Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 6 EKİM 2022 PERŞEMBE 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Nobel’in düşündürdükleri “Dünyada her şey için, maddiyat için, Sorun ‘başörtüsü’ maneviyat için, muvaffakiyet için, en değil ‘türban’-1 hakiki mürşit ilimdir, fendir; ilim ve fennin NCE SORUNUN nanlardır. haricinde mürşit ADINI DOĞRU SADECE İSİM DE- ÖKOYALIM: ĞİL, ZAMANLAMA DA aramak gaflettir, Sorunun adı, “Ba- YANLIŞTIR: cehalettir, dalalettir”. şörtüsü” sorunu değil, Şu anda “Türban” “Türban” sorunu veya Türkiye’de, bütün ka- Mustafa Kemal Atatürk halk arasındaki deyişle mu kuruluşlarında, hem “Sıkmabaş” sorunudur. de siyasal simge olarak Çünkü “Başör- kullanılması sakıncalı DR. ÖMÜR TANYEL tüsü” yüzyıllardır olan yargıda, güvenlik- BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANI Türkiye’de, özellikle te, askerlikte ve eğitim- köylerde, ama kasa- de bile serbestçe kulla- obel Fizyoloji ve Tıp balarda ve kentlerde nılmaktadır. Ödü’lü bu ayın ilk haftası de, kadınların genel- Dolayısıyla iç politi- Nsahibini buldu. İsveçli bi- likle dışarı çıkarken, kada “Türban” siyasal lim insanı Svante Pääbo, “soyu bazen evin içinde de tartışma gündeminden Nobel Tıp Ödülü’nü alan tükenmiş homininlerin genom- başlarına örttükleri bir çoktan düşmüştür. Svante Pääbo örtüdür. Üstelik iç politikada, ları ve insan evrimi hakkındaki Yazma, yemeni, tül- geçim, açlık, işsizlik, keşiflerinden dolayı” bu ödüle bent, eşarp gibi isim- enflasyon, baskı, sos- layık görüldü. Pääbo, araştırma- lerle anılan çeşitleri de yal medya sansürü, larını evrimsel antropoloji üze- olan geleneksel bir ba- yağma ve yolsuzluk rine sürdürüyordu, yaptığı ke- şörtüsüdür. gibi çok daha önemli şifler ve çalışmalar insanoğlu- Kadınlar bunu ser- sorunlar vardır. best bir biçimde başla- Tam gerçek laikli- nun genetik yapısının yüz bin- rına bağlayıverirler. ğin temeli olan Mede- lerce yıl öncesindeki oluşumu Hatta konuşurlarken, ni Kanun’un yürürlüğe ve gelişimine dayanıyordu. kendilerine çeki dü- girdiği gün gündeme heyecan verici detayları pek çok tikler de bu konuda parlak bir du- nini ilgilendiren çalışmalarda zen vermek için, geri- getirilmesi de ayrı bir Don Kişot’lar mecrada kendine yer buldu. rum göstermiyor. Türkiye’den 332. sırada Bilkent ye kayan başörtüleri- talihsizlik olmuştur! İnsanoğlunun biyolojik adı Peki fizyoloji ve tıp alanında Üniversitesi’nin, 384. sırada ni zaman zaman elle- Dış politikada da, Gerçek yol gösterici olan “homo sapiens” dışında geç- bizler bu ödüle ne kadar uzağız? Hacettepe Üniversitesi’nin gel- riyle öne doğru düzel- “Türban” İran’da kadın Scimago Enstitüsü, üniversi- tirler de. özgürlüğünü yok et- mişte yaşamış ve yok olmuş in- Aziz Sancar’ın ödüle ulaşması bi- diğini görüyoruz. (Ben bu kültüre sahip tiği için, Masha Ami- sansı farklı türler de vardı. İş- zi sevindirdi ve heyecanlandırdı. teleri ve diğer araştırma odaklı Tabii ki üniversite öncesi eği- geniş bir ailede yetişti- ni “Türban” takışı be- kurumları değerlendirmek için te bu kaybolmuş türlerin ho- Ancak bilim üretiminde, çalışılan tim düzeylerine ait istatistik- ğim, sonra da bu konu- ğenilmediği gerekçe- mo sapiens’le nasıl bir etkileşim habitat hiçbir zaman yadsınamaz. objektif verilere dayalı analiz- lerin de parlak olmadığını PI- larda sosyal araştırma- siyle dövülerek