Katalog

Sağnak 10 AĞUSTOS 2021 SALI 8 SAĞLIK [email protected] PAnkre As hAsTAlIklArInDA Beslenme FAkTörÜnÜn eTkili OlDUĞU BelirTilDi Gerici Diyanet Egzersiz riski azaltır kapatılsın PrOF. Dr. hAkAn Şen TÜrk: iyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, Doymuş yağ asitleri, şeker ve Aile hikÂyesi bir süre önce, gençlerin, hayvansal protein fazla olanlarda Donları anlamada yetersiz önemli pankreas hastalıklarına daha fazla kaldıklarını düşündüğünü söylemiş, Diyanet Genç Çalıştayı’nda şu ifadeleri rastlanılmaktadır. Şişman ve/ rof. Şentürk, birinci derece ak- kullanmıştı: Prabalarında iki veya daha fazla veya şeker hastalığı olanlarda da “Günümüz gençliği, bizlerin pankreas kanseri olanların, bu has- pankreas hastalıkları daha sıktır. onları anlamada yetersiz kaldığımızı talık açısından taranması gerekti- düşünüyor. Bizlerden, daha ğini belirterek “İlk akut pankrea- ankreas, göbek çukuru ile gö- müsamahakâr olmamızı ve kendilerini tit atağını 50 yaş veya daha son- ğüs kafesi arasında, midenin ar- rasında geçirenlerin ve pankreatit anlayışla karşılamamızı bekliyorlar. Pkasında yer alan bir organ. Vü- nedeni belli olmayanların, 50 ya- Özgürlüğüne düşkün, hayatına cudumuz için hayati fonksiyonları şından sonra şeker hastası olan ve müdahaleden hoşlanmayan bu olan pankreastaki bir sıkıntı birtakım bu esnada kilo kaybı olanların da kuşak, şeffaflık ve bugün burada pankreas hastalıklarına yol açıyor. endosonografi ile değerlendiril- gerçekleştirdiğimiz çalıştaylar gibi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ha- mesi gerekir” uyarısında bulundu. kendilerinin de iştirak edebileceği kan Şentürk, pankre- diyaloglar bekliyorlar. Dolayısıyla as hastalıkları ile bes- yargılamadan ve etiketlemeden n PAnkreAs kistleri: Pank- lenme sistemi arasın- gençlerimizin fikirlerini, düşüncelerini, reas kistlerinin bir kısmı pankreatit da ilişki olduğuna dik- ideallerini, hayallerini dinlememiz komplikasyonu olarak gelişmektedir. kat çekerek “Doymuş gerekiyor.” Diğer bir bölümü ise genellikle tesa- Bunları söyleyenin, Diyanet İşleri yağ asitleri, şeker ve Başkanlığı’nı din ve inanç özgürlüğü düfen saptanan ancak küçük bir kıs- hayvansal protein faz- Pankreas, göbek çukuru ile göğüs kafesi arasında, midenin arkasında yer alan 13 ile ilgili olsun veya olmasın, hukuksal Sibel mı kansere dönüşme potansiyeli gös- la olanlarda pankreas cm. uzunluğunda, 3 cm. genişliğinde, 2 cm. kalınlığında ve 90 gram ağırlığında bir konular dahil olmak üzere her konuda BAHÇETEPE teren kistlerdir. hastalıklarına daha faz- organdır. Yani yaklaşık eliniz kadardır. fetva veren bir kurum niteliğine la rastlanılmaktadır. dönüştüren, sözleriyle bazı toplum lanmasında temel işlevi olan insülin, as genetik hastalıkları, kan yağlarının Kilo kaybına dikkat Fazla miktarda alkol de kesimlerini yargılayarak hedef gösteren aşırı yüksekliği, şişmanlık, bazı ilaç- glukagon hormonlarını salgılamak (İç n PAnkreAs tümörleri: Pank- pankreas hastalığı için kişi olması dikkat çekici! salgı yapan kısmı). Mide asit salgılan- lar bulunabilir. Neden