Katalog

2 TEMMUZ 2021 CUMA 12 HABER/YORUM ört hafta önceki cumartesi, “Dünya Çev- “Marmara’nın alt akıntısı; Akdeniz’den AİLE YÜRÜYÜŞ BAŞLATTI re Günü’ydü”... Türkiye’deki “çevre kirlili- Karadeniz’e, üst akıntısıysa Karadeniz’den Akde- Dği” olaylarına değinmeyi sürdüreceğim... niz yönünedir. Karadeniz’de; Ege ve Marmara’ya VALİ ARAYIP SÖZ VERDİ Bugün, yine “Marmara Denizi çöplüğüne” göz göre göreceli bir yükseklik farkı var. Bu yükseklik atalım... -5 cm. ile 45 cm’e varan yelpazede değişiyor, ya- Bugün, “Marmara Denizi Değişen Oşinogra- ni sabit bir yükseklik değil. fik Şartlarının İzlenmesi Projesi (MAREM) Başkanı Bu iki farklı yöndeki akıntı sistemini ilk (Hidrobiyolog)” Levent Artüz’ün değerlendirme- fark eden, yazıya döken Luigi Ferdinando sini özetleyeceğim. Marsili’dir... Marsili, 1681’de İsveç kraliçe- HHH si Christina’ya yazdığı mektuplarda Marma- Çöp dünyası (5) Artüz, “müsilajı (deniz salyası)” şöyle tanımlıyor: ra Denizi’yle ilgili bu durumdan bahsediyor. “‘Müsilajı’ tarifle anlatmak gerekirse oklava 1917’de Alfred Merz ve Lotte Möller, 1950’ler- birleşmesi)’ görülüyor. şeklinde bir tavuk yumurtası düşünün, bir ‘plank- de Hüseyin Pektaş, ‘60’larda Angelina Kirkova Yakın bir tarihte, Kadıköy sahilinde, kırmızı ‘alg- ton (suda hareketli tek hücreliler)’, kısa sürede Bogdanova, Marmara Denizi ile Karadeniz ara- ler (su yosunu biçimli canlı)’ karaya vurdu. O böl- anormal artış gösteriyor. Kırılınca, hücre içi sıvısı sındaki seviye farkını ortaya koymuşlar...” gede, o kadar fazla kırmızı ‘alg’ olmaması gere- ortama yayılıyor. Tıpkı, yumurtanın be- Artüz, Marmara’ya özgün durumu şöyle anla- kir. Kırmızı ‘alglerin’ etrafındaki tür- yazını su dolu bir bardağa dökmek gi- tıyor: ler azaldığı için baskın hale gelmiş bi... Çok yapışkan, bulaşkan bir yapı... “Marmara’nın özelliğinden dolayı, çok ciddi bi- ve çoğalmışlardı. Anne Bedriye Doku yürüyüş sırasında rahatsızlandı. ‘Müsilaj’ kökenlendiği canlıya bağlı yolojik farklılıkları var. Üst su kütlesinde Kara- Bunun nedeni; ne küresel ısın- olarak genelde üst su kütlelerinde olu- deniz, alt su kütlesinde Akdeniz kökenli canlılar ma ne de nitrat, fosfat gibi tuzların 1.5 yıldır şur. Denizin çalkalanmasıyla, içinde ağırlıkta. Karadeniz’in biyolojik çeşitliliği düşüktür. artışı... Tabii ki bunlar da etmen- hava kabarcıklarını hapsederse suyun Marmara’nın diğer önemli özelliği, farklı kat- haber dir ama ikincildir. Tek ve gerçek Gülistan yüzeyine çıkar. ‘Askıda katı madde’, manlardaki tuzluluk farkları... Kapalı bir de- sebep, tür çeşitliliğindeki azalı- alınamayan dediğimiz, denizdeki ‘partikülleri (par- niz olan Karadeniz’in tuzluluğu Boğaziçi’ne gir- şa bağlı olarak mevcut türlerin fert Doku çacıkları)’ hapsederse ağırlaşıp çöker. diğinde, yaklaşık binde 19’lardadır. Çanakka- adetlerindeki artıştır!” Yani içine katı maddeyi hapsederse, batıyor, yo- le Boğazı’na doğru gidildikçe binde 28’lere ka- için ekip HHH ğunluğu azalırsa yüzüyor. dar yükselir. Akdeniz’den gelen ve alt su kütlesi- Artüz, “müsilajın” ortaya çıkışını şöyle belirliyor: telefonu kuruldu İncelemelerimizden gördüğümüz kadarıyla, ni oluşturan sular ise Çanakkale Boğazı girişinde “‘Müsilaj’ durup dururken ortaya çıkmadı! Orta- unceli’de 5 Ocak 2020’de yolda bunu kaldıramaya- ‘müsilaj’ esas olarak ‘ara yüzey’ dediğimiz alanda binde 39’larda, İstanbul Boğazı’na doğru