Katalog

2 ARALIK 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.6410 19.5710 22.9300 10.73 5.046 7235.29 1076.49 1.2 kuruş 25.4 kuruş 44.1 kuruş 0.06 puan 68.55 puan 157.75 lira 19.52 lira selim@selimsomcag.org selim@selimsomcag.org selim@selimsomcag.org İktidarın seçim meydanında kullanabileceği bir ücrete hazırlandığı belirtiliyor Asgaride ‘sandık’ hesabı COVID baskısı Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun takvimi belli oldu. İlk Çin’i deşifre etti toplantı 7 Aralık’ta. İşçi açlık sınırına, işveren dengeye in geçen haftadan beri protesto dikkat çekiyor. İktidarın odağı ise seçimler. gösterileriyle çalkalanıyor. 16 büyük Ç şehirde sokakları dolduran, polis- sgari ücretin belirlenme- tin 9 bin liranın üzerine çıkarıl- le çatışan, devlet başkanı Şi Cinping’in si için süreç başlarken ması gerekiyor. istifasını isteyen göstericilerin hede- Aişçi tarafı açlık sınırına, Türk-İş’ten komisyon toplan- fi Çin’in 2020 Martı’ndan beri uyguladığı işveren “dengeye”, iktidar ise tılarına Türk Metal Sendika- katı COVID kısıtlamaları. Dünyanın çok- tan terk ettiği bu kısıtlamaları Çin’in bü- enflasyon ve yaklaşan seçimle- sı Genel Başkanı Pevrul Kav- MUSTAFA yük bir sertlikle sürdürmesi geniş kitlele- ÇAKIR re odaklandı. lak başkanlık edecek. İşveren- rin isyan etmesine yol açtı. Gözlemcile- Çalışma ve Sosyal Güven- leri temsil eden TİSK’in Başka- re göre Çin rejimi 1989 Tiananmen olay- lik Bakanı Vedat Bilgin dün komis- nı Özgür Burak Akkol, işverenin ra- larından bu yana en geniş çaplı prostes- yonun tarafları olan Türk-İş Başka- zı olduğu, işçi tarafının memnun ol- Burak Akkol (solda), işverenlerin razı olduğu, işçi tarafının memnun olduğu bir asgari ücret vurgusu to eylemleriyle karşı karşıya. yaparken Ergün Atalay (sağda) asgari ücretin maalesef ‘geçim ücreti’ haline geldiğini vurguladı. nı Ergün Atalay ve TİSK Başkanı Öz- duğu, çalışanları koruyan, dengeli Kısıtlamaların gaddarlık düzeyini, pro- gür Burak Akkol ile bir araya gel- bir ücrette üçlü imza için ellerini ta- testo eylemlerini tetikleyen Uygur Özerk Bölgesi’nin başkenti Urumçi’de pat- di. Görüşmede komisyonun çalışma şın altına koymaya devam edecekle- lak veren olaydan anlamak mümkün. takvimi belirlendi. Belirlenen takvi- rini söyledi. Urumçi’de COVID kısıtlaması kapsamın- me göre ilk toplantı 7 Aralık, ikinci Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, ne da evlerin kapıları kaynak yapılarak ka- toplantı ise 14 Aralık’ta yapılacak. zaman ücret konuşulsa raflarda fi- patıldığı ve sokak girişlerine barikat- yatların arttığını söyledi. Geçen yıl lar kurulduğu için bir apartmanda çıkan Masadan kalkarız 35 lira olan peynirin şu anda 150 li- yangına itfaiye yetişemedi ve binada- Komisyon öncesi Türk-İş’in dos- ra olduğuna dikkat çeken Atalay, ki 10 kişi diri diri yanarak öldü, 9 kişi ise yasında, önceki gün kamuoyuna da toplumu tebessüm ettirecek bir üc- ağır yaralandı. İki buçuk yıldır Çin’in bir- çok bölgesinde on milyonlarca