Katalog

10 EYLÜL 2021 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.4550 9.9750 11.7270 18.34 1452.67 3283.32 486.48 0.05 kuruş 0.05 kuruş 7 kuruş 0.05 puan 18.82 puan 8.6 lira Sabit Çimentoda ihracat kısıtlaması da çözüm olmadı, yapı müteahhitleri eyleme başladı 50 bin şantiyede grev Halkın gerçekleri... Çimentocularla anlaşamayan müteahhitler 50 ilde greve çıktı. 24 Eylül’e kadar sürecek olan dönemde 50 bin u ülkede neden halkın gerçekleri ile siyasetin gündemi bu kadar birbirin- şantiyede iş durdurulması hedefleniyor Bden kopuk? Bunu sorgulamadığımız müddetçe arpa boyu yol alamayacağımızın imento sektörü ile uzun za- adım atılmazsa grev süresini uzata- hâlâ ayırdında değil miyiz? mandır anlaşmazlıklar yaşa- biliriz. Vatandaş mağdur olsun iste- Çalışan, insan kaynaklarının kapısını açıp Ç yan İnşaat Müteahhitleri Kon- miyoruz. Biz de ilk etapta 30 ilde 20 içeri giriyor ve utanarak şu soruyu soruyor: federasyonu (İMKON) grev kararını bin şantiye ile greve başladık. Yarın Eğer öğle yemeğini yemezsem onu yemek parası olarak öder misiniz? Gün boyu aç uygulamaya koydu. Konfederasyo- itibarıyla 20 ilden daha destek gele- karnına çalışıp evine 3 kuruş fazla para gö- na bağlı 50 ilde grev çağrısı yapılır- ceğini ve 50-60 bin şantiyeye ulaşa- türme derdinde.. Böyle insanların sayısı ne ken sendikaların korku- cağımızı öngörüyoruz” dedi. kadar sizce? su ise grev sürecinde iş- Öte yandan pazarlardan kalıntıları top- İşçi mağdur olmasın çi mağduriyetinin oluş- layanlar, icra takibine düştükleri için inti- ması. DİSK Yapı-İş, işçi İnşaat maliyetlerindeki bütün ar- hara kalkışanlar.. Fahiş ev kiraları.. Gıda- tışlardan ilk olarak işçilerin etkilen- da, elektrikte, suda, doğalgazda zam üze- haklarında mağduriyet- ALİ CAN rine zam... ler yaşatılmaması ko- diğini söyleyen Devrimci Yapı, İn- POLAT Öğrenimleri süresince ayakta kalabilmek şaat ve Yol İşçileri Sendikası Genel nusunda müteahhitlere için burs arayışına çıkan üniversite öğren- açık çağrıda bulundu. Grev kararı- Başkanı Özgür Karabulut ise müte- cileri... İşsizler, iş bulmaktan umudunu ke- ahhitlerin örgütlü duruşunu takdir na karşın çimentocular fiyatlara yö- senler... Kasiyerlik, garsonluk yapan öğret- nelik sessizliğini koruyor. ettiklerini belirtti. Grev süresince iş- menler, mühendisler.. çilerin mağdur edilmemesi için ça- Ne yapıyor siyaset halkın bu gerçekle- Rekabet Kurumu’na tepki ri karşısında? lışmalar yaptıklarını da aktaran Ka- Bugün değil, yıllardır devam eden bu ko- Grev duyurusunu yapmalarının rabulut, “Grev kararı alınırken her- İHRACAT KISITLAMASINA İSTİHDAM SOPASI pukluk neden sorgulanmıyor? ardından bile zamların devam et- hangi bir şekilde bize danışılmadı, Sorunun yanıtını kısmi olarak Metropoll tiğini belirten İMKON Başkanı Ta- görüşülmedi ama biz bu örgütlü du- revin başlamasına rağmen her- de sağlanıyor. İstihdamımızın deva- araştırma şirketinin anket sonuçları veriyor. hir Tellioğlu, 50 bin şantiyede 24 ruşu destekliyoruz. Çünkü inşaat Ghangi bir açıklamada bulunma- mı, bizler için en önemli öncelikle- Aylık geliri 3 bin liranın altında olan seçmen Eylül’e kadar iş durduracaklarını maliyetlerindeki artışa karşın bütçe yan çimentoculara TİM Başkanı İs- rimiz arasında yer almaktadır. Sek- grubu hem iktidar partisine hem de ana mail Gülle, iç piyasadaki talebi de törün hali hazırda 30-35 milyon ton söyledi. Son dakikaya kadar bir