Katalog

6 AĞUSTOS 2021 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 BAL ÜRETICILERI DAHA ÖNCE IZIN VERILMEYEN ÖZEL ALANLARA GIRIŞ IZNI ISTIYOR ACIYI BAL EYLEDIK Hazır olmayınca... Yangında gördük... Dünya çam balı üretiminin önemli bir kısmını gerçekleşti- Çam balının yüzde 92’si Muğla ve Marmaris’te üretiliyor ren Marmaris ormanlarında 3 bine yakın arı öldü, ekosiste- Ya yanı başımızdaki Türkiye’deki min yok olmasıyla 15-20 yıl üretim yapılamaz hale gelindi. toplam kovan deprem? sayısı: 8.1 milyon ge ve Akdeniz Bölge- kanı Şamil Tuncay Beştoy ise ka- eyi anladık, bu orman yangınların- si’ndeki yangında en ka- yıpların yüzde 70’i bulduğunu da? Hazırlıklı olmadığımızı. Konu Toplam bal Nbu kadar net. Bu kadar basit. Anlı- Elıcı darbelerden birini dile getirerek yangın nedeniy- üretimi: yoruz ama anlamazlıktan gelmek en ko- Marmarisli arıcılar yedi. Yak- le bu yıl üretimin düşeceğini ve 109 bin ton layı. Suçu başkalarına yüklemek ya da laşık 3 bin arının öldüğünü bal fiyatlarının artacağını belirt- ALİ CAN “Elimizden geleni yapıyoruz” diyerek belirten üreticiler, ormanların ti, Beştoy, “Dünya çam balı üre- POLAT Marmaris çam sıyrılmak da öyle. yanması ile geçen yıl coğrafi timinin yüzde 92’si Anadolu’da balı üretimi: Orman yangınları çıkar, çıkacak; hat- işaret ile tescillenen Marmaris çam yapılıyor. Bunun yüzde 85’i Muğ- 20-25 bin ton ta daha da artacak sayı. Bunu iklim uz- balı üretiminin en az 15-20 yıl ya- la’daydı. Yüzde 35’i ise Marmaris’te manları, bilim insanları defalarca dillen- Marmaris’teki pılamayacağını belirtiyor. Kayıpla- tamamen bitti. Göçer arıcıların dö- dirdi. Bir ormandaki bitki örtüsü ne kadar tahmini kovan rın yüzde 70’e yakın olduğunu söy- necek evleri kalmadı. Yani getirip kuruysa, ne kadar uzun süredir aşırı sı- sayısı: 3 milyon leyen Çevre ve Arı Koruma Derneği kovanlarını koysalar bile o arıların caklara maruz kalıyorsa, yanma olasılığı o kadar artar. İklim kriziyle olan bağlantı Başkanı Şamil Tuncay Beştoy, “Bu bal yapacağı ormanlar yandı, o arı- işte tam buradan kuruluyor. Küresel ısın- demektir ki önümüzdeki sezon balı lar da ölecek” diye konuştu. manın, iklim değişikliğinin sonuçlarını ya- pahalıya yiyeceksiniz” dedi. ÖZEL ALANLARA IZIN TALEBI kından yaşıyoruz. Komşumuz Yunanistan Her yıl ortalama 20-25 bin Ağaçlandırma hata olur ve Bulgaristan’da da durum farklı değil. angında 80 arısını kaybeden arıcı ve askeri bölge olduğu için bal üreti- ton çam balı üretimi yapılan Göçer arıcılar için destek amacıy- Arnavutluk ve İtalya’da da... Aşırı sıcak YMustafa Bulucu, “En az 15-20 yıl mi yapılmasına izin verilmeyen böl- Marmaris’te verilen bilgilere gö- la kampanya başlattıklarını belirten dalgaları daha sık ve daha uzun yaşana- kimse buradan bal beklemesin. Artık gelere izin verilmesi gerektiğini sa- re her sonbahar yaklaşık 3 milyon Beştoy, şunları söyledi: cak. Öte yandan seller, fırtınalar... Ciddi Marmaris çam balı olmayacak. Sahte vunarak, “O bölgelerde bal çıkar ye- kovan konaklıyor. Yangın sırasın- “Toplum destekli tarım için çeşit- bir iklim krizi ile karşı karşıyayız. ballar