insan bu- açıklanan “açlık-yoksulluk sınırı” ret çıkarsa üçlü mutabakatla imzala- na benzer uygulamalarla hayatlarından araştırması var. Bu araştırmaya gö- yabileceklerini ancak arzu etmedik- bezdirildiği için bu feci olayın toplum- re açlık sınırı 7 bin 785 lira. Bekâr leri bir rakam çıkarsa o masada bu- da yarattığı infial ülkenin birçok şehrinde bir çalışanın aylık yaşama maliye- lunmayacaklarını dile getirdi. sokak protestolarını tetikledi. ti de 10 bin 170 lira. İşçi tarafında- Protestolar, geçen ekimdeki Çin Komü- EYT kaygıları DİSK yeniden tekstilin merkezinde ki beklenti yeni rakamın açlık sını- nist Partisi kongresinde selefi 79 yaşında- rının üzerinde olacağı yönünde. Bu- Öte yandan TİSK Başkanı Öz- ki Hu Cintao’yu kolundan tutturup salon- evrimci İşçi Sendikaları Konfe- Türkler ve Rıza Kuas başta olmak ya- dan attırmasıyla Stalin ya da Mao benze- nun üzerine ne kadar artış olacağın- gür Burak Akkol, yakında Meclis’e Dderasyonu (DİSK) İstanbul Bölge şamını yitiren sendikacılar da anıldı. ri bir kişilik kültüne heveslendiğini ortaya da ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip gelmesi beklenen EYT konusunda Temsilciliği, İstanbul’un Güngören il- Çerkezoğlu, “Merter, işçi sınıfı müca- koyan Şi Cinping için tam bir soğuk duş Erdoğan belirleyici olacak. da taleplerini bakanlığa iletti. Ba- çesinde bulunan Merter semtinde- delesinde önemli mekânlardan, bel- oldu. Urumçi’deki facia ve rejimin protes- Beklentiye göre iktidar seçim kan Bilgin, işverenlere iki temel ta- ki binada hizmete açıldı. DİSK Genel leklerimizden bir tanesi. Ölümsüz ge- toları şiddet kullanarak bastırmaya çalış- meydanlarında “işçiyi enflasyona lebin kabul edildiğini açıkladı. Bu- Başkanı Arzu Çerkezoğlu, sendikala- nel başkanımızı burada kaybettik. ması Cinping’i dünyanın gözünden iyice ezdirmedik” denilebilecek bir üc- na göre emekli olup çalışmaya de- rının doğduğu adreste bulundukları- En önemli kararlar burada alındı. Bi- düşürürken bilin bakalım Cinping’in ze- ret açıklayacak. Toplantı öncesi ka- vam edecek olan işçilerin SGK pri- nı söyledi. İstanbul Bölge Temsilcisi zim açımızdan son derece önemli ta- delenen imajını kurtarmak için kim ken- Asalettin Arslanoğlu ve bazı sendika rihsel yerde geleceğe dair büyük bir sım enflasyon oranları da görülmüş minde indirim olacak. Emekli olan- dini ortaya attı? Türk kamuoyunda her üyelerinin de katıldığı açılış törenin- adım atıyoruz” diye konuştu. yıl İsviçre’nin aynı adlı kayak merkezin- olacak. Merkez Bankası’nın yılsonu ların tazminatları için Kredi Garanti de DİSK’i 1967 yılında kuran Kemal l Haber Merkezi de toplantı düzenlediği için “Davos” ola- enflasyon beklentisi yüzde 65.2. Bu Fonu’ndan (KGF) işverenlere uygun rak bilinen, küresel şirketlerin üye oldu- oran dikkate alınsa bile asgari ücre- kredi verilecek. l ANKARA ğu Dünya Ekonomik Forumu’nun kurucu- su Klaus Schwab. Çin’deki kitlesel pro- TZOB Başkanı Bayraktar, tüketici fiyatlarında ucuzlama için uyarılar