ortaya konulup risk faktörüdür. Sigara ise pankreas reas tümörleri müphem belirtilerle Gençlere yakın görünmek için masını ve organizmadaki bazı diğer gerekli tedavi yapıldığında akut pank- hastalıkları açısından birinci sıradaki ortaya çıkabilmektedir: Karında ra- böyle konuşuyor ama daha önce prosesleri regüle eden maddeleri sal- reatit tekrarı önlenebilir. Akut pank- risk faktörüdür. Düzenli egzersiz ise hatsızlık, hazımsızlık, iştahsızlık, ki- kamuoyunda büyük tepki çeken söz gılamak.” Şentürk, pankreasın hasta- reatit, ciddiye alınması gereken bir lo kaybı gibi. Bazı pankreas tümör- ve eylemleriyle yarattığı trajik çelişkiyi riski azaltmaktadır” dedi. lıklarını ise şöyle özetledi: hastalıktır. unutuyor. leri iç pankreas tümörleridir, bunla- Bezmi Alem Vakıf Üniversitesi Gast- HHH n kronik PAnkreAtit: Çoğu ra nöroendokrin tümör denilmekte- roenteroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. “Müsamahakâr” derken çocuk Aniden başlar hastada tanısı yıllarca geciken bir has- dir. Bazıları ise dış pankreastan kö- Şentürk, pankreasın organizma için ha- istismarına, kadın cinayetlerine, n Akut PAnkreAtit: Ani baş- talıktır. Her yaşta tanı konulabilmek- yati fonksiyonları olduğunu söyledi. Şen- ken almaktadırlar ve bunlara ade- tecavüzlere karşı sessiz kalınmasını layan, mide bölgesinden sırta kuşak tedir. Hazımsızlık, iştahsızlık, şişkin- türk, bunları şöyle sıraladı: nokarsinom denilmektedir. Pankre- kastetmiyor insanlar! lik, müphem karın ağrıları (bazen çok “Midede kısmen hazmedilen, şeker, tarzında yayılan şiddetli ağrı ile ka- as tümörlerinin tanısının konulma- Diyanet İşleri Başkanlığı’nın fetva yağ ve proteinlerin temel elementleri- rakterizedir. Birlikte karında şişkin- şiddetli), kilo kaybı gibi belirtilerle or- sında, türünün saptanmasında ve te- hattında “Babanın kendi öz kızını ne (glukoz, serbest yağ asidi, aminoa- lik, gaz çıkaramama, bulantı, kusma, taya çıkmaktadır. Tekrarlayan akut davi metodunun belirlenmesinde en öperken şehvet duyması durumunda sit) indirgenerek ince bağırsaklardan ateş, halsizlik, fenalık hissi olabilir. pankreatitlerin uygun tarzda tedavi güvenilir yöntem endosonografidir. nikâhın ne olacağı konusunda görüş Acil bir durumdur. Başlıca nedenleri; edilmedikleri takdirde en az üçte biri Özellikle adenokarsinomlarda erken emilmeye hazırlamak (Dış salgı ya- ayrılığı vardır. Bazı mezheplere göre safra taşları, aşırı alkol alımı, pankre- kronik pankreatite ilerlemektedir. tanı çok önemlidir. pan kısmı). Metabolik dengenin sağ- babanın şehvetle kızını öpmesi ya da şehvetle ona sarılmasının nikâha bir etkisi yoktur” şeklinde görüş bildirilmesine... “Eşcinsellik hastalığı beraberinde getiriyor, nesli çürütüyor” denilerek Hızlı kilo vermek zararlı LGBTİ bireylerin hedef gösterilmesine... Ayasofya’nın açılışında ülkenin osyal medyadaki kısa zamanda kurucusuna lanet okunmasına... DiyeTisyen Diyanet’in internet sitesindeki Shızlı kilo kaybını hedefleyen dü- Dini Kavramlar Sözlüğü’nde “İslam şük kalorili diyetlerin vücudumuz- AŞIk hukukçularınca buluğ çağının alt