Katalog

HER GÜN ÖĞRENCİLER BULMACA İÇİN TERCİH REHBERİ SAYFASI >> FİGEN ATALAY 12’de >> 14’te 97. YIL SAYI: 34967 KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARLARI NADİR NADİ (1945-1991) İLHAN SELÇUK (1992-2010) FİYATI 2.5 TL KKTC’DE 3 TL PAZARTESİ 5 TEMMUZ 2021 LE MONDE diplomatique Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. 5 TEMMUZ 2021 Sayı: 18 HIRVATİSTAN VE SLOVENYA’DAKİ DİNAMİKLER ARTIK SIRBİSTAN’DA DA YANKI BULUYOR Sol, Balkanlar’da yeni bir fikir “Demokratik bir sosyalizm fikri, iki hafta sonra koalisyonun adayı To- Slavoj Zizek gibi entelektüelleriyle belirleyici bir rol oynadı. DJEAN-ARNAULT DÉRENS / otuz yıldır Hırvatistan’da bir tabuydu. mislav Tomaševic, yüzde 65 oy ala- sol geleneği canlı tutmayı başardı.” O zamanlar başbakanlık koltuğun- Sonunda bu fikri yeniden siyasal tar- rak başkentin belediye başkanı olarak Eski Yunanistan Başbakanı’na atıf- da oturan muhazafakâr Janez Janša LAURENT GESLIN* tışmalara taşımayı başardık.” Katari- taçlandırıldı. İşçi Cephesi’nin zaman la “Slovak Çipras” olarak da nitelen- (2012 yılından 2013’e kadar baş- na Peovic, İşçi Cephesi’nin adayı ola- içerisinde bağlarını kopardığı koalis- dirilen bu genç -2014 yılında ilk kez bakanlık yaptı, ardından da Mart rak katıldığı 22 Aralık 2019’daki baş- yonun aldığı oylar, Pula, Split ve ül- vekil seçildiğinde daha yalnızca 27 2020’den itibaren yeniden koltu- kanlık seçimlerinde oyların yalnız- kenin diğer birçok şehrinde de kayda yaşındaydı- solun entelektüel gelişimi ğa oturdu), memur maaşlarını düşü- BU PAZARTESI ca yüzde 1.12’sini alabildi. Fakat al- değer sayılara ulaştı. açısından önemli bir mekân olan İş- rüp sağlık ve eğitim alanlarında büt- Yugoslavya’nın çöküşüyle birlik- tı ay sonra 5 Temmuz 2020’de, İşçi çiler ve Punks Üniversitesi’nde çalış- çe kesintilerine giderek oldukça sert te Balkanlar’daki siyasal tartışmalar, Cephesi’nin de aralarında bulunduğu ‘Dönüşüm gerekiyor’ malar yürüttü. bir kemer sıkma politikası yürütüyor- ulusalcılar ve liberaller arasındaki çe- birçok parti, bir ekolojist sol koalis- Bu dalgalanma, Zdruzena “Benim neslim 2008 buhranını çok du. Haftalarca süren eylemlere se- kişmelerle sınırlı kalmıştı. Fakat artık yon kurarak genel seçimlerde yüzde 7 şiddetli bir şekilde yaşadı. Herkes için bep olan yolsuzluk skandallarıyla zor Levica’nın (Birleşik Sol), 2014 yılın- yeni bir antikapitalist sol, ortak men- oy aldı ve yedi milletvekili (151 kol- dan itibaren meclise vekillerini sok- iş imkânı olmadığını ve dünyanın ken- duruma düşerek en sonunda Şubat faatleri savunmak ve artan eşitsizlik- tuk arasından) çıkarmış oldu. masıyla Slovenya’da başladı. Millet- di kendine düzelmeyeceğini gördü. Kı- 2013’te görevinden istifa etti. lere karşı gelmek için ortaya çıkmış Koalisyon, geçen mayıs ayında- vekili Luka Mesec, bu durumu şöy- sacası, yalnızca toplumu anlamaya ça- durumda. Yeşil sol koalisyonu Zag- ki belediye seçimlerinde de büyük bir le açıklıyor: “Ulusalcılığın ve sava- lışmakla yetinmeyip