet Ra- ROKETSAN, HAVELSAN, Ari- yapılmış?.. nımayan, örgütsüz binler- mirhanesi (1925), Kırıkkale Mü- adlarını asla unutmamak gere- sim Dokur, Şakir Zümre, Nu- Avrupa’da saygınlık nasıl fiye Tank Paleti Fabrikası, ce kişi, sivil itaatsizlik hak- himmat Fabrikası (1926), İstan- kir: Mehmet Rasim Dokur, Şakir ri Demirağ, Nuri Killigil, Veci- kazanılmış?.. bağlı yan sanayi kurum ve ku- kını kullanıp fahiş elektrik Şaşıp kalıyorum... bul Otomobil Montaj Fabrika- Zümre, Nuri Demirağ, Nuri Killi- hi Hürkuş’un birbirlerini çok ruluşlara gözümüz gibi bak- ve doğalgaz faturalarını ya- HHH sı (1929), Makine Kimya Kayaş gil, Vecihi Hürkuş. iyi tanıyıp, fabrikalarında ça- kıyor. Keza moto kuryelerin mak gerekir. Bu bir devlet po- 2000 yılına 1.5 kala, 60 Kapsül Fabrikası (1930), Nuri hak arayışı da beklenme- lışan teknik personel ve yete- litikası olmalıdır. milyonluk Türkiye’nin haline dik noktalara erişti. Kaldı Özde ‘yerli ve milli’ Killigil Tabanca Havan ve Mü- nekli uzmanları birbirlerinin İHA ve SİHA’ların caydırıcılı- bakıyorum... ki, Covid sonrası ekonomik Bu beş cesur ve öncü insanın himmat Fabrikası (1930), Kı- fabrikalarında dönem dönem ğı ve kullanımlarında etkin gü- Hiçbir şeyimiz yokken çarkları ayakta tutan bu ke- rıkkale Ağır Silah ve Çelik Fab- ortak özellikleri, yaratıcı bir gö- çalıştırarak bilgi aklını kullan- cü daha da geliştirmek, savun- neler yapmışız? Her şeyi- sim, tüm dünyadaki gi- rikası (1932), Barut Tüfek ve rüşe sahip olmaları, çok iyi bir maları, kalite çemberi oluştur- miz varken neler yapamıyo- ma sanayimizde kamu- özel bi “iş ortağı”, “tedarikçi” gi- ruz?.. Top Fabrikası (1936), Nuri De- eğitim altyapısıyla donanımlı ol- maları, üzerinde önemle du- sektör işbirliğini her projede ön- bi yasal bir kimliğe kavuş- Bir de bu ortamda Mus- mirağ Uçak Fabrikası (1936), maları, Atatürk’ü yakından ta- rulması gereken bir anlayıştır. celikle kullanmak gerekir. Her turulmaz, hakları verilmez- tafa Kemal’e saldıranlara Karabük Demir Çelik Fabrikası nımaları ve Atatürk’ün gösterdi- O dönemde dış dünya ve geliş- alanda savunma sanayisi dona- se gıdadan giyime, hazır bakıyorum...” yemekten iletişime birçok (1937), Divriği Demir Ocakları ği muasır medeniyete giden yolu miş ülkelerdeki benzer kurum nımına, her zamankinden daha İlhan Selçuk böyle yaz- sektörde iş durur. Örneğin özümsemeleri, 1938 yılına kadar Tesisi (1938), İzmir Klor Fabri- ve kuruluşlarla karşılaştırıldı- fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu mış, 27 Ekim 1998 tarihli Çin’de, İtalya’da, ABD ve kası (1938), Sivas Çimento Fab- çalışmalarını eksiksiz ve başarılı ğında eğer süreklilikleri sağla- konularda hizmet veren kişi, ku- “Pencere” köşesinde... Kanada’da kuryelerin bir iki rikası (1938) bu öncü tesisler bir şekilde sürdürmeleridir. nabilseydi, ülkemizde sanayi- rum ve kuruluşlar için her türlü Belli ki ulu önder Musta- günlük grevine restoran ve fa Kemal Atatürk’e yapılan arasındadır. Yine Cumhuriyet’le Milli ve yerli kavramı, onların nin bugün ne düzeyde olacağı- destek öncelenmelidir. kafe çalışanları destek ver- saldırıları şimdikiler gibi ge- miş, yer yerinden oynamış- çiştirememiş. tı. O yüzden, “moto kurye” Peki, İlhan Selçuk, deyip geçmeyin, karşınız- 2022’nin şubatında yaşa- daki kişilerin, aslında ata- nanları görse ne derdi? namayan öğretmen, işsiz Örneğin, Samsun’da- kalan tekniker, iş