piyasaya çıkacak ve bu balları re akardı ama bize izin verilmezdi. Ar- da arıcıların çoğu “göçer arıcı” oldu- li zamanlarda kampanya yapıyor- Dolayısıyla bunu bilerek önceden ön- da daha pahalıya alacaksınız, ateşler tık burası afet bölgesi olmalı, oralara ğu için arıların büyük bir kısmı il lem almak gerekli. Türkiye’nin orman ala- duk. Yaylada sağılan veya daha sağı- sadece bizi değil bütün Türkiye’yi ya- girmemize izin verilmeli. Bu bölgede nı 23 milyon hektar. Ülke yüzölçümü- dışındaydı. Arıcıların dönme zama- lacak olan balı arıcılardan ön ödeme kıyor” dedi. Bir diğer arıcı Hasan Hü- herkes arıcılıkla geçiniyor. Başka hiç- nün yaklaşık yüzde 30’u. Yani orman açı- nı yaklaşıyordu ancak şu anda artık ile almak için şimdi de bir kampan- seyin Aydın ise daha önce milli park bir iş yapamayız” diye konuştu. sından o kadar kötü durumda değiliz. O dönebilecekleri bir evleri ve orman- ya başlattık. Böylece göçer arıcıların zaman hazırlıklı olmalıydı devlet. Yan- ları yok. Muğla Arıcılar Birliği Arıcı- eline nakit para geçmiş olacak ve gın söndürme uçağımız var mı, yok mu, lık Teknikeri Erdem Serdar, hasarın dönecekleri yerleri onarabilecekler. cılığa dönemeyeceklerini söyleyen tehlikesiyle karşı karşıyayız. He- iki yıldır bunu tartışıyoruz. Diyelim ki yok önümüzdeki günlerde ortaya çıkaca- Bir de arıcıların can havliyle elinde- Beştoy, “Arıcılık sadece kovanı ko- le ki o bölgeleri yeniden ağaçlandır- ya da var, olanlar kullanılamaz durumda. ğını belirterek, “Kovan kurtulsa bile ki balı ölü fiyata satmamasını ve arı- yacak yer bulmakla olmuyor. Arıla- maya giderlerse mahvoluruz. Ora- Geçen yıl da az yangın çıkmadı. Peki, ne- arılar kaçmış oluyor. Allahtan göçer cılık maddi ekosisteminin bozulma- rın bal yapacak bir habitus bulması da doğanın kendi kendisini yenile- den yeterince uçak alınmadı ya da mev- arıcılar dışarıdaydı da onların arıla- masını sağlamaya çalışıyoruz.” gerek ama maalesef bütün orman- mesi gerekiyor. Sıfırdan ağaçlan- cutlar niçin onarılmadı? Bu, masaya yatı- rılmadan, hesabı verilmeden inanın bir yıl rına zarar gelmedi” dedi. Göçer arıcıların bu kampanya ile lar yandı. Yani arıcı sigortadan pa- dırmak yerine ormanın gençleştiril- sonra yine aynı acıları yaşarız. Çevre ve Arı Koruma Derneği Baş- köylerine dönebileceğini ancak arı- rasını alsa bile arıcılığın yok olma mesi için çaba verilmeli.” Orman yönetimi diye bir bilim dalı var: Amenajman. Ormanların nasıl, ne zaman ve ne ölçüde kullanılacağını, ormanla- TURIZM BÖLGELERINDE AY SONUNDAN ITIBAREN REZERVASYON IPTALLERI BEKLENIYOR rın sürekliliğinin sağlanması için ormancı- lık faaliyetlerinin tümüne ve ormanlardan daha fazla nasıl verim alırız sorusuna ya- nıt arayan bilim dalı. Türkiye’de ilk amenajman planı, 1917 TÜRKIYE KIRMIZI yılında 5 Türk, 5 Avusturyalı, 10 uzman ta- rafından Adapazarı-Hendek civarındaki Turizme ateş düştü LISTEDE KALDI Çam Dağı Ormanları (Mustafa Şeref Bey Ormanı) için hazırlanmıştı. Sonra da bir şekilde sürdürüldü. Ya da kâğıt üzerinde ngiltere, trafik ışığı siste- ALİCAN POLAT kaldı. Ama şurası bir gerçek ki günümüze