sınırı, da kalıcı harabiyetlere yol açabi- UyArDI: erkekler için 12, kızlar için 9 yaş olarak lir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Düşü K belirlenmiştir” yazılmasına... Gökçenur Aşık, “Daha çok kas ve su KAlorili “Telefon, faks, SMS ve internet kaybına neden olan bu diyetler hem DiyeTler, ile eşinizden boşanabilirsiniz” diye bizi halsiz bırakmakta hem de meta- KAlıcı tavsiyede bulunulmasına... bolizmamız üzerine olumsuz etkile- “Boşama, kişinin eşine söylediği, HASArl Ar A ri bulunmaktadır” diye konuştu. ‘Boşsun’ gibi boşama iradesini ortaya yol Güne mutlaka kahvaltı ile başlan- koyan ifadelerle ya da mahkemenin Böbrek Aç ABilir ması ve öğün atlamadan günün bü- kararıyla gerçekleşir” denilerek medeni tün öğünlerinin düzenli bir şekil- hukukla şerri hukukun bir tutulmasına... de yapılması gerektiğinin önemini sağlığı için “Fetvalara dönük tepkiler din- devlet ikileminden kaynaklanıyor” vurgulayan Aşık, “Aksi halde kan denilerek laikliğin hedeflenmesine tepki şekerimizde dengesizlikler ortaya yedi öneri gösteriyor toplum! çıkar ve porsiyon kontrolünü kay- HHH bedebiliriz. Kahvaltıyı atlarsak ya Erbaş, kurum olarak yetersiz oldukları ç Hastalıkları ve Nefroloji Uzma- da karbonhidrat ve yağ ağırlıklı bir Az ve alanların da farkında değil belli ki... İnı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, kahvaltı yaparsak, yazın sıcağında İnsanlar açlıktan kendini yakarken böbrek sağlığı için alınması gere- metabolizmamızı yorar, dikkat ek- 12.9 milyarlık dev bütçesiyle 6 bakanlığı ken 7 önlemi paylaştı: sık yiyin sikliği, halsizlik, bitkinlik yaşarız. geride bırakan bir kurumu yönetenler... n Yeterli miktarda sıvı alımına Çabuk yorulur ve baş ağrısı gibi so- Türkiye’yi sarsan dolandırıcılık ve özen gösterilmeli: Geleneksel bi- runlar yaşamaya başlarız” dedi. mafya ilişkilerine sessiz kalıyorsa... limsel görüşe göre de günlük 1.5-2 lit- re su tüketmek sağlık için ideal an- Halkın vergileri, ülkenin toprağı ağlıklı beslenme kurallarını hayata Tüm bu önerilere ilave olarak her cak en doğru miktar için doktora da- birilerine peşkeş çekilirken susuyorsa... Sıvı tüketimi önemli Sgeçirmenin yaz döneminde de dönemde olduğu gibi yaz aylarında nışılmalı. Topluma ulaşmakta yeterli olabilir Vücudumuzun sıcak yaz günle- oldukça önemli olduğunu, az ve sık da hayatımızda egzersiz mutlaka n Hareketli bir yaşam benimsen- mi? rinde de besin ve enerji ihtiyacı ol- yemeye, uzun süre aç kalmamaya olmalıdır. Yazın hem keyifli vakit meli: Düzenli olarak yürüyüş, hafif ko- Bilimden uzak bir kurumun, çağdışı duğunu ve günlük hayatımızı de- özen gösterilmesi gerektiğini belirten geçirip hem de fiziksel aktivitemizi şu ve bisiklete binmek gibi egzersiz- görüşler yayarak Bilişim Çağı’nın vam ettirebilmek için yeteri kadar Aşık, “Her besin grubunun vücuda artırmak için yüzme tercih edilebilir. ler yapmak hem dinç bir bedene sa- gençliğine hitap etmesi mümkün ayrı ayrı faydaları vardır, bu yüzden Haftada 4-5 gün 40-50 dakika kadar protein, karbonhidrat ve vitami- hip olmak hem fazla kilolardan kurtul- olabilir mi? besin