onu dönüştürmek reb’deki belediye seçiminden zafer- dönüşüm yaşadı; daha seçimin ilk tu- şın her şeyi ezip geçtiği Hırvatistan’ın gerektiğini anladı.” le çıkarken egemenlikçi sol Kosova’da rundan itibaren Zagreb belediye mec- aksine Slovenya, Mladına gibi gaze- Slovenya sol geleneği açısından hükümeti kurmayı başardı. lisinde mutlak çoğunluğu elde etti ve teleriyle, tartışma platformlarıyla ve 2012 kışındaki “yurttaş” ayaklanması Devamı 5. sayfada Fransa’da bir iyileşme mi SORUYOR var?.. SERGE HALIMI Fransız siyasal haya- gibi Elysee’deki iyi kalp- tının önümüzdeki on ayı- li çobanının etrafına top- nı, art arda ortaya çıkıp LE lanmasıyla sonuçlanacak MONDE diplomatique bir güvenlik paniğine (1) yükselen bir faşist dalga- yol açan çeşitli olaylar ve nın geliştiğini gerçekten Hukuk devletinden hızla uzaklaşan bu korku ikliminden bes- göstermiyor. GÜNÜ lenerek yükselen aşırı sa- Macron’un hayal ettiği ğa karşı “baraj” bahanesi- manevranın (Geçici mi?) ni dramatize eden çağrılar başarısızlığı, çok sayıda mı belirleyecek? Böylesi önemli bakanı yerle bir ol- bir senaryonun gerçekleş- duğunda ve onu destekle- mesi kader değil zira 2022 yen oluşumların puanla- cumhurbaşkanlığı seçimi rı (ortalama yüzde 11 ve- önceden belli değil artık. ya kayıtlı seçmenlerin yüz- de 3.66’sı!) bozgun sınırı- Cumhurbaşkanlığı seçi- Türkiye’de, iktidarın ısrarla yanıtsız minin iki tahmini finalis- na dayandığında özellik- ti, Marine Le Pen ve Em- le de ulusal mecliste san- manuel Macron, sonuçla- dalye çoğunluğuna sa- rı henüz açıklanan bölge- hip olan partiler söz ko- sel seçimlerden ciddi an- nusu olduğunda daha bü- İklim değişikliğiyle mücadele konusunda eylemler sürüyor... Sera etkili gaz emisyonlarının azaltılması zorunluluğu toplumsal soruyu daha da lamda zayıflayarak çıktı- yük yankı uyandırıyor. İk- acil bir biçimde yeniden gündeme getiriyor: Birlikte daha adilane yaşamak için daha az çalışmaya, üretmeye ve tüketmeye hazır mıyız?.. lar. Başarısızlıklarının bo- tidar gücünü yalnız kullan- yutu şaşırtıcı oldu. mayı seven bir başkan için -bir tenis turnuvası yarı fi- Düşük katılım nali için sağlık krizi nede- bıraktığı soruları unutturmamak adına İKLİM SORUNUNA ÇÖZÜM İÇİN HAFTALIK 28 SAAT ÖNERİSİ Kuşkusuz, sandığa git- niyle sokağa çıkma yasa- meyenlerin daha önce gö- ğını istisnai olarak ertele- rülmemiş düzeyde düşük yecek kadar- pek yaralayı- kalan oranı (ilk turun so- cı bir yenilgi. nunda yüzde 66.72), key- Düşük katılım oranı ve Daha az kirlilik fi olduğu kadar anlaşılma- iktidarın adaylarına, kim sı güç bir bölgesel bölün- olduğuna bakılmaksızın meye mahkûm edilmey- olan az ilginin gösterdiği le eşdeğer. Ancak seçme- eylemsizlik gücü, dahası ulusal tutarlılığı olmayan bir kez daha anımsatıyoruz. nin boykotu aynı zaman- da aşırı sağ demagojinin suni ittifaklarla öne çıkan daha az çalışma derinliklerinde gündemin bir seçimden başka ders- ana sorunlarının sadece ler çıkarmaya da izin ver- 28 saate indirilmesini tasarladı. Ancak Haziran duğu