İmi uyguladığı seyahat ku- kadar yapılmış ve yapılmakta olan ame- MEHMET İNMEZ rallarını güncelledi. Türkiye, najman planlarında orman yangınları ve İngiltere’nin 10 gün otel karan- diğer risk ve belirsizlik unsuru olaylar ope- ge ve Akdeniz Bölgesi’nde on gün- tinası uygulanan “kırmızı lis- rasyonel, taktiksel ve stratejik ölçekler- Edür devam eden orman yangınları- te ülkeleri” arasından çıkama- de dikkate alınmadı. Ve hâlâ da alınmıyor. nın turizme olumsuz yansımaları baş- dı. Kırmızı listede yer alan Hin- Bunu ben değil, bilim insanları söylüyor. * ladı. Özellikle yerli turistin rezervas- distan, Bahreyn, Katar ve Birle- Bunun yanı sıra Türkiye’nin kendi ha- yon iptalleri artarken Covid-19 salgı- şik Arap Emirlikleri ise sarı lis- vadan söndürme filosuna, kendi ayakla- nının zararını kapatmaya çalışan tu- teye alındı. Kırmızı listedeki ül- rı üzerinde durabilen bir yapıya ihtiyacı rizmcinin umutları azalıyor. kelerden gelenlerin 10 gün bo- var. Özellikle yangının büyümeden kont- Güney Ege Turistik Otelciler ve İş- rol edilmesi için erken müdahalede ha- yunca masraflarını karşılayarak letmeciler Birliği (GETOB) Başka- va araçları son derece etkili... Aksi halde ev yerine otel karantinasında nı Bülent Bülbüloğlu, “Hepimizin yalnız insan eliyle büyük yangınların önü- kalması gerekiyor. Yapılan son ne geçmek çok zor. Uçak ve helikopter içi yandı, turizm bölgelerinde ateş güncellemede otel masrafları- gibi havadan müdahale araçlarının yanı var” dedi. Marmaris’te İngiltere’nin na da zam geldi. Otel için öde- sıra yer ekipmanları, arazöz ve personel Türkiye’yi kırmızı listeye almasıyla nen ücret bin 750 sterlinden 2 sayısı artırılmalı, güçlendirilmeli... Erken eylüle kadar zor bir sezon yaşanırken bin 285 sterline çıkarıldı. haber alma sistemlerine ve teknolojilerine bir de bu durumun yaşandığını anla- daha fazla yatırım yapılmalı. tan Bülbüloğlu, şunları söyledi: Ama bunlardan da önemlisi de iklim Bodrum Otelciler Derneği (BO- te öne çekildiğini de belirten Karcılı- ların iptal olması, özellikle bölgede- “Yangınların ardından maalesef iç değişikliğine yok açan etmenleri azalt- DER) Genel Sekreteri Yiğit Girgin, oğlu şöyle konuştu: “İnsanlar bavul- ki küçük ve butik otelleri maddi ve pazardaki potansiyeli yani yerli turist- mak: Fosil yakıtlar, sera gazı etkisi- “Bodrum’da hayatı etkileyen bir süreç lar ile çoluk çocuk sokaklara döküldü- manevi olarak çok önemli ölçüde et- leri de kaybetmiş durumdayız. Rezer- ni artıran gazlar, betonlaştırma; plansız söz konusu değil. Her şey normal şe- ler, denizden botlarla tahliye edildiler. kilemiş durumda. Artık sezonu dü- kentleşme... vasyonlar durdu, önümüzdeki süreç- kilde devam ediyor. Bodrum için yer Bu görüntüler, hem halen tatil yapan şünmeyi bıraktık” dedi. Küresel sıcaklık artışını azaltmak için teki rezervasyonların da hepsi iptal her ülkenin taahhütlerini içeren Paris hem de planlayan insanlarımızı çok yer iptaller gelse de turizmin toplana- oldu. Yangınlarla birlikte turizmcile- Anlaşması’nı hâlâ imzalamayan bir ülke- Bodrum çok etkilenmedi cağını düşünüyoruz. Bodrum