Katalog

28 ARALIK 2022 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.7180 19.8770 22.6510 8.68 5.434 7315.11 1100.07 1.7 kuruş 5.5 kuruş 3.1 kuruş 0.12 puan 70 puan 42.42 lira 0.81 lira TGSD Başkanı: Belki 1 yıl belki daha fazla sürecek krizle karşı karşıyayız 130 bin kişi işsiz kalacak ‘Asgari’ tuzağına karşı tek yol Ramazan Kaya: Tekstil ve hazır giyimde adetler bazında 2023’te yeni rekor- sendika! yüzde 20-30’luk kapasite daralması yaşanacak. 120-130 ların kırılacağını san- mıyorum. İhracatta bir ürkiye’de 15 milyona yakın çalışan bin kişi işini kaybedebilir. Artık bıçak kemiğe dayandı. miktar gerileme ola- bir aydır asgari ücretle yattı asgari bilir. 20 milyar dolar- Tücretle kalktı. diğer firmalarla konuştuğu- lara inebilir. Evet işle- Sonunda masadan kalkan işçi temsilci- muzda 2023’ün ilk altı ayı, be- ri kaçırıyoruz ama şu lerine rağmen, Çalışma Bakanlığı ve işve- nim öngörüme göre ilk 9 ay adet anda artık müşteri- renin birlikte karar verdiği 8 bin 506 TL’lik bazlı yüzde 30 civarında kapasite leri kaçırıyoruz. Müş- ücret açıklandı. teriler başka ülkele- daralması yaşanacak. İç pazarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ba- re gittiğinde dönü- kanı Vedat Bilgin’e göre sendikaların 8 da böyle bir daralma olacak. şü kolay olmayacak. bin TL’nin geçilmesini istememesine rağ- Şu anda turistik alış- men fedakârlık yapıp bu ücret belirlendi. Yüzde 20-30 daralma veriş nedeniyle sade- Dünyada asgari ücret bir işçinin aile- n 2022’de ihracat ne kadar olur? ce lüks tarafta canlılık si ve çocuklarıyla gıda, konut gibi ihtiyaç- 2022’de ihracat yüzde 4.5 civa- var. Gelecek dönem- larını karşılayacak minimum ücret olarak ürkiye Giyim Sanayicileri Der- rında artışla 21 milyar dolar civa- de perakende de fi- tanımlanıyor. Türkiye’de ise bekâr bir işçi neği (TGSD) Yönetim Kurulu yat artışı olacağını dü- rında gerçekleşebilir. Ama 2022’yi üzerinden hesaplanıyor. TBaşkanı Ramazan Kaya, özel- şünmüyorum. Talebin Avrupa’da toplam ücretli çalışanların öyle ya da böyle geçirdik. Asıl 2023 olmadığı yerde etiket likle iplik ve boyahane kısmında yüzde 4’ünü oluşturan asgari ücretle ça- ne olacak? Yüzde 20-30’luk adet fiyatlarını artırmak firma kapanmalarının başladığını, Ramazan Kaya, lışan oranı ise Türkiye’de yüzde 10 yakın bazlı daralma olacak. da doğru değil. Şehriban Kıraç’a konuştu. çalışanlar da dahil edildiğinde yüzde 60’ı hazır giyim tarafında ise fason üre- n Peki bu daralmayı nasıl aşma- buluyor. tim tarafında kapanmalar yaşana- yı planlıyorsunuz? Yani neredeyse asgari ücret ortalama bileceğini vurgulayarak, “Bir yıl ön- Yeni iş modellerini geliştirmemiz ücret olmuş durumda. Prof. Dr. Aziz Çe- ce yatırım yapalım deniyordu, şim- gerekiyor. Daha çevik daha hızlı da- lik bu nedenle bu duruma “asgari ücret Kapanmalar başladı di bırakın yatırım yapmayı mevcu- tuzağı” diyor. ha kuvvetli olmamız gerekiyor. Şir- du korumanın zorlukları var. Dev- Bu durumdan kurtuluşun tek yolu ise ket sağlığı, sermayesi açısından da- n İstihdamda ne kadarlık daralma lım deniyordu, şimdi bırakın yatırım yap- sendika ve toplusözleşme. Tuzaktan çıkış letin sektöre finans anlamında or- ha dinamik olmamız lazım. Katma öngörüyorsunuz? mayı mevcudu korumanın zorlukları var. yolunun bu olduğunu Çalışma Bakanı Bil- ta ve uzun