bulama- Hariri ‘depremi’ ve yansımaları ki Atatürk Anıtı’na saldır- yan lisans mezunlarından dıktan sonra ifade verirken, oluşan bir topluluk olduğu- lerin ortaya çıkması için fırsat pişkin pişkin gülerek “Piş- MUHAMMED NUREDDIN Saad Hariri, siyasi çalışmalarını “askıya” nu da bir yere not edin! man değilim” diyen Cela- vardır ama güçleri zayıftır. Sün- LÜBNANLI AKADEMISYEN aldığını, parlamento seçimlerine katılmayacağını HHH li Rahman Fidan ve Batu- ni arenanın iç ve dış güçler ta- Ve Cumhuriyet.. duyurdu. Aile üyelerinin ve “Gelecek Hareketi” han Fidan için ne düşünür- rafından nasıl doldurulaca- 990’da Lübnan siyasetine ye- Türkiye’nin en nitelikli isim- dü acaba İlhan Ağabey? destekçilerinin de seçimlere katılmamalarını istedi. 1ni bir yüz, Refik Hariri girdi. ğı belirsizdir. Türkiye, bu boş- leri, gazetemiz çatısı altın- İmam Mustafa Hariri’nin siyasetin zirvesindeyken siyasetten luğu, bazı Sünni şahsiyetlerin da buluşmaya devam edi- Suudi Arabistan’da çalışan Lüb- Demirkan’ın Cumhurbaş- yor. Haftaya yine gün- ve İslami cemaat adaylarının nanlı bir iş insanıydı. İç sava- çekilmesi olağandışı bir durum. kanı Recep Tayyip Er- dem belirleyecek isimle- şı bitiren Taif Anlaşması’ndan desteğiyle doldurmaya çalı- doğan ile yardımcısı Fu- ri açıklayacağız. Bu süreç- ğı gerilim nedeniyle siyasetten cüsü, Hariri’nin kararı, Kuveyt at Oktay’ın yanında, Mus- şabilir. Hariri’nin Türkiye’yle (1989) sonra Suudi Arabistan, te Cumhuriyet’in olmaz- tafa Kemal Atatürk’e yöne- çekildi. Bazıları, Hariri ve halen Dışişleri Bakanı’nın Körfez ül- ilişkileri güçlüydü. Hariri’nin ülkede temsilcisi ol- sa olmazı, yurt muhabirle- lik, “Bu ve bu gibi mabed- Birleşik Arap Emirlikleri’nde keleri ve ABD’nin Lübnan’a yar- masını istedi. Hariri, 1992’de ri de yeniden örgütlendiler. ler mabed olarak kalması Kimse istekli değil ikamet eden ailesine yönelik dım etmek, özellikle Hizbullah’ı başbakan oldu. Başta Samsun muhabirimiz için inşa edilmiştir. Öyle bir fiziksel bir tehditten söz edi- silahsızlandırmak için belirledi- Üçüncüsü, Hariri’nin çekil- Hariri’nin siyasete girişi hem Cemil Ciğerim olmak üze- zaman geldi ki bir asır gi- yor. İkincisi, Suudi Arabistan, ği 12 şartla Lübnan’a yaptığı zi- mesi, Lübnan sisteminde, aşırı re, Bülent Ecevit (Antal- Lübnan’ın hem Sünnilerin ta- bi bir zaman içinde ezan ve ya), Abidin Yağmur (Mer- Hariri’den Hizbullah’la yüzleş- yaretin ardından geldi. Kuveyt- Sünni liderlerin ortaya çıkması- rihinde bir dönemi bitirdi. Bey- namaz yasaklandı ve mü- sin), Erdoğan Erişen (Or- mesini istedi, Hariri reddetti. li bakan, Lübnan’a yanıt ver- na neden olabilir. Dördüncüsü, ze haline çevrildi. Bunlar- rut ve çevresinde Sünni siya- du), Bekir Şahin (Gazian- dan daha zalim ve kâfir kim Çünkü bu hem mümkün değil mesi için birkaç gün süre ver- pek çok Sünni liderin seçimlere si ailelerin gücünü kırdı. Ancak tep), Hayri Güner (Trab- olabilir!” ifadeleri için ne yo- hem Hizbullah’ın silahları böl- di. Bu, Körfez ülkelerinin acele- katılma konusunda isteksizliği, bu, yeni bir siyasi ailenin, Hari- zon), Selahattin Gökata- rumda bulunurdu acaba İl- gesel ve uluslararası bir me- si olduğunu gösteriyor. Beşin- sistemde gerçek Sünni temsili- ri ailesinin doğuşunun ilanıydı. lay (Malatya), Faik Bakoğ- han Selçuk? sele hem de bu adım iç savaşa cisi, ABD; Hizbullah’ın silah- nin boyutu hakkında soru işa- 2005’te