Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 23 KASIM 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER İş kazalarından kimler sorumlu? DR. ENGİN ÜNSAL 6331 sayılı yasa işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ koşullarının sağlanması için çalışanların da denetime HUKUK FAKÜLTESİ ortak edildiği, işyerlerine endüstriyel demokrasiyi getiren çok önemli bir yasa. Yasaya rağmen, SGK istatistiklerine 012 tarihinde yürürlüğe giren Sirkeci ve Kazlıçeşme göre, ülkemiz Avrupa ülkeleri arasında yüz binde 5 26331 sayılı İş Sağlığı ve Güven- liği Yasası’nın 3(g) maddesinde iş oranında ölümlü iş kazası ile birinci durumda. kazası, “işyerinde veya işin yürü- tümü nedeni ile meydana gelen, demiryolu hattı ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen PROF. DR. İSMAİL ŞAHİN TCDD Genel Müdürlüğü, Ulaştır- özre uğratan olay” olarak tanımla- ma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel İNŞAAT MÜHENDİSİ / ÖĞRETİM ÜYESİ maktadır. Yasanın 1. maddesi ise Müdürlüğü’ne (AYGM) 2017’de gönder- yasanın amacının işyerlerinde iş diği bir yazıda, Sirkeci-Kazlıçeşme hattı- stanbul’un iki yakasındaki banliyö sağlığı ve güvenliğinin sağlanması nın yenilenmesi için yürütülen çalışma- İhatları ile Marmaray koridorunun dı- ve mevcut sağlık ve güvenlik şart- ları paylaşmış ve hattın Marmaray kap- şında kalan Haydarpaşa ve Sirkeci gar- larının iyileştirilmesi, bunun yeri- samında tarihi işlevine uygun çift hatlı larının işlevleri 2013 yılında sonlandı- ne getirilmesinin işveren ve çalı- bir demiryolu olarak yeniden açılmasını rıldı. İdarenin bu kararıyla kent sahip şanların görev, yetki, sorumluluk talep etmiştir. AYGM bu kapsamda ha- olduğu iki merkez gardan mahrum bıra- hakkı ve yükümlülüğü olduğu be- zırlanan projenin yerine, 2022 yaz ayla- kıldı, tarihi demiryolu hatları gözden çı- lirtilmektedir. Yasada değinilmedi- rının başında ani bir kararla “Kazlıçeş- karıldı. Avrupa yakasında kapatılan Sir- ği halde eğer bir işyerinde işçiler me-Sirkeci Kentsel Ulaşım ve Rekreas- keci-Yedikule hattı 1872, Sirkeci Garı sendika üyesi olmuş ise sendika- yon Odaklı Dönüşüm Projesi” adıyla ye- 1890 ve Anadolu yakasındaki Haydar- lik Bakanlığı sorumlu. Ülkemiz- sürekli kaçınmaktadır. Maliyeti dü- ların da işçilere vekâleten bu ya- ni bir projeyi uygulamaya koymuştur. paşa Garı’nın ilk binası 1872 ve şimdiki de 1 milyonun üzerinde işyeri var şürerek üretmek değil insana saygı sanın uygulanmasından sorumlu Yeni Nesil Ulaşım Projesi olarak da tanı- binası 1908 yıllarında hizmete girmişti. ama bakanlığın bu işyerlerini de- duyarak üretmek önemlidir. olacağı sonucuna varmak gerekir. tılan, 2023 yılında tamamlanması bek- Haydarpaşa Dayanışması kapatılan netleyebileceği müfettiş sayısı sa- Yasa dolaylı olarak işyerinde örgüt- 6331 sayılı yasa işyerlerinde sağ- lenen Sirkeci Kazlıçeşme arasındaki ko- demiryollarının açılması için uzun yıl- dece 1054. Bu koşullarda, müfet- lenmiş sendikalara üyeleri adına de- lıklı ve güvenli çalışma koşulları- ridorda, tek hatlı bir demiryolu ile yürü- lardır mücadele vermekte. Bu kapsamda tişler genelde ancak kaza olduktan netim hakkı da vermektedir ama iş- nın sağlanması için çalışanların me ve bisiklet yolları yer almaktadır. kentin merkez garları olan Haydarpaşa çi sendikaları bu haklarını kullanma- sonra rapor tutmak üzere işyerleri- da denetime ortak edildiği, işyerle- ve Sirkeci ile bunların uzantısı demiryo- ne gidebilmektedirler. Bakanlığın makta. Çalışma Bakanlığı, iş sağlı- rine endüstriyel demokrasiyi geti- Güvenlik öncelikli lu hatlarının yeniden işlevsel hale geti- ğı ve