sonucuna vardı. Bu analizi yapanlar, yi- güvenlik, suç işleme oranı miyor. Dolayısıyla her şey CLAIRE LECŒUVRE * ve göç sorunları olduğunu oluşmayı bekliyor. Ancak 2020’de Fransa Cumhurbaşkanı’na sundukla- ne de veri eksikliği ve dikkate almak gereken düşündürecek kadar boca- her şeye rağmen her za- rı 149 maddelik öneride bu fikir yer almıyordu. çok sayıdaki etken nedeniyle kesin bir rakam man kötü ile en kötü ara- Bu öneriler daha sonra hükümet ve parlamento belirtmenin imkânsız olduğunu düşünüyor. (1) layan bir siyasi kampanya- tarafından önemli ölçüde zayıflatıldı. Oylama 2007’de, iki Amerikalı ekonomist, ABD’nin, dan duyulan tiksintiyi de sında seçmeye önceden ifade ediyor ki, bu üç top- mahkûm olmamak fikri bi- Ç sırasında, İklim İçin Yurttaşlar Meclisi’nin ku- (o dönemde 15 üyesi olan) AB’deki ortalama lumsal sorun büyük ölçüde le küçük bir gelişme gibi alışma süresinin azaltılması ilerici ör- rayla seçilmiş olan, üyelerinin yüzde 65’i öne- çalışma süresine geçmesi halinde, enerji tüketi- gütlerin programlarında önemli yer tutu- riyi reddetti. Çünkü büyük bir toplumsal tartış- minde yüzde 18 tasarruf sağlayabileceğini be- bölgesel yönetimlerin yet- görünüyor. Prof. Ertürk, mayı başlatmaktan korkmuşlardı ve önerinin lirtmişti. Bunun tam tersine, AB’nin ABD’deki ki alanını aşıyor. Istanbul Sözleşmesi’nin iptalini değerlendirdi: yor. Özgürleştirici, istihdamın ve zenginlik- Medya tarafından sürdü- lerin daha iyi bölüşümünün teminatı olan da- sera etkili gaz emisyonları üzerindeki doğrudan çalışma ritmini benimsemesi halindeyse enerji ha kısa çalışma süresi, aynı zamanda, sera et- etkileri üzerinde şüpheleri vardı. “Artık söz ko- tüketimi yüzde 25 artacaktır. (2) rülen ve Ulusal Cephe’nin Çeviri: Diane Dilek Cat kili gaz emisyonlarının azaltılmasını da sağ- nusu olan sera etkili gaz emisyonlarının düşü- 2018 tarihli bir başka araştırma, ABD’deki yelkenlerini şişiren ka- 128 MILYAR DOLAR NEREDE? rülmesinden ziyade, çalışma esenliği ve toplu- çalışma süresindeki yüzde 1’lik bir artışın se- muoyu etkileme kampan- layabilecektir. Ancak İklim İçin Yurttaşlar mun değişimi” diye belirtiyor İklim İçin Yurt- ra etkili gaz emisyonlarında yüzde 0,65 ila 0,67 Meclisi’nin yirmi sekiz saatlik çalışma haf- yasına rağmen Le Pen’in tası önerisini geri çekmesinin de kanıtladığı taşlar Meclisi üyesi Mélanie Blanchetot. oranında artışa yol açtığını göstermekteydi. (3) partisi, bir önceki ben- (1) Resmi istatistiklere gö- üzere, geleceğe dönük bu cesur vizyon kor- Bu araştırma, çalışma süresinin yüzde 1 ora- zer seçimlere kıyasla oy- kutmaya devam ediyor. Ekolojik ayak iziyle bağlantılı nında azaltılmasının evlerdeki bu gaz emisyon- larının yarısından faz- re Fransa’da cinayet sayısı son larının yüzde 80 azalmasına yol açacağını be- on yılda 784 ile 866 arasında “Sera etkili gaz emisyonlarını, 1990’a gö- Halbuki birçok çalışmanın da vurguladığı gi- lasını kaybetti (Aralık yani günde iki ile üç arasında re, 2030 yılına kadar en az yüzde 40 