Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
4 KASIM 2022 CUMA
2 olaylar ve görüşler
GAMER “Güvenlik ve Acil Durumlar
Koordinasyon Merkezi” demek.
Erdoğan 2019 senesinde İçişle-
ri Bakanlığı’na bağlı özel bir istihbarat ve
Rahatsız olmayın!
eşgüdüm merkezi kurmuş.
18.04.2019 tarihli Anadolu Ajansı ha-
berine göre Resmi Gazete’de yayımla-
PROF. DR. MİTHAT BAYDUR Cumhuriyet sizlere öyle bir mecra açtı ki hepiniz bu ma-
nan CB Kararnamesi ile GAMER’in gö-
AKADEMİSYEN kamlara geldiniz. Bu nedenle mutlu ve memnun olun.
rev ve yetkileri şöyle belirlenmiş:
GAMER nedir?
Doğa, insan ve teknoloji kaynaklı acil
İçinde bulunduğunuz binanın dışındaki Türkiye Cumhuri-
eden rahatsız oluyorsunuz?
durumlarda ortaya çıkabilecek her türlü
mniyet Genel Müdürlüğü, “Kirli para-
yeti tabelasına dokunmayın. Zira bu bizi biz yapan Türki-
Gazi Mustafa Kemal, bu-
güvenlik riskinde, güvenlik odaklı olarak
yı yani milyar dolarları, yani uyuştu-
ye Cumhuriyeti bizim hâlâ yaşama sevincimiz.
Ngün mesaj iletmede kullan-
İçişleri Bakanlığı merkez birimleri, bağ-
Erucu paralarını Türkiye’nin cari açığı-
lı kuruluşlar, valilikler, mahalli idareler, di-
dığınız Diyanet İşleri Başkanlığı’nı
nın finansmanında kullandılar” açıklama-
ğer bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar, özel
mutluydu dans ederken de... Yüzer- rinci olanın üzerini çizdik. Çünkü
yapılandırdı. 30 bin köyde cami sını yaparak siyasal iktidarı eleştiren Kı-
sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında
lıçdaroğlu hakkında, “Yanıltıcı bilgiyi ale-
ken de neşeliydi zeybek oynarken Ali Kemal’in oğluymuş” dedikle-
yoktu.
koordinasyon ve işbirliğini sağlamak.
nen yaymak” suçlaması ile dava açılma-
de... O, zaman ve mekân ötesiydi. rinde, İkinci Adam, “Biz babaların
“Dünya lideri” sözünü çok sevi-
Güvenlik ve güvenlik kaynaklı acil du-
sını istedi.
Bugün çiftçiler milyonlarca lira yaptıklarından oğulları mesul tu-
yorsunuz ya; bir Türk dünya lide-
rumlarda bütünleşik bir yönetim anlayışıy-
Demokratik, Laik ve Sosyal Hukuk
borç ile hayata küstürülmüşken, tamayız” diyerek liyakate verilen
ri olmuştu. Time dergisinin kapağı
la olay öncesi, sırası ve sonrasında yürü-
Devleti’ni koruyan tarafsız yargı ve gü-
tarımın geleceği umutsuzken ve önemi gösteriyordu.
bugün birçok çalışma odasını ay-
tülecek faaliyetlerin yer aldığı acil durum
venlik kurumlarının, iktidardaki bir partinin
siz de bunları seyrederken, o, tar- Denk bütçe hassasiyetinden do-
dınlatıyor.
planlamasını yapacak veya yaptıracak,
taraftarı olarak Ana Muhalefet Partisi’nin
lalarda çiftçi dertlerini dinliyordu. layı, parasal genişlemeye izin ve- buna ilişkin uygulama tedbirlerini almak.
