Katalog

‘BIR SONRAKI DAHA ÖLÜMCÜL OLABILIR’ Oxford/AstraZeneca düzenlenen bir etkinlikte yaptığı konuşmada, Covid sürecinde bilimsel aşısının yaratıcılarından Sarah Gilbert, yeni bir pandeminin daha öldürücü açıdan elde edilen kazanımların çöpe atılmaması için hazırlık süreçlerine olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Gilbert, BBC tarafından her yıl yatırım yapılması gerektiğini söyledi. l Haber Merkezi 7 ARALIK 2021 SALI PANKREAS KANSERI BELIRTILERI BAŞKA ŞIKÂYETLERLE KARIŞABILIYOR Üç kişiden biri kış hüznünde Dikkat! Geç fark ediliyor enellikle belirti verme- lerindendir. Sigara kulla- yerek sinsice ilerleyen nımı ile hastalık riski yak- Prof. Dr. Ceyhan: Gpankreas kanseri, an- laşık iki kat artmakta. Si- Tanı konan cak ileri evrelerinde sırt ağrı- garanın bırakılması ile bu hastaların sı, karında şişkinlik veya sa- risk sigara içmeyen kişile- yarısında pankreas rılık gibi şikâyetlerle kendi- re göre azalarak 1.2 kata ni belli edebiliyor. Genel Cerra- kanserinin kadar düşmektedir. hi Ana Bilim Dalı Öğretim Üye- n Genetik yatkınlık: başka organlara si Prof. Dr. Güralp Onur Cey- Hem benzer çevresel fak- stanbul Bilgi Üniversitesi Psi- larında) oluyorsa bir ruh sağlığı metastaz yaptığını han, pankreas kanserine bağ- törler hem aynı genetik ha- İkolojik Danışmanlık Merke- uzmanıyla görüşülmesi uygun (sıçradığını) lı bazı şikâyetlerin diğer sindi- vuz paylaşıldığı için bazı zi Müdürü ve Psikoloji Bölümü olacaktır” dedi. rim sistemi hastalıklarıyla, sır- görüyoruz. Sağlıklı ailelerde pankreas kanseri Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Maçkalı, Maçkalı, kış bunalımıyla baş ta vuran ağrının ise bel prob- kış aylarında her üç kişiden bi- etmek için şu önerilerde bulun- kümeleşmesi görülür. Ge- bir yaşam tarzı, lemleriyle karışabildiğini söyle- rinde “kış hüznü” görülebildiği- du: “En önemlisi, yaşam düze- netik araştırma konusun- pankreas kanseri ni söyledi. Maçkalı, “Bazı gün- ninize dikkat etmelisiniz. Sirka- di. Bu nedenle tü- daki tüm ilerlemelere rağ- riskini azaltmada ler kendimizi daha isteksiz, da- diyen ritmin dengesini korumak mörün hızlı ya- men henüz ailevi pankreas ha az enerjik hissetmemiz nor- için aynı saatte yatıp aynı saat- yıldığını ve has- önemli rol oynuyor. kanseri konusu net açık- maldir. Ancak bu durum en az lerde kalkmaya gayret etmek, talığın ileri evre- lanabilmiş değildir. Tüm iki hafta boyunca her gün de- düzenli ve dengeli beslenmek de tespit edildiği- pankreas kanserlerinin TEDAVIDE YENI GELIŞMELER UMUT VERIYOR! vam ediyorsa, kişi normal- ilk akla gelenler olacaktır. Ola- ni anlatan Prof. yaklaşık yüzde 4-5’lik kıs- de yapmayı sevdiği aktivitele- bildiğince güneş ışığı almaya Dr. Ceyhan, “Ta- ankreas kanserinin tedavisinin önceden cerrahi şansının mümkün mını oluşturan bu grupta re dair motivasyon hissedemi- çalışmak, düzenli egzersiz yap- Phastanın genel durumuna, hasta- olmadığı, pankreas etrafı ana da- nı konulan has- belirlenecek genetik belir- yorsa ve hayattan zevk alama- mak, gün içinde hareket etme- lığın evresine ve kanserin yerleşimi- marsal yapıların tümörden etkilendi- taların yarısında teçler ile gelecekte bu aile- ma gibi şikâyetler yılın hep ay- nizi sebep olacak şeyler yarat- ne göre belirlendiğini belirten genel ği bir grup hastada önce kemotera- pankreas kanse- nı döneminde (özellikle kış ay- mak yardımcı olacaktır.” l AA lerde tarama yapmak müm- cerrahi uzmanı Prof. Dr. Mert Erkan pi uygulanıyor ve kemoterapinin ya- rinin başka organ- kün olacaktır. şöyle konuştu: nıt verdiği hastalarda ise cerrahi uy- lara metastaz yaptığını (sıçradı- n Beslenme: Acıbadem “Esas amaç; kanseri tamamen yok gulanabiliyor. Benzer şekilde gerek Karadeniz ğını) görüyoruz. Dünyada kan- etmek, mümkün