çeşitliliğine özen göstererek egzersiz yapılması yeterli olacaktır” ni aynı şekilde almayı sürdürme- mak için önemli. Bir kesim zenginlik içindeyken porsiyon kontrolü sağlanmalıdır. dedi. n Kan şekeri düzenli olarak kontrol miz gerektiğini vurgulayan Aşık, halka fakirliği “sınav” diye edilmeli: Diyabet, kronik böbrek has- “Ancak yaz aylarında yağlı besin- pazarlayanlar, talığına neden olan hastalıklar için- lerden olabildiğince uzak kalmak- tin” dedi. Sıcak yaz günlerinde ter- ve elektrolitler de yerine geri ko- Kendi çocukları askere gitmezken de birinci sırada yer alıyor. Diyabe- ta fayda var. Özellikle öğlen ve ak- leme ile kaybedilen su miktarı art- gariban ailelere şehitliği övenler... yulması gerekir ve bunların yerine te bağlı böbrek hasarının (diyabetik Yolsuzluklara karşı dut yemiş şam yemeklerini yağsız haşlama, tığından tüketmemiz gereken su- koyulmaması halinde yeterince su nefropati) erken dönemde tanınma- bülbüle dönenler... sulu ya da ızgara yemeklerle dona- yu da artırmamız gerektiğinin altı- içilse bile halsiz ve yorgun hisse- sı sonrasında uygulanacak tedaviler İnsanların yaşam tarzına “haram” tın, sık aralarla azar azar yemeye nı çizen Aşık şunları söyledi: “Ya- dilmeye devam edilir. Bunun için sayesinde böbreklerdeki hasar ge- diye karışanlar... özen gösterin, her fırsatta zeytin- zın sıvı ile beraber kaybedilen sod- ri döndürülebiliyor. Kan şekeri dokto- her gün 2 bardak maden suyu içe- Köhnemiş görüşleri yaymak için run önerdiği aralıklarda düzenli olarak yağlı ya da söğüş sebzelerden tüke- yum, klor, potasyum gibi mineral bilirsiniz” diye konuştu. özgürlükleri sınırlamaya çalışanlar... kontrol ettirilmeli. Gençliğe ulaşabilir mi? n Kan basıncı ölçülmeli: Hipertan- “İyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan, siyon, kronik böbrek hastalığına yol faydalıyı zararlıdan ayırt edebilen, açan bir faktör olabileceği gibi böb- Büyüme ve gelişme için su için, içirin can taşıyan bütün varlıklara karşı rek hastalığının sonucu olarak da ge- merhamet hissiyle, çevreye karşı lişebilir. Tansiyon yüksek seyrettikçe zellikle çocuklara da su içirmenin şumunu başlatabilir. Taş oluşumunu ön- hastalığın ilerlemesi de hızlanır. koruma duygusuyla yaklaşabilen Öçok önemli olduğunu belirten Ço- lemek için bol su içilmesi oldukça önem- n Tuz tüketimine dikkat edilmeli: örnek bir nesil” istediğinizi cuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Meh- lidir. Böylelikle idrarda çeşitli kristallerin Dünya Sağlık Örgütü bir günde alın- söylüyorsanız, bunları önce kendiniz met Taşdemir, yeteri kadar su içilmeme- çökerek taş hastalığına yol açmasına en- ması gereken tuz miktarının 5 gram yapacaksınız. sinin çocukluk çağında büyüme ve geliş- gel olunabilir. olduğunu belirtiyor. Ancak Türkiye’de Önce kendinizi eğiteceksiniz! meyi, bağışıklık sistemini, böbrek sağlı- n BöBrek yetersİzlİğİ: Kan dolaşı- günde ortalama olarak 18 gram civa- Küresel iklim krizinin tüm gezegeni ğını, kalp fonksiyonlarını ve daha birçok mında var olan gereksiz ve zararlı (tok- rında tuz tüketiliyor. Tuz tüketimini