Yerli ve milli para diyorsunuz
siyasal eleştirilerine karşı tavır alması çok
Siz, “Giderlerse gitsinler. Biz ye- rilmiyordu. Yani enflasyon yoktu. Sivil Savunma ve Seferberlik Hizmetleri-
ya; Türk Lirası’nın değeri uzun yıl- sorunlu!
ne ilişkin ilgili mevzuatla İçişleri Bakanlığı’na
Böylece Sansür Yasası’nın en tartış-
ni mezunlarla da idare ederiz” der- 1-2 kuşak yamalı pantolonla gezdi.
lar bir kıymet abidesi olarak kaldı.
verilen görevleri yerine getirmek.
malı ve zaten Anayasa’ya aykırılık id-
ken, o, “Beni Türk hekimlerine Ama onları borç tuzağına düşüren
Sık sık itibar falan diyorsunuz ya;
Bakan tarafından verilen diğer görevle-
diasıyla Mahkeme’ye götürülmüş olan
emanet ediniz” diyor ve Türk tıp bir sistem yoktu. Herkesin erdemli
sizin o taptığınız Osmanlı borçları-
ri de yapmak.
maddesinin ilk uygulaması da en tar-
dünyasına adeta doping etkisi ve- yaşama şansı vardı.
nı o kadrolar ödedi. Türkiye’nin iti-
GAMER’in çalışma usul ve esasları,
tışmalı biçimde ortaya çıkmış oldu.
riyordu. Onlar yoksulluğu kırmak için di-
barını iki paralık etmediler...
HHH İçişleri Bakanlığı’nca çıkarılacak yönet-
Siz hâlâ yakın bölgemizde kalı- dindiler. Yoksulluğu yeşertme-
TÜİK’e göre Ekim ayında yıllık enf- melikle düzenlenecek.
Huzur iklimi
cı, iyi ve sağlıklı ilişkileri bir tür- ye kalkmadılar. Onların “1 milyon
İllerde kurulan İl Sosyal Etüt ve Proje
lasyon yüzde 85.51 oldu.
lü kuramadığınız halde, Mustafa 400 bin kişiye yardım paketi ve- Müdürlükleri, GAMER’in görevlerinin yeri-
Yüzyıl vizyonunu ilk o açıklamış- ENAG’a göre ise yıllık enflasyon ora-
ne getirilmesine ilişkin çalışmaları da yü-
nı yüzde 185.34.
tı. “İstikbal göklerdedir” dedi ve Kemal, Balkan Antantı ve Sadabat riyorduk, şimdi bu sayıyı 4 mil-
TÜİK’in ÜRETİCİ FİYATLARI’na göre rütecek.
Paktı’yla ülkenin yakın çevresini yona çıkardık” diyen bir bakanla-
1925’te Türk Tayyare Cemiyeti’ni
hesapladığı yıllık enflasyon ise 157.69 Peki bu konuyu ben niye şimdi gün-
kurdu. 1926’da uçak fabrikası ku- bir huzur iklimi haline getiriyordu. rı yoktu.
deme taşıyorum?
olarak ilan edildi.
Lütfen rahatsız olmayın!
ruldu. Henüz o zaman Türk işçi-
Çünkü Erdoğan 1 Kasım’da Po-
TÜİK’in bu oranlara göre, (araya zaman
Yaşama sevincimiz
leri Almanya’ya gitmemişti. Ama Onların kurduğu Cumhuriyet
lis Akademisi’nde yaptığı konuşmada
farkını koysanız bile) perakendeci satıcı-
Neden rahatsız oluyorsunuz?
sizlere öyle bir mecra açtı ki hepi-
120 Alman mühendis, genç Türki-
lar, üreticiden pahalıya aldıkları malları, şöyle dedi:
Siz, “Okuma oranı yükseldik-
ye Cumhuriyeti için bu fabrikada niz bu makamlara geldiniz. Bu ne-
tüketiciye, zararına, yani daha ucuza satı- “Potansiyel tehditleri belirlemek ve va-
çe beni hafakanlar basıyor” di-
denle mutlu ve memnun olun. İçin- kitlice tedbir almak için risk analizine yö-
çalışıyordu. yorlarmış gibi mantıksız bir sonuç çıkıyor.
