Katalog

1 TEMMUZ 2021 PERŞEMBE KÜLTÜR 11 ÇAĞDAŞ TÜRK Özgür ve RESMININ ÖNEMLI İki İstanbul... ISMI ithat Cemal Kuntay’ın Üç İstan- özgün bir bul romanı için şöyle yazmıştım: “... NEJAD MOsmanlı İmparatorluğu’nun yıkıl- ma sürecini anlatır. Romanın adıyla belir- DEVRIM lenen ‘Üç İstanbul’, gerçekte İstanbul’un KONUK üç ayrı zaman dilimidir ve romanda geçen YAZAR üç ayrı mekânın insanlarını, bu insanların 98 NECMİ siyasal, sosyal ve kültürel yaşamını yansı- ressam SÖNMEZ tır. Bu dönemlerden ilki 2. Abdülhamit’in YAŞINDA baskıcı (istibdat) dönemi, ikincisi özgür- lüklerin elde edildiği Meşrutiyet dönemi, ugün 98. yaş gününü kutladı- üçüncüsü de ateşkes (mütareke) dönemi- ğımız Nejad Melih Devrim’i, dir.” (Cumhuriyet, 2 Ocak 2009) Bhem etkileyici resimlerinden Şimdi de bundan esinlenerek diyorum hem de bilinmezliklerle yüklü uzun ki, bir yazarımız da İki İstanbul diye bir roman yazsa, Kanal İstanbul’u isteyen- sanat yolculuğundan yola çıkarak lerle istemeyenleri roman olarak anlatsa, sıra dışı bir imge yaratıcısı olarak edebiyat tarihine geçse, ne güzel olur! değerlendirmek gerekir. Çağdaş Görüldüğü, yorumlandığı gibi siyasal ik- Türk resminde onun kadar ulusla- tidar siyasal gücünü yitiriyor, yitirdikçe de rarası işler başarmış, onun kadar İstanbul’un doğasını, güzelliğini, tarihini, uy- yıldızı Paris’te, Avrupa’da parladık- garlığını, iklimini, güvenliğini, insanlarını dü- tan sonra trajik şekilde unutulup şünmeden; yalnızca kendi siyasal gelece- 1980’lerden itibaren İstanbul sanat ğini, rantını düşünüyor; İstanbul’u parçalı- piyasasının avcuna düşmüş başka yor; Katarlılara, Araplara, rantçılara satıyor! Oysa İstanbul ne büyük mücade- bir sanatçı yoktur. lelerle kazanıldı. Evet, İstanbul’u Os- 1 Temmuz 1923’te İstanbul’da res- manlı Devleti’ne katan 7. Padişah II. sam Fahrelnissa Zeid ile yazar İzzet Nejad Devrim Mehmet’ti. Bu nedenle ona Fatih Sultan Melih’in ilk çocuğu olarak dünyaya Mehmet dendi. Ama 36. Padişah Vah- gelen Devrim’in çocukluğu Berlin, dettin de İstanbul işgal altındayken kaç- sız başkentinde şekillenen Soyut sel etkinliklerinde zirveye çıkmış- nın farklı köşelerinde gösterilen bir Münih ve İstanbul’da geçti. Galatasa- tı, İngiliz zırhlısıyla ülkeyi terk etti. Kurta- Sanat’ın önde gelen temsilcilerinden tı. Onu bu denli önemli kılan, kom- sanatçının neden büyük başarılar ray Lisesi’nden sonra 1941’de İstan- ran Mustafa Kemal oldu. biri oldu. 1947’de bir tuvali Paris pozisyonlarındaki renk ve form kur- edindiği, Paris sanat ortamında tutu- bul Güzel Sanatlar Akademisi’ne gir- Modern Sanatlar Müzesi koleksiyo- gularında geliştirdiği mükemmel namadığı büyük bir bilmecedir. Ça- di. Aynı yıl, Léopold Lévy’nin öğren- Biz ki İstanbul şehriyiz... nuna girdi. Resimlerini Leo Castelli uyumdu. Kaligrafinin ritmini güç- lıştığı galericiler tarafından dolan- cisiyken Türk sanatında özgün bir İşte İstanbul’un bu işgalini Nâzım 1950’de New York’ta, The Art Coun- lü formlarla birlikte yorumlayan dırıldığını, ünlü ressam arkadaşla- duruş sergileyen Yeniler Grubu’nun Hikmet, Kuvayı Milliye destanının “2. cil 1952’de Edinburg’da, Folkets Hus Nejad’ın özgünlüğü o yıllarda ulusla- rının motiflerini yürüttüğünü, ailesi Babı”nda şöyle anlatmaya başlar: en genç üyesi olarak ismini duyur- 1953’te Kopenhag’da sergileyerek rarası sanatın merkezi olan Paris’te tarafından dışlandığını düşünen sa- Biz ki İstanbul şehriyiz, du. 1944’te Taksim Gazinosu’nda ilk onu uluslararası düzeye çıkardılar. kendisini ön plana çıkarmıştı. natçı, kendisine köklü zararlar ve- Seferberliği görmüşüz: kişisel sergisini açtı. İlerleme isteği Kafkas, Galiçya, Çanakkale, Filistin, recek olan ünlü küfür mektuplarına 1950-60 arasında Avrupa’yı gençliğinden itibaren resminin da- vagon ticareti, tifüs ve İspanyol nezlesi Renk-form uyumu... Londra’dan Sevilla’ya, Brüksel’den 1960’larda başlamıştı. marlarında atıyordu. 