öldü- ler yapmakta ve bunları toplu- içinde olduğu ve yaşamı kolay- Zira tabela üniversitesi kavramı- SA sonuçlarından izleyebiliyo- lar yaptığım için bunla- rüldüğünden, orada- laştırmak için hangi özellikleri- nın arık normalleştiği, adrese tes- ma açık olarak yayımlamakta- ruz. Nobel Ödülleri bizlere bi- rı bizzat gözlemleyerek ki kadınlar özgürlük is- dır. Kullanılan ölçütler arasında öğrendim.) teyerek ayaklandıkla- ni genetik kodlarıyla değiş tokuş lim kadroların ifşalarına rağmen lim adına heyecan verse de asıl Buna karşılık “Tür- rından ve bu isyan yine yaptıkları bir bilinmezdi. Svan- kurgulanmaya devam edildiği, bi- merkezden yapılan yayın sayı- heyecanı günün birinde ülke- ban”, saçın önce “bo- kadınların dövülmele- sı, bu yayınlara yapılan atıf mik- te Pääbo, eski homininlerden limden ziyade yerel politika üre- mizde de bu araştırmaların ger- ne” denilen bir takke rine, hapsedilmelerine neandertal’in genomunu sırala- tim merkezi haline gelmiş fakül- tarı, inovasyon ölçeğindeki yeri çek anlamda yapılabileceği or- ile kapatıldığı, onun ve öldürülmelerine se- ve başvurulan patent sayısı gi- mak dışında denisova’yı da da- te ve üniversitelerle bilim düşün- tamlara ve altyapılara kavu- üzerine boyun kıs- bep olduğundan, ters ha yakın tanımamızı sağladı. Ho- cesinden uzak olunacağı muhak- bi doneler bulunmaktadır. Sı- şabilmek sağlayacaktır. Niha- mı özel biçimde bağ- bir zamanda gündeme ralamalarda son beş yıllık per- mo sapiens’in ilk olarak yaklaşık kak. Buralardan da tabii ki idea- yetinde Atatürk’ün dediği gibi lanan bir örtünün ör- getirilmiştir. tüldüğü, bonenin alnı Tam bu olaylar sıra- 300 bin yıl önce Afrika’dan yola list bilim insanları da çıkacaktır formanslar göz önüne alınmak- “Dünyada her şey için, maddi- kapatan kısmının ör- sında, “Türban” soru- tadır. Dünyadaki üniversitele- çıkarak Avrupa ve Asya’ya yayı- ama topyekûn gelişme için Don yat için, maneviyat için, muvaf- tünün altından görün- nunun üstelik “Başör- lımı sırasında diğer türlerle etki- Kişot’larla hedefe varılamayacağı, rin değerlendirmelerine bakıl- fakiyet için, en hakiki mürşit düğü, genellikle arka tüsü” adıyla “Türba- dığında ilk 300 arasında maale- leşimlerini DNA yapıları üzerin- o Don Kişot’ların da bir gün bilim ilimdir, fendir; ilim ve fennin tarafı da topuz biçi- nı” olağanlaştırıcı yan- de yaptığı araştırmalarla ortaya yapabileceği başka diyarlara göç sef Türkiye’den hiçbir merkez haricinde mürşit aramak gaf- minde özel olarak şe- lış bir isimle ele alın- yer almıyor. Sadece tıp disipli- koydu. Çalışmanın ufuk açıcı ve etmek isteyeceği açıktır. İstatis- lettir, cehalettir, dalalettir”. killendirilmiş bir örtü ması, dış dünya ve dış biçimidir. dünyanın Türkiye’deki Başörtüsü kullanmak yansımaları açısından geleneksel bir tavırdır. da yanlış bir zamanla- Türban ise Siyasal İs- madır. lamın bir simgesi olarak GENEL İLKELERİ yaşamımıza girmiştir. ANIMSAYALIM: Seçimi kazanmanın yolu 1) Demokratik, laik ve Dolayısıyla sorun sosyal bir hukuk devletin- geleneksel bir “Ba- şörtüsü” kullanma so- de herkes istediğine inan- AV. HAYDAR AKSOY la farklı toplumsal gruplar, ka- runu değil, Siyasal İs- makta veya hiçbir şeye Siyasi iktidar, halkı gerçeklerden uzaklaştırma inanmamakta serbesttir. lamın simgesi olan muoyunda seslerini duyurabile- İSTANBUL BAROSU stratejisini, daha