nelik çalışmaları artırıyoruz.
yen akademisyenler yetiştirirken Zaten Selçuk Geçer gibi uzmanların
O Gazi Mustafa Kemal’di. 1911- de bulunduğunuz binanın dışın-
Güvenlik Acil Durum Merkezi GAMER’i
TELE 1’de ifade ettiği üzere, gıda mad-
o Almanya’dan biyokimya, orga-
daki Türkiye Cumhuriyeti tabela-
1922 arasında, aralıksız savaşın
deleri, ulaşım, ısınma gibi zorunlu harca- bu amaçla yapay zekâ destekli sistemlerle
nik kimya, fizik, filoloji ve istatis-
içindeydi. Oralarda gazi oldu. Ama sına dokunmayın. Zira bu bizi biz
ma kalemleri açısından toplumun hissetti- güçlendiriyoruz.
tik profesörleri getirtiyordu.
yapan Türkiye Cumhuriyeti bizim
hayatla ve bu dünya ile kavgalı de-
Plaka ve yüz tanıma gibi modern sis-
ği enflasyon yüzde 300 dolayında.
Onlara, “Dışişleri sınavında bi-
ğildi. Salıncakta sallanırken de hâlâ yaşama sevincimizdir.
temlerden de yararlanarak bu ülkede hiç-
HHH
bir suçlunun sokağa adım atamayaca-
Bu arada, Türkiye, enflasyonla mü-
cadele için faiz oranlarını düşürürken, ğı bir sistemi ülke geneline yaygınlaştırı-
Avrupa ülkelerine paralel olarak, ABD yoruz.
‘Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalmalı’
Merkez Bankası da, enflasyonla mü-
anlayışıyla veri güvenliği konusunda yerli
cadele için, politika faizini 75 baz pu-
Seçilmişlik meşruiyeti ve AKP
an daha artırdı ve oranı yüzde 4’e yük- ve milli çözümler üretiyoruz.”
seltti. HHH
Dilerim GAMER, seçim güvenliği açı-
HHH
Demokrat Parti’den bu yana bü- betmemek için neleri yapabileceği-
PROF. DR. RıDvAn Akın
sından da, Demokratik Laik Ve Sosyal
Peki, GAMER nedir?
tün sağ iktidarlar seçim yasalarını ni göstermiştir. 2019 İBB Başkanlığı
SİYASİ tArİhçİ
Hukuk Devleti’nin korunmasına yar-
Tam seçime giderken onu ele almamı-
çiğnemeye eğilimlidirler. Menderes seçiminin iptal edilmesinde başvu-
zın önemi ve anlamı nedir? dımcı olur.
KP 20 yıldır her türlü eylemini ve Özal bu konuda en önde gelirler. rulan hukuk çarpıtması inanılır gibi
Aseçilmişlik meşruiyetine dayan- AKP döneminde ise YSK’nin etki al- değildir. Seçim yargısı, bir sandık-
dırmaktadır. Oysa ki iktidarını Milli
tına alınmasından sonra seçim yasa- ta belediye meclisine verilen oyları
Güvenlik Konseyi’nin kurduğu dü- ları sadece muhalefet partileri için geçerli sayarken belediye başkanlı-
zene yani cuntanın özenle kurgula- geçerli hale geldi denebilir. 2017 re- ğı için verilen oyları iptal edebilmiş-
Mevlüde Genç’in ardından
dığı solu budanmış siyaset ortamına ferandumu ve 2019 mahalli idare-
tir. Bu Siirt seçimlerinin iptali kara-
borçludur. Yüzde 35 gibi bir azın- ler seçimleri bunun en somut örnek- rından daha fahiş bir hukuk garabe-
OnUR öYMen
lık oyuyla AKP’yi tek başına iktida- leridir. ti olmuştur.
