Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 31 ARALIK 2022 CUMARTESİ EkonoMi 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.7200 19.9700 22.7960 8.75 5.509 7440.22 1110.75 0.02 kuruş 2 kuruş 17.2 kuruş 0.53 puan 32.24 puan 99.4 lira 4 lira Aralık 2022 için açlık sınırı 8 bin 131 TL, yoksulluk sınırı 26 bin 484 TL olarak açıklandı ‘Asgari’ye 376 TL kaldı ‘Özalizm’in yenildiği yeni yılın günlerinden Türk-İş’e göre açlık sınırı Kasım 2022’de 7 bin 787 liraydı. bugüne... Böylece 1 Ocak’ta uygulanmaya başlayacak 8 bin 507 enim için dün gibi, aradan su gibi bir 32 yıl liralık yeni asgari ücret şimdiden erimeye başladı. geçmiş, 1990’ın o günlerinden. Önümüz- Bdeki seçimlerde oy kullanabilecek kuşak- ürk-İş, 35 yıldır aylık olarak di. Böylece açlık sınırının, 2023 yı- ların çoğunluğu için yaş tutmuyor. Tutanların bir hesapladığı ve raporlaştırdı- lı için 8 bin 507 lira olarak açıkla- o kadar çoğunluğu için de ya gerçekleri hiç sor- gulanmamış, gereken dersler çıkarılamamış. Ya Tğı “açlık ve yoksulluk sınırı” nan yeni net asgari ücreti yakalama- da ideolojik çıkar kaygıları ile yok sayılmış, bilin- araştırmasının Aralık 2022 sonuçla- sına 376 TL kaldı. Açlık sınırı Ka- mesi, dersler çıkarılması hiç istenmeyen tanık- rını dün açıkladı. sım 2022’de 7 bin 787 TL, Aralık lıklar, yaşanmışlıkları, toplumsal patlamanın gü- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- 2021’de 4 bin 98 TL, yoksulluk sını- cü, akılcı başarılarıyla, kazanımlarının yok sa- yılması istenen sonuçları ile toplumsal algıdan kanı Vedat Bilgin’in, geçen günler- rı ise Kasım 2022’de 25 bin 364 TL, uzak tutulması için elden gelen yapılıyor.. de “bilimdışı” iddiasında bulundu- Aralık 2021’de 13 bin 348 liraydı. İşte tam da günümüzde, seçimler çok ya- ğu araştırmanın güncel sonuçları- kın, sonuçları ile çok ama çok daha büyük an- ‘Mutfak’ yüzde 4.4 arttı na göre dört kişilik bir ailenin sağ- lamlar kazanmışken. Sabahtan akşama yaşamı, Yine araştırmaya göre Ankara’da tüm hakları dibe vurmuş seçmenlerimize gerçek lıklı, dengeli ve yeterli beslenebil- hakları, çıkarlarından yana uyanma çağrıları ya- mesi için yapması gereken aylık gı- yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda pılırken, unutturulmuş insandan haklardan yana için” yapması gereken asgari harca- da harcaması tutarı (açlık sınırı) 8 bu en son, en değerli kazanımımıza nokta ko- bin 131 TL, gıda harcaması ile gi- madaki artış (mutfak enflasyonu) ön- nulan günleri, o tarihlerde yaşananları anımsat- ceki aya kıyasla yüzde 4.41 oldu. 12 mak istedik. yim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), Evrensel dünya emek tarihine kazınmış “Ga- ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ih- aylık değişim oranı ise yüzde 98.41. zap Üzümleri” romanı üzerinden, Amerikalı ta- Ücretler pula dönecek Yıllık oran Kasım 2022’de yüzde tiyaçlar için yapılması zorunlu di- rım işçilerinin on günlük, on binlik yürüyüşü ka- ğer aylık