Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 15 AĞUSTOS 2021 PAZAR 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER harekete geçti ve AİHM kararlarını uygulamamasına karşı Felaketlerde insan etkisi “ihlal prosedürünü” başlattı. PROF. DR. İBRAHİM ORTAŞ Çevre ve iklim değişikliği konusunda doğa felsefesinin Fakat hâlâ gerek Kavala’nın ÇUKUROVA ÜNIVERSITESI söyleyeceği çok şey bulunmaktadır. İnsanın doğa gerekse Demirtaş’ın ile olan ilişkisi bugün hâlâ tartışmaya açık olmakla durumlarında bir değişiklik yok. on 20 günde Karadeniz’de Müzminleşen birlikte, insanın geçmişte yarattıklarının ciddi HHH sel felaketleri, Akdeniz ve Bu arada Yargıtay, olmayan 28 SEge’de orman yangınları çok anlamda sorgulanması gerekmektedir. Şubat Darbesi iddialarıyla pek ciddi can ve mal kayıplarına ne- yargı sorunları çok emekli generali mahkûm den oldu. Diğer taraftan doğanın ğu havayı daha iyi anlaması ge- Yaşananlar sorgulanmalı etti. tahrip edilmesine bağlı ortaya rekmektedir. Dünyamız dün oldu- Yeryüzünü korumak ve kolla- Kadın cinayetleri, çocuklara ve edyaya her gün yargıçlar ve çıktığı belirtilen koronavirüs sal- ğu gibi bugün de sürekli değişim mak için herkesin bir bekçi, bir kadınlara tecavüzler bütün hızıyla savcılar aleyhine, yargının gını yaşamı felç etti. Bütün fela- içinde, bir tarafta ısınıyor, bir ta- komiser, bir müfettiş gibi davran- devam ediyor ve kamuoyu bu Mbağımsızlığını zedeleyen ketler birer sonuç ve tabii neden- rafta soğuyor ve iklim değişikli- ması gereklidir. Bir bekçi gibi et- olaylar konusunda gerekli önlemlerin haberler düşüyor: leri var. Doğanın kendi işleyişi ği sürekli yaşanıyor. Yarın daha rafındaki çevresel sorunları tespit alınmadığını, sanıklar hakkında Kendisi sanık olan savcının dün de vardı bugün de var. Ancak çok iklim değişikliği ve olumsuz edecek şekilde dikkatli olması; ko- da yeterli cezaların verilmediğini hazırladığı iddianameye göre karar başta Karadeniz’deki yağış son- etkileri görülecek. Sorun bugün- düşünüyor. runup korunmadığını izlemek için oluşturan yargıçlar... rası oluşan sellerin çevre ve ya- KHK’lilerle ilgili haksızlık ve den öngörüde bulunmak ve yarını bir komiser gibi davranması; ya- Sanıklarla yedikleri yemeğin şam üzerine bıraktığı sonuca ta- hukuksuzluk iddialarının gerekli fotoğrafları medyaya düşen planlamaktır. pılan yanlışları ve aksaklıkları be- özenle incelendiğine ve karara mamen insanın yerleşim yeri se- görevliler... Haberlere bakıldığında her fe- lirleyip enine boyuna inceleme- bağlandığına ilişkin hiçbir belirti yok. Yargıçlara, savcılara, uyuşturucu çimi ve doğanın 100, 200 yılık iş- laket bölgesinde binlerce insan si ve varsa sorunları ilgili yerlere Cezaevlerinde hamile kadınların ve kaçakçıları için aracılık eden leyişi dikkate alınmadan yapılaş- mağdur, onlarca hava aracı, kara iletmesi yönünden bir müfettiş gi- çocukların durumuyla ilgili şikâyetler milletvekilleri hakkında seks kasetleri maların neden olduğu görülmek- aracı, personel gece gündüz yar- bi davranması gerekmektedir. Bu kamuoyunun vicdanını rahatsız iddiaları... tedir. Ancak hepsinden çok sel- dünyada, bu doğada yaşıyorsak dım etmek için seferber oluyor. ediyor. AYM’nin ve AİHM’nin kararları ve ler, yangın ve koronavirüs olgula- doğanın korunmasından ve sürdü- Bu kadar uğraş ve çaba doğanın Cumhuriyet gazetesi mensuplarının bu kararları tanımayan mahkemelerin rı ekosistemin anlaşılmadığını ve rülebilirliğinden