değilse kontrol al- ameliyat öncesi gerek ameliyat son- Üniversitesi Genel Cer- ser ölümlerinde dördüncü sıra- tında tutmaktır. Özellikle son yıllar- rası dönemde, farklı kemoterapi ya rahi Ana Bilim Dalı Öğre- ısındıkça balık da yer alan ve görülme sıklığı da kemoterapi başarısının artması, da radyoterapi protokolleri ile uy- tim Üyesi Prof. Dr. Güralp cerrahi olarak pankreas tümörlerinin gun hastalarda çok daha uzun sağ- giderek artan pankreas kanse- Onur Ceyhan, “Bilimsel ba- azalıyor çıkarılma oranını da artırıyor. Daha kalım sonuçları elde ediliyor.” rine, günlük yaşantımızda yap- zı çalışmalar; işlenmiş et, aradeniz’de, son yıllarda tığımız bazı yanlışlar da zemin doymuş yağ asitleri ve şe- Kkasım ortalaması 10 de- hazırlayabiliyor. Sağlıklı bir ya- riskin benzer şekilde arttığı bi- dir. Uzun süreli diyabet pank- kerli içeceklerden zengin Ba- recede seyreden deniz suyu şam tarzı, pankreas kanseri ris- linmektedir. Aşırı kilodan sakı- reas kanseri riskini 1.5-2.5 kat tı tipi beslenmenin sıcaklığının 13’e yükseldiği kini azaltmada önemli rol oy- nılması, sağlıklı beslen- arası artırmaktadır. Ancak 15- pankreas kanseri tespit edildi. Mevsim normal- nuyor” dedi. meye dikkat edilmesi, 20 yıl kontrollü diyabeti olan riskini artırdığı- leri üzerindeki deniz suyu sı- Pankreas kanseri riski- günlük hayatta ha- hasta gruplarında pankreas nı göstermek- caklığı nedeniyle başta ham- ni artıran beş etken ve reketsizliğin önüne kanserinde artış saptamayan tedir. Batı tipi si başta olmak üzere birçok öneriler şöyle: geçilerek aktif ha- bildiriler de bulunmaktadır. balıkta stoklar ise azaldı. beslenmenin n Obezite (Şişman- yat tarzının benim- İleri yaşta yeni tanı konul- Recep Tayyip Erdoğan obeziteye yol Ardahan lık): Geniş kitleler üze- Üniversitesi (RTEÜ) Su Ürün- senmesi ve obezite muş diyabet, pankreas kan- açarak pank- leri Fakültesi Deniz Biyolojisi rinde yapılan çalışma- hastalarının tedavisi seri habercisi olabilir. Bu grup reas kanseri Güralp Onur Mert Ana Bilim Dalı Öğretim Üye- larda vücut kitle indeksi toplum sağlığı açısın- hastalarda kan şekeri değerleri riskini etkilediği Ceyhan Erkan dondu si Doç. Dr. Ağırbaş, “Ekosis- (VKİ) 30 ve üzeri olan kişiler- dan da önem taşıyor. kanser tedavisi sonrası sıklıkla de öne sürülmekte- temlerde ciddi kayıplara ne- de pankreas kanseri riskinin oğu Anadolu Bölgesi’nde n Diyabet (Şeker hastalığı): düzelmektedir. dir. Her şekilde sağlık- den olabilir. En önemli so- Dgece en düşük hava sıcak- arttığı gösterilmiştir. Aşırı kilo- Diyabet, hem pankreas kanse- n Sigara ve alkol: Sigara kul- lı beslenme alışkanlıklarının nuçlarından biri ise balıkçı- lığı, sıfırın altında 16 derecey- lu olunmasa da bel çevresi yağ ri risk faktörlerinden hem de lanımı, pankreas kanseri için koruyucu olduğu akılda tutul- lığı etkileyebilir çünkü artan le Ardahan’da kaydedildi. Gece dokusu artmış kişilerde de bu hastalığın sonuçlarından biri- bilinen en önemli risk faktör- malıdır” diyor. sıcaklıklar, fitoplankton ya- en düşük hava sıcaklığı, sıfırın al- pısını etkilediğinden uzun tında olmak üzere Ardahan’da 16, vadede balıkçılığı da etkile- Prematüre Ağrı’da 15, Kars’ta 12, Erzurum’da yecektir” dedi. ŞÜPHEN OLMASIN doğum, 8, Iğdır’da 4, Erzincan’da 3, Doç. Dr. Ağırbaş, “Su sı- bebeğin beklenen Tunceli’de 1 derece ölçül- caklığının 10 santigrat dere- doğum tarihinden ve AIDS konusunda dü. Ağrı’da da kar yağışı sonra- ce seviyelerinde seyretme- üç hafta daha erken HIVfarkındalık yaratmak, sı etkili olan soğuk hava, hayatı si lazım ki hamsi sürü oluş- doğmasıdır. Başka riskli davranışlarda bulunan bi- olumsuz etkiledi. Gece hava sı- turup av verebilsin. Böyle de- bir deyişle gebeliğin reylerin test oranını artırmak caklığının sıfırın altında 15 