yaptı: testolar ikinci haftasına girerken Schwab, Çin devletine ait CGTN kanalına röportaj vererek şunları söyledi: “Çin birçok ülke için bir rol modelidir. Bir ülkenin hangi sistemi kabul edeceği- ni kendi kararına bırakmalıyız. Çin modeli Önce maliyetler düşmeli birçok ülke için çok cazip bir model.” Bu açıklamaları Schwab’ın COVID pan- ürkiye Ziraat Odaları Birliği demisinin dördüncü ayında yayımlanan Jak Eskinazi “COVID-19: Büyük Sıfırlama” (Covid-19: T(TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bay- The Great Reset) adlı kitabında ortaya ko- raktar, peynir fiyatlarının et fiyatla- nulan görüşlerle birleştirelim: Schwab’a EİB BAŞKANI UYARDI rını geçtiği bir ortamda hem üretici göre insanlığın varlığını tehdit eden CO- hem de tüketici için acilen tedbirler VID pandemisi (Oysa bağışıklığı zayıf düş- Enflasyonla ülke alınması gerektiğini açıkladı. Zincir marketlere müş, çoğu çok yaşlı bir kitleyi tasfiye et- yönelik yaptırım Kasım ayı üretici ve market fiyat tikten sonra COVID’in ölümcüllük oranı 30 yıl geriye gitti söylemleri sürerken farkını açıklayan Bayraktar’ın verdi- artık mevsimsel gribin altına düşmüş du- Ticaret Bakanlığı, dün rumda) dünyanın yeni bir örgütlenmeye nflasyonla ilgili açıklama ve ği bilgiye göre üretici ile market ara- marketlerde “fahiş gitmesini zorunlu kılmıştı. Bir kere devlet- Everiler, Türkiye’deki durumu sındaki fiyat farkı en fazla 3.4 kat fiyat” denetimi yaptı. ler büyümeliydi; son dönemde devletler çarpıcı şekilde ortaya koyuyor. ile marulda görüldü. Fiyatı en faz- küçüldüğü, bunun sonucunda kamu gü- İzmir Ticaret Odası meclisi- la artan ürün markette pirinç, üre- tışlar ürün maliyetlerini yukarı doğ- bilmelidir. Üreticimiz ürettiği ürün- cü yetersiz kaldığı için bu durum meyda- ne katılan Ege İhracat Birlikle- ticide ise kuru soğan olurken fiyatı lerin tüketici fiyatlarını gördüğünde ru çekiyor. Bu maliyetlerden dolayı na gelmişti. (Oysa iktisatçıların bildiği gi- ri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak en fazla düşen ürün ise markette li- artan ürün fiyatları tüketiciyi mağ- şaşkınlığa uğruyor. Üretenin değil bi devletin ekonomideki varlığını ortaya Eskinazi, “Enflasyonun oldu- mon, üreticide marul oldu. aracıların daha fazla kazandığını gö- dur ederken, üretici ise eline geçen koyan milli gelirdeki kamu harcamalarının ğu bir ülkede gelir dağılımı, alım payı 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana genel gelirin çoğunu masraflarına veriyor. rünce de üretimden soğuyor. Üretici gücü yoktur, işsizlik, geçim sı- Aracı kazanıyor eğilim olarak azalmayıp artmıştır.) maliyetlerini düşürmeden, piyasada Bu sebeple üreticilerimizin gelirle- kıntısı, fakirleşme ve kıtlık var- İkincisi, toplumsal gözetim artırılma- Gıda ve tarım sektöründeki geliş- ri düşüyor. Geliri düşen üreticimiz rekabet sağlanmadan ve ürün fiyat- dır. Bugün yüksek enflasyon bi- lıydı, yoksa bu tür salgınlar kontrol altına meleri de değerlendiren Bayraktar, zi resmen 