hepimiz sorumlu- işleyişine uygun olmayan yapı so- bütün terör örgütlerinin hepsiyle direnişleri... ona göre de önlem alınmadığını yuz demektir. rununu çözeceğe benzemiyor. Bü- ilişkileri olduğuna ilişkin garip Olmayan bir darbe için verilen gösteriyor. Çevre ve iklim değişikliği konu- yük ekosistem ve işleyiş felsefe- iddialarla dolu dava hâlâ sürüyor. mahkûmiyet kararları... sunda doğa felsefesinin söyleye- Üstelik kamuoyunda, yeni gazete Birbiriyle ilişkisi olmayan terör si anlaşılmadan insanlığa rahat ol- Doğru yere aktarılsaydı... ceği çok şey bulunmaktadır. İn- yönetiminin bu eski yöneticiler ve örgütlerinin hepsine birden üyelikle mayacak gibi görünüyor. Bu ka- Ekoloji gözü ile gelişmeleri ana- mensuplar hakkındaki iddiaları sanın doğa ile olan ilişkisi bugün suçlanan gazetecilere yönelik dar bedel ve masraf bilimsel anla- liz eden herkes bu gerçeği bütün destekledikleri gibi, yargılanan hâlâ tartışmaya açık olmakla bir- garip iddialar içeren Cumhuriyet yışa uygun bir şekilde önceden işi çıplaklığıyla görür. Birçok ülke- arkadaşları daha da suçlu gösterecek mensupları davasının hâlâ Yargıtay’da likte, insanın geçmişte yarattıkla- bilen bilim kuruluşlarına harcan- biçimde, farklı çevrelerden gelen, beklemesi... de seller oluşuyor, daha büyük or- rının ciddi anlamda sorgulanması saydı, işi bilen nitelikli liyakat- yalan ve iftiralar cirit atıyor. Kadın katillerinin ve man yangınları da oluyor. Ancak gerekmektedir. li insan yetiştirilseydi daha az so- tecavüzcülerinin yeterli düzeyde Oysa yeni yöneticiler, görülen bizdeki gibi kimse derelerin içine Bu duruma yönelik olarak 1854 run yaşayacağımız muhakkaktı. ceza davasındaki tanıklıklarıyla cezalandırılmamaları ve kısa bir süre 10 katlı bina yerleştirmiyor. Bizde yılında ABD başkanı Franklin sonra serbest bırakılmaları… bu arkadaşların hiçbirinin hiçbir ise dere yatağına sıfır giriş katları Pierce’a mektup yazan Kızılderili Ekosistem yaşanmaz FETÖ ile mücadelede, rüşvetle terör örgütü ile ilişkileri olmadığını, olan bina yapılıyor. Sellerin akış kabilesinin reisi Seattle sorunu ve yakayı sıyırma borsası kurulmuş olamayacağını açıkça belirtmişler ve hale geliyor yolu üzerindeki küçücük, menfez, çözümü olan doğru yaklaşımı tek olduğu hakkındaki iddialar... onlar lehine tanıklık yapmışlardı. Ekosistemi olumsuz anlamda et- köprü, suyun akacağı mazgallar cümlede özetlemiştir: “Doğa insa- AKP örgütünden doğrudan savcı İftiraların kaynağı, bu ceza davasıyla kileyen her türlü atık, benzer şe- selin büyüklüğüne göre planlan- na ait değil, insan doğaya aittir”. ve yargıçlığa geçenlerin bilgileri ilgisi olmayan bir Vakıf Yönetim kilde orman varlığımızı da tehli- madığı halde “günah keçisi” iklim İnsan doğaya hâkim olduğu algı- ve tarafsızlıkları konusundaki Kurulu oylamasına ilişkin açılmış keye atmaktadır. Kentlerden top- değişikliği. Ya insanın doğanın sıyla doğanın yapısını bozmuş ve dedikodular... olan başka bir hukuk davasından lanan çöplerin yakın geçmişe ka- yasalarını bilmeden yaptığı birçok bozmaya devam etmektedir. Bu- Saray’a yakın yüksek yargı kaynaklanıyor: dar ormanlık alanlara rasgele bı- plansız, programsız, çarpık işler? nun sonucunda, bugün çok daha mensuplarının aile üyelerinin tayin ve Cumhuriyet gazetesini ve hem rakılması, ormanların yakılması Evrenin ve doğanın işleyişini şiddetli çevresel sorunlar ile karşı terfilerde olağanüstü kayırıldıklarına eski hem de yeni yönetimi suçlamak