uz- kısmak isteyen müteahhit ilk etap- muhalefet partisine verilen desteğin düştü- göz önünde bulundurmaları gerek- kapasite fazlasının olduğu bir dö- ğünü gösteriyor. Bunun anlamı açık. İktida- laşma çağrısı beklediklerini akta- ta işçinin haklarından kesintiye gi- tiğini, aksi halde enflasyonist bas- nemde çimento ihracatına kısıt ge- ra “Benim sorunlarımı anlamak istemiyor- ran Tellioğlu, “Ama ne çimentocu- diyor ve dolayısıyla çimento fiyatla- kının devam edeceğini hatırlatmış- tirilmesini istemek, diğer bir ifadey- sun ve çözmekte başarısızsın”, muhalefe- lar ne de kamu tarafından herhan- rındaki artıştan da en başta inşaat te ise “Benim sorunlarımı çözeceğine ilişkin tı. Gülle İhracat kısıtlamasının ka- le ekonomimize sağlanacak katma gi bir şekilde bizimle iletişime geçil- işçisi etkileniyor. Bizim greve giden beklentim ve umudum fazla yok” mesajı. bul edilemez bir durum olduğunu da değerin gözetilmemesi, ülke kay- medi. Rekabet Kurumu’ndan ve Ti- müteahhitlere açık çağrımız grev Türkiye’de nüfusun yüzde 93’ü kentlerde vurguladı. Türkçimento Yönetim Ku- naklarının atıl bırakılması anlamına caret Bakanlığı’ndan müdahale bek- süresince işçilerin sigorta primlerin- ve ilçe merkezlerinde. Köyler boş. Büyük rulu Başkanı Fatih Yücelik ise ge- gelmektedir. Bu durum ayrıca ülke- liyorduk ama olmadı. Rekabet Ku- de veya ücretlerinde bir kesintiye kentlere tıkış tıkış doldurulan insan kitlele- nel kurul konuşmasında ihracat kı- mizde ihracat odaklı faaliyet göste- ri... Betona gömülen yaşamlar... Keşmekeş rumu görevini yerine getiremedi. gidilmemesidir. Şu ana kadar alan- sıtlamasına değinerek “Sektörde is- ren yabancı sermayeyi de olumsuz bir trafik... Herkese ev ve araba sloganının TOBB ve ticaret odalarını da krizi dan bize ulaşan bir mağduriyet yok tihdam sürekliliği, ihracat sayesin- etkileyecektir” diye konuştu. çöküş tablosu. Arpa boyu ilerlemeyen bir çözmek için göreve çağırıyoruz. Bir ama sürecin takipçisiyiz” dedi. trafikte ev ve iş arasında tüketilen ömürler.. Ne pahasına? İşte tam da bu “ne pahasına” sorusunu bile soramayacak durumda insanlar. Çün- kü kapitalist sistemin prangalı mahkûmları. Hükümetin açıkladığı hiçbir taban fiyat üreticiyi memnun etmedi Ödenecek taksitler, aybaşında yatması ge- reken kiralar, faturalar...Kaşıkla cebine koy- duğunu kepçeyle geri alan sistem. Tüketim toplumumun köleliğinden çık- mak kolay değildir. Orta ve üzeri gelir sa- hiplerinde bile.. Christine Lagarde Çiftçi üretimden kaçıyor Kent yaşamını terk etmek isteyip göre- celi olarak kırsala yerleşmeye çalışanlar bi- DELTA KORKUSU le tüketim alışkanlıklarını terk edemedikleri için gittikleri yerleri de geldikleri yerlere dö- ESRA ALUS Avrupa’da destek nüştürürler. Tıpkı çekirge sürüsü gibi... En somut örneklerini batı kıyılarında yaşıyoruz. ükümet sezonu gelen tarım devam edecek Bodrum ilçesi, bugün altyapısı çökmüş, su Hürünlerinde bir süredir taban ve elektrik kesintilerinden başını kaldırama- iyasaların merakla bekledi- fiyat açıklıyor. Ancak ne fındık ne yan, trafiğin kilitlendiği yeni “talan” merkezi Pği Avrupa Merkez Bankası’nın buğday ne çayda üretici bekledi- haline dönüşmüş durumda. (ECB) faiz kararı açıklandı. Faiz ği fiyatı bulabildi. Cumhurbaşkanı Ve şu soru sorulmuyor. Sorulamıyor, Bi- oranlarında bir değişikliğe gitme- zi nasıl bir gelecek bekliyor? Bizi çocukları- Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yen