oranın- bi bu soru üzerinde ciddi olarak düşünmek ge- lirten İsveç’teki çalışmaları teyit ediyordu. (4) 2015’te 6.019.000’e karşı dalgalandı. Felaket senaryola- da ve sosyal adaleti de gözeterek nasıl azaltma- rekiyor. Konuya ilişkin araştırmalarla ilgili ya- 2.632.000 oy). Böylesi bir rına odaklı ve başarısız hayal lı?” Bu sorunu çözmek için İklim İçin Yurttaş- kın tarihli bir analiz, çalışma süremizle eko- gücüne sahip olan haber ka- lojik ayak izimiz arasında sıkı bir bağ bulun- sonuç, Fransa’da vatan- nallarını sürekli beslemeye ye- lar Meclisi ilk olarak çalışma süresinin haftada Devamı 2. sayfada daşların ürkmüş birer kuzu ten bir rakam. Merkez Bankası’nın rezervleri ek- siye düşürüldü. İktidar, aylardır 128 milyar doların nereye gittiği- 1 ne ilişkin net açıklama yapmadı. 10 BIN DOLAR ALAN KIM? İçişleri Bakanı Soylu, bir siyaset- çinin çete lideri Peker’den ayda HEDEF REJİMİ 10 bin dolar aldığını açıkladı. İsim 2 konusunda sessizlik sürüyor. KIMLERE KREDI VERILDI? Ziraat Bankası-Demirören skandalı- nın ardından kamu bankalarının ki- me, ne kadar kredi verdiği, geri öde- 3 nip ödenmediği soruları yanıtsız. DEĞİŞTİRMEK CÜPPELI NEDEN HÂLÂ GÖREVDE? Tuğamiral Sarı’nın tarikat evinde cüppeli-sarıklı fotoğrafları ortaya 4 ISTANBUL Sözleşmesi’nin din- 4 KADINLARIN biyolojik özel- çıktı. MSB, görevinin başında olup 4 ci sağa, HDP’yi kapatmanın ise liklerine indirgendiği, öldürüldü- Selçuk’un sessizliği olmadığını bile açıklamadı. milliyetçi sağa sunulması, esasın- ğü, taciz edildiği bir toplumda, OKULLARIN kapısını tarikat- da Türkiye Cumhuriyeti’nin de- “Cennet annelerin ayaklarının al- UYUŞTURUCU KIME GELIYORDU? lara, cemaatlere ve iktidara ya- mokratik ve laik ilkelerine bir tındadır” söylemi daha çok bir Mersin Limanı’nda son aylarda top- kın vakıflara açan Milli Eğitim meydan okumadır. günah çıkarmadır. lam 1 ton 763 kilogram kokain ya- Bakanı Ziya Selçuk, imzalanan kalandı. Uyuşturucuların kime gel- 4 CUMHURBAŞKANI’NIN “Kadı- 4 ARKALARINA devletin gücünü protokolleri açıklamadı. CHP ve 5 diğine ilişkin tek satır açıklama yok. nın onurunu korumak kadını ko- alan cemaat ve tarikat liderleri ile İYİ Partili vekillerin sorularına rumaktır” sözleri demagojidir. 1 diğer aşırı güçler gerici projele- yanıt veren Selçuk, izin işlemle- Temmuz’da kadınların saçların- rini topluma rahat- CUMHURİYET GÖREVİNİ rini yönetmelik ve yönergelere dan sürüklenmeleri, onurlarının lıkla dayatır duru- dayandırdı. >> SEFA UYAR 4’te YAPIYOR >> AYKUT KÜÇÜKKAYA 2’de Prof. Dr. Yakın Ertürk hiçe sayıldığının göstergesidir. ma geldiler. >> 9’da Kamu hastanelerinin yazılım hizmeti ihalelerini hep 17 şirket almış CUMHURİYET’TEKİ HABERE MAKAS Sansüre ‘can g güvenliği’ kılıfı ‘21-b’ vur unları TEKIRDAĞ Cezaevi’nde ÇHD üyesi avukat KAMU ihalelerinde “savaş, Engin Gökoğlu’na 15 Haziran tarihli Cum- salgın, acil işler” için uygu- huriyet gazetesi, kendisiyle ilgili “Mahkeme YASAKSIZ ILK PAZAR lanan “21-b” yöntemi, Sağlık kararına yasak” haberi kesilerek