Katalog

9 OCAK 2022 PAZAR EKONOMİ [email protected] 9 BOTAŞ’a ‘il veya bölge bazında kademeli satış fiyatı belirleme’ yetkisi veriliyor Gaz zammı ısıtılıyor 2022’ye girerken Türkiye ekonomisi BOTAŞ Genel Müdürü Özcan, yeni tarifeyle faturaların ovid-19 salgınının, yeni varyant- yükseleceğini kabul ederken, muhalefet milletvekilleri bu 7 bin 808 lira larıyla her alanda yarattığı etkile- o cak ayı itibarıyla Cri devam ediyor. Aşılama ve teda- şirketle ilgili özelleştirme hazırlığına dikkat çekti. bir kamyon domate- vide kat edilen mesafelere rağmen dün- sin nakliye gideri yada günlük vaka sayısı 2 milyonu, top- lektriğe “kademeli fiyat” adı tiyle ilgili yetkisinin BOTAŞ’a veril- lam ölüm sayısı 5.5 milyonu aşarken altında gelen “katmerli zam- diğine dikkat çeken CHP milletvekili Türkiye’de vaka sayılarında yeni rekor- Emın” aynısı doğalgaz için de Bülent Kuşoğlu, ayrıca neye göre ik- lar kırılıyor. devreye giriyor. TBMM Plan ve Büt- lim veya bölge bazında detaylandır- Bu süreçte, ülkeler parasal genişleme- lerle salgının yarattığı gelir yoksunluğunu çe Komisyonu’nda kabul ma yapılacağının da belirsiz olduğu- gidermeye çalışmış, ortaya çıkan lojis- edilen “torba” teklifle, nu vurguladı. HDP milletvekili Garo tik ve tedarik zincirlerindeki arz yönlü kı- “BOTAŞ tarafından ba- Paylan ise BOTAŞ’ın halen kamu sa- rılmalar, beraberinde küresel fiyat artışla- kanlık görüşleri alınmak hiplilğinde bir anonim şirket olduğu- rını getirmiştir. Kuraklık nedeniyle bütün kaydıyla bölgesel ve ik- nu, ancak yarın özelleştirilebileceği- ülkeleri etkileyen gıda fiyatlarındaki artış- MUSTAFA limsel koşulları dikkate ni belirtti. lar ise önemli bir problem olarak varlığı- ÇAKIR nı sürdürüyor. alınarak il veya bölge ba- İYİ Parti milletvekili Durmuş Yıl- Dünya, küresel salgının yarattığı sorunla- zında kademeli doğalgaz satış fiyatı maz da Erzurum ve Kars’ın eksi 30- rı gidermeye çalışırken Türkiye, 2022 yılın- uygulanabilmesi” sağlanıyor. 40 dereceyi gördüğünü hatırlatarak da, enflasyon, döviz krizi, artan borçlanma “Biraz aşağıya inelim; Malatya, Ela- 10.3 kuruş maliyetleri, yoksulluk ve gelir dağılımı ada- EPDK devre dışı o cak ayı itibarıyla 1 zığ eksi 15-20 derece yani bunların letsizliği konularında ciddi sorunlarla karşı kilogram domatesin AKP milletvekili Cemal Öztürk, arasında nasıl bir düzenleme yapıla- karşıya bulunmaktadır. elektrik gideri komisyonda teklifi savunurken ben- 2020 yılında yüzde 14.60 olan TÜFE oranı, cak” diye sordu. Bu tür tartışmalar 2021 yılında yüzde 36.08’e, 2020’de yüz- zer abone gruplarının farklı tüketim- üzerine BOTAŞ Genel Müdürü Öz- de 25.15 olan Yİ-ÜFE oranı ise 2021 yılın- lerine atıfla “Düzenlemeyle il bazın- can, şehir bazında başlayacak olan da yüzde 79.89’a yükselmiştir. da iklim şartları ve tüketim mikta- düzenlemenin, sonraki yıl için ilçe, Türkiye’de dolarizasyona bağlı ola- rına uygun olacak bir kademe belir- iklim bölgeleri ve daha mikro bölge- Domates çarpıldı! rak, döviz kuru artışı ile fiyat artışları ara- lenmesi ve tüketimin artışından kay- ler bazında farklı değerlerde uygula- sında güçlü ve doğrusal bir ilişki bulun- naklanan ilave maliyetlerin bu ka- sin elektrik maliyeti 103 lira artarken, maktadır. 