banka refinansman operas- mızı, onların çocuklarını? Bunların birçoğu son taban fiyatlardan biri de geçen yon faiz oranının yüzde sıfır olarak sadece bizim değil, bizim gibi birçok ülke- hafta çeltik oldu. Toprak Mahsulle- devam etmesine karar verdi. Fa- nin de sorunu. ri Ofisi’nin (TMO) vereceği fiyatı sa- iz kararının ardından açıklama ya- Gelecek araştırmaları ya da gelecek bi- pan ECB Başkanı Christine Lagar- bırsızlıkla bekleyen üretici yine bü- limi denen bilim dalı çerçevesinde gelecek de, Delta varyantının ekonomile- yük hayal kırıklığı yaşadı. ile ilgili modeller de sorgulanır. Eleştirel ge- rin tamamen açılmasını gecikti- lecek diye bir kavram duydunuz mu? İklim ve pandemi koşulları ne- rebileceğini belirtti. Lagarde, fa- Zor soruları sormakla işe başlar, statüko- deniyle iki yıldır maliyetleri artan TMO’NUN ALIM FİYATI (TON/TL) iz ve tahvil programının ölçeğine ya meydan okuyarak neden “mevcut alış- 2020 2021 çeltik üreticisinin beklentisi 2021 dokunmayan ECB’nin orta vadede kanlıkların” tek yöntem olamayacağı hak- Baldo 4.500 5.500 yılı için yüzde 30 artıştı. Ancak yüzde 2 enflasyon hedefine bağlı kında çözümlemeler yapar. Örneğin kalkın- Osmancık 3.600 4.500 üreticinin beklediği fiyat verilme- ma kavramını “sınırsız büyüme ve tüketim kaldığını yineledi. Lagarde şunla- Luna 3.200 4.000 di. En kaliteli ürünün fiyatı yüzde bağımlılığından” ayrıştırmak mümkün mü? rı vurguladı: 20 civarında arttı. Ne yapılmalı bunun için? Geleceği sömür- 4 Tedarik zincirindeki sıkışma- gecilikten kurtarmak mümkün mü? Peki, ya 600 dönüm arazide kuşaklardır lar 2022’nin ilk çeyreğine sarkacak. daha barışçıl bir gelecek? 4 Enflasyon baskıları geçici an- üretim yapan Hasan Geçit, zararı- KURU ÜZÜMDE DE HAYAL KIRIKLIĞI cak devam ediyor. na da olsa ürününü satmak zorun- Büyüme ve çöküş 4 Kısıtlamaların kaldırılmasıyla da olduğunu söyledi. Geçit, “Artışın İki sürekli çelişen olgu ile karşı karşıyayız: insanlar restoran ve mağazalara geçen yıla göre yüzde 30 olması ge- ilogram başına çekirdeksiz ku- Özel, TMO’nun açıkladığı fiyatın ye- Biri, hükümetlerin resmi görüşü olan ve dönüyor, turizm canlanıyor. Kru üzüm alım fiyatlarına kalitesi- terli olmadığını, üzüm satışını bel- rekiyordu. Fiyatın 6 TL’den az ol- tabii ekonomi dünyasının sınırsız desteğini 4 2 milyonu aşkın insan daha ne göre 12 ila 14 lira arasında fi- gelendiren üreticilere kilogram ba- maması gerekirdi. Ürünümüzün bir arkasına alan “sürekli büyüme”. hâlâ işsiz. Destekler devam etmeli. yat veren Toprak Mahsulle- şına en az 2 lira destekleme pri- kısmını hastalık bir kısmını da do- Diğeri “çöküş”. Günümüzde pek çok in- ri Ofisi (TMO) 10 Eylül’den mi ödenmesi gerektiğini söyle- sanın toplumsal ve çevresel çöküş yaşana- lu vurdu. Hasat iyi olmayacak. Kâr itibaren 8 noktada alımlara di. Türkiye Ziraat Odaları Birli- cağına ilişkin ortak ve giderek artan kaygısı. DÜŞÜK KUR FIRSATI etmeyi unuttuk. Zararına satıp bor- başlayacak. Üreticiler ve zi- ği (TZOB) Genel Başkanı Şem- Artık kaygının da ötesine geçerek “korku”ya cumuzu ödemek zorundayız” dedi. raat odaları en az 16 TL fi- si Bayraktar ise “Fiyatlar üreti- dönüşmesi... Döviz mevduat yat beklerken açıklanan fi- cilerimizin beklentilerini Büyük resim bunu söylüyor. Ve işte tam Çizmesini çıkardı rekora koşuyor yat yeterli bulunmamış- karşılamadı. Kuru üzüm da bu yüzden halkın gerçekleri ile