vadede destek olması ge- değerli iş yapmak zorundayız. Ma- gin de kabul ediyor ki şunları söylüyor: İş bazında yüzde 20-30’luk kayıp, is- Devletin sektöre finans anlamında orta ve rekiyor. Yenileme yatırımlarına ih- alesef son bir yıldır uygulanan eko- n Türkiye’de birinci önceliğimiz işve- tihdama yüzde 10’luk kayıp şeklin- uzun vadede destek olması gerekiyor. Ye- tiyaç var. Artık firmalar tamam mı nomik ve finansal programlarda ren karşısında emekçilerimizin hukuku- de yansıyabilir. Hazır giyim ve tekstil- nileme yatırımlarına ihtiyaç var. Burada devam mı noktasına geldi” dedi. çok ciddi tedbirler var, bunları bi- nu korumaktır. Sendikacılığın dersini an- de yaklaşık 1.4 milyon kişilik istihdam ciddi maliyet oluşuyor. Tesisler full enteg- Finansmanda 365 gün 250 ke- latmış bir hoca olarak sendikacılığı des- raz esnetmemiz gerekiyor. Bu fi- söz konusu. 120-130 bin kişi işini kay- reye geçiyor. Bunlar yapılırken şirket ev- re kural değiştiğini, buna yetiş- tekliyorum. nans yapısıyla sektörümüz çok faz- bedebilir. Yaklaşık 20 bin kişi ağustos- lilikleri de oluyor. Her şeyi teşvik olarak n Biz sosyal politikaları uygulamaya de- mekte zorluk yaşadıklarına dik- tan bu yana işini kaybetti. Kasım ayın- görmemek gerekiyor işin devamlılığı şir- la hareketlenemez. Son 1.5-2 yılda vam edeceğiz. Toplusözleşme kurumsal kat çeken Ramazan Kaya ile hazır da ciddi çıkışlar olacak. Firmalar işçi çı- ketin ayakta kalması da bir teşvik. Mev- sadece tekstil kısmı 2 milyar dolar, bir sosyal politika aracıdır. Bunların güç- giyim ve tekstil sektöründeki son karmamak için önce çalışanlara izinle- cudu koruyamadığınız müddetçe yeni bir hazır giyim sektörü ise 1 milyar do- lenmesi lazım. rini kullandırdı. Gece vardiyasını, hafta şey yapamazsanız. Önümüzdeki dönemde gelişmeleri konuştuk. larlık yatırım yaptı. Bu sefer atıl ka- Türkiye’de sendikalı olmak ateş- sonu mesailerini kaldırdılar, sermaye- şirket birleşmelerini daha çok göreceğiz. n Yılın sonuna geldik, sektörü- pasiteler karşımıza çıktı. 2023 yılı- ten gömlek demek. 15 milyon çalışanın lerini kullanarak istihdamın devamlılığı- n Şirket kapanmaları hangi alanlar- nüz açısından nasıl geçti? 2.2 milyonu sendikalı. Bu işçilerin yüzde nı daralmayla geçireceğiz. Bu daral- nı sağladılar ama burada artık bıçak ke- da yoğunlaşıyor? 2022’de sonuç çok da beklediği- 60’tan fazlası da kamuda çalışıyor. manın getireceği istihdam kayıpları miğe dayandı. Yılbaşından sonra hem İplik, boyahane kısmında kapanmalar Uluslararası Sendikalar miz gibi olmadı. Hem Rusya-Ukray- olacak. Birtakım finansal bozukluk- asgari ücret zammı hem maliyet artış- başladı. Üç fabrikası varsa 1 fabrika- Konfederasyonu’nun raporlarına göre na savaşının başlaması hem de re- lar ortaya çıkacak. ları ve EYT ile beraber maalesef istih- sını kapatanlar var. Tekstil ve iplik kıs- Türkiye sendikal haklar açısından dünya- sesyon dalgası hanehalkının cebini n Bu dönemde plan yaparken damdaki kayıplar devam edecek. Asga- mı ortalama yüzde 50-60 performansla da en kötü 10 ülke arasında yer alıyor. direkt etkiledi. Temmuzda durağan- zorlanıyor musunuz? ri ücret artmadan işverene brüt maliye- çalışıyor. Hazır giyimde ise fasona veri- Asgari ücret belirleme komisyonu- lık sonra da yavaşlama oldu. Son 3 Finans departmanımız her gün