çok mahallede ve sokakta halka ulaşarak 2) Kimse inancını açık- “Türban”ın kamu hiz- cektir. Böyle bir çabanın da etki hayata geçirdi ve geçirmeye çalışıyor. Bu da gösteriyor ki lamaya zorlanamaz ve meti yapan kadınlar ugünkü siyasi atmosferde, ol- ajanlarının ve zihin tetikçileri- inancından ya da kimli- tarafından kullanılma- Bgularla örtüşmeyen algılar demokrasi güçleri, algı ile oluşturulan bu halüsinasyon nin oluşturduğu, gerçeklerle ör- ğinden dolayı ayrımcılığa sı sorunudur. hâkim. Mesela, zam “fiyat ayarla- halini, ancak sokakta, meydanlarda ve kahvehanelerde tüşmeyen havanın dağıtılması- tabi tutulamaz. Hem kadını ikinci sı- ması” veya demokrasinin tahrip 3) Kadınlarla erkekler na katkısı olacağı açıktır. nıf olarak gören ve ört- halk ile buluşarak ve bütünleşerek dağıtabilir. ve farklı cinsel yönelimi edilmesi ve otoriterleşme “ileri de- mek isteyen erkek ege- olanlar, her türlü temel mokrasi” olarak halka yansıtıldı. men kültür tarafından Halka güven vermek hak ve özgürlükler açı- hem de Siyasal İslamı Bazen de algı yönetimi, sadece Halkın manipüle edilerek siya- sından eşittirler. toplumsal ve kamusal gerçeğin bir parçasının eklektik si bir özne olmaktan çıkarılmaya 4) Kadınlar ikinci sınıf yaşamda görünür ve olarak halka yansıtılmasıyla yapıl- vatandaş veya erkekle- çalışıldığı günümüzde, asıl belir- egemen kılmak isteyen rin malı değildir, belli bi- dı. Örneğin, yap-işlet-devret proje- leyici olan, demokrasi yanlısı po- “dini siyasal olarak istis- çimlerde giyinmeye ya lerinde, projelerin maliyetinin ve mar eden politikacılar” litikacıların ve partilerin mey- da örtünmeye zorlana- tarafından (emperyaliz- beklenen kazancın çok üstünden danlarda, sokakta, kahvehane- mazlar. min de desteğiyle) so- sağlanan devlet garantileri, görün- lerde ve gösteri yürüyüşlerinde, 5) Belli bir inancı veya run haline getirilmiştir. bir kimliği belirten hiç- mez kılınarak halka yansıtıldı. Do- halk ile beraber, yaşadığımız de- “Türban”ı İslam adı- bir simge, kamu hizme- layısıyla sadece seçilmiş unsurlar rin ekonomik ve siyasi krizi aş- na savunanlar bunun ti verenler tarafından, kullanılarak yaratılan gerçeköte- manın yolunu bulmasıdır. Ayrı- Allah’ın emri olduğunu devletin kimlikler ve iddia ederler. si bir manzara ile halkın bir kısmı ca böyle bir süreçte, halkın, siya- inançlar karşısında ta- Buna karşılık Prof. iktidar lehine karar verdi. si açıdan, birçok televizyon yo- rafsızlığını temsil ettikle- Dr. Yaşar Nuri Öz- Kitlelerin siyasi olguları uzun ri için, kullanılamaz. rumcusunun ve kanaat önderle- türk ve AKP’de Diya- 6) Kamu hizmeti alan uzun analiz etmeye maalesef rinin ilerisinde olduğu da görüle- net İşleri Başkanlığı’nın ya da almayan vatandaş- vakti yok. Dolaysıyla halkın ya- cektir. Bu süreçte demokratik si- da bağlı olduğu Dev- lar, elbette yasalara aykı- şam koşullarını iyileştirecek let Bakanlığı yapmış yaset, halk ile daha çok bütünle- rı olmamak kaydıyla, iste- olan Prof. Dr. Meh- umutlu, somut çözüm önerileri şerek halka güven verecektir. dikleri simgeleri istedikle- met Aydın gibi âlimler ri yerlerde kullanabilirler. ile demokratik hak ve özgürlük- Önümüzdeki seçimleri kazan- halk ile paylaşıyorlar. Böylece rülen, sendikaların, meslek ku- Kuranıkerim’de böyle Yarın: leri geliştirecek projeler, kısa ve mak için demokrasi yanlısı tüm