1946’da yerleş- bir de İttihatçılar, 1952’de Nejad’ı Salon Octobre Prag’a kadar gezerek çalışmalar üre- 1960’lar, önce Varşova’ya sonra mek için Paris’e giderken cebinde bir de uzun konçlu Alman çizmesi isimli grup sergisinin başkanı ve yü- ten Nejad, seyahat gözlemleriyle res- da 1995’te vefatına kadar yaşayaca- Ayasoyfa mozaiklerini restore eden 914’ten 18’e kadar rütücüsü olarak görüyoruz. Fran- mini zenginleştirerek etkileyici bir ğı Polonya taşrasında zorlu bir ha- Thomas Whittemore tarafından Alice yedi bitirdi bizi. sız sanat ortamının en önemli isim- “soyut resim dili” geliştirdi. Onun yat sürdürdü. Hak ettiği kapsamlı B. Toklas’a yazılmış bir tavsiye mek- leriyle ortaklaşa projeler gerçekleşti- 1962’de çıktığı Çin yolculuğunda retrospektif sergisi açılmayan, hak- tubu vardı. 1947’de Paris’te kişisel 100 yıl önceki İstanbul gerçeği böyleydi. ren genç sanatçı, arkası arkasına aç- Taşkent, Buhara, Semerkand şehir- kında ciddi bir yayının olmadığı Mustafa Kemal ve arkadaşlarının İstanbul’u sergi açmayı başaran ilk Türk sanat- ve yurdu kurtarışıyla her şey değişti. Ata- çısı olarak yıldızı inanılmaz bir hızla tığı kişisel sergilerin yanı sıra Tris- lerinde gerçekleştirdiği resimlerin- Devrim’in Fikret Mualla’dan sonra türk devrimleriyle de çağdaş Türkiye kurul- parladı. Birbiri ardına katıldığı ser- tan Tzara (1955), Paul Eluard (1960) deki ustalık adeta her fırça darbesin- en çok sahtesi yapılan ressam olma- du. Ama bunu yıkmaya çalışıyorlar. gilerde gösterdiği renkli ve etkileyici başta olmak üzere birçok önemli şa- de kendisini gösterir. Böylesine güç- sı büyük bir trajedidir. Günümüz İstanbul gerçeği ise mutlusu kompozisyonlarıyla o yıllarda Fran- irin kitaplarını resimleyerek dönem- lü eserler üretip çalışmaları dünya- l Düsseldorf mutsuzu, işçisi işsiziyle 16 milyonluk dev bir kent konumunda. İşte bu güzel kentin Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da diyor ki; “Biz ki İstanbul şehriyiz” 16 mil- Behçet Aysan Ödülü, Kuseyri’nin oldu yon adına Kanal İstanbul’u istemiyoruz! Kanal İstanbul, 16 milyonun varlığına, 021 yılı Türk Tabipleri Birliği (TTB) Behçet ğiyle aldı. Seçici kurul, ödülün Kuseyri’ye ve- 84 milyonun güvenliğine yönelik bir fela- 2Aysan Şiir Ödülü’ne Faris Kuseyri’nin “Do- rilmesinin gerekçesini, Kuseyri’nin “Orta- ket projesidir. ğu Duvarı” adlı eseri değer bulundu. doğu coğrafyasına yerleşen ve oradan ko- İsteyen taraf ise yalnızca “İsteseniz de Toplamda 140 katılımcının başvurduğu 2021 nuşan, geleneksel ve modern şiiri iyi bilen, istemeseniz de Kanal İstanbul’u yapaca- Yılı TTB Behçet Aysan Şiir Ödülü için seçi- her zaman yaşamın içinde; şiirin gelenek- ğız” diyor. ci kurul değerlendirme toplantısı 28 Haziran sel formlarını kullanmaktan çekinmeyerek Demokrasi varsa, böyle bir durumda Faris Kuseyri tarihinde çevrimiçi olarak yapıldı. Ali Cengiz- günceli, toplumsalı, kişisel olanı aktaran, İstanbulluya