verildi. Ge- Bakanlığı’na bağlı bazı has- rekçe olarak “kurum ve can güvenliği” gös- tanelerin hizmet alımlarında terildi. Gökoğlu’na eşinin gönderdiği mah- “alışkanlık” haline getirildi. keme tutanakları da “örgütsel haberleşme” 129 yazılım hizmeti ihalesinin denilerek verilmemişti. >> ZEHRA ÖZDİLEK 8’de 110’unda “21-b” uygulandı. Sürekli ihaleleri alan 17 şirke- RTÜK SADECE MUHALİF te 31 milyon TL aktarıldı. KANALLARA CEZA KESTİ >> 8’de CHP milletvekili Ali Fazıl Ka- sap, “Davet usulüyle 1, 3, 6 YANDAŞA İLAN KIYAĞI aylık periyotlarda ihaleye çı- MECLİS GÜNDEMİNDE >> 8’de kılıyor. Her birinde birim ma- liyet yükseliyor. Yıllık yüzde GERGERLİOĞLU HÂLÂ TUTUKLU 50’ye varan artışlar var. Aynı ihaleleri tekrar tekrar alan 17 şirket kârlılıklarını artırırken kamu zarara uğruyor” diye ‘Her dakika konuştu. >> ERDEM SEVGİ 4’te suç işleniyor’ YURTTAŞ ÇOK DERTLI AYM kararına karşın HDP milletvekili Ömer Faruk Ya haciz Gergerlioğlu, hâlâ serbest bırakılmadı. Salih Gergerli- oğlu, “Babam, sadece bir ha- ya hapis TÜRKIYE aylar sonra ilk kez bir pazar günü- siyle yurdun dört bir yanındaki plajlar adeta ber paylaştığı gerekçesiyle nü sokağa çıkma kısıtlaması olmadan geçirdi. doldu taştı. Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı veri- IKTIDAR, yandaşlara “geri 94 gündür hukuksuzca hap- Yurttaşlar, deniz kenarlarına, sahillere ve pik- lere göre ise dün 4 bin 418 kişinin koronavirüs ödemesiz” krediler ve ihale- sediliyor. Avukatlarımıza nik alanlarına akın etti. Sıcak havanın da etki- testi pozitif çıktı, 50 kişi yaşamını yitirdi. Ömer Faruk ler yağdırırken çiftçinin be- karar metni bile verilmedi” Gergerlioğlu lini büktü. 55 kişilik CHP dedi. >> ZEHRA ÖZDİLEK 5’te heyetinin Erzurum rapo- runa göre çiftçiler, besici- Dolandırıcılar şimdi de salgın nedeniyle izole tatil arayanları ağa düşürüyor KUZEN SOYLU’NUN ler ve esnaf borç batağında. ‘BECERİKLİ’ ÖYKÜSÜ >> BARIŞ TERKOĞLU 3’te Yurttaşlar, “Traktörüm hac- zedildi, hapis yattım. Sahte ZEKÂ MI? KURNAZLIK MI?... para mı basalım?” diye dert >> ERDAL ATABEK 4’te yandı. >> ERDEM SEVGİ 5’te ‘Ucuz villa’ tuzağı SİVAS KATLİAMINDAN İSTANBUL CHP: EN AZ 2 BİN SÖZLEŞMESİ’NE >> ERGİN YILDIZOĞLU 11’de TATILCILERIN kalabalık ortamlarda bu- BELEDİYE lunmak istememesi nedeniyle özellik- FİLİPİNLER’DE UÇAK FACİASI AŞI KARŞITLIĞI VE AHLAK AÇILACAK >> 5’te le haftalığı yaklaşık 10 bin lira olan kira- FILIPINLER’DE 96 kişiyi taşıyan askeri uçağın Sulu eya- SORUNU >> ÖRSAN ÖYMEN 12’de lık villalara talep arttı. Yurttaşların tale- MEMUR VE letine bağlı Jolo Adası’na iniş yaparken düşmesi sonu- bi ise online dolandırıcıların iştahını ka- cu en az 45 kişi öldü. Kazada yaralanan 50 kişi hastane- EMEKLININ GÖZÜ ABD’NİN ‘ÇOCUK ASKER’ barttı. Villaları kiralayan siteleri kopya- lere kaldırıldı. Görgü tanıkları, bazı askerlerin yere ça- ENFLASYONDA >> 11’de SAHTEKÂRLIĞI >> M.ALİ GÜLLER 12’de layan dolandırıcılar, yarı fiyatına sözde kılmadan önce uçaktan atladığını aktardı. >> 7’de “kiralama” yapıyor. >> ESRA ALUS 11’de