güvenliği kursları açmakta ve mutlaka müfettiş sayısını artırması ren çok önemli bir yasadır. Sirkeci merkez garının Trakya ve Av- rilmesi ve tren seferlerinin yeniden hiz- ve işyerlerinin periyodik denetimi- uzmanlık belgesi vermektedir. Hiç- Bu önemli yasaya rağmen, SGK rupa ile bağlantısını sağlayan demiryo- mete konulması önerildi. bir sendikanın belgeli uzman çalış- ni yaptırması kaçınılmazdır. Yoksa istatistiklerine göre, ülkemiz Av- lunun tek hatta düşürülmüş olması ha- işçiler iş kazalarında ölmeye, sakat tırdığına ve örgütlendiği işyerlerini rupa ülkeleri arasında yüz binde 5 talıdır. Koridorda, banliyö trenleri ile şe- ‘Dönüşüm projesi’ kalmaya devam edeceklerdir. bu uzmanlar ile iş sağlığı ve güven- oranında ölümlü iş kazası ile birin- hirlerarası ve uluslararası yolcu trenle- Kapatılan hattın tarihi yarımada için- liği ayrıca meslek hastalığı yönün- ci durumdadır. İş Sağlığı ve Güven- rinin hizmet vermesi planlanmaktadır. de kalan Yedikule, Kocamustafapaşa, İşverenler ve sendikalar den düzenli denetlediğine ilişkin bir liği Meclisi’nin raporuna göre 3 Ka- Kentin trafik üretim ve çekim potansi- Kumkapı ve Cankurtaran istasyonları- Yasanın öngördüğü önlemleri al- işaret yok. Sendikaların asıl göre- sım 2002’den günümüze kadar ül- yeli dikkate alındığında, tek hatlı demir- nın çevresinde yaşayanlar ve çalışan- mak işverenler için bir yasal zorun- vi üyelerine ücret zammı ve sosyal kemizde 30 bin 224 işçi çalışırken yolu kapasitesinin zaman içinde artması lar, hizmetlerin sonlandırılmasıyla ana luluktur. İş kazaları kullanılan tek- haklar sağlamaksa üyelerinin sağlı- yaşamını kaybetmiştir. İş kazaları beklenen yolcu trafiği için yetersiz kal- ulaştırma olanağından yoksun bırakıl- noloji ve araçların niteliğinden, ba- ğından ve yaşam hakkından sorum- ülkemizin büyük sorunudur ve çok ması kaçınılmazdır. dılar. Yöre sakinlerinin bu konudaki kımından, kontrol noksanlığından lu olduklarını anlamaları gerekir. İş- iyi düzenlenmiş bir yasaya rağmen Demiryolculukta güvenlik öncelikli- görüş ve beklentilerini öğrenmek ama- kaynaklanmaktadır. Bunun dışında çi sendikaları en yakın zamanda iş bu ölümler neden olmakta ve bu dir. Demiryolu kapasitesinden fedakârlık cıyla yapılan ankete göre kapanmadan iş sağlığı uzmanı çalıştırmak, örne- ölümlerden kimler sorumludur? sağlığı ve güvenliği uzmanları istih- edilerek kısa sayılabilecek bir korido- önce hattı kullananların oranı ortalama ğin arıtma sistemleri kurmak, ye- dam etmeli ve üyelerinin sağlığına, run içine yürüme ve bisiklet yolu sıkış- yüzde 80, yeniden açılmasını isteyenle- Önce devlet ni teknolojileri işyerlerine taşımak meslek hastalığına özenle yaklaşa- tırmak, bu unsurları, aralarında beton rin oranı yüzde 90’dır. Ankete katılan- Yasanın uygulanmasından ön- çok pahalı işlemlerdir ve işverenler rak sendikacılığı işçi onuruna yakı- ve cam bariyer olsa da ana hat standar- ların büyük bölümü hat kapandıktan celikle Çalışma ve Sosyal Güven- bu sistemlere yatırım yapmaktan şan bir düzeye taşımalıdır. dında inşa edilen bir demiryoluna bu ka- sonra tren yerine otobüs kullanmak zo- dar yakın yapmak sakıncalıdır. Sirkeci- runda kalmıştır. Hattın yeniden açılma- Kazlıçeşme arasındaki demiryolu hattını sıyla katılımcıların yüzde 90’dan faz- tarihi rolünü göz ardı ederek kapasite- lası yolculuk sürelerinin 10-30 dakika si yetersiz ve güvenlik riskleri bulunan arasında kısalacağını ve hattı düzenli bir demiryoluna dönüştürmek hatalıdır. olarak kullanacaklarını belirtmişlerdir. Kurumların önemi Yerleşik kurumlara, kurumsal işleyişe, kurumsal kapasiteye ve belleğe sahip