Refik Hariri’nin ölümü lu (Rize), Mehmet Menek- Ya da 12. Cumhurbaşka- yol açar. sızlandırılması için bastırsa da retleri yaratabilir. Bazıları, Sün- üzerine yerine oğlu Saad geçti. şe (Amasya), Can Hacıoğ- nı Erdoğan’ın, 1. Cumhur- Yani Hariri, Lübnan’ı iç sa- Lübnan’da iç savaş istemeyebi- ni toplumun etkisini yitirdiği- lu (Eskişehir), Cengiz De- 24 Ocak 2022’de Saad Hari- başkanı Atatürk ve 2. Cum- mirel (Sinop), Faruk Kır- vaşa sürüklemeyi reddetti- lir. Çünkü kimse buna mukte- ni, denklemin ve sistemin sar- hurbaşkanı İsmet İnönü’yü ri, siyasi çalışmalarını “askıya” tay (Yalova), Seyfettin Me- ima ederek önce “ayyaş” ğinden, Suudi Arabistan tara- dir ve istekli değil. sıldığını görürler. Bu, meseleler aldığını, 15 Mayıs’ta yapılma- te (Çorum), Sergür Canı- sonra “birileri” dediğini fından tasfiye edildi. Üçüncü- netleşene dek, seçimlerin erte- sı beklenen parlamento seçim- gür (Burdur), Savaş Kal- duysaydı... Yansımalar sü, Hariri’nin siyasetten çekil- lenmesi talebi dillendirilebilir. lerine katılmayacağını duyur- kan (Tokat) bölgelerindeki Neyse... Birincisi, Hariri’nin çekilme- mesi, Lübnan Kuvvetleri Parti- Sonbaharda yeni bir cumhur- du. Aile üyelerinin ve “Gelecek gelişmeleri sizlere aktarma- Liste çok uzar... si lideri Samir Geagea’nın Sün- si yolsuzluk sisteminde “boş- başkanı seçilme olasılığı zayıf- Hareketi” destekçilerinin de se- mızı sağlıyorlar. Kuşku yok ki 3 Şubat’ta ni milletvekillerinin büyük ço- luk” anlamına gelir. Hariri lar. Beşincisi, zayıf ihtimal ol- çimlere katılmamalarını iste- Örneğin, merkez med- sabaha karşı Samsun’da- Lübnan’da yolsuzluğun sim- ğunluğunu yönetmesinin önü- sa da Hariri’yi kararından dön- yanın sınıfta kaldığı Sam- di. Hariri’nin siyasetin zirvesin- ki Atatürk Anıtı’na yapılan sun’daki anıt saldırısı ve Is- nü açabilir. En azından Suu- gelerindendir. Yozlaşmış siya- meye çağıran halk hareketleri saldırı, aslında ülkenin ne- deyken siyasetten çekilmesi, reye gitmekte olduğunun parta’daki kar felaketi, yurt di Arabistan, böyle düşünüyor. si sistemin tüm sembolleri, en söz konusu olabilir. Bu durum- olağandışı bir durum. muhabiri ekibimizdeki arka- kanıtıdır. önemli sütunlarından birinin Lübnan’da tercih ettiği bir isim da Suudi Arabistan, Hariri’nin daşlarımızın gazetecilik ref- O yüzden hiç kimse, bu Hariri neden bıraktı? olan Maruni Samir Geagea’nın, kaybedilmesiyle ilgili “üzün- liderliğini tekrar kabul etmek olayı “Provokasyon, içki iç- leksi ile Türkiye gündemi- Sünni kesimde büyük gücü cumhurbaşkanlığı seçimleri- tülerini” bildirdiler. İkincisi, zorunda kalabilir. Sonuçta Lüb- ti anıtı yıkmaya kalktı, müp- ne oturdu. Hepsinin emeği- Hariri’nin çekilmesi, Sünni ke- olan Hariri’nin ani kararının ni kazanabileceğini, Hariri’nin nan, önümüzdeki aylarda bir- ne sağlık. tezelin biri..” gibi yüzeysel nedenleri çeşitli. Birincisi, Suu- oynamayı reddettiği rolü, ya- simde, yakın gelecekte kolay çok olasılığa açık. Özellikle ül- yaklaşımlarla geçiştirmesin. Yeniden görüşmek dile- di Arabistan Veliaht Prensi Mu- ni Hizbullah’la çatışmayı, göze doldurulamayacak bir boşluk ke tam bir ekonomik çöküş ve Anıta yapılan hain saldı- ğiyle. hammed bin Selman ile yaşadı- alabileceğini umuyor. Dördün- doğurmuştur. Yeni Sünni lider- iflasın ortasındayken. İster klasik, ister modern. Braas’tan çatınız için farklı renk, doku ve modellerde çarpıcı tasarımlar.