siyasetin 1960 yılından bu yana üretim ya- tı. 14. Altın Üzüm ve fiyatının 16 lira 50 ku- gündemi aynı çatı altında birleşemiyor. Tam ürkiye Cumhuriyet Merkez Ban- pan İsmail Boz da ağustosta, “Çiz- bu bu yüzden sorunlar çözüleceğine daha Kültür Festivali’nde ruş olarak revize Tkası (TCMB) tarafından açıkla- da derinleşiyor. melerimi çıkarırsam bir daha da konuşan CHP Grup edilmesi gereki- nan 3 Eylül haftasına ait para ban- kimse bana giydiremez” demişti. Başkanvekili Özgür yor” dedi. Özgür Özel ka verilerine göre yurtiçi yerleşik- TMO’nun verdiği fiyatların ardın- lerin döviz mevduatı 1 milyar 922 dan da Boz çiftçiliği bırakma kara- TAVUKÇULUK DA ZORDA milyon dolar artış gösterdi. Böy- rı aldı. Boz, “Bu iş bana babamdan lece bir önceki hafta 236 milyar SÜT ÜRETİCİSİ ÇİFTLİĞİNİ SATIYOR kaldı. Üç yıldır sürekli zarar ediyo- 196 milyon dolar olan yurtiçi yer- Yumurta üretimi rum. Tarlalarımı kiraya vereceğim. leşiklerin döviz mevduatı 238 mil- nayicilerini teslim aldılar, fiyatla- MEHMET İNMEZ Ekipmanlarımı da satışa çıkaraca- yar 118 milyon dolara geldi. yüzde 1.7 azaldı rı belirleyenler onlar oldu. Hiçbir Bankacılık Düzenleme ve De- ğım” diye konuştu. ir litre sütün marketlerde 10 ürünü yüzde 25 kâr marjının al- netleme Kurumu (BDDK) tarafın- Gübre, mazot, toprağı iyileştir- ürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), BTL’ye satılmasına rağmen kü- tında satmıyorlar” diye konuştu. dan yayımlanan haftalık bülte- me ve işçi maliyetlerinin sürek- çük üretici sütü 3 liradan satıyor. Muğla Süt Üreticileri Birliği Yö- Ttemmuz ayı tavuk üretimi istatis- ne göre ise sektörün kredi hac- li arttığına dikkat çeken Sami Du- Aradaki büyük uçuruma de- netim Kurulu Başkanı Sezai Sel tiklerini açıkladı. Buna göre tavuk yu- mi 3 Eylül haftası itibarıyla 2 mil- ğinen Aydın Süt Üreticileri ise şöyle konuştu: “Maliyeti- bacı, “Trakya’nın en büyük üreti- murtası üretimi temmuzda aylık 1.2 yar 992 milyon lira azalarak 3 tril- Birliği Başkanı Servet Baş- miz artıyor ama süt alım fi- cilerinden biriyim. Ben bile bu fi- artsa da yıllık bazda yüzde 1.7 azala- yon 900 milyar 561 milyon liraya kaya, “Zarar eden besici, yatları artmıyor. Ben birlik yatlar karşısında yaptığım masra- rak 1 milyar 515 milyon 794 bin adet düştü. Bankacılık sektörünün top- inekleri kesime götürüyor. başkanı olarak dahi hayvan- fı karşılamakta zorlanacağım. Dev- oldu. Tavuk eti üretimi ise yüzde 7.1 lam mevduat bankalar arası dahil, Üreticisi ise girdi maliyet- larımı satmayı düşünü- letten arazi kiralayıp pirinç üretimi gerileyerek 161 bin 923 tona düştü. 3 Eylül haftası itibarıyla 14 mil- lerinin artması nede- yorum. Bu saatten yapanların durumu daha da vahim. Kesilen tavuk sayısı temmuz ayında yar 752 milyon lira azalış kaydet- niyle çiftlikleri sa- sonra kimse hay- Biz üreticiler soruyoruz ‘Hani bu- ti. Söz konusu haftada yüzde 0.4 bir önceki aya göre yüzde 15.8 azala- tışa çıkardı” dedi. vancılık için uğ- gerileyen bankacılık sektörü top- nun kırığı tanesi’? Verilen fiyatlar rak 90 milyon 779 bin adet oldu. Ke- Başkaya, “Süper- raşmaz.” lam mevduatı, 3 trilyon 923 mil- üreticiyi zora sokuyor. Tutarlı bir silen tavuk sayısı yıllık yüzde 8.4 aza- marketler gıda sa- l İZMİR yar 219 milyon lira oldu. tarım politikası olmadan bu sorun- Servet Başkaya lırken hindi eti üretimi ise yüzde 26.6 ları aşmamız imkânsız” dedi. azaldı. l Ekonomi Servisi