Katalog

16 ARALIK 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.6500 19.9860 23.0590 9.18 5188 7194.10 1084.08 0.5 kuruş 4.5 kuruş 4.5 kuruş 0.10 puan 122 puan 104.06 lira 9.44 lira Kasımda, tarım ürünleri üretici enflasyonu aylık yüzde 7, yıllık yüzde 170 arttı ‘Tarım fiyatları’ çıldırdı Kırılma noktaları Yıllık Tarım-ÜFE İthalat ve girdi maliyetlerine dikkat çeken üretici Yıllıkta artış 145 puanı geçt (%) ırılma noktalarından biri daha Aylık Tarım-ÜFE Geçen yılın kasım ayında yıllık artışın yüzde 24.3 olduğu Tarım-ÜFE, karşımızda. Ülke tarihine “ah- temsilcileri, ürün fiyatlarındaki son artışlarla kış bu yılın aynı ayında 145.1 puan artarak yüzde 169.5’e ulaştı. Kmak davası” olarak geçen da- aylarında gıda enflasyonunun zirve yapacağını söylüyor. vada Ekrem İmamoğlu hakkında 169.169.55 163.163.33 157.157.99 156.156.00 verilen haksız kararın siyasi yansı- 155.155.00 ÜİK’in dün açıkladığı “Ta- ni söyleyen Türkiye Ziraatçiler Der- 148.148.99 142.142.44 malarını birlikte yaşayacağız. Eski- rım Ürünleri Üretici Fiyat En- neği Başkanı Hüseyin Demirtaş, so- lerin dediği gibi daha çok sular aka- Tdeksi, Kasım 2022” raporu- runun market raflarında değil tar- 118.118.55 cak... 6’lı ittifakın kopuyor gibi gö- na göre Tarım-ÜFE’de, lada aranması gerektiğini belirtti. züken bağlarını zamk misali yeniden Kasım 2022’de önceki Üretimin tehlikeye girdiğini akta- bir araya getirmesinden tutun, cum- 84.184.1 aya (aylık) yüzde 7, Ara- ran Demirtaş, “İthalat yapıp üreti- hurbaşkanı adayı belirlenmesine ka- 68.568.5 dar etkileri olacağı aşikâr. Biraz da- lık 2021’e (11 aylık) kı- cinin satış fiyatını baskıladılar ve 52.052.0 ha geriye gidelim.. Bugün İmamoğlu yasla yüzde 139.49, Ka- zarar eden çiftçi üretimi bırakmak ALI CAN 36.436.4 hakkında açıklanan siyasi karar as- sım 2022’ye (yıllık) kı- zorunda kaldı. Sonra da marketler POLAT 24.324.3 lında 2014 yılında BDP’nin kazandı- 17.817.8 16.216.2 14.814.8 yasla yüzde 169.45 ve pahalı deyip onları dövmeye kalk- 12.512.5 13.713.7 12.012.0 7.17.1 7.07.0 4.64.6 5.05.0 4.64.6 ğı 102 belediyeden 95’ine kayyum 12 aylık ortalamalara kıyasla yüz- tılar. Bu iş marketi tehdit etmekle atanıp 98 eş başkanı 883 yıl hapis Aralık Ocak -0.7-0.7 -4.3-4.3 de 122.93 artış oldu. Bu kapsamda olmaz. Yatlara verdiğiniz indirim- Kasım 2021 2022 Şubat MartNisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım cezasına çarptırıldığında da 2019 yı- ana gruplarda aylık artışlar “tek li mazotu çiftçiye verin. Milyon do- lında HDP’nin kazandığı 65 beledi- yıllık bitkisel ürünler”de yüzde larlık şirketlerin yerine çiftçinin rım modeli ile şirketlere mecbur bı- yeden 59’una kayyum atanıp 19 eş GÜNDE 261 LIRA ŞART 6.06, “canlı hayvanlar ve hayvan- vergisini silin” dedi. rakıldığını söyledi. Erdem şöyle de- başkanı 140 yıl hapis cezasına çarp- tırıldığında da verilmişti. O zamanlar sal ürünler”de yüzde 7.21 ve “bit- vam etti: “Çiftçi birçok girdiyi kul- irleşik Metal-İş Sınıf