geldik- ya çıkan ‘müsilaj agregat’ın, Marmara’nın özgün Tkaybolan üniversite öğ- caklar ama ailem ölümü bi- birikmiş vaziyette. Dalgıçlar, beş-on metrelik de- çe kademeli olarak binde 33’lere düşen tuzluluk yapısıyla inatlaşarak yapılan uygulamalarla direkt rencisi 21 yaşındaki Gülis- le göze aldı” dedi. rinliklerde gözlemleyebiliyorlar. Ama büyük mik- seviyelerine sahiptir. ilişkisi var. Marmara, dünyanın en genç denizidir, tarlarda çökmüş ‘müsilaj’, alt su kütlesinde, yani Marmara’da farklı karakterdeki iki su kütlesinin tan Doku soruşturmasından Yürüyüş sırasında Va- su kütlesi çok gençtir, üst ve alt akıntılarının gü- 50-100 m. derinliklerde de görülüyor... tuzluluk farkının oluşturduğu yoğunluktan dolayı, 1.5 yıldır sonuç alınamadı. li Sonel de abla Aygül Doku nümüzdeki haline gelmesi yaklaşık 2 bin sene ön- 1960’lı yıllarda, iskeleden denize 2.5 lira atar- birbirine karışmaksızın ama etkileşerek birbirinin Gülistan’ın akıbetini sormak- ile telefonda görüştü. Do- cesine dayanıyor. dık, dalıp parayı çıkarırdık. Öyle berraktı deniz. üstünde yer alıyor. Bu olay, dünyanın bir-iki nok- tan vazgeçmeyeceklerini di- ku, Sonel ile görüşmelerinin Denizlerde akıntılar, dünyanın dönüşünün iti- Bugün, bir metreden bile o parayı çıkaramazsınız. tasında var ama hiçbir denizin tümünde böyle bir le getiren Doku’nun ablası ardından Ordu’ya yürüyüşü ci gücünün etkisiyle ‘coriolis (dönen ortamda ter- 1989’dan önce, suyun bulanıklık seviyesi orta- tabakalaşma görülmez. Aygül Doku, dönemin Tun- yarım saat içinde durdur- sine hareket)’ oluşur. ‘Coriolis’ kuzey yarıküre- lama 8 metreydi. 2015’te 1.4 metreye, hatta Ha- Üst su kütlesinin sıcaklığı atmosferle temasın- celi Valisi Tuncay Sonel’in duklarını belirtti. Aygül Do- de saat yönünde, güney yarıküredeyse saatin ter- liç Denizi ortalaması katıldığında, bu değer 1.2 dan dolayı, sene boyunca +5 ile +29 derece ara- şu an görev yaptığı Ordu’ya ku, “Vali Tuncay Sonel bizi sine dairesel akıntılar oluştururken Marmara’da metreye kadar düşüyor...” sında dalgalanma gösterir. Akdeniz’den gelen alt yürüyeceklerini duyurdu. aradı. Başsavcıyla görüştü- Karadeniz’in fazla gelen su bütçesinin kontrol et- HHH su kütlesiyse ortalama 14.2 derece sabit sıcaklı- Doku, “Ordu’ya yürüme- ğünü ve bir ekip kurulduğu- tiği doğrusal akıntılar vardır...” Artüz, “müsilajın” nedenini şöyle yorumluyor: ğa sahiptir. Yani üst su kütlesinin sıcaklığı değiş- HHH mizin sebebi, Vali Tuncay nu söyledi. Gülistan’ın dos- “Marmara Denizi tarihinde ilk defa 2007’nin ken, alt su kütlesinin sıcaklığı istikrarlıdır.” Artüz, olayın tarihsel gelişimini şöyle anım- Sonel’in ‘Kızınız intihar etti’ yasının baştan sona incele- eylül ayında ‘müsilaj agregat (farklı birimlerin Not: Sürecek... satıyor: demesi. O dönemin valisi- neceğini, bir evladı gibi elin- nin burada uçan kuştan ha- den gelen ne varsa yapa- beri vardı. Gülistan’a ne ol- cağını aktardı. Tekrar bize Türkiye, ilk imzacısı olduğu belgeden resmen ayrıldı. Kadınlar alanlardan haykırdı: duğunun cevabı onda. Biz söz verdi. Bizler de bu söze ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ de onun için oraya yürüye- inanmak zorundayız çünkü KURTULUŞ İSTANBUL ANKARA ceğiz. Benim annem ve ba- başka bir çaremiz yok” de- ARI bam tansiyon hastası, o di. l Haber Merkezi ‘Saati 10 yıl CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN AÇIKLADI geriye aldınız’ ürkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekil- Sözleşme sonrası Tmesine ilişkin Berlin’de bir açıklama yapan NECATİ Uluslararası Af Örgütü, bu kararın milyonlarca SAVAŞ kadın ve kız çocuğunu daha yüksek bir şiddet İZMİR riskiyle karşı karşıya bırakacağını vurguladı. ilk eylem planı Açıklamada, Türkiye’nin uluslarara- sı bir insan hakları sözleşmesinden umhurbaşkanı Tay- rarlı takip, siber şiddet, zorla çekilen ilk Avrupa Konseyi üyesi ol- Cyip Erdoğan, İstanbul evlendirme gibi şiddet türle- duğu ve bu bakımdan tarihe geçtiği Sözleşmesi’nin feshinin ar- ri yeniden değerlendirilecek. vurgulandı. Uluslararası Af Örgütü dından 5 ana hedefli yeni Uyuşmazlıklarda haksız tah- Genel Sekreteri Agnès Callamard, kadına şiddetle mücadele rik ve takdiri indirim mües- “Türkiye kadın haklarında saati 10 yıl eylem planını açıkladı. seselerinin nasıl uygulandı- geriye aldı ve ürkütücü bir emsal Erdoğan, Saray’da dü- ğı incelenerek, gerekli deği- oluşturdu. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek, zenlenen programda planın şiklikler için harekete geçi- istismar eden, sakat bırakan ve öldüren faille- 2021-2025 yıllarını kapsa- lecek. l Şiddetin gerçekleş- re kayıtsız ve tehlikeli bir mesaj veriyor, bun- yacağını belirtti. Erdoğan’ın meden önlenmesi amaçla- ları cezasız kalarak yapmaya devam edebile- açıkladığı plan şöyle: nacak. l Geleneksel ve ye- cekleri mesajını. Bu vahim karar tüm dünyada l Şiddetle mücadele ey- ni medyada, özel televizyon kadın hakları savunucuları için birleştirici oldu lem planı gözden geçirile- kanallarına şiddet temelli ve haklarımıza yönelik gelecek saldırılara karşı cek. Mağdurun adalete eri- bir hassasiyet geliştirilmesi Bizim için bitmedi durmak için bir araya gelmek zorundayız” dedi. şimi kolaylaştırılacak ve şid- teşvik edilecek. detin orantılı şekilde ceza- Erdoğan, konuşmasında ABD: Hayal kırıklığı ürkiye’nin İstanbul dınlar, saatlerce direndi. landırılması sağlanacak. İstanbul Sözleşmesi’nin fes- ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Pri- TSözleşmesi’nden res- Kadınlar, eylemi Galata l Kurumlar arası işbirli- hinde gösterilen tepkilere ‘2 bin 336 kadın ce da Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ğinin geliştirilmesi için, Ai- de “Bizim kadına yönelik şid- mi olarak ayrılmasının Kulesi’ne yürüyerek son- çekilmesine ilişkin açıklama yaparken, yaşıyor olacaktı’ ardından kadınlar, kara- landırdı. le ve Sosyal Hizmetler detle mücadelemiz bu söz- “Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekil- Bakanlığı’nın koordinasyo- leşmeyle başlamadığı gibi, rı yurdun dört bir yanın- ANKARA: Kadın Savun- mesi derin bir hayal kırıklığı yarattı. Sözleş- ürkiye Kadın Dernekleri Fe- nunda imzalanan protokolle- bu sözleşmeyle de bitecek da düzenledikleri eylem- ma Ağı üyeleri, Tunalı Hilmi meden çekilme, kadına yönelik şiddeti sona Tderasyonu Başkanı Canan re uyulacak. l Türk Ceza Ka- değildir” karşılığını verdi. lerle dün protesto etti. Caddesi’nde yol kapatma erdirmeye yönelik uluslararası çabalar için de Güllü, “Mücadelemize devam nunu’ndaki suç tipleriyle ıs- l ANKARA/ Cumhuriyet İSTANBUL: Taksim ve yürüyüş eylemi yaptı. bir geri adım” dedi. l Haber Merkezi KÜBRA edeceğiz. Bu kararla Türkiye Tünel’de bir araya ge- “İstanbul Sözleşmesi’nden KÖKLÜ kendi ayağına kurşun sıkıyor” len