EMEKlİ büYüKElçİ
ra getiren mevzuatın mimarı 12 Ey- Rejimi değiştiren referandumda
Hukuka aykırı
lül rejimidir. YSK mühürsüz oyların geçerli sa-
Mayıs 1993 günü Almanya’nın So-
Muhalefet partilerinden seçil- 29lingen kentindeki evlerine dört aşı -
yılması kararı vermişti. Bu açık-
Yasaları çiğneme eğilimi
rı sağcı Alman gencinin benzin dökerek
ça seçim yasasına ve içtihatlara ay- miş belediye başkanlarının “to-
yaptıkları kundaklama eyleminde iki kızı,
AKP kadrolarına göre çoğunluk pal ördek” muamelesi göreceği da-
kırı idi. İktidar, bütün oylamalar-
iki torunu ve bir yeğeni ölen ve oğlu Bekir
ne isterse o olur. Buna, “demokra- da manipülasyon yapmakta, kamu ha ilk günden ilan edilmiş, mali ve
Genç ağır yaralanan Mevlüde Genç geçen
si tramvayından” inmek de dahildir. idari kuşatmaya alınmıştır. İkti-
kaynaklarını seçim mevzuatına ay-
hafta sonunda yaşamını yitirdi.
Yirmi yıldır AKP önderliği temsil- dar özellikle İstanbul Büyükşehir
kırı biçimde kullanmakta, başarı-
O tarihlerde Almanya’nın başkenti olan
de adaleti önemsememekte, çarpık ya ulaşamadığı zaman da seçim yar- Belediyesi’ni kamu hizmeti veremez
Bonn’da Türkiye büyükelçisi olarak görev
temsilden rahatsız olmamaktadır. duruma düşürmeye çalışmaktadır.
gısı üzerinden iptal kararları aldır-
yapıyordum. Alman hükümetinden, bu ca-
AKP döneminde en tehlikeli geliş- Yani AKP, yurttaşlar muhalif bir
maktadır. AKP, Türkiye’nin en güç-
nice saldırının sorumlularının bir an önce
melerden biri muhalif milletvekille- lü örgüt ağına sahip partisidir. İkti- partiyi işbaşına getirmişlerse, bunu yakalanıp cezalandırılmalarını ve yabancı
Mevlüde Genç
rine yönelik tutumdur. 2007 seçim- demokrasinin bir sonucu olarak ka- düşmanlığının önlenmesini istedik.
dar, yerel yönetimlere, merkezi yö-
Mevlüde Genç büyük acısını yaşarken tele-
lerinden sonra yasama sorumsuzlu- netime, kolluk gücüne, seçim yar- bullenmek yerine kazanan yöneti-
vizyonlara yaptığı konuşmalarda, Türklerin ve
Dostluğun simgesi
ğu ve dokunulmazlığı büyük erezyo- gısına hâkimiyetini artırdıkça her ciyi boğmaya çalışmaktadır. Muha-
Almanların kin ve nefret duygularına kapılma-
Hayatını kaybeden vatandaşlarımızın
na uğramıştır. Oysa dokunulmazlık lefetin eşit koşullarla seçimlere gir-
alanda müdahaleciliği artmıştır. Ör-
malarını, sevgi, barış ve dostluk içinde yaşa-
cenazesine TBMM’yi temsilen bir heyet,
iktidarı değil muhalefeti korumak neğin, 2014’te adalet ve içişleri ba- me, kazanma, hizmet verme olana-
malarını tavsiye eden mesajlar veriyordu.