30 yıl geriye attı” der- mağdur oluyor ve üretimden uzak- ları denetlenmeden tüketicinin ucuz alınamazdı. Bu sebeple bireylerin bütün ken, İstanbul Ticaret Odası’nın şöyle konuştu: laşıyor. Üretici daha fazla üretebil- gıdaya ulaşması mümkün değildir” hayatı gözlenmeli, izlenmeliydi. Üçüncü- açıkladığı verilere göre İstan- “Tarımsal girdi fiyatlarındaki ar- meli, tüketici de ucuza gıdaya ulaşa- diye konuştu. l Ekonomi Servisi sü, bireyler fedakârlık yapmalıydı. İnsan- bul TÜFE (ücretliler geçinme en- lığın geleceği için bugünün bireyleri ma- deksi) aylık yüzde 3.1, yıllık yüz- lından, yemesinden (Çiftlik hayvanlarının de 105.55, toptan eşya fiyatları yellenmesi dünyayı ısıtıp buzulları eritece- Sanayide sorunlar büyüyor ise aylık yüzde 2.34, yıllık yüzde ği için birey fazla et yememeli mümkün- 95.72 arttı. l İZMİR se vegan olmalıydı), gezmesinden (Kar- stanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye gence Ekonomi Direktörü Andrew Har- bon yakıtlar da dünyayı ısıtıyor) fedakârlık İİmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri ker durumu şöyle yorumladı: etmeliydi. (Bu arada Schwab’ın sevdiği Endeksi) anketinin Kasım 2022 sonuç- “Küresel imalattaki zayıflığın Türk “çevreci” güneş ve rüzgâr enerjisinin top- ları dün açıklandı. imalatçıları açısından yol açtığı zorluk- lam enerji tüketimindeki payı 2021 itiba- Buna göre, Ekim 2022’de 46.4 puan larla birlikte kasım ayında üretim ve ye- rıyla sadece yüzde 1.8.) olan manşet PMI geçen ay 45.7’ye indi. ni siparişler yavaşlama kaydetti. Teda- Çin-Schwab paslaşması bütün dünya Böylece üst üste dokuzuncu ay 50 pu- rikçilerin teslimat sürelerinde de anket artık havadan bulaşan bir virüsün yol aç- anlık eşik değerin altı görüldü. Rapora tarihinin en sert ikinci düşüşü yaşan- UFRAD BAŞKANI AYDIN tığı salgının insanları evlerine hapsetmek- göre faaliyet koşullarında gözlenen bo- dı. Girdi talebindeki düşüş ise firmala- le, okulları, işyerlerini kapatmakla önlene- zulma, ilk Covid-19 salgını dalgasından rın bir süredir karşı karşıya olduğu bazı meyeceğini anladığı halde Çin’in neden Kriz bayiliğe bu yana görülen en belirgin düzeyde güçlüklerin hafiflemesini sağladı.” Takip edilen 10 sektörün sadece ikisin- bu tedbirleri ısrarla sürdürdüğünü açıklı- de (giyim, kara-deniz taşıtı) üretim arttı. gerçekleşti. S&P Global Market Intelli- l Ekonomi Servisi yor. Bu tabloya Francis Boyle ve HIV vi- ilgiyi büyüttü rüsünü bulan Luc Montagnier gibi bir- çok uzmanın COVID-19 virüsünün Çin’in lusal Franchise Derneği (UF- Wuhan şehrinde üretilen yapay bir virüs URAD), 2023’te yapılacak “Mar- Uluslararası piyasalardaki olumlu hava ve yatırımları enflasyondan koruma çabası etkili olduğu iddiasını da ekleyelim. Çin, kü- ka Bayilik Fuarı” için TÜYAP fuarcı- resel sermayenin baş ortağı olduğu için lık ile anlaştığını duyurdu. “Büyük Sıfırlama”nın canlı laboratuvarı ol- Bu amaçla düzenlenen toplantı- mayı kabul etmiş bir ülkedir. Çin’i sosya- da konuşan UFRAD Başkanı