yapıların varlığı ancak hukuk devleti sayesinde mümkün. Günlük siyasal tartışmaların uzağında kalması gereken kurumların varlığı toplum ve kamu güvenliği için zorunlu. GÜRSEL EROL bir özen gösterilmeli, kurumların başında bulunan bürokratlar siyasi iradenin yanlış CHP ELAZIĞ MİLLETVEKİLİ ve hukuksuz telkin ve istekleri söz konusu olduğunda ise hukuk, anayasa ve yasalar skeri Kolluk Nizamnamesi’nin kabul çerçevesinde eylemde bulunmalıdır. Aedilmesiyle Tanzimat’ın ilan edildiği yıl İktidar, siyasi tartışmalarda kamu ku- 1839’da Jandarma Teşklilatı, 1845’teki Polis rumlarını kullanarak siyasallaştırmakta, Nizamnamesi ile Polis Teşkilatı kurulmuştur. parti devletinin aparatı haline getirmekte- Görüldüğü üzere her iki teşkilat da 19. dir. Böylece kurumlar üzerindeki siyasal yüzyıldaki Tanzimat modernleşmesinin baskı ve tahakküm yozlaşmaya neden ol- kurumudur. maktadır. Hukuk devleti ve hukukun üs- Jandarma ve polis hukuk devleti ilkesi ile tünlüğü ilkesine sahip kurumlardan uzak görev yapar, hukuk devletini oluşturan temel devletlerin varlığı bölgemizdeki ülkelerin hak ve özgürlükler çerçevesinde devlet tara- yıllardır toplumsal ve siyasal çalkantı için- fından üstlenilen kamu hizmetini yerine ge- de olmalarının başlıca nedenidir. tirir. Her iki teşkilat da kamu güvenliği, ge- nel sağlık, dirlik ve esenlik gibi kamu düze- Özenle korunmalı ninin öğelerini yerine getiren kolluk vazife- Yerleşik kurumlara, kurumsal işleyişe, sini görür. Polis ve jandarma kolluk vazife- kurumsal kapasiteye ve belleğe sahip yapı- sini görürken işlem tesis etmeye yetkili ol- ların varlığı ancak hukuk devleti sayesin- mayıp yalnızca ilgili makamlarca tesis edi- de mümkündür. Günlük siyasal tartışma- len işlemleri uygulamakla görevlidir. ların uzağında kalması gereken kurumla- rın varlığı toplum ve kamu güvenliği için Hukuk devleti zorunludur. Devletsiz toplum ne kadar üto- Devlet, idari işlemlerinin ve eylemleri- pikse, hukuksuz devlet de sürdürülebilir nin tamamında hukuka uymak ve yasal- olmaktan uzak kaotik bir durumdur. lık ilkesine dayanmak zorundadır. Bu, Güncel bir tartışma olan uyuşturucu ile idarenin hukukla kavranmasıdır. Anaya- mücadele konusunda jandarmamızın ve sanın ve yasaların kurumlara vermediği polisimizin fedakârca mücadelesi hepimi- günlük siyasi tartışmalara katılma çaba- zin malumudur. Ancak resmi rakamlara sının tanımı hukuksuzluktur. göre uyuşturucu suçu ile ilişkili yaklaşık 16. yüzyılın sonlarından itibaren yüz bin kişinin cezaevinde olması uyuştu- Osmanlı’nın bozulan idari, mali ve askeri rucunun ülkemizde ne denli yaygınlaştı- yapısını yaklaşık 200 yıl gibi uzun uğraş- ğının ve ulaşılabilir olduğunun somut gös- lar sonucu düzeltme girişimleri 19. yüzyıl- tergesidir. İçişleri Bakanı, olmayan bir söz daki modernleşme hareketini doğurmuş- ya da itham üzerinden kurumlarımızın bü- tur. Polis, Jandarma, Danıştay, Sayıştay gi- rokratlarına baskı yapıp gece yarısı açıkla- bi pek çok kurum imparatorluğun son yüz- ma yaptırmakla değil, her yaştan yurttaşı- yılından Cumhuriyetimizin ilk yüzyılına mızı özellikle de gençlerimizi pençesine al- geçmiş kurumlardır. Siyasi, idari ve anaya- mış uyuşturucu belasını ülkemizde yok et- sal olarak birbirinin devamı niteliğinde ol- mekle yükümlüdür. Böylesine güzide ku- mayan iki dönem tarihsel olarak bazı nok- rumlarımızı özenle koruması ve kurumları talarda devamlılık gösterir. siyasal tartışmaların içine asla çekmemesi Bir asırdan fazla zamandır ayakta duran gereken kişi ise başarısızlığını siyasi pole- bu kurumların zarar görmemesi için ayrı miklere çevirme çabası içerisindedir.