otelle- ciddi bir korku ve travmaya itti. Se- rin üzerine kara bir bulut çöktü” dedi. yiz. Bu ülkeyi yönetenler yangınla dal- rinde herhangi bir olumsuz durum ke- zon zaten yüzde 80’lik bir daralmayla TÜRSAB Marmaris Bölge Temsil ga geçebiliyorlar: “Evleri kullanılamaz ha- sinlikle söz konusu değil. Moralleri- Görüntüler travma yarattı gidiyordu, turizmimiz artık yoğun ba- Kurulu Başkanı Suat Esin ise şunları le gelen vatandaşlarımız için TOKİ tara- kımdan çıkıp ölüme terk etti.” kaydetti: “Sezon zaten kötü geçiyor- miz iyi olmasa da hizmet vermeye de- Yangınlara müdahalede geç kalın- fından 20 yıl ödemeli, istedikleri şekil- du. Nisan ve mayıs ayından bu yana vam ediyoruz” diye konuştu. masının, turizme pandemiden sonra- de evler yapılacak. Çok eski evi olan va- Oteller boşaldı Ukraynalı ve Rus turistlerden baş- Datça Belediyesi de otellerdeki yo- ki en büyük darbeyi vurduğunu söy- tandaşlar keşke bizim de evimiz yansay- Türkiye Küçük Oteller Derneği Baş- ka gelen yoktu. Artık turizm diye bir ğun rezervasyon iptallerinin ardından dı diyecekler” diyerek. Bu ülkenin vatan- leyen Bodrum Profesyonel Otel Yöne- daşı yangında ölen hayvanları için “onlar kanı (TÜRKODER) Ertan Ustaoğlu ise şey kalmadı. Bu saatten sonra turizm Twitter’dan “rezervasyonlarınızı iptal ticileri Derneği (BOYD) Başkanı Ser- benim çocuklarımdı” diye hüngür hüngür “Özellikle Marmaris ve Bodrum yan- hareketliliği de olmaz. Aldığımız son etmeyin” çağrısı yaptı. Çağrıda, “Baş- dar Karcılıoğlu ise “Yerli turistin ken- ağlarken bu ülkenin başındaki tek adam gınların en etkili olduğu yerler. Çok bilgilere göre, Ukrayna ve Rus tu- ta Marmaris ve Bodrum olmak üzere di evleri ve ailesi de tehlikede oldu- yangında telef olan tavuklar için “beyaz güzel giden sezonun ortasında bu fe- rizm acentelerinin yüzde 80’e yakı- ğu için mallarını, canlarını kurtarmak ekonomisi turizme dayalı ilçelerimiz et” tanımlaması yapabiliyor. için tatil planlarından vazgeçtiklerini laketlerin olması son derece moral bo- nı önümüzdeki dönemi kapsayan re- çok büyük yara aldı... Pandemiden Devlet şirket mantığı ile yönetile- görüyor ve izliyoruz” dedi. zucu oldu. Bu bölgelerde turist sayı- zervasyonları iptal etmeye başladı. sonra bir de yangının vurduğu bu coğ- mez. Yönetilemiyor da zaten. Devlet tek Ağustos sonuna doğru beklenen tu- sında 15-20 günlük bir süreçte çok Şu anda Marmaris’teki otellerin ne- rafyayla böyle de dayanışabilirsiniz” adam iktidarı ile yönetilemez. Yönetile- rist düşüşünün yangınlar ile birlik- ciddi düşüşler olacaktır. Rezervasyon- redeyse tamamı boşaldı.” ifadelerine yer verildi. l İZMİR mediğini hepimiz görüyor ve acı sonuç- larını hepimiz yaşıyoruz. Bakıyoruz daha yangın sönmeden ye- ni fide bağışları en çok kimlerden ge- liyor? İnşaat şirketlerinden.. Milletin Steven Young Perakende güveni azaldı a..koyacağız diyen Cengiz Holding, 50 bin fide bağışı yapmış. Kuzu İnşaat bin fi- Dalgakıran’da de... Devamı da gelir. Bunlara iyilik değil, ürkiye Ekonomi Politikaları na yönelik değerlendirmelerin artma- göz boyama denir. TAraştırma Vakfı (TEPAV) Pera- sı etkili oldu. osch Grubu bünyesinde 25 yıl- kende Güven Endeksi temmuz ayın- Temmuz ayındaki artışta ise “yiye- Blık kariyerinin ardından, çalış- Ya deprem? ma hayatına farklı açılımlarla de- da bir önceki aya göre 2 puan artar- cek, içecek ve tütün ürünleri” sektörü Türkiye deprem bölgesi. 