bir emrin olmadığını ıs- iktidarın kurmaya çalıştığı toz ruluşlarının, derneklerin ve ma- 1) Demokratik siyaset- berrak bir söylem ile halkla so- politikacılar, partilerin anket so- rarla söylerler. te “dincilik ve ırkçılık yarı- pembe ideolojik hegemonyayı halli idarelerin medya hizmet kakta paylaşılmalı. Böyle bir ça- nuçlarına, bazı televizyon ve rad- Özetle “Türban” şı” niçin yanlıştır? önemli ölçüde kırıyorlar. Tüm sağlayıcı kuruluşlarına ortak ol- sorunu “Başörtüsü” lışma, aynı zamanda halktan yo yorumcularının söylemleri- 2) Kılıçdaroğlu şimdi- demokrasi güçlerinin bu tür so- masını engelleyen düzenleme- sorunu değildir... ye kadar başarıyla kaçın- öğrenme sürecidir. ne aldırmadan, iktidarın ezberi- Ona “Başörtü- dığı din/mezhep ve ırk/ mut pratik çabalardan öğrene- nin kaldırılmasında fayda var. ni bozan iyimser çözüm önerile- sü” sorunu diyenler milliyet tuzağına nasıl ve İdeolojik hegemonyayı ceği çok şey var. Böylece sendikalar veya baro- rini meydanlarda, sokaklarda ve “Türban” sorununun neden düştü? Güvenilirliği önemli ölçüde lar gibi meslek kuruluşlarının kırmak salonlarda halk ile paylaşmaya siyasal simge niteli- 3) Altılı Masa ve CHP aşınmasına rağmen görsel ve ve belediyelerin de radyo, tele- ğini gizleyerek onu Bazı politikacılar iyileştiri- cesaret etmeli ve halkın katkıları yumuşak karnından nasıl olağanlaştıran ve yakalandı? işitsel medya, bu alanda hâlâ bir vizyon ve isteğe bağlı yayın hiz- ci ve iyimser çözüm önerilerini, ile bu önerileri zenginleştirmeli- böylece kamu yaşa- 4) Seçmen davranışı araç. Bu bağlamda 6112 sayılı meti alanında faaliyet gösterme- ülkenin dört bir yanını dolaşa- dirler. Çıkış kapısını aralayacak mına girmesini savu- nasıl etkilenir? rak meydanlarda ve sokaklarda kanunun 19. maddesinde öngö- si mümkün olacaktır. Dolayısıy- olan bu tür çabalardır. XQ0¾KU¾ XU ?.?. WXOXc? . XU WXOX c? XQ Q0¾KU¾  HcL\OH RPDQéL©LQLQDW XWNXQXQ5 7 HPHOL 6HQGLNDDQOD\écéPéQW6 H Q D DQOD \é cé HPHOL PéQW YLWLPFLOLNOHVHQGLNDFéOéYéELUELULQH HH Y L F LOLNOHVHQGLNDFéOé Y éEL UELULQH $QDKWDUé? XQ XUXOXc?XUXOX ... c? $ XQ $QDKWDUé?   HU\¾]¾Q¾WXWXcWXUPD\DKD]éU \ H Y GRVWOXNODUé \L H IN H¸ Y RUNX\X NN HEXQODU Y  \¾U¾WPHN HGDHWPHGHQG I P HGHQ \ H Y  ¾U¾WPHN EE XQODU HcOHU DW HN W HN ?'?'DYODUGDW DY ODUGD HcOHU DW HN W HN  ] H DUDVéQGDDNéOFéELUVHQW D D Né OF é EL U VH QW  HO ] HQGL¸ HQHIUHWLN Y DcNé LKDQHWL RUGXRUGX \DQé\\DQé\ EDVNéODUD HcHU \ HQ HVLQGH W EDK© HDUNDGDcODUéPEX Y %HQ  \DSPDNWéU N   WéU % HDUNDGD Y HQ cO D UU éPEX \OH ¸ \OHécéOWéOé \éOGé]ODU¸ H 9 \ éO Gé ]ODU¸ \OH ¸ éc \O ¸ éOWéOé VDYDcPDNWDQ \GDQRNX\DUDN PH ©PLc *H RQXGDL\LDQODcWéN N L\LDQOD c  WéN * H © PL c NDOSDNOéDGDP HUDKWéODUNLcD\DN I UD KW éO DUNL NDOSDNOé cD\DN HU LQ \OD*HQF H \éOPD\DQ/ ]DPDQ ]DPDQ  ©¾O¾Y¾P¾] ¸UJ¾W ¾ O¾ Y ]DP ]DPDQ  ¾P¾] DQ YLQL H F ]DPDQJHOH HQH Y 1DVéO1D HQH Y VéO Y H F ]DPDQJHOH]  URPDQéGéU  HGDHWPLcWL HI RORML\ SHGDJRML\LLGH RM ROR L\LLGH M HGDH HI L\ WW  PLcWL UDKDWJ¾QUDKDWJ¾QOHUH HOHO ELOPHGHQJ¾]ELOPHGHQJ¾] EDcNDLc ¸QHOLPLPL] \ %L]LPEX E X \ ¸QHO L P L P L E Dc ND L c ? RUGX? LQDQé\L RUGX? QDQé\ ? Kitap okuduğunuzu biliyoruz. ROODUéQéGDROXPOXHWNLOHGL N Q éGDROXPOXHWN L OHG L  1¤]éP+LNPHW1¤ ]éP+LNP HW NDQéVéQGD\éP G D \ éP 13,5x21,5-296 sayfa <DcDP¸\N¾V¾ [VD\ID<DcDP¸\N¾V¾  VD\ID<DcDP ¸ \N ¾ V ¾ [VD\IDèQFHOHPH [VD\ID è QFHOHP H ] IH 9H H] WH IH \H 7X