Mus- BİST 5 bin puanı da aştı list veya antiemperyalist olarak görmek Gram altın tafa Aydın, sektördeki gelişmele- artık 20. yüzyıla ait zavallı bir ezberdir. re de değinerek kriz dönemleri- ali piyasalara özellikle hisse piyasa- kapsamda değerlendirme yapan isimler- nin sektörde büyümeyi artırdığı- Mları açısından hareketli günler geçi- den Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma rekora koştu! nı söyledi. Aydın “Üyelerimizin 4 riyor. Bölüm Müdürü Orkun Gödek, “Yatırım- bin 500 markası var. 450’si yurt- zellikle ulus- Fed Başkanı Jerome Powell’ın, faiz ar- cılar her zaman yarınki farklı koşullar- KISA... KISA... KISA... dışında da faaliyette. Franchise Ölararası piya- tırımında hız kesmeye bu ay başlanabile- da ortak oldukları şirketlerin hikâyelerini yani bayilik orta ölçekli yatırımcı- salardaki geliş- ceğine yönelik yeni ifadeleri uluslararası bilmeli, gerektiğinde uzun vadeli ortaklık l TÜİK’in dün yayımladığı “Kültür Ekonomisi ve ların girebileceği en masrafsız ve meler altın fiyat- piyasaları olumlu etkilerken, Türkiye’de ile ilerleyecekleri bilincinde olmalı” der- Kültürel İstihdam İstatistikleri, 2021” rapo- güvenli alandır. İşinizi gerektiği larını hızla artırdı. ise özellikle yüksek enflasyon nedeniy- ken Ünlü&Co’nun günlük bülteninde 4 runa göre kültür harcamaları 2020’ye kıyas- gibi yaparsanız yatırımınızın geri Spot piyasada altının onsu 1787 le alternatif yatırım aracı bulamayanla- bin 950-5 bin bandının direnç bölgesi ol- la yüzde 31.8 artarak 79.5 milyar TL oldu. Bu dönüş süresi ortalama 3-5 yıldır. doları görürken Türkiye’de gram rın Borsa İstanbul’a (BİST) ilgisi sürü- duğu, bunun üzerinde arka arkaya kapa- harcamaların, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı Sektörün Türkiye’deki büyüklüğü altın 1076 TL’yi geçerek yeni bir yor. Bu durum dün BİST 100 Endeksi’ni nışlar yapılmadıkça düzeltme riski oldu- ise yüzde 1.2’den yüzde 1.1’e düştü. 2 yıl önce 40 milyar dolar iken bu- rekor kırdı. Altın, Fed’in daha az 5 bin puanın üstüne taşıdı. Gün içinde ğu belirtildi. l MTN Group, Turkcell ve Turkcell’in yüzde 100 gün 50 milyar dolar oldu. 66 bin şahin olacağına ilişkin sinyaller 5 bin 92 puana kadar çıkan endeks gü- Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Ne- iştiraki East Asian Consortium’un, 2013 yılın- mağazamız var ve 300 bin kişiyi üzerine dolar ve tahvil getirile- nü de yüzde 1.38 artışla 5 bin 46 puan- bati de borsadaki 1 milyon yatırımcı sa- da Güney Afrika Yüksek Mahkemesi nezdinde istihdam ediyoruz” dedi. rinde düşüş yaşanan kasım ayını da tamamladı. Böylece BİST 100 endek- yısının 3.2 milyona ulaştığını açıkladı. açtığı davanın düştüğünü açıkladı. 2004’teki l Ekonomi Servisi yüzde 8’lik bir primle kapatmıştı. si, yılbaşından itibaren yüzde 168 geti- Dolar/TL ise gün boyu 18.63-18.65 ara- İran’daki GSM ihalesi Turkcell birinci olması- riyle dünya genelinden pozitif ayrıştı. Bu sında hareket etti. l Ekonomi Servisi na rağmen MTN’ye verilmişti.