23 Eylül’den başlayarak kade- nabileceğini belirtti. Özcan, fiyatlan- SARP SAĞKAL bu rakam 23 tonluk bir kamyon do- meli olarak politika faizi 5 puan düşürül- deme üstünde tüketim yapan abone- dırmayı da şöyle örneklendirdi: müş, dolar kuru 8.6 liradan 18 liraya çık- HP Uşak Milletvekili Özkan Ya- mateste 2 bin 369 lira oldu. lere yansıtılması amaçlanmaktadır” mış, bu durum hızlı bir şekilde fiyat artış- Clım, bir fırtınaya dönüşen akar- 4 Yine Aralık 2021’de Antalya-İs- Ağrı’da 26 derece! dedi. Öncelikle EPDK’nin fiyat tespi- larına yansımıştır. Ortaya çıkan döviz krizi yakıt zamlarının yurttaşı her mal ve tanbul arası yol giderleri; 5 bin 800 li- “Sözgelimi Ağrı’da bir konut için ve yüksek enflasyon, ihracata dayalı bü- hizmet üzerinden vuracağını ifade rası mazot, 100 lirası otoyol, 371.5 yıllık doğalgaz tüketiminin 1300 yüme modeline geçtik, diye açıklanmaya 22 şirkete daha ederek bunu Antalya’daki bir tarla- lirası Osmangazi Köprüsü geçişi, çalışılmıştır. metreküp olduğunu varsayalım. Bu- dan çıkıp İstanbul’a gelen domate- 171.5 lirası Yavuz Sultan Selim Köp- Daha sonra 20 Aralık’ta panik içinde radaki konfor şartı 18-20 derecede lisans verildi sin yolculuğuyla anlattı. “Zamlar ya- rüsü geçişi, 250 lirası şahsi şoför gi- kur korumalı TL mevduat düzenlemesi belirlenebilir. Ama siz ‘Evimde tişört- kında çarşıya yansır” diyen Yalım’ın deri ve 115 lirası araç bakımı gideri getirilmiş, kamunun yoğun döviz satışıy- PDK’nin lisans kararlarıyla ilgi- le dolaşmak istiyorum, sıcaklığım anlatımıyla işte detaylar: olmak üzere 6 bin 808 liraydı. Bu ra- la birlikte, dolar kuru 11 lira seviyelerine Eli ilanı, Resmi Gazete’nin dün- 4 Domates ekimi için kullanılan kam Ocak 2022’de 7 bin 708 liraya 26 derecenin altına düşerse rahatsız geri çekilmişse de bugünlerde dolar kuru kü sayısında yayımlandı. Buna gö- bir ton suyu yeraltından çıkarmak çıktı. Buna navlun da eklendiğinde ra- oluyorum’ diyorsunuz ve tüketim de- tekrar 14 lira seviyelerine çıkmıştır. Yeni re EPDK, 22 firmaya lisans verir- için pompanın harcadığı elektrik 0.27 kam 9 bin 250 liraya ulaşıyor. ekonomik model olarak açıklanan bu uy- ğeriniz 1800 metreküpe çıkıyor. Ara- ken iki şirketin elektrik üretim li- kWh. Tarımda kullanılan elektrik üc- 4 Böylece bir kamyon domatesin gulamanın orta ve uzun vadede sürdürü- daki 500 metreküp temel ısınma ih- sansını iptal etti. Verilen lisansla- reti 1 Ocak itibarıyla yüzde 92 zam elektrik harcaması ve nakliye dahil lebilir olmadığı, kamuya ağır mali yükler tiyacının dışında kalan kısım olarak rın 10’u elektrik üretim, 2’si OSB görerek 2 lira 6 kuruşa çıktı. Böylece maliyeti Ocak 2022 itibarıyla 11 bin getirebileceği öngörülememiştir. ayrı fatura ediliyor. Yine sözgelimi dağıtım, 1’i tedarik, 2’si petrol de- Aralık 2021’de 25 kuruş olan bir ton 619 liraya yükseldi. Ayrıca kilogram Dışarıdan yüksek kredi risk primi (CDS, Antalya’da ortalama kış dönemi tü- 566.38 baz puan) ve eksi döviz rezervleri polama, 4’ü madeni yağ, 2’si ikra- suyu çıkarmak için harcanan elektri- başına elektrik maliyeti 10.3, nakliye nedeniyle yüksek maliyetlerle borçlana- hiye