17 Ağustos 6 AYDA 33 MILYAR TL vam etme kararı alan, iş dünyası- ken bir önceki yılın aynı dönemine etkili oldu. Bölgeler bazında incelendi- Gölcük depreminin üzerinden 22 yıl geç- nın öncü isimlerinden Steven Yo- ti. Bu arada yine büyük ve ölümlü dep- göre ise 0.5 puan azalarak 16.5 pu- ğinde ise temmuz ayı perakende güve- ung, Dalgakıran Grubu’nun İcra remler yaşadık. 2003 yılında 176 kişinin Bankaların kârı an olarak gerçekleşti. ninde en fazla artış Orta Anado- Kurulu Başkanı ve Yönetim Kuru- öldüğü Bingöl depremi, 601 kişinin öldü- Perakende güvenindeki lu Bölgesi’nde görüldü. Pe- ğü 2011 Van depremi; 41 kişinin öldüğü lu Üyesi oldu. geçen yıla göre azalma- rakende güveninde Türki- yüzde 10 arttı 2020 Elazığ depremi; 116 kişinin öldüğü Konuyla ilgili açıklamalar ya- da geçen 3 ayda işlerin ye, Avrupa Birliği ve Eu- İzmir depremi. Hepsine de hazırlıksız ya- pan Steven Young, “Dalgakı- ankacılık Düzenleme ve Denetle- durumu göstergesinde- ro Bölgesi ile kıyaslan- kalandı Türkiye. Çürük binalarda onlar- ran ülkemizin alanında en önem- Bme Kurumu’nın haziran dönemi ki kötüleşme ile mev- dığında azalış görülen ca can yitti. li şirketi. Bu büyük de- verilerine göre; sektörün ocak-hazi- cut stok düzeyinin nor- iki ülkeden biri oldu. En kalabalık kent İstanbul için alarm ğeri global bir marka- ran dönemi net kârı geçen yılın ay- malin üzerinde olduğu- l Ekonomi Servisi zilleri sürekli çalıyor. Bugün yaşansa ne ya dönüştürme, önü- nı dönemine göre yüzde 10 artışla olur biliyor musunuz? Yine büyük can müzdeki 10 yılda en- 33.8 milyar lira oldu. Sektörün aktif kaybı, yine büyük kaos. Çünkü 22 yılda düstriyel bir tekno- büyüklüğü 6.7 trilyon lira olurken, ETT Genel Müdürlüğü’nün açmış oldu- arpa boyu yol alınmadı. Deprem toplan- loji şirketi olarak ko- en büyük aktif kalemi krediler ise IETT İğu, 100 adet dizel körüklü tip otobüs ve ma alanlarından, deprem eğitimine ko- numlanması vizyo- 3.9 trilyon TL olarak gerçekleşti. araçların 3 yıllık bakımını da içeren ihale- ordinasyondan, iletişime... Ne biliyoruz? IHALESINDE nuyla, küresel bir iz Mevduatlar ise haziran sonunda de en iyi teklifi Otokar verdi. Şirketten Ne kadar hazırız? bırakmak hede- 3.87 trilyon TL oldu. Bankacılık sek- yapılan açıklamada, ihale bedelinin yakla- EN IYI TEKLIFI fiyle yeni bir törünün aktif toplamı 2020 sonuna * Orman Yangınları ve Orman Amenajman şık 606 milyon Türk Lirası olduğu bildiri- yola çıkıyo- göre yüzde 10.2, krediler toplamı OTOKAR Planları * İsmail BAYSAL1 , Ertuğrul BİL- lirken bunun şirketin 2020 yılı hasılatının rum” diye GİLİ2, Emin Zeki Düzce Üniversitesi, Ka- yüzde 9.5 arttı, kredilerin takibe dö- yüzde 21’ine tekabül ettiği ifade edildi. VERDI radeniz Teknik Üniversitesi. konuştu. nüşüm oranı ise yüzde 3.66 oldu. l Ekonomi Servisi Steven Young