dere- vam ederse av sezonunun 37. haftasından önce ve HIV ile yaşayan kişilerin ha- erken kapanması ihtimali söz ceye kadar düştüğü kentte su gerçekleşen doğumdur. yat kalitesini yükseltmek ama- konusu olabilir” dedi. l DHA depoları dondu. Bu şekilde erken doğan cıyla “Türkiye HIV/AIDS Plat- yenidoğan bebeklere formu” tarafından “Şüphen Ol- ise prematüre masın” inisiyatifi kuruldu. MUTLULUĞUN FORMÜLÜ bebek denir. AIDS ve Cinsel Yolla Bula- PREMATÜRE BEBEKLER Sürdürü- ve çevreci teknolo- şan Hastalıklar Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Deniz Gö- BMlebilir Kal - ji ihracatında yattı- kınma Çözümle- ğına inanıyor. kengin, dünyada bugüne dek 77 milyondan fazla bireyin HIV ri Ağı’na göre bu Marin, gelecek yıl da dünyanın en hükümetlerin eşit- ile enfekte olduğunu, bunların 180 binden fazla bebek yaklaşık yarısının hayatını kay- mutlu insanlarının lik için daha faz- yaşadığı ülke seçi- la şey yapıp yap- bettiğini aktardı. Gökengin şu bilgileri verdi: len Finlandiya’da maması gerekti- genç lider Sanna ği sorusuna ise şu “Bu inisiyatifin temel amacı, hayata erken başlıyor şüphe duyan, HIV edinme ris- Marin bu mutlulu- yanıtı verdi: “Ben- ğun sırrını açıkladı. ce evet. Çünkü bu- ki olduğunu düşünen kişilerin ürk Alman Jinekoloji Eğitim, le devam etti: “Doğum ne kadar li risk ise 28-31 hafta arası doğan teste yönlendirilmesini sağla- Uluslararası ba- rada olan şey bu. TAraştırma ve Hizmet Vakfı (TA- erken olursa sağlıkla ilgili risk- sınırda prematüre bebeklerdedir. sına demeç veren Finlandiya’da her mak. Çünkü şu anda bu oran- Sanna Marin, 2019’da JEV) Başkanı Prof. Dr. Cihat Ünlü, ler de o kadar artmaktadır. Erken En düşük risk ise 32-36 haftalar lar gerçekten çok düşük. Bir Marin’e göre eşit- zaman eşitlik için 34 yaşında başbakan- Türkiye’de her yıl 180 binden faz- doğan, özellikle de çok erken do- arasında doğan sınırda prematü- lik, gelişmiş eğitim uğraştık. O yüzden birey ne zaman risk altında ol- lık koltuğuna oturarak la bebeğin prematüre doğduğunu ğan prematüre bebekler, genellik- re bebeklerdedir. Dünya Sağlık Ör- duğunu düşünmelidir. Böyle sistemi ve güçlü bence gelecekte dünyanın en genç lideri belirterek prematüre doğumdan le karmaşık tıbbi problemlere sa- gütü verilerine göre dünya gene- bir refah devleti ol- yalnızca kadın-er- düşünürse teste ne zaman ve olarak kayıtlara geçti. ölümleri ve komplikasyonları önle- hiptir. Karşılaşılan tıbbi sorun ve linde yılda 15 milyon bebek pre- nasıl gitmelidir? Nerelerde test mak mutluluğa gi- kek eşitliği ya da menin, sağlıklı bir gebelikle başla- komplikasyonlar bebekten bebeğe matüre olarak doğmakta ve bunun den yolda en önemli üç şey. cinsiyetler arası eşitlik değil top- yaptırabilir? Hangi koşullar- dığını vurguladı. değişkenlik göstermektedir. An- sonucu olarak 1 milyonun üzerin- da yaptırır? Test süreçleri na- Marin, ülke olarak refah dev- lum içindeki azınlıkların eşitliği Normal gebeliğin süresinin or- cak bebek ne kadar erken doğar- de bebek bir yaşını tamamlayama- let durumunu “çevre açısından de önemli olacak. Yapılar, halka sıl işler? Sonucu ne olur? Pozi- talama 40 hafta olduğunu, bebe- sa komplikasyon riski de o kadar dan ölmektedir. Her yıl 180 bin- tif çıkarsa ne olur? Esas amaç sürdürülebilir” bir yolla muha- engel teşkil etmemeli. O yüzden ğin 37 haftadan önce doğması ha- yüksektir. En yüksek risk, 28 haf- den fazla bebek hayata erken baş- faza etmek istediklerini söyledi. yapacak çok şey var.” bu. Ama tabii ki yan amaçlar linde prematüre bebek olarak ka- ta altında doğan çok küçük pre- lamaktadır. Bu da bebeklerimizin da var.” Ülkenin geleceğinin de kalkınma l Sputnik bul edildiğini aktaran Ünlü, şöy- matüre bebeklerde, orta derece- yüzde 15’inden fazlası demektir.” SAĞLIK