binlerce kadın, “İs- vazgeçmiyoruz” sloganla- dedi. Güllü, mart ayından bu TÜSİAD: Geri dönülsün BULMACA SEDAT YAŞAYAN tanbul Sözleşmesi bizim. Kararı geri rı atarak yürüyen kadınlara yurttaşlar al- yana kadınlar ve şiddete ma- ürk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), çek, sözleşmeyi uygula” dedi. Kadın bu- kışlarıyla destek verdi. Ankara Barosu’na ruz kalan diğer grupların yardım 1 2 3 4 5 6 7 8 9 TTürkiye’nin ilk imzacısı olduğu ve resmi olarak çekildi- luşması öncesi polis, Tünel’i barikatlar- üye bir grup kadın avukat da adliye kori- istemede daha çekingen dav- ği İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmesi gerektiğini belirt- la çevirdi. “İstanbul Sözleşmesi’nden dorlarında toplandı. Baro Başkanı Erinç 1 randığını, yapılan yardım çağ- ti. Açıklamada “Cinsel suçlar ve çocuk istismarında tutuklulu- vazgeçmiyoruz, bizim için bitmedi” yazı- Sağkan, “İstanbul Sözleşmesi yaşatır. rılarının daha az karşılık buldu- 2 ğun zorlaştırılması cezasızlık algısı yaratacak, mağdur kadın- lı pankartın önünde grup adına yapılan Biz de İstanbul Sözleşmesi’ni yaşataca- ğunu söyledi. CHP Kadın Kol- lar ve çocukları daha fazla şiddetle baş başa bırakacaktır. Pa- açıklamada, “O sözleşmeyi uygulatma- ğız; vazgeçmeyeceğiz” dedi. 3 ları Genel Başkanı Aylin Nazlıa- kette, eşe karşı işlenen öldürme ve şiddet suçlarındaki ce- dan mücadeleden vazgeçmeyeceğiz. İs- İZMİR: Alsancak’ta kadınlar, Türkan ka ise İstanbul Sözleşmesi’nin zayı artırıcı nedenlerin boşanılan eşi de kapsaması olumlu ol- 4 tanbul Sözleşmesi’nden çekilme kara- Saylan Kültür Merkezi önünde bir ara- yürürlükten kaldırılmasına iliş- makla birlikte, yakın ilişkide bulunulan ve bulunulmuş her bi- rı yok hükmündedir. Bugün (dün) açık- ya geldi. Polis, yürüyüş yapmak iste- kin “Sözleşme yürürlüğe gir- 5 rey için geçerli olması sağlanmalıdır” denildi. l Haber Merkezi lanan eylem planı tamamen yalan” de- yen kadınlara izin vermedi. Kadınlar ıs- diği 1 Ağustos 2014’ten bu ya- 6 nildi. Açıklama sonrası kadınlar, Taksim rar edince polis, biber gazıyla müdaha- na uygulansaydı, bugün en az 2 2 TEMMUZ 2021 bin 336 kadın yaşıyor olacaktı” SAYI: 34964 Tünel’den Rus Konsolosluğu’na kadar le etti. Dağılan grup, Kordon’da protes- 7 diye konuştu. Nazlıaka, “Cum- yürüdü. Burada polis barikatı kuruldu. toya devam etti. İzmir Barosu avukatla- hurbaşkanı Erdoğan’ın bir ge- İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına 8 Kadınların barikatı yıkması üzerine po- rı, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi önün- ALEV COŞKUN ce yarısı kararnamesi ile İstan- lis, ikinci barikatı kurdu. İkinci barikatı de cüppelerini giyerek açıklama yap- 9 bul Sözleşmesi’ni tek taraflı Genel Yayın Yönetmeni da zorlayan kadınlara polis, biber gazıy- tı. Perihan Çağrışım Kayadelen “Burada AYKUT KÜÇÜKKAYA feshettiğini duyurduğu hukuk- la müdahalede bulundu. Bir kişi gazdan Türkiye tarihinin en utanç verici günle- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: suz kararın üzerinden, tam 103 fenalaşarak bayıldı. Bu sırada Atatürk’lü rinden birini yaşadığımız için toplandık. Yayın Koordinatörü 1 1/ Denizcilik- gün geçti. 