Araştırma- Üretimi bırakan çok Bları Merkezi’nin (BİSAM) Kasım da verilen kararlara “korkunç, kabul kisel ürünler”de yüzde 11.20 oldu. lanamamaya başladı. Daha geçen edilemez” denmiş yine de “kuzula- 2022 ile ilgili raporuna göre “açlık Kış aylarında artacak olan ısıt- Ürün bazında en yüksek aylık fi- yıl aldığı gübrenin borcunu öde- rın sessizliği” moduna geçilmişti. Ah sınırı” 7 bin 818 lira, “yoksulluk sı- yat artışı yüzde 55.48 ile domates- ma maliyeti sebebiyle sebze fiyatla- yememiş bir insan bu yıl için na- çifte standart... nırı” 27 bin 41 liraya ulaştı. Bu ra- rında büyük artışlar beklediklerini te yaşandı. En çok düşüş ise yüzde sıl gübre alacak ki? Birçoğu üretimi Bir diğer kırılma noktası AKP’nin kamlar Ekim 2022’de sırasıyla 7 23.65 ile karnabaharda. söyleyen Demirtaş şuna dikkat çek- bıraktı. Bırakmayanlar da şirketle- getirdiği anayasa teklifi. Teklifin, ai- bin 552 TL ve 26 bin 123 TL idi. ti: “Yeni yıla girerken bir doğalgaz Sonuçları değerlendiren üreti- re mecbur kaldı. Kendi tarlasında lenin korunmasına yönelik özellik- Öte yandan Kasım 2022 itibarıy- ci temsilcileri bu artışların tüketi- zammı daha gelirse domatesi 50 li- işçi oldu. Şirketler, başka imkânı le ikinci maddesi (LGBT+’yı yasak- la dört kişilik bir ailenin sağlıklı gı- radan aşağıya yiyemeyiz.” Çiftçi- ci fiyatlarına da yansımasını bek- kalmamış çiftçiye istediği şartlarda layan) nefret söylemi ve din istisma- da için en az harcaması 261 liraya liyor. Üretici fiyatları düşmedikçe Sen Başkanı Ali Bülent Erdem de, rı üzerine kurulu. AKP işi referandu- üretim yaptırabiliyor. Buna ne ka- yükseldi. Bu rakam Kasım 2021’de zarar eden çiftçinin sözleşmeli ta- ma kadar taşımaya hazırlanırken 6’lı gıda enflasyonun da düşmeyeceği- dar dayanabilecek ki üretici?” 103 liraydı. l Ekonomi Servisi masanın ortak bir tavırla itiraz etme- si hayli güç görünüyor. Çünkü dini vesaiklerden beslenen siyasi yapıla- Bütçe özellikle kurumlar vergisi ve ÖTV’deki büyük artışlarla fazla verdi rın bundan uzaklaşma gibi bir istek- leri dahi yok. Cumhuriyet gazetesin- de dün Rıfat Kırcı imzalı “tarikat ab- lukası” haberinde yer alan rakamlar dudak uçuklatıcı. ‘Örtülü’ 3 milyara dayandı Türkiye genelinde 30 tarikat ve on- ların 400’den fazla kolu... Sadece ÖZEL SEKTÖR VERİSİ MUSTAFA ÇAKIR ram hedefi gerçekleşirse bütçenin İstanbul’da açıktan faaliyet gösteren 445 tekke... Bu tarikatlarla doğru- aralıkta devasa açık vereceği anlamı- Kısa vadeli dış azine ve Maliye Bakanlığı’nın dan ilişki halinde bulunan kişi sayısı na geliyor. Diğer detaylar ise şöyle: 2.6 milyon. Aktif üye sayısı 1 milyo- H(HMB) dün açıkladığı merkezi yö- n Kasımdaki vergi artışında ku- borç yükseliyor nun üzerinde... 