tehdit ettiği bir dönemde 2015’te organ sistemini olumsuz yönde etkileye- sik) maddeler böbreklerimiz tarafından azaltmak için yemek masalarında tuz- Diyanet’e devredilen Alfred Heilbronn bileceğini söyledi. Taşdemir, çocuklarda gün içinde defalarca temizlenir. Çocuk- luk bulundurulmamaya dikkat edilme- Botanik Bahçesi’ndeki 5 bini aşkın bitki susuzluğun neden olabileceği üç böbrek larda susuzluğun ya da az su alımının en li ve yemekler baharat ve nane, ke- türünü bakımsızlıktan kurutanlar... hastalığını anlattı. çok etkilediği organların başında böb- kik gibi bitkilerle tatlandırılmalı. Sırf Atatürk’ün mirasını yok n İdrar yolu enfeksİyonu: İdrar rekler gelir. Bu durum uzun sürerse böb- n Tütün mamullerinden uzak durul- etmek için onun kurdurduğu malı: Sigara ve tütün ürünleri böbrek yolları, böbrekler, idrar akışını sağlayan rek fonksiyonları azalarak yetersizlik ge- Uluslararası Botanik Bahçeleri’ne kayıtlı kan akımının azalmasına sebep olur. üreter adlı borucuklar, depolanma yeri lişir. Böbrek yetersizliği gelişen çocuk- iki bahçeden birini metruk bir yapıya Böylece böbrekler yeterince süzme olan mesane ve idrarın dışarı atılmasını larda bu durumun düzelmesi aylar süre- çevirenler... yapamaz ve atık maddeler vücut- sağlayan üretra adlı küçük bir borucuk- n BöBrek ve İdrar yollarında bilir. Kötü senaryo ise kalıcı böbrek ha- Seraların kapılarının bile çalınmasına ta birikir. Sigara içen kişilerde böbrek tan oluşur. Tamamının sağlıklı çalışması taş hastalığı: İdrarın aşırı konsant- sarlanması olup üç aydan uzun süre- yol açanlar... kanseri gelişme riski yüzde 50 oranın- için yeterli su içilmesi hayati önem taşır. re olması durumunda bazı kristaller yo- li böbrek fonksiyon bozukluğunu ifade Gençliğe ulaşabilir mi? da daha yüksektir. Aksi halde enfeksiyonlara yatkınlık kaçı- ğunlaşarak taş oluşumuna yatkınlık ya- eder. Bazen bu durum o kadar kötüle- Elbette ulaşamaz ve ulaşmamalı! n Gelişigüzel ilaç kullanılmamalı: nılmaz olur. Konsantre ve durağan bir id- ratır. Ülkemiz böbrek taşlarının sık gö- şir ki böbrek nakli ya da diyaliz gerekti- Verdiği fetvalar ve yaptığı Doktor reçetesi olmadan ağrı kesici rarda bakteriler hızlı şekilde çoğalabilir rüldüğü ülkelerdendir. Diyet, sıcak iklim, rir. Çocukların yeterli derecede su içtiği- yönlendirmelerle toplumda ilaçlar kullanılmamalı. Bu ilaçlar bazen ve hücrelerimize tutunarak içine girebi- metabolik ve genetik nedenler taş olu- nin basit kanıtları idrar renginin açık sarı ayrımcılığı teşvik eden gerici kullanıldıkları doz ve süreyle ilişkili ola- lir. İdrar yolu enfeksiyonları da böbrekle- şumuna yatkınlık yaratabilirler. Vücudu- olması, günde 4-7 kez idrar yapması ola- karanlığın yansıması Diyanet rak bazen de bunlardan bağımsız ola- re kalıcı zarar verebilir ve bu durum böb- muzda gereğinden fazla tuz, kalsiyum, rak özetlenebilir. Sağlıklı kalmak için lüt- kapatılmalı. rak böbrek hasarına yol açabilir. rek yetersizliğine kadar ilerleyebilir. ürik asit gibi maddelerin varlığı taş olu- fen bol su için ve çocuklarınıza da içirin. sAĞlIk sAĞlIk rehBeri