teslimi, 1’i LPG depolama li- ketimi 400 metreküp. Bunun üstüne ğin maliyeti Ocak 2021’de 56 kuruşa maliyeti 40.2 kuruşa çıktı. bilen Türkiye Hazinesi, içeride de yüzde sansından oluştu. yükseldi. Buna göre bir ton domate- l ANKARA çıkarsanız aradaki fark için yine ayrı 22’lerle borçlanabilmektedir. Bu kur sevi- fatura olur.” l ANKARA yesinde bile Türkiye’nin 453.5 milyar do- lar seviyesinde olan toplam dış borç sto- ku, politika faizi indirimleri başlamadan Geçen kasımda karşılıksız çek yüzde 76, protesto edilen senet yüzde 35 arttı önceki dolar kuruyla (8.6) kıyaslandığında eylül ayından bu yana TL bazında yakla- şık 2.5 trilyon TL artmış bulunmaktadır. Kamunun içerideki yüksek borçluluğu, özel sektörün borçlanabileceği TL kre- dileri de sınırlamış durumdadır. Politika Ödeme sorunları büyüyor faizinin yüzde 14 indirilmesine rağmen, bankalar ancak yüzde 21-23’le TL mev- ürkiye Bankalar Birliği (TBB) duat toplayabilmekte ve yüzde 26-30’lar- la kredi kullandırabilmektedir. Oysa po- TRisk Merkezi’nin 2021 yılı ka- TESK’TEN ÖNEMLİ TALEP Baran: Esnaf-tacir litika faiz indirimleri yapılmadan önce bu sım ayıyla ilgili yeni açıkladığı pro- oranlar daha aşağı seviyelerdeydi. Açık- testolu senet raporu, karşılıksız çek- ayrımı yanlış oldu Gıdada KDV oranı tır ki girilen patikayla istenen sonuç alına- lerden sonra ticaret dünyasında bu mamıştır. nkara Ticaret Odası (ATO) Yöne- yüzde 1’e indirilsin alanda da sorunların büyüdüğünü Öte yandan, swap hariç net rezervle- Atim Kurulu Başkanı Gürsel Ba- ortaya koydu. ri eksi 56.4 milyar dolara düşen Merkez ran, üyelerinin devlet destekleri ve ürkiye Esnaf ve Sanatkârları TBB Risk Merkezi’nin verilerine Bankası, zordadır ve rezervleri artırmak banka kredilerinde esnaf-tacir ay- TKonfederasyonu (TESK) Genel için serbest piyasa ekonomisine uyma- göre geçen kasım ayında 2020’nin de 36’sı İstanbul’da. Yine TBB Risk rımı yapılmasına tepki gösterdiğini Başkanı Bendevi Palandöken, dün yan çeşitli uygulamalara gitmektedir. aynı ayına kıyasla protestolu senet Merkezi tarafından kısa süre önce belirterek “Yan yana aynı işi yapan bir açıklama yaparak gıdadaki KDV İhracatçıların getirdiği ihracat bedelinin sayısı yüzde 7.7 düşüşle 31 bin 755 açıklanan verilere göre karşılıksız iki işletmeden biri esnaf diğeri tacir oranlarını eleştirdi. yüzde 25’inin Merkez Bankası’na satıl- adede inerken, bunların tutarı yüz- işlemi yapılan çek sayısı kasımda diye, birbirinden farklı uygulamaya Esnafın gıda ürünlerini top- ması mecburiyeti getirilmiştir. Peki, yap- de 32 artarak 1 milyar 36 milyon li- yüzde 30.9 artışla 16 bin 731 adet, tabi tutulması üyelerimiz tarafından tan alırken yüzde 1 KDV ödediği- tığı ihracatın ithal girdi oranı yüzde 75’ten eleştiriliyor” dedi. ne, bunları perakende satarken ise ra oldu. 2021’in ilk 11 ayında ise bunların tutarı da yüzde 76.3 artış- fazla olan ihracatçı ne yapacaktır? Ya da Sadece ticaret odasına kayıtlı ol- yüzde 8 KDV eklediğine işaret eden transit ticaret yapan ihracatçı bu durum- 2020’nin aynı dönemine kıyasla pro- la 1.7 milyar lira oldu. 2021’in ilk maları nedeniyle üyelerin tamamı- da faaliyetini nasıl sürdürecektir? Bu