harcamalarının toplam tu- 137.38’di. Baz etkisi burada da çarpıcı zılmışken. Bizim unutturulmak istenen 50 günü MUSTAFA ÇAKIR lut, şunları söyledi: şekilde görülüyor. Öte yandan Türk-İş öncesi ve sonrası sonuçları ile taşmış, eh gün tarı (yoksulluk sınırı) 26 bin 484 TL “2022’de dolar kuru 13.56’dan en az on binler, çoğunlukla yüz binlerle işçi, yö- ve bekâr bir çalışanın “yaşama ma- fiyat artışlarının önüne geçilmesi çağ- umhuriyet Halk Partisi (CHP) re halkı, konuk Aydınlanmacılar da içlerinde ka- 18.71 TL’ye, altının gramı 779 rısı yaptı. l Ekonomi Servisi liyeti”’ ise 10 bin 613 TL’ye yüksel- tıldıkları dünya emek tarihine rekorla, silineme- CAdana Milletvekili Burhanet- TL’den 1094 TL’ye, benzinin lit- mek üzere girmiş grevle birlikte yapılmış Zon- tin Bulut, iktidarın “yurttaşı enf- resi 12.92 TL’den 18.6 TL’ye, guldak, Büyük Madenci Yürüyüşümüz var.. lasyona ezdirmedik” söylemini mazotun litresi 12.74 TL’den Yaşanmışlıkların gücü, sıcağında sonuç- boşa çıkaran bir araştırma yaptı. lar üzerinden, bir on yıllık Özal iktidarlarında- 22.08 TL’ye yükseldi. Enflasyo- Gelirde muafiyet sınırı 120 bin TL ki “Özalizm”in (liberalizim) vahşi kayıplarını ma- 2022’deki bazı ürünlerin fiyat- nun resmi olarak yüzde 84 art- saya yatırırken, sonuçları üzerinden maden iş- larını karşılaştıran Bulut’un el- tığı iddia edilse de temel gı- azine ve Maliye Bakanı Nureddin Ne- sinden muaf olacak. Diğer bir ifadeyle üc- çilerinin on yıllık kayıp toplamının dörtte üçünün de ettiği verilere göre aralık ayı- da maddelerinde büyük artış- Hbati, gelecek yıla ilişkin ücret gelirle- ret geliri elde eden her bir çalışandan yıl- geri alındığı, ülkemiz çapında ise tüm sendikalı, nın sonuna kadar bazı ürünler- sendikasız, kamu, tarım üreticileri, kaçak çalıştı- lar yaşandı. Örneğin soğan fiya- rinde uygulanacak gelir vergisi tarifesi- lık toplam 17 bin 827.85 lira vergiyi tah- rılanları için de ortalama dörtte bir oranında geri de zam oranı yüzde 462’leri bul- ni dün açıkladı. Buna göre yüzde 123’lük sil etmeyeceğiz.” Nebati ayrıca, aylık ye- tı yüzde 462 artarak 1.76 TL’den alınma sonuçlarının çıkarımlarını yapıyorduk. du. Kriz ortamında fahiş zamlar- yeniden değerleme oranı kadar artırılan mek parası istisna tutarını 110 lira, yol 9.90’a çıktı. Ekmek 4 TL’den HHH ilk dilim 32 bin liradan 70 bin liraya, ikin- parası istisna tutarını da 56 liraya çıkar- la birlikte maaşların eridiğini, 5 TL’ye, makarna 3.45 TL’den Büyük yanlışlık, eksiklik yapmışız. Özal’ın kişi- ci dilim 70 bin liradan 150 bin liraya, dıklarını belirtti. Oysa gelir vergisi mevzu- geliri giderine yetmeyen, kirası- sel görev, rolleri de içinde, ulusal ile uluslararası 11.75 TL’ye, 1 litre süt 7.45 üçüncü dilimi 250 bin liradan 550 bin li- atına göre, cumhurbaşkanının bu tutar- emperyal çıkarlar adına oynanmış oyunların he- nı, faturalarını ödeyemeyen va- TL’den 27.70 TL’ye, 5 kilo şeker raya ve dördüncü dilim 880 bin liradan ları yüzde 50’sine kadar artırmaya