Almanya Cumhurbaşkanı Richard von We-
için vardır. 2016 yılında gerçekleş- kanları seçim kurullarını basarak ğını elinden almak için bütün kamu
Mevlüde Genç’in bu mesajları vicdan ve
isecker ile Alman siyaset adamları, eya-
tirilen “dokunulmazlıkların toptan gücü seferber edilmektedir. İktidar
seçimlerin temel hükümlerine iliş-
sağduyu sahibi olan Almanları derinden etki-
let yetkilileri ve çok sayıda Türk ve Alman
kaldırılması” parlamento hukuku kin yasayı ağır bir şekilde ihlal etti- açısından seçimi muhalefet kazan-
ledi. Mevlüde Genç, yılın annesi seçildi. Dışiş-
vatandaşı katıldılar. Irkçı terörü kınayan
açısından vahim bir yanlış olmuştu. ler. İktidarın sandık kurullarını de- mış ise her yola başvurarak elinde- leri Bakanı Klaus Kinkel’in eşi Ursula Kinkel,
konuşmalar yapıldı. Alman basını Başba-
Mevlüde Genç’i eşimle birlikte ziyaret etti, ya-
Daha sonra iktidarın bunu nasıl sui- netlemesi, tutanakları kapalı kapı- kiler alınabilir. Hukuka aykırılık ve
kan Helmut Kohl’ün törene katılmaması-
bancı düşmanlığına karşı CURA adıyla bir der-
nı eleştirdi.
istimal edebileceği görüldü. lar ardında incelemesi, iktidarı kay- temsil meşruiyetinin önemi yoktur.
nek kurdu ve Türkler ile Almanlar arasında-
ki dostluğu desteklemek için çalışmalar yap-
tı. Türk-Alman Dostluk Derneği çocukların kü-
çük yaşlarından itibaren barış ve dostluk için-
de yaşamalarını teşvik etmek için Türk-Alman
ortak anaokulları kurdu.
Bu saldırı, iki Almanya’nın birleşmesinden
sonra giderek yoğunlaşan ve neo-Nazi ve-
ya Dazlaklar olarak adlandırılan ırkçı saldır-
ganların işledikleri nefret suçunun ilki değil-
di, maalesef sonuncusu da olmayacaktı. 23
Kasım 1992’de Mölln’deki kundaklama eyle-
minden sonra Hamburg’da büyük bir protesto
mitingi düzenlenmişti. Dışişleri Bakanı Klaus
Kinkel’le beraber orada birer konuşma yapa-
rak bu saldırıyı lanetlemiş, Türkler ve Alman-
lar tarafından düzenlenen protesto yürüyüşü-
ne birlikte katılmıştık.
Sosyal bir hastalık
Neo-Naziler bu tepkilerden ders almış mıy-
dı? Maalesef almamışlardı. Mölln ve Solin-
gen’deki kundaklama eylemlerinden kısa bir
süre sonra Türk-Alman Dostluk Derneği’nin
desteğiyle Siegburg’da inşa edilmiş olan ço-
cuk yuvası bir gece neo-Naziler tarafından
kundaklandı. Irkçılık ve yabancı düşmanlı-
ğı sosyal bir hastalık gibi Alman toplumunun
bir bölümünü ve başka Avrupa ülkelerini sar-
mıştı. Son yıllarda Almanya’nın yanı sıra Fran-
sa, Hollanda, Avusturya, İtalya gibi diğer Av-
rupa ülkelerinde de aşırı sağ partiler yükseli-
şe geçtiler.
İnsanlık adına utanç verici bu gelişmeler,
Avrupa ülkelerinde yaşayan Türkler ve diğer
yabancılar arasında huzursuzluk ve kaygı ya-
ratmaya devam ediyor. Irkçılıkla ve yabancı
düşmanlığıyla mücadelenin parlamentoların,
siyasi partilerin ve hükümetlerin öncelikli gö-
revleri arasında daha fazla yer alması zorunlu
hale geldi. İnsan haklarını savunan örgütlere
de bu alanda görev düşüyor. Onların da Mev-
lüde Genç’in uyarıları doğrultusunda bu konu-
ları daha çok gündeme getirmeleri gerekiyor.