ti 450 dolardı, yeni artışla şimdi maliyet len tarafta yavaşlama var. Kapanmalar na alınmayan Devrimci İşçi Sendikaları aydır bunu daha çok hissediyoruz. plan yapıp değiştirdiğini hatta ko- 630 dolara çıktı. Devlet işverene 250 oradan başlayacak. Önümüzdeki dö- (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu’na iş- lay silmek için tahtaya yazdığı- çilerin istemediği asgari ücret artışını ve Resesyon, hanehalkı gelirindeki da- TL asgari ücret desteği verecek bu 15 nemde o kapanmaları göreceğiz. İstih- bakan Bilgin’in sendikaya destek sözü- dolara denk geliyor. Yani bize 615 do- dam kaybı ve sistemin bozulması birin- ralma ve talepsizlikten dolayı müş- nı söylüyor. Finansmanda 365 gün nü sordum. larlık maliyeti var. ci derecede sektöre, sonra kamuya za- 250 kere kural değişmiş. Buna ye- teriler satın alma adetlerini küçült- n Bu dönemde firma kapanmaları rar verecek, sonra başka sıkıntılar ola- meye gittiler. Bazı müşteriler bu tişmekte çok zorluk yaşıyoruz. Her Tek kişi belirliyor olur mu? cak. İşletme sermayesi anlamında dev- gün yeni bir tedbir daralmanın yüzde 20 bazıları yüz- Çerkezoğlu asgari ücretin bir ortalama Bir yıl önce yatırım yapa- letten destek bekliyoruz. de 30 olduğunu söylüyor. Piyasa ve oluyor. ücret ve bir tuzak haline gelmesinin nede- Kur 23 lira nini her şeyin sendikalaşmayı engellemek üzerine kurulu olmasına bağlıyor. olmalı Toplu iş sözleşmesi kapsamının son YENI YATIRIM OLMAZ ITHALAT ARTIYOR derece düşük olmasının milyonları asgari n İdeal kur seviyeniz nedir? ücrete veya civarında bir ücrete mahkûm n Kurda ne öngörüyorsu- lik yüzde 110 artmış. Se- n EYT için sizin devam ettireceksiniz. 23 lira civarında olsaydı daha ettiğini söylüyor. nuz? çimlere kadar kurda çok sektörden görüş n Şu anda yatırım için lazım olan iyi olurdu. Şu andaki kur seviye- “Bu koşullar altında asgari ücret de ik- Maalesef son beş aydır kur büyük artış beklemiyo- alındı mı? tek şey kredi mi? tidarın elinde, siyasi amaçlar için kullanı- siyle fiyat tutturamıyoruz. Sektörü- neredeyse yerinde çakıldı. Bu ruz. Bu kur politikasıy- EYT ile yaklaşık 1.7 Kredi olsa da bizim sektörde yeni bir lan bir araca dönüşüyor. Milyonlarca işçi- müz pandemiden bu yana para ka- kur dengesiyle, bu işçilik ma- la ihracat çok ciddi zarar milyon kişi emekli yatırım hamlesi olmaz. Ticari ve ekono- nin ve ailesinin ekmeği tek bir kişinin kara- zanmıyor. Kârsızlık üzerine kuru- rına bırakılıyor” diyor. liyetiyle mevcut işleri yapma görüyor. Kur böyle oldu- olacak. Bunların yüz- mik iklim de uygun değil. Kur dengesi lu bir sistem var. Bunu daha uzun Bakanın sendikaların 8 bin TL’den fazla şansımız yok. O yüzden ye- ğu için herkes ithalat ya- de 85’i özel sektörde. ve önümüzdeki belirsizliklerden dolayı süre devam etme şansı olmaya- istemediği iddiasına ise şu yanıtı veriyor: ni iş modelleri geliştirmek kat- pıyor. Bizim sektörün it- Maalesef çoğu sektör yatırımla ilgili bir iştah olmaz. Talep de cak. O yüzden tamam mı de- “Önemli olan milyonların ücret seviyesi ma değerli işler yapmak gereki- halat oranı yüzde 10 bu bunlara karşılık ayırmı- yok, daralmanın uzun vadeli olacağını vam mı diyoruz. Hayatını- haline gelen asgari ücretin, hükümet ve iş- yor. Kurun bu seviyede kalma- anlamda en pozitif ayrışan yor. Bu çalışanlar işlerin