ih- Palandöken, bu tür farklı uygula- testo edilen senet sayısı yüzde 3 aza- 11 ayında ise karşılıksız çek sayısı nın büyük işletme olarak de- racatçılar, zaten düşük kâr marjlarıyla ça- maların hem kayıt dışılığı artırdığı- larak 387 bin 348 adede inerken, yüzde 24 düşüşle 139 bin 724 adede ğerlendirildiğini vurgula- lışırken nakit akışlarını ve maliyetlerini na- na hem uygulamayı zorlaştırdığı- bunların tutarı yüzde 15 artışla 10.9 inerken, bunların tutarı yüzde 2 ar- sıl planlayacaklardır? yan Gürsel Baran, bu ko- na dikkat çekti. Palandöken, “Leb- milyar lira oldu. tışla 12.4 milyar liraya yükseldi. Yabancılara gayrimenkul satışı karşılı- nuda şu yorumu yap- lebiyi toptan alırken yüzde 1, pera- Öte yandan Bankacılık Düzenleme ğında verilen vatandaşlık uygulamasında tı: “Bu durum, biri spor kende satarken yüzde 8 KDV ödü- İstanbul ilk sırada değişiklik yapılarak bu satışların dövizle ve Denetleme Kurumu (BDDK) veri- ayakkabılı diğeri çıplak yoruz. Aynı leblebiyi işleyerek sa- yapılması (en az 250 bin dolar) ve bedel- Ayrıca 2021’in ilk 11 ayında adet lerine göre, 31 Aralık 2021 itibarıyla ayakla iki kişinin ay- tarsak KDV oranı yüzde 18’e çıkı- lerinin de Merkez Bankası’na aktarılması olarak en fazla senedin protesto edil- bankaların takipteki ticari alacakla- nı koşuda ya- yor. Bu nedenle toptan ya da pera- düzenlemesi yapılmıştır. Bu düzenleme- diği ilk beş il sırası ile İstanbul, An- rıştırılmasına kende olduğuna bakılmaksızın tüm rı (batık krediler) 135.5 milyar lira- ler, dolarizasyonu artırmakta ve TL’ye iti- benziyor.” gıda ürünlerinde KDV oranı yüzde 1 kara, İzmir, Konya ve Bursa oldu. ya ulaştı. Bu rakam 2020 yılının ay- bar kaybettirmektedir. l ANKARA olmalı” dedi. l Ekonomi Servisi Tutar olarak ise Türkiye genelin- nı döneminde 134 milyar liraydı. Türkiye ekonomisinde ortaya çıkan Gürsel Baran riskler ve belirsizlikler, finansal yapıları da de protesto edilen senetlerin yüz- l Ekonomi Servisi kırılgan hale getirmiştir. Bu çerçevede re- el sektörde başlayacak iflasların, banka bilançolarına aktarılarak sistemi zorlaya- Turkcell’in hedefi 25 milyon haneye ulaşmak cağı unutulmamalıdır. 2018 yılından beri yabancı sermaye gi- rişi neredeyse durmuştur. Türkiye ekono- misine yeniden fon girişinin sağlanabil- Fibere yatırımda hızlanacak mesi önemlidir. Bunun için 2022 yılı ba- şından itibaren ilk sağlanması gereken urkcell Genel Müdürü Murat Erkan, ülkemizin dijital dönüşümünün, ger- şey “güven” olarak görünmektedir. Gü- Tdünyanın önemli tüketici elektroni- çek fiber internet ile sağlanan yüksek ven oluşmadan istikrara kavuşmak müm- ği fuarlarından olan ve ABD’de düzen- hız ve kapasiteyle gerçekleşeceğine kün görünmemektedir. lenen Consumer Electronics Show’da inanıyoruz. Bu yüzden fiber seferberli- (CES), çalışmaları ve hedefleriyle ilgili ğimiz yeni illerle devam edecek.” açıklamalar yaptı. Türkiye’nin en büyük veri merkezi hakan a ran 27 yıldır Türkiye’ye en fazla yatırım işletmecisi olduklarını da ifade eden KISA... KISA... yapan ve istihdam üreten şirketlerden ve “milli servet” olarak değerlendirdik- biri olduklarını belirten Erkan, “Diji- leri veriyi hem küresel tehditlere hem l Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), İklim krizi ‘hesap’la yönetilemez tal Türkiye” için fiber seferberliği baş- doğal afetlere karşı korumak için yeni “Leziz Tarım Ürünleri Ticari ve İktisa- ürk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) zegene ve geleceğe karşı bir borcumuz. lattıklarını hatırlattı. Erkan, bu konuda nesil veri tesislere 2.5 milyar TL’den di Bütünlüğü”nü 9.4 milyon lira muham- Ttarafından bu yıl üçüncüsü düzenle- Herhangi bir hesapla, maliyetle yönetil- şunları vurguladı: fazla yatırım yaptıklarını hatırlatan Er- men bedelle 1 Şubat’ta yeniden ihale nen Marmara Denizi Sempozyumu, dün meyecek kadar hassas, odağında can- “En son Afyon, Uşak, Ordu ve Si- kan, geçen eylül ayında Tekirdağ’da edeceğini, “Naksan Plastik Ticari Ve İkti- Türkiye İş Bankası’nın ana sponsorlu- lı olan, hayat olan bir konu... Herkes, her vas’taki çalışmalar sonrası toplam fi- hayata geçirdikleri Turkcell Avru- sadi Bütünlüğü”nün ihale pazarlık tarihi- ğunda başladı. kurum hassasiyetle, fedakârlıkla üzerine ber altyapımızın uzunluğu 53 bin pa Veri Merkezi’nin aynı zaman- ni ise 7 Ocak’tan 14 Ocak’a ertelediğini Sempozyumun açılışında konuşan İş düşeni yerine getirdiğinde denizlerimiz kilometreyi aşacak. Son 10 yılda da yüzde 75 yerlilik oranıy- duyurdu. Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, de- mavi, ormanlarımız yeşil, soluduğumuz 7.6 milyar TL yatırım yaptığımız fi- la Türkiye’de bir ilk olduğuna l BDDK, Destek Yatırım Bankası’na faaliyet nizlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunma- hava temiz kalacak.” ber altyapıya bu yıl daha büyük dikkat çekti. izni verdi. Bu banka Destek Faktoring, Al- sı, kirliliğin önlenmesi gibi konuların kü- TÜDAV Başkanı Bayram Öztürk de ko- bütçe ayırdık. Yeni yılda yakla- Erkan ayrıca, “techfin” plat- tunç Kumova, Azize Binnur Tosun, Özgür resel iklim değişikliğinden bağımsız dü- ruma alanları yanında balıkçılığın düzen- şık 1.5 milyar TL ek yatırım formları Paycell’deki üç ay- Akayoğlu ve Kerim Tosun tarafından 300 şünülemeyeceğinin altını çizdi. Aran şu lenmesine ve Marmara’yı boğan atık su- gerçekleştireceğiz. Ger- lık aktif kullanıcı sayısı- milyon TL sermaye ile kuruldu. vurguyu yaptı: lar için arıtma tesislerinin gecikmeden çek fiberin sağladığı nın 6 milyona ulaştığı- l Kitle fonlama platformu Fongogo’ya, SPK “İklim değişikliğini, kuraklığı önlemeye hayata geçirilmesine ihtiyaç bulunduğu- imkânların ülkemizde- na atıfla “Turkcell bün- tarafından faaliyet izni verildiği açıklandı. dönük atacağımız her adım, alacağımız na işaret ederek bu tesislerin finansman ki 25 milyon haneye yesinden ‘unicorn’lar Fongogo kurucu ortağı Ali Çebi, bugüne her aksiyon bizden sonraki nesillere ya- modeli için yaratıcı çözümler bulmak ve ulaşabilmesi için ya- çıkmasını hedefliyo- kadar 85 binin üzerinde üye ile girişimle- şanabilir bir dünya bırakmaya katkı sağ- finans kaynaklarını çeşitlendirmek gerek- tırımlarımız hız kes- ruz” dedi. l Ekonomi rin aradığı kaynağa ulaşımına aracılık et- murat erkan layacaktır. Bu, üzerinde yaşadığımız ge- tiğini belirtti. l Ekonomi Servisi meden sürecek. Biz Servisi tiklerini vurguladı.