sonucu birçok canlının yaşam ala- ilişkin haberler... anlamazsak doğru planlama ve karşıya gelinmektedir. isteyen farklı çevreler, kasten, hukuk nının kaybolması, ormanların ve Benim gibi bütün ömrünü yargı strateji geliştiremeyiz. Sanırım ül- Özet olarak teşhis edilmeyen, davasındaki ilgisiz iddiaları, sanki bağımsızlığına adamış olan ve anızların yakılması hem toprağın kemizin sorunu bu bağlamda çok anlaşılamayan hiçbir soruna çö- ceza davasındaki suçlamalar gibi bütün saldırılara karşın hâlâ büyük. hem de üstündeki canlıların ya- züm üretilemez. Her olaydan ders yansıtıyorlar. adalet mekanizmasına, yargıçların İnsanoğlunun içinde yaşadığı şama haklarının ihlal edilmesi ile alıp bir daha böyle acıları yaşama- Yargılanan arkadaşlar tamamen ve savcıların vicdanlarına doğayı, toprağı, suyu ve soludu- sonuçlanmaktadır. mak gerekir. suçsuzdurlar. güvenenlerin bile inançlarını Bir an önce bu suçsuzlukları sarsıyor! Yüksek Yargı tarafından da HHH onaylanmalı ve bu arkadaşların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi hepsi beraat etmelidirler. kararlarına karşın, Selahattin HHH Hayatın anlamı Demirtaş ve Osman Kavala hâlâ Yargı mekanizmasında bütün hapiste. yukarıda belirttiğim ve yer darlığından İnsan Hakları İzleme Örgütü, olmuştur. sak biz oyuzdur. Sevginin insan- PROF. DR. COŞKUN TECİMER dolayı değinemediğim sıkıntılar Uluslararası Hukukçular Komisyonu Toplu halde yaşamaya mahkûm sürerken, RTÜK gibi Basın İlan lık tarihi boyunca bu kadar öne çı- ve Türkiye İnsan Hakları Dava Destek lkçağ filozoflarından Sokrates, olan insan başka arayışlar içine Kurumu, BİK gibi, idari kurullar da son karılmasının nedeni insana güzel Projesi, yaptıkları açıklamalarda İ“Mutlu bir ömür sürmenin yo- de girer. Sanat insan için kurtarıcı derece haksız, hukuksuz ve adaletsiz duygular yaşatmasından olsa ge- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ni lu erdemli olmaktan geçer” demiş. bir hareket alanıdır. Onunla ken- cezalar veriyorlar. rek. Aile sevgisi, dostluklar, sevgi- Türkiye’nin yükümlülüklerine ve Hazzı gelip geçici hevesler olarak Artık ilk seçimde gideceği belli dini ifade eder, acılarını unutur, nin yaşattığı duygulanımlar aracı- mahkeme kararlarına uymasını tanımlamış ve insanı mutlu ede- olan bir iktidarın zulmü bu kadar mutlu olur, ürettiklerini paylaşa- sağlamak için mevcut tüm önlemleri lığıyla yalnızlığımızı yenmede bi- meyeceğini söylemiş. İnsan mut- şiddetlendirmesi ve yargıdaki bazı rak insan kardeşleriyle bağ kurar, kullanmaya çağırdı. ze yardımcı olur. unsurların da bu zulme bu derece luluğunu sağlayan en önemli et- Sonunda, Türkiye’deki iktidarın yalnızlığını öteler. Hayatın anlamıyla meşgul olan alet olması insanı çok üzüyor ve men neden erdem olsun? Haz gibi, AİHM kararlarına uymayı reddetmesi Din, insanın ölümlülüğünü yen- faaliyet alanlarının en öne çıkan- korkutuyor! karşısında Avrupa Konseyi insan dahil gelişmiş tüm canlıla- mesi için geliştirdiği müthiş bir larından biri felsefedir. Filozofla- ra keyif ve zevk veren ve yaşama- sistem, belki de en güçlüsüdür. İs- rın farklı düşüncelerde görünseler mızı sağlayan biyolojik bir saikin ter tektanrılı, isterse Budizm, Hin- bile ortak amaçlarının hayatı anla- bu şekilde aşağılanmasının nedeni duizm gibi arkaik dinler olsun, te- mak, hayatlarımıza yön vermek ol- ne olabilir? Bence bunun en önem- mel vurgu insanın ölümsüzlüğü- duğunu söyleyebiliriz. li nedeni başkalarıyla