düşünüyoruz. Önümüzdeki dönem bel- zı devam ettirmek için verenler tarafından tek taraflı olarak belir- sı bizi olumsuz etkiliyor. Bu yıl sektörüz. Ama ilk defa geçen bel kemiği. Tecrübeli insan- ki bir yıl belki daha fazla sürecek krizle kredi istiyorsu- lenmesi, beraber açıklanması, üstelik be- kur ortalamada yüzde 30, işçi- ay tekstil sektörü açık verdi. ları dışarı alarak nasıl işleri karşı karşıyayız. nuz. raber savunulmasıdır.” Çerkezoğlu, “9 milyon kayıt dışı çalışanı ne olacak” soruma da şu yanıtı veriyor: n Türkiye’de kayıt dışı çalışmak zorun- EGİAD’IN ÖNGÖRÜSÜ Yurttaşların yarıya yakını 20 yıldan eski evlerde yaşıyor da bırakılan ve asgari ücrete bile ulaşa- mayan milyonlar var. Asgari ücretin orta- 2023’te lama ücret haline gelmesinin bir sebebi Evlerin yüzde 35’i sobalı de kayıt dışına mahkûm edilenler. kemer n Bizler bunun da bilinçli bir politika ol- duğunun farkındayız. Türkiye’de çalışma ürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) de 47.4’ünün 2001 yılı ve sonrasın- sıkma hayatındaki kuralsızlık ve denetimsizlik, T2021’e ilişkin Bina ve Konut Ni- da inşa edilen binalarda ikamet et- ücretleri baskı altına almaya yönelik bi- SATIŞLAR YÜZDE 19 ARTTI telikleri Araştırması’nı yayınladı. tiğinin belirtildiği araştırmada, ha- başlayacak linçli politikaların sonucu. AB ile uyumlu bir veri olması açı- nehalklarının yüzde 28.1’inin 2011- n Bilinçli kuralsızlık ve kasıtlı denetim- Avni Beyaz eşyada eni yıla sayılı gün- sından farklı bir araştırma yönte- 2021 aralığında inşa edilen binalar- Yelkebiçer sizliğin ortadan kalkması için ücretle- Yler kala iş dünyasın- ri baskı altına almaya yönelik politikaların miyle yayınlanan araştırmaya gö- da, yüzde 19.3’ünün 2001-2010 yıl- dan 2022 değerlendir- değişmesi lazım. re hanehalklarının yaşadığı konut- ları arasında inşa edilen binalarda üretim daraldı meleri ve 2023 öngörüleri gelmeye n Sendikalı, toplusözleşmeli çalışma ta en çok kullanılan ısıtma sistemi- ikamet ettiği belirlendi. ürkiye Beyaz eşya Sanayicileri devam ediyor. Ege Genç İş İnsanları hayatı hem mümkün hem de şart diyoruz. nin dağılımına bakıldığında yüz- Hanehalklarının konuttaki mülki- TDerneği (TÜRKBESD) Kasım 2022 Derneği Başkanı Alp Avni Yelkenbi- de 47.7 ile kat kaloriferinin ilk sıra- yet durumuna göre dağılımına ba- sektör istatistiklerini yayımladı. Buna çer yazılı olarak yaptığı yıl sonu de- Grev yasaklayan zihniyet bu da yer aldığı görül- kıldığında, yüzde göre, kasımda altı ana ürün grubun- ğerlendirmesinde 2022’nin iki anah- n Sayın bakanın sendikayı desteklemek dü. Bunu sırasıyla 60.7’sinin oturdu- da üretim yüzde 3 daralırken, iç sa- tar kavramının enflasyon ve ener- şöyle dursun grevleri yasaklamaya yemin- yüzde 35 ile soba ğu konutun sahibi tışlar yüzde 19 arttı. İç satışlar ocak- ji fiyatları; 2023’ün ise seçim ekono- li, üstelik grev yasaklamakla övünen bir kasım döneminde ise yüzde 2 geri- zihniyet ile karşı karşıyayız. misi ve kemer sıkma olacağını söy- ve yüzde 11.2 ile olan, yüzde 27.6’sı- leyerek 7 milyon 760 bin 402 oldu. n Grevleri engellemek demek işçileri ledi. 2022’de hızlı yükselen enflas- merkezi kalorifer nın kiracı olan, yüz- asgari ücret ve asgari ücret civarında üc- Verileri değerlendiren TÜRKBESD yona karşın talebin de canlı kaldığını izledi. Hanehalkla- de 