sormak gerekmez mi? kan, Turgay Fişekçi, Doğan Hızlan, Cevat Çapan ve çalışan sınıflara ve emeğe yüz ışıtan” özellik- Haydar Ergülen’den oluşan kurul, kararını oybirli- lere sahip olmasıyla açıkladı. Doğa yoksa Behçet Aysan İmamoğlu, Kanal İstanbul’u “kente iha- net projesi” olarak görüyor ve bunu 15 maddede sıralıyor: ‘Bir Kadın Uyanıyor’ ORTADIREK TIYATROSU, 2 TEMMUZ 1993’TE MADIMAK 1) Susuzluk getirecek. DSİ ve İSKİ ra- porlarına göre, su kaynakları yitirilecek. KATLIAMINDA HAYATINI KAYBEDENLERI BIR ETKINLIKLE ANIYOR 2) Deprem riskini tetikleyecek. Gümüşhane 3) Doğayı katledecek. 4) İstanbul’un tarihi talan edilecek. ve Ordu’da 5) En az 110 milyar liralık vergi yükü Sivas Yanıyor, Şiirler Yanıyor! gelecek. CEMİL CİĞERİM 6) İBB’nin sırtına 35 milyar liralık mali- rtadirek Tiyatrosu ya- önünde oyunlarını sahneleye- nın katılımı bekleniyor. yet yüklenecek. Orın saat 19.00’da Avcılar cek olan Ortadirek Tiyatrosu Ortadirek Tiyatrosu, Avcı- amsun Düşevi Oyuncuları, “Bir 7) İktidarın gelir rüyası boşa çıkacak. Erol Mumcu Kültür ve Sanat oyuncuları; Asım Bezirci, Edi- lar’daki anmadan önce Sanat SKadın Uyanıyor” adlı oyunla sah- 8) İstanbullular trafikte iki kat perişan Parkı’nda bulunan, Madımak be Sulari Ağbaba, Yeşim Öz- Meclisi bileşeni olarak, Tür- olacak. nelere dönüyor. Düşevi Oyuncula- katliamında hayatını kaybe- kan, Hasret Gültekin gibi bir- kiye Yazarlar Sendikası’nın 9) 50 yıl hafriyat çıkarılacak. rı, oyunu 7 Temmuz’da Gümüşhane den Edibe Sulari Ağbaba’nın çok aydınımızın oteldeki son çağrısı ile Zincirlikuyu’daki, 10) 1.2 milyon ek nüfus gelecek. Açıkhava Tiyatro Festivali’nde sergi- heykeli önünde, yönetmen dakikalarını canlandıracakları- Sivas’ta yanarak hayatını kay- 11) 8 milyonluk nüfus bir adaya hap- leyecek. 8-9 Temmuz tarihlerinde de Osman Genç’in yönettiği “Si- nı söylediler. Etkinlik içerisin- beden yazar Asım Bezirci’nin solacak. Ordu Devlet Tiyatroları Sahnesi’nde vas Yanıyor, Şiirler Yanıyor” de hayatını kaybeden aydınla- ve yakın dostu olan Rıfat 12) Montrö ihlal edilecek. Ordulu sanatseverlere sergilenecek. adlı oyunu sergileyecek. rın şiirleri ve türküleri yer ala- Ilgaz’ın mezarı başında yapıla- 13) Balıkçılık yok olacak. Sevilay Saral yazdığı, Aysel Yıldırım’ın Madımak Oteli’nin dekoru cak. Etkinliğe birçok sanatçı- cak anmada hazır bulunacak. 14) Mezarlıklar yok olacak. yönettiği oyunda Ferda Kaynar oynuyor. 15) Ülkemizin onca sorunu varken, ön- Gerçek yaşanmış bir hikâyeden celiğimiz Kanal İstanbul olamaz. yola çıkılarak yazılan oyunda, bir ka- 15. maddeyi de İmamoğlu şöyle açıklı- dının evliliği sürecinde, kocası ile ya- yor: “(Kanal İstanbul) Milleti sevmemektir. şadıkları değişimi ve başından geçen Kendini sevmektir. Kamu adına karar ve- ‘Özen Göstermek’ üzerine filmler tatsız olayları anlatıyor. renlerin önceliği milletin canını, malını, ge- l SAMSUN leceğini korumaktır. Öyle olmalıdır. Kamu stanbul Modern, dünyanın farklı İstanbul Modern internet sitesi üze- adına iş yapanlar, siyasetçiler, bürokratlar İcoğrafyalarından sanatçıların video, rinden izlenebilecek, programda yer çevreyi, tabiatı, denizleri, sahilleri, tarihi, kül- animasyon ve kısa filmlerinin yer al- alacak filmler: “Kassaram” (Thania Pe- tür ve tabiat varlıklarını korumak zorunda- Sinematek’ten özel dığı Artists’ Film International (Ulus- tersen), “Gezgin Suyun Çağrısı Bölüm dır. Milletini seven bir siyasetçinin önceliği lararası Sanatçı Filmleri) programı- 1 & 2” (Patty Chang), “Sevgili Dost” milletinin mutluluğunu sağlamaktır. Bunca filmler Kalamış’ta nı çevrimiçi bir sergi olarak izleyiciy- (Agne Jokse), “Şehirden Kaçış” (Cla- genç işsizlikten inlerken, bunca insan yok- sulken, sürdürülebilir üretim, sürdürülebilir adıköy Belediyesi Sinematek/Si- le buluşturuyor. 