3 bin 331 tarikat yur- netim bütçesi sonuçları, vergilerdeki rumlar vergisinin tahsilatının yüz- du var (Öğrenci Sendikası’nın 2022 erket Bankası “Özel Sektörün Yurtdı- patlamaya işaret etti. de 161.5 yükselişle 123 milyar TL, yılı Barınma Raporu’na göre)... Süb- Mşından Sağladığı Kredi Borcu Geliş- Kasım 2022’de geçen yılın aynı ayı- ÖTV’nin yüzde 156.7 artışla 46.2 mil- yan mekteplerini, yetiştirme yurtlarını meleri-Ekim 2022” raporunu yayımladı. na kıyasla gider yüzde 76.4 artışla yar lira olması büyük etki yaptı. Yurttaşa cezada eklerseniz sayılar ürkütücü. Yoksul- Buna göre ekim sonu itibarıyla, bu 239.4 milyar lira, gelir yüzde 107.3 n “Örtülü ödenekten” kasımda 165.8 luğun ve cehaletin insanlarda yarattı- tür toplam kredi borcu, 2021 sonuna artışla 347.7 milyar lira oldu. Kasım milyon TL daha harcama yapıldı. 11 aylık ğı çaresizlik ve kaybolmuşluk duygu- kıyasla 7.5 milyar dolar azalarak 160.9 ‘hedefler’ aşıldı 2021’de 32 milyar lira olan bütçe faz- su o kadar iyi kullanılıyor ki... Çocuk harcama tutarı ise 2.9 milyar TL’ye ulaştı. milyar dolar oldu. Vadeye göre incelen- lası ise 108.3 milyar liraya yüksel- MB Muhasebat Genel istismarına din kılıfı giydirilerek yapı- n İktidar itibardan da tasarruf etme- diğinde, uzun vadeli kredi borcunun 8.3 HMüdürlüğü’nün bütçeyle ilgili ya- lıyor her şey. Tarikatlarda kaç çocu- di. Bu kapsamda vergi gelirleri yüzde milyar dolar azalarak 152.7 milyar do- di. Temsil, tanıtma ve ağırlama gider- yımladığı detaylara göre önemli bir ge- ğun sessiz çığlıkları gizli... 109.6 artışla 312 milyar TL, faiz gideri ları, kısa vadeli kredi borcunun (ticari leri 11 aylık dönemde bütçe başlangıç lir kalemine dönüşün yurttaşın ödedi- Tarikatların ekonomik büyüklükle- krediler hariç) ise 779 milyon dolar ar- yüzde 59.3 artışla 24.4 milyar lira ol- ödeneğini aşarak 583.3 milyon TL oldu. ği para cezaları, Kasım 2022’de geçen ri 50 milyon doların üzerinde. Kapa- tarak 8.2 milyar dolara çıktığı hesaplan- du. İlk 11 ayda ise geçen yılın aynı dö- Başlangıç ödeneği 430.9 milyon TL’ydi. yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3 artarak lı devre hiç değiller. Her bir tarikatın dı. Ayrıca kredi borcu, kalan vadeye gö- nemine kıyasla gider yüzde 94.7 artış- n İktidarın düşük fiyatla satış yap- 3.6 milyar lira, ilk 11 ayda yüzde 66.3 kendi televizyon kanalı var. Yayın- re incelendiğinde 1 yıl içinde gerçekleş- la 2 trilyon 568 milyar lira, gelir yüzde maya çalıştığı Tarım Kredi Koopera- artarak 31.1 milyar liraya ulaştı. Para larını, çağrılarını ve tabii beyin yıka- tirilecek olan anapara geri ödemeleri- 100.2 artışla 2 trilyon 547 milyar lira tifleri, “görev zararı” yazdı. Koopera- cezası gelirlerinde 2022 yılı yıllık büt- maları oradan güzel güzel yapıyor- nin toplam 40.4 milyar dolar olduğu or- oldu. Açık ise 45.6 milyar TL’den 20.5 tiflere ilk kez kasımda 3.5 milyon TL lar. Lalegül TV İsmailağa tarikatının, çe tahmini ise 29.9 milyar liraydı. Böy- taya çıktı. l Ekonomi Servisi milyar liraya indi. Yine ilk 11 ayda lece Kasım 2022 ile birlikte ilk 11 ay- Nurcularınki Dost TV, Menzilcile- görevlendirme gideri ödendi. vergi geliri yüzde 103.3 artışla 2 tril- rin Semerkant TV, Ensar Vakfı inter- da bu tahmin