8.4’ünün otur- rete mahkûm etmek demektir. Ve ülkemi- Yönetim Kurulu Başkanı Can Dinçer, belirten Yelkenbiçer, 2023’te ise ilk rının ikamet ettik- dukları konutun sa- zi yöneten zihniyet bununla övünüyor. üretimin küresel çapta artan enflas- 6 ayın seçim ekonomisi ile geçece- leri konutta ısın- hibi olmayan fakat n DİSK’li olmak en yaygın işten çıkarma yon ve girdi maliyetleri kaynaklı ola- ğini ikinci 6 ayda da yapısal reform- ma amacıyla en kira da ödemeyen gerekçelerinden biri haline geldi. Bu hu- rak daraldığını belirtti. lar geleceğini belirtti. Seçim sonrası çok kullanılan ana ve yüzde 0.9’unun kuksuzluğu önlemek için bakanlık ne ya- İhracatın yüzde 60’tan fazlasının kaçınılmaz bir şekilde enflasyon kar- pıyor. En hafif ifade ile bu hukuksuzlukla- yakıt türüne göre dağılımı incelen- da lojmanda oturan hanehalkların- yapıldığı Avrupa’da savaşın etkileri- şıtı politikalar uygulanacağını akta- ra göz yumuyor. diğinde, yüzde 59.6’sının doğal- dan oluştuğu görüldü. nin devam ettiğini, yüksek enflasyo- ran Yelkenbiçer, şunlara dikkat çek- n Bizler atılması gereken pratik adımla- gaz, yüzde 33.5’inin kömür, odun Hanehalklarının konuttaki oda na bağlı talep düşüşü, küresel ölçekte ti: “2023’e bakınca yılın ilk yarısı- rı ve gerekli mevzuat değişikliklerini defa- enerji fiyatları ve tedarik ile ilgili sıkın- nın seçim ekonomisi; ikinci yarısının vb. katı yakıt ve yüzde 6.2’sinin ise sayısına göre dağılımı incelendiğin- larca sayın bakan başta olmak üzere siya- tıların sürdüğünü dile getiren Dinçer, da ekonomik sorunlara uzun vade- elektrik kullandığı görüldü. de, yüzde 47.5’inin 4 odalı, yüzde si iradeye ilettik. “Temkinli bir iyimserlikle, 2023 yılını li çözümlerin üretileceği kemer sık- 38.6’sının 3 odalı, yüzde 6.3’ünün Hükümet sendikaların açıkladığı açlık da devletimizin de sağlayacağı destek ma dönemi olacağını düşünüyorum. Yarısı depreme dayanıksız 2 odalı, yüzde 0.3’ünün 1 odalı ve ve yoksulluk sınırına inanmıyor. Bağımsız ve teşviklerle küresel rekabetteki ye- Seçim ekonomisi dediğim kısım- kuruluşların yüzde 180’leri bulan enflas- Ayrıca hanehalklarının yüzde yüzde 1.4’ünün ise 6 ve daha faz- rimizi güçlendirerek iyi şekilde geçire- da muhtemelen EYT yasası çıkacak yon oranına inanmıyor. Asgari ücretin or- 30.9’u 1981-2000 ve yüzde 12.6’sı la odalı konutlarda ikamet ettiği gö- ceğimize inanıyorum” dedi. ayrıca yaklaşık 10 milyon emekli- talama ücreti artıracağını iddia ediyor. 1980 ve öncesinde inşa edilen bina- rüldü. Diğer yandan 4 kişilik hane- Öte yandan Resmi Gazete’de yayım- nin maaşı yükseltilecek. Seçime ka- Ekonomi politikalarını işverene yönelik larda ikamet ediyor. Bu, halkın ya- halklarının yüzde 52’sinin 4 oda- lanan “Atık Elektrikli ve Elektronik Eş- dar iki kez asgari ücret zammı olma- belirlediğini açıkça söyleyen hükümetten rısına yakınının deprem yönetmeli- lı, yüzde 36’sının 3 odalı ve yüzde yaların Yönetimi Hakkında Yönetme- “sendikaların güçlenmesi”ni beklemek ne sı muhtemel bu da seçimlere yakla- ğine uymayan, riskli yapılarda ya- 7.1’inin ise 5 odalı hanelerde ika- lik” ile birlikte yenilenmiş elektronik kadar inandırıcı olur! şık 10 bin TL psikolojik sınırı etrafın- şadığını da gösteriyor. Halkın yüz- met ettiği görüldü. eşya ithalatının önü açıldı. da gireceğiz demektir.”