yetki- saplarının bütünlüğü içinde, 1968’li yıllara inme tandaşın eve ekmek götürmekte 43.95 TL’den 129.9 TL’ye, tere- zorunluluğumuz var. 1961 Anayasası, 1963 ya- 1.9 milyon liraya çıkarıldı. si vardı. Bu olsaydı ilk dilim 105 bin lira- zorlandığını bildirdi. yağı 90.99 TL’den 195 TL’ye, ku- salarının bütünlüğü içinde, en yaşamsalı kaçınıl- Asgari ücretle ilgili gelir vergisi ve dam- ya çıkacaktı. Sendikalar da cumhurbaş- Fahiş zamların devam etme- maz 1962 yılında kazanılmış düşünce özgürlü- ru çay 39.50 TL’den 83.16 TL’ye, ga vergisi istisnalarını anımsatan Nebati kanının bu yetkisini kullanmasını talep et- ğü, gazeteciliğin kutsalı, bağımsızlığının ilk adı- si durumunda 8 bin 500 TL olan tavuk 18.9 TL’den 38.90 TL’ye, şöyle devam etti: “Buna göre tüm ücret- mişti. Emekçiler bu yıl da hızla üst dilim- mı 212 sayılı yasamızı atlamadan, ülkemiz yaşa- asgari ücretin de çok yakında kuru soğan 1.76 TL’den 9.90 li çalışanlar, yıllık 120 bin 96 liraya isabet lere geçecek ve daha fazla vergi verecek. yanlarının haklarındaki gelişmeler patlaması yılla- pula döneceğini dile getiren Bu- TL’ye yükseldi.” l ANKARA eden ücretlerinden gelir ve damga vergi- l MUSTAFA ÇAKIR / ANKARA rına bakmak zorunluluk. Ne yazık ki en önemlileri 1962’lerden 1970’lere kadar kayıtlara geçmiş. Emperyal çıkar odaklarının güdümünde, ül- kemizde kurulan tuzakların bütününde iki aske- ri, iki sivil darbe süreçleri yaşanıvermiş. Evren- Merkez Bankası, 2023 yılıyla ilgili ‘Para ve Kur Politikası’nı açıkladı sel, göreli demokrasinin işlerliğini sürdürdüğü ülkelerde, 1970’lerde gözlenen geriye çekilişle- rin eseri ülkemizde bir de Fransa’da en çok öne çıkan 1968 patlamalarındaki gençlik, işçi, Ay- dınlanmacı tüm demokratik, siyasal örgütlen- ‘Liralaşma’ hedefi yüzde 60 melerin ortaklıklarının yaşanması boşuna değil- di elbet. Özelimize dönersek elbet, bizim ülke- mizdeki toplumsal patlama dünya için, değerleri erkez Bankası (TCMB) 2023 yı- 4 Banka kurların seviyesine iliş- ile Cumhuriyet yıllarımız gibi katlanılamaz, kabul Mlı para ve kur politikasının ana kin hedef gözetmiyor. Kur düzeyi- edilemez olmuştu. Dış borç stoku 15-16 Haziran büyük işçi direnişi üzerinde, hatlarını ortaya koyan çerçeve met- ni belirlemek için döviz alımı ya da 1970 sıkıyönetim uygulamaları, elbette 12 Mart nini dün yayımladı. Daha önce “Pa- satımı yapmayacak. 2022 TARIM ÜRETİMİ askeri darbesi ile gelen sonuçları, o zaman tam 443 milyar dolar ra ve Kur Politikası” başlığıyla açık- 4 Bankalarla haftalık altın ve dö- algıyamamış olsak da en büyük hak kazanımları lanan metinde bu yıl başlığın “Pa- viz karşılığı TL swap işlemleri ger- azine ve Maliyet Bakanlığı’nın operasyonlarını getirmiş. Ne rastlantı ama? Cum- Kuru soğan üzdü huriyet gazetesi üzerinden pişirilen boza; aile içi, ra Politikası ve Liralaşma Strateji- çekleştirilecek. TCMB tarafından Hdünkü açıklamasına göre Tür- mirasçılar üzerinde darbe, Nadir Nadi yönetimi- kiye brüt dış borç stoku