yaşamak zo- nedir. Tektanrılı dinlerde cennet, Hayatın anlamı konusunda filo- runda olan insanın kişisel haz ara- cehennem, diğerlerinde karma an- zof olsun olmasın herkesin az çok yışlarının zaman zaman diğer in- layışı ile insanın sonsuzluğu öne bir fikri vardır. Bana sorarsanız sanların aleyhine işleyebilmesi, çıkarılır. İnsan öyle bir yaratıktır hayatın tek başına bir anlamı yok- toplumun tepkisini çekebilmesi- ki inanç denen psikolojik özelliği tur. Hayatın anlamı sizin ona ver- dir. Oysa başkalarına muhtaç olan ile bunları kabul eder ve kendisini diğiniz anlamdır. Hayatın anlamı $3 òò.ò.ò7 . ò . 7 $ 3 insan ancak diğer kişileri dikkate rahatlatır. Bazı insanlarda bu özel- konusunda fikir yürütenler, ken- alarak hayatına anlam katabilir. lik çok güçlüdür. İnancın her za- %ò%ò70(<(16?0ž5ž 7 0 ( <(16?0 ž 5 ž dilerince ona yükledikleri anlamı man dinsel olması gerekmez. Ha- dillendirmektedirler. Hayata anlam vermek 7 $.$ 6$'6 $' $ . yatı anlamak ve yorumlamak için İnsan bu dünyaya fırlatılmış, devamlı olarak analitik ve bilim- Erdem ve hazzın öleceğini bilerek yaşayan belki de sel düşünemeyiz. Çünkü bu pra- birlikteliği tek canlıdır. Yalnızdır. Yalnızlığı tik değildir ve hayatın akışıyla da İnsanın başka birçok canlıda onun varoluşsal kaderidir ve insa- bağdaşmayabilir. Bazen de anali- gördüğümüzün tersine tek başı- na acı verir. Bu nedenle bir an ön- zin kendisi mutsuzluk verir. İşte na yaşayamaması, diğer insanlar- ce yalnızlığından kurtulması gere- bu nedenlerle inançlar, basit dü- la birlikte yaşamak zorunda ol- kir. Hayata anlam vermeye çalışır. şünce şemaları ve kalıp yargılar ması ona birçok kazanım sağlar- Bunun için gözlem yapar, düşü- devreye girer, hayatı o kişi için an- ken bazı sorumluluklar da yük- nür. Bilim bundan doğmuştur. Ha- lamlı kılar. yatın nedenini bulamasa da onu Dinsel yönelmeyi tatmin edici lemiştir. Bu da özgeciliği yani di- anlamada bazı ipuçları elde eder. bulmayan birçok insan başka yol- ğer insanları düşünmeyi ve dik- Gelecekte bilim nereye evrilir, ha- larla yalnızlığını yenmeye çalışır. kate almayı gerektirmiştir. Çünkü yatın orijinini bulur mu şimdiden Yaşamımızın niteliğini belirleyen, bu olmazsa toplum dağılır ve ya- bilemeyiz ama bu uğraş bizatihi yaptığımız işlerden çok hissettik- şam mümkün olmaz. Kanımca bu birçok insan için hayatın anlamı lerimizdir. Aslında ne hissediyor- özellik de nesilden nesile aktarıla- rak gönüllülüğe ve alışkanlığa da- yanan düşünce ve davranış kalıp- larının oluşmasına neden olmuş- tur. O yüzden başkasına yardım à $ $G$5$/$' < &ò+$1'85$ etmekten haz duyuyor, güzellikle- 6(7ò 37 6(7ò 37 ri diğer insanlarla paylaşmaktan mutlu oluyoruz. Erdemli bir ha- 4 K$3 ò7 yatın temeli de budur. Bu neden- le Sokrates’in iyi bir ömür için er- demi öne çıkarması ne kadar doğ- ruysa hazzı aşağılaması da o ka- dar yanlıştır. Erdem de kişiye haz vermektedir ve böyle olduğu süre- ce devam ettirilebilir. İnsan haya- tında başarı ve mutluluk, özgeci- lik ile biyolojik saiklerin sağladı- ğı hazzı dengeli bir şekilde devam ettirebilmekle elde edilir. Erdemin olmadığı yerde toplumsal devam- lılık, hazzın yadsındığı yerde biyo- lojik hayat olmaz. Bu birlikteliği yadsıyan toplumlar gizli ve sahte hayatlara mahkûm olurlar. Hayata anlam arayışında olan tüm felsefi düşünce ve ideolojilerin bu birlik- RP Y?F \?QH D JDOHDW?\ ZZZ \?QF?O?N D JDOHDW?\ \?QF?O?N D JOHW?\ JDOHDW? teliği dikkate alması gerekir. $7