fazlasıyla aşıldı. n Kur korumalı mevduatlar için ka- Yine verilere göre ilk 11 ayda “idari net üzerinden yayın yapıyor. Çoğu yon 142 milyar TL, faiz gideri yüzde EYT DESTEĞİ DE OLACAK sımda ödeme yapılmadı. Şimdiye ka- aleni küfre varan sözlerle CHP düş- para” cezaları yüzde 57.1 artarak 15.5 70.3 artışla 292.7 milyar TL’ye ulaştı. dar bütçeden yapılan ödeme miktarı manlığını körüklüyor bir yandan da. milyar lira, “vergi” cezaları yüzde 80 Yeni KGF paketi ise 91.5 milyar TL oldu. “CHP’ye oy veren dinsizdir, imansız- artarak 14.4 milyar lira, “yargı para” Hedef 461 milyar TL n KİT ve kamu bankalarından sağ- dır, köpektir..” diyen kişiler çıkarılı- cezaları yüzde 33.8 artarak 765.6 mil- İktidarın program hedefine göre için 150 milyar TL lanan gelirde de 62 milyar TL’lik he- yor, güya sokağın nabzı... yon lira ve “diğer para” cezaları yüzde bütçenin bu yıl 461.2 milyar TL açık defe karşın 11 ayda 78.1 milyar TL Çifte standartlar bir kenara bıra- 48.8 aratarak 462 milyon lira oldu. azine ve Maliye Bakanlığı tarafından vermesi öngörülüyordu. Bu da prog- gelir sağlandı. l ANKARA kılmazsa, hukuksuzluk karşısında l Ekonomi Servisi Hçalışmaları yürütülen Hazine destek- “ama” diye başlayan cümlelere sap- li Kredi Garanti Fonu (KGF) kefalet siste- lanmadan mücadele edilmezse oldu- minin önümüzdeki günlerde açıklanma- ğumuz yerde döneleyip dururuz. Ta- sı bekleniyor. Hazırlıkları devam eden Birleşik Kamu İş, bütçeyi eleştirirken KESK’in eylemine yasak tepki çekti rih bunu çok iyi gösteriyor. Bugün ül- paketin başlangıç aşamasında 150 mil- kenin iki can alıcı sorunu var biri si- yar lira düzeyinde bir kefalet büyüklü- yasi yargı, ikincisi örümcek ağı gibi ğü ile açıklanması bekleniyor. Bu paket- ülkeyi saran tarikatlar ve onların siya- lerle işletmelerin finansman ihtiyaçları- Bütçeden aslan payı ‘saray’a gitti setle iç içe geçtiği yapılar.. “Mış gi- na kaynak tahsis edilecek. Ayrıca HMB, bi..” yaparak göstermelik itirazlarla EYT kapsamında işverenlerin kıdem taz- irleşik Kamu İş Konfederasyonu, lan Yeşil, Valiliğin kararının keyfi ya- yol almak mümkün değil. minatı yükünü hafifletmeye yönelik de BTBMM’de görüşülen 2023 bütçe- saklama olduğunu belirtti. Yeşil şöy- O yüzden bu iki kırılma noktası iyi kefalet paketi desteği sunacak. l AA sini dün Ulus Meydanı’nda protesto le konuştu: “Valilik, başta üyelerimiz okunmalı. Çünkü bu fay kırıklarından ederken, genel başkan Mehmet Ba- olmak üzere bütün illerden Ankara’ya yeni tertemiz bir Türkiye doğabile- lık, “Bütçede bakanlıkların lüks har- gelecek on binlerce işçi ve emekçi- LEVENT GÜLER ÖNERDİ ceği gibi iflah olmaz şekilde daha da camalarına kaynak ayrılırken aslan ler Anıtpark’a sıkıştırılmak istenmiş dibe sürüklenebiliriz... payı da ‘saray’a veriliyor. AKP 2023 ve kısa bir saat dilimi ile miting sınır- Bölgesel asgari ücret seçimlerinde devlet hazinesini kulla- landırılmak is- yeniden gündemde narak seçim harcamalarını olağanüs- tenmiştir. An- sanız uyarı grevleri ile başlayacağız, iş bı- tü yükseltecektir. Siyasal iktidarın, sa- kara Valiliği’nin ilkent Holding bünyesinde hizmet rakmalara başlayacağız” diye konuştu. vurganlığının ve bitmez tükenmez lüks bu tutumu ya- Bveren Tepe Savunma ve Güvenlik Öte yandan Ankara Valili- hevesinin bedelini bu ülkenin yoksul sak anlamına şirketi yeni yıl hedeflerini paylaştı. Yak- ği, Kamu Emekçileri Sendikaları yurttaşları ödemektedir. 