Eylül si” olarak değiştirilmesi ise dikkat gerçekleştirilen swap işlem mikta- buğday sevindirdi nin uzaklaştırılması operasyonu, Turhan-İlhan 2022 itibarıyla 442.9 milyar do- çekti. rının kademeli azaltılması hedefle- Selçuk kardeşler içinde, gelişim, Aydınlanmacı ÜİK’in dün yayımladığı “Bit- lar oldu. Bu rakam Haziran 2022 niyor. örgütlenmeler üzerinden dudak uçuklatan sayı- Tkisel Üretim İstatistikle- itibarıyla 445.5 milyar dolar, Ey- Swap azalacak larda insanın sessiz çok ağır işkencelerden geçi- 4 TCMB bankaların altın likidite ri, 2022” raporuna göre üretim lül 2021 itibarıyla 451.8 milyar rilmiş olma süreçleri, can gelecek yaşam kayıpla- “Liralaşma stratejisi çerçevesin- yönetimine katkı için döviz karşılı- miktarlarında, 2022 yılında bir rının boyutlarını çok azı ile biliyoruz. dolardı. Stokun gayri safi yurtiçi de uygulanacak politikalar, banka- ğı altın alımı yapabilecek. Özet sonuç 1970’lerde şapkasını alıp gi- önceki yıla göre tahıllar ve diğer hasılaya oranı ise yine Eylül 2022 cılık sisteminin hem varlık hem yü- 4 TL likidite yönetiminde açık pi- derek zekâsını kullanarak ayakta kalan, bitkisel ürünlerde (yem bitkile- itibarıyla yüzde 52.6 oldu. Zincirbozan’dan sonra da Cumhuriyet okulla- kümlülük tarafında TL’nin ağırlığı- yasa işlemleri (APİ) kanalıyla yapı- ri hariç) yüzde 14.6, meyveler, Ayrıca Türkiye AB tanımlı genel rı içinde yetişmiş olmanın erdemine uyanan De- nın kalıcı olarak artırılması amacıy- lan fonlamanın payı kademeli artı- içecek ve baharat bitkilerinde yönetim borç stoku 4 trilyon 351 mirel ile Özal’ın son süreçte karşı karşıya kal- la güçlendirilerek kullanılmaya de- yüzde 7.7 artış olurken sebze- rılacak APİ fonlamanın temel unsu- milyar liraya ulaştı. Bu rakam Ey- maları bile rastlantı değil. Madenci direnişinin lerde yüzde 0.5 azalma oldu. vam edilecektir” vurgusu yapılan sınırı “İsrail kapısı” ile Abant’ta yeni yıl gecesi ru haline getirilecek. lül 2021 itibarıyla 2 trilyon 417 de içinde ne kadar çok gelgiti yaşadık. Duyarlı Buna göre, üretim miktarla- metne göre, bankanın 2023 yılının milyar lira, Haziran 2022 itiba- 4 Yatırım, istihdam, üretim, ihra- olanlara Zonguldak maden işçilerinin direniş ko- rı bu yıl yaklaşık olarak tahıllar rıyla 4 trilyon liraydı. l Ekonomi ilk yarısı için mevduattaki liralaş- cat ve cari fazlayı artıran faaliyetler mitelerinden sorumlu eğitim sekreteri Sabri Ce- ve diğer bitkisel ürünlerde 70.2 Servisi ma hedefi yüzde 60 olarak belirlen- hedefli kredi politikaları ile destek- becik, Ekonomik Toplumsal Tarih Vakfı adına milyon ton, sebzelerde 31.6 mil- kamerası ile öncesi hazırlık dönemlere, eylemle- di. Diğer öne çıkan vurgular şöyle: lenecek. l Ekonomi Servisi yon ton, meyveler, içecek ve ba- ri, sonrası gelgitler sürecinin en bilinçli, canlı ta- harat bitkilerinde 26.8 milyon nıklarından bilim insanı Ülkü Özen ile Cumhu- riyet TV yayınımızı satır aralarına da dikkat ede- ton tahmin edildi. Bu kapsamda rek izlemelerini