103 günde basına en D İ L E M M A K Serkan Ozan Türk bayrağı giyen bir kadın da barika- Sözleşme tekrar yürürlüğe girene ka- te, tören için 2 az 83 kadın cinayeti yansıdı. Bu O M A C A U Ş İ tın arkasındaki kadın polislere, “Elma- dar mücadele etmeye devam edeceğiz” Yazıişleri Müdürleri mürettebatın 103 günde, kadınlara ve çocuk- 3 L A L E O R A N lı davasındaki çocuklardan biri sizin ev- dedi. Kadınlar; Adana’da, Antalya’da, İpek Özbey küpeşte bo- lara cinsel istismarda bulunan- 4 Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) O R L İ B A D E ladınız olsaydı, ne yapardınız?” diye ses- Eskişehir’de, Mersin’de, Sakarya’da, yunca düzenli lar cezasızlıkla ödüllendirildi” 5 R E T T A A T lendi. Polis, kadınlara sert müdahalede Tunceli’de ve daha birçok ilde eylem Görsel Yönetmen Reklam Genel Koordinatörü biçimde dizil- dedi. l Haber Merkezi 6 Münevver Oskay Esra Bozok İ T İ L A A N İ bulunarak dağıtmaya çalıştı ancak ka- yaptı. l İSTANBUL/ ANKARA/ İZMİR mesi. 2/ İnter- 7 Z M A L A Y K nette, duygu l l Haber Merkezi: Murat Hantaş Gece: Ayça Bilgin Demir 8 l l l ve düşünceleri M A O R İ L E R Dış Haberler: Mine Esen Ekonomi: Jale Özgentürk İç Politika: Ali Açar KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] l l l anlatmak için 9 Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan Fotoğraf: Uğur Demir Spor: Sami Gürel T R İ K O T A J sözcük yerine l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 kullanılan simgele- l Ankara Tel: (0312) 442 30 50 Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu re verilen ad... Orta Avrupa’daki dağ sırası. 3/ Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Sığınılan, saklanılan yer. 4/ Rütbesiz asker... Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Küçük kitap, broşür. 5/ Teniste topu rakibin Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, arkasına düşürmeyi amaçlayan vuruş... Bir Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. cetvel türü... Eski dilde su. 6/ İzmir’in Selçuk l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer ilçesindeki ünlü antik kent... Ortaçağda açık denizlerde kullanılan yelkenli gemi. 7/ Fran- Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 e-posta: [email protected] sız mutfağına özgü bir tür börek. 8/ Afrika Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 kökenli öldürücü bir virüs... Küçük erkek kar- 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: [email protected] deş. 9/ Özen... Argoda esrar. Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. 1/ Osmanlı donanmasında kullanılmış yel- ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l kenli bir gemi. 2/ Âşık olmaktan duyulan Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana korku. 3/ Bir renk... 32 kartla oynanan bir is- Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi kambil oyunu. 4/ Kumaş üzerine yapılan bir Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. tür işleme... Mersin ilinde antik bir kent. 5/ Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. Burun iltihabı... Bir ilimiz. 6/ Ergenekon’dan çıkışlarında Göktürklere yol gösterdiğine ina- NAMAZ VAKİTLERİ nılan dişi kurt. 7/ Olay... Kars’ın doğusundaki İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı ünlü eskiçağ kenti. 8/ “Mey süzülmüş şişeden İstanbul 03:30 05:29 13:13 17:13 20:47 22:37 ruhsâr-ı --- olmuş sana” (Nedim)... Püskürtü... Ankara 03:22 05:17 12:58 16:55 20:28 22:14 Japon lirik dramı. 9/ Bir konu hakkında halkın İzmir 03:56 05:45 13:20 17:15 20:46 22:27 görüşünün alınması için yapılan oylama.