14. yılında olan prog- re Langan), “Biz Gittiğimizden Beri Gi- istihdam ve sürdürülebilir refah için bunca Knema Evi, yeni sanat yönetme- ram bu sene “Özen Göstermek” üze- den” (Giulio Squillacciotti), “Kutu” (Se- Sharla, Shabana, Sojourner, Selena fabrika kurma ihtiyacı varken, 16 milyonluk ni Emin Alper yönetiminde hazırla- rine odaklanıyor. Programdaki sanat- na Başöz), “Mag-uuma (Çiftçi)” (Kiri bu şehrin geleceği olan çocuklar yeterin- Şef Küratör Öykü Özsoy ve asistan kü- dığı film programıyla yaz boyunca çı filmleri İstanbul Modern’in internet Dalena), “Arkadaş Buluşması İçin Or- ce beslenemezken, bizim önceliğimiz Ka- Kalamış’ta gösterim yapacak. “Yıldız- ratör Nilay Dursun oluşturduğu Artists’ sitesi üzerinden 1 - 31 Temmuz tarih- tamı Hazırlamak, Hilozoik/Arzular” nal İstanbul olamaz.” lar Altında Sinema” isimli program 3 leri arasında görülebilir. Film International 2021 çevrimiçi sergi- (Himali Singh Soin), “Sharla, Shabana, Umarım bu inatlaşma biter. Nâzım Temmuz - 25 Ağustos tarihleri ara- Programı ve içeriğini İstanbul Modern sinde dokuz film gösteriliyor. Sojourner, Selena” (Rehana Zaman). Hikmet’in; sında takip edilebilecek. “Biz ki İstanbul şehriyiz, Programın teması ise pandeminin güzelizdir, uyandırdığı duygu ve düşüncelerle Redd konseri dört yanımız mavi mavi dağdır, de- Beyazperde özlemi sona eriyor! belirlendi. Seçkide ayrıca daha iyi bir nizdir.” dünya için verilen mücadeleyi, baskı Trump Sahne’de dizeleriyle dile getirdiği gibi, İstanbulu- inema salonları bu- ve zorluklar karşısındaki direnme az- “Cruella” muz binyıllarca güzel kalır. Sgün itibarıyla kapı- ock mini, haysiyetini koruma çabasını ve larını ziyaretçilere açtı. Rmüzik dayanışma geleneğini hatırlatmak te- Salonlar yeni filmlerini grubu malarını konu alan 18 filmin yer aldı- 2 Temmuz tarihinden Etel Adnan’ın sergisi Redd, 3 ğı açıklandı. beyazperdeye taşıya- Temmuz Gösterimler, Charlie Chaplin’in cak. Yarından itibaren Cansel Elçin’in sesiyle... Cumar- “Şehir Işıkları” filminin canlı orkestra vizyona girecek film- tesi gü- müziği eşliğindeki gösterimiyle baş- ler arasında “Cruella”, nstitut français Türkiye tarafından hazırla- nü saat lıyor. Film, 3 Temmuz akşamı Kerem “Hızlı ve Öfkeli 9”, “Ha- Inan filmde, Etel Adnan’ın “İmkânsız Eve Dö- 20.00’de Trump Sahne’de seven- Esemen yönetimindeki İstanbul Film babam Sınıfı Yaz Oyun- nüş” sergisinin eş-küratörü Serhan Ada’nın, lerinin karşısına çıkacak. En se- Müzikleri Orkestrası tarafından yo- ları”, “Ehrimen: Kanlı Etel Adnan metinlerinden derlediği bir seçki vilen şarkılarını Trump Sahne’de Yol”, “Azap”, “Salinger rumlanacak müzik eşliğinde izlene- oyuncu Cansel Elçin tarafından okundu. Pe- seslendirecek olan Redd; Do- Yılım”, “Lux Æterna” ve cek. Film programı için: http://sine- ra Müzesi’nde sanatçının eserleri önünde ya- ğan Duru, Güneş Duru ve Berke “Undine” gibi filmler matek.kadikoy.bel.tr/ Özgümüş’ten oluşuyor. pılan film, sadece Institut français de Turquie bulunuyor. YouTube kanalından izlenebiliyor.