öneririm. Günümüze taşınma- bir önceki yıla göre tahıl grubun- KISA... KISA... KISA... sı kaçınılmaz olan çok dersler çıkarılabilir. Ne- da buğday üretimi yüzde 11.9 fes alabileceğimiz bir yeni yılı yaratmak bizim el- artarak 19.8 milyon ton, bakli- l Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), lerimizde... yat grubunda kuru fasulye yüz- 2023’te uygulanacak gayrimenkul de- de 11.5 azalarak 270 bin ton ol- ğerleme asgari ücretlerini yaklaşık yüz- Düzeltme ve okurdan özür: du. Kuru soğan üretimi de yüzde de 77 artırdı. Buna göre ücretler 2 bin 27 Aralık Salı günü yayımlanmış Harun yüzde 6 azalarak 2 milyon 350 500 TL ile 8 bin 419 TL arasına yükseldi. Karadeniz’i gündemine alan yazımda doğuştan bin tona indi. Limon üretimi yüz- l Benzin fiyatı, sektör kaynaklarının ezber, bellek eksikliği sıkıntısı yaşayan biri ola- rak, sözün gelişi 40 yıllık arkadaşım, 1968’li Fah- de 14.6 azalarak 1.3 milyon ton verdiği bilgiye göre bugünden geçerli ol- ri Aral’ın, isminin baş harfi üzerinden kardeşinin oldu. l Ekonomi Servisi mak üzere litre başına 84 kuruş arttı. Bu Şekib Avdagiç adı ile karıştırmışım. Harun Karadeniz üzerinden zamla birlikte benzin fiyatı İstanbul’da belgeseli hazırlayan, pek çok çalışmaya katılan 19.46 TL oldu. arkadaşımı elbette arayıp özrümü diledim. KASIMDA YÜZDE 0.25 İstanbul’a özel teşvik verilsin ‘Hizmet-ÜFE’de stanbul Ticaret Odası’nın (İTO), vik etmek, Türkiye’yi teşvik et- İ“İstanbul Ekonomisinin 100’ü” mektir. aylık artış sınırlı başlıklı araştırmasına göre tek 4 “Bölgesel asgari ücret belir- ÜİK’in dün açıkladığı “Hizmet başına 68 ilden daha fazla milli lenmelidir. Nasıl Türkiye yatı- TÜretici Fiyat Endeksi, Kasım gelir üreten kent, vergi gelirleri- rım teşvikleri konusunda bölge- 2022” raporuna göre, H-ÜFE bir nin yüzde 48.2’sini, toplam dış ti- lere ayrılmışsa, asgari ücretin de önceki aya (aylık) kıyasla yüz- caretin yüzde 48.7’sini üretiyor. bölgesel belirlenmesi gerektiğine de 0.25, Aralık 2021’e (11 ay- İTO Başkanı Şekib Avdagiç, ya- inanıyoruz. lık) kıyasla yüzde 76.24, Ka- bancılara konut satışlarının yüz- 4 Kira destek paketi, personel sım 2021’e (yıllık) kıyasla yüzde de 40’a yakınının gerçekleşti- destek paketi, işletme destek pa- 98.82 ve 12 aylık ortalamalara ği, yabancı sermayeli şirketle- keti gibi farklı başlıklarda Kre- kıyasla yüzde 88.69 arttı. Yıllık rin yüzde 62’sinin adresinin ise di Garanti Fonu destekli İstanbul artış önceki ay yüzde 104.28’di. İstanbul olduğunu belirterek bölgesine özel bir kredi çalışması Böylece baz etkisi bu tür enf- İstanbul’un teşvik edilmesi için yapılması fayda getirir. lasyonda da görüldü. Ayrıca yıl- lık bazda en yüksek artış yüzde de 3 öneride bulundu ve şöyle sı- 4 Ayrıca İstanbul’daki yüksek 111.71 ile ulaştırma ve depola- raladı: kira bedelleri de dikkate alınarak mada. l Ekonomi Servisi 4 Kente özel bir teşvik pake- bölgesel kira stopaj oranı uygula- ti hazırlanmalıdır. İstanbul’u teş- masına geçilmelidir.