2023 bütçesin- gelmektedir. Bu laşık 15 bin olan personel sayısını ye- Konfederasyonu’nun (KESK) yarın Tan- de emekliler, işçiler, aileler, çocuklar, ka- antidemokratik ni yılda 17 bine çıkarmayı planladıkları- doğan Meydanı’nda yapmak istediği mu çalışanları yok” dedi. Balık ayrıca, so- yasakçı zihniye- nı söyleyen Yönetim Kurulu Başkanı Le- mitinge izin vermedi. Valilik, mitingin kaktaki enflasyona atıfla kamu çalışan- ti teşhir etmek vent Güler, istihdam eksiği konusunda Anıtpark’ta yapılmasını istedi. KESK’in larına yüzde 75 zam talep etti ve “Bunun üzere TBMM zorluk yaşadıklarını söyledi. Güler, “Böl- bugün saat 12.30’da Meclis önün- altında yapılacak her zam bizim için grev Çankaya Kapısı gesel asgari ücret uygulamasına geçi- de kararı protesto edeceğini söyleyen sebebidir. 15 Ocak gelmeden bununla il- önünde olaca- lebilir. Çünkü bu ücretlerle İstanbul’da KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kab- gili çalışanlar ile ilgili açıklama yapmaz- ğız” l ANKARA yaşamak çok zor. Bu durum çalı- şan bulmamızı da zorlaştırıyor” dedi. 2023’te personellerine yüzde 60 zam yapmayı planladıklarını belirten Gü- Konut satışlarında düşüş sürüyor ler, asgari ücret beklentisini ise 8.500- ÜİK’in dün açıkladığı “Ko- yılın aynı dönemine kıyasla top- 9.000 TL olduğunu söyledi. Hizmet sek- Tnut Satış İstatistikleri, Ka- lam satışlar yüzde 1 artarak 1 töründe saatlik çalışma sistemini oturt- sım 2022” raporu, özellikle ban- milyon 277 bin 659, kredili satış- maya çalıştıklarını söyleyen Güler, şöy- ka kredisiyle alınan konutlardaki lar yüzde 3.7 artışla 258 bin 524 le konuştu: “Uber gibi istediğiniz saat düşüşe dikkat çekti. adet oldu. Ayrıca yabancılara ya- kadar çalışıp gidebilirsiniz, yasalarımız Türkiye’de konut satışları Ka- pılan konut satışları da geçen ay buna uygun müşterilerimizi alıştırma- sım 2022’de geçen yılın aynı ayı- Kasım 2021’e kıyasla yüzde 17.4 ya çalışıyoruz. 20 yılda 20 kat büyüme na kıyasla yüzde 34.1 azalarak azalarak 6 bin 83 adette kaldı. oranına sahip olan şirketimiz, 2022 yılı- 117 bin 806 oldu. Bu kapsam- İlk 11 ayda ise bu satışlar geçen nı 1.7 milyar TL ciro ile kapatıyor. 2023 da kredi (ipotek) ile alınan konut- yılıa kıyasla yüzde 20.4 artarak yılında da 3.3 milyar TL ciroya ulaşmayı Kasımda, yabancılara satışta ilk sırayı 2 lar da yüzde 57.7 azalışla 16 bin 61 bin 104 adet olarak kayıtlara hedefliyoruz.” l Ekonomi Servisi bin 575 konutla Rusya yurttaşları aldı. 655’e indi. İlk 11 ayda ise geçen geçti. l Ekonomi Servisi Kaynak: TÜİK