Katalog

RAI PANIĞI 17 ARALIK 2021 CUMA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 Azerbaycan Cumhurbaşkanı Savunma bütçesi tasarısında Türkiye’ye baskıyı artıracak öneriler yer aldı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan önceki gün Brüksel’de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron S HA’ya ABD takibi İ ile bir araya geldi. BD’nin savunma harcama- ANKARA-ERİVAN’IN YOL HARİTASI BEKLENİYOR Rusya ve Çin’le mücadele vurgulu 768.2 milyar dolarlık bütçe tasarısı, ları bütçesine yönelik ta- Senato Genel Kurulu’nda kabul edildi. Gözler, Biden’ın kararında. Asarılar, Washington’ın Rus- ya ve Çin’e baskıyı artırma arayı- Türkiye’ye satmaması ve bu prog- ABD güçleri Suriye’de kısmi konuşlanma- şının yanı sıra Türkiye ile ilişkiler- Arabulucusuz sını sürdürürken terör örgütü YPG’nin ana ramın ABD’nin ulusal güvenliğine deki gerilimli başlıkların süreceği- unsurunu oluşturduğu SDG’ye desteğe etkilerinin araştırılmasını istediği ni de bir kez daha ortaya koydu. devam ediyor. ABD ve SDG geçen hafta haberleri dikkat çekmişti. ABD Senatosu, daha önce Temsil- ortak tatbikat yapmıştı. Türkiye’nin son dönemde İHA ciler Meclisi’nden geçen ve 2022 normalleşme teknolojisindeki gelişimiyle birlik- mali yılı savunma harcamaları- te Ukrayna’ya da satış haberle- nı içeren Ulusal Savunma Yetki- ürkiye ile Ermenistan ara- pılan çağrılarla başlaması da en ri gündeme yansımıştı. Buna karşı lendirme Yasası’nı (NDAA) önceki Tsında başlayacak normalleş- önemli farklılığı oluşturuyor. Bu- Moskova’dan da muhalefet sık sık gün onayladı. Uzun süredir tartı- mede özel temsilci atanacağı- na karşın Karabağ’ın halen Rus dile getiriliyor. şılan tasarı için senatoda Demok- nın açıklanması sonrası gözler barış gücü askerleri tarafından rat ve Cumhuriyetçi cephe ara- sürecin nasıl işleyeceğine çev- korunan Ermenistan kontrolün- Atina’yla işbirliği... sında uzlaşı çıkarken yasalaşması rildi. Türkiye’nin emekli Büyü- deki bölümünün statüsünün be- Menendez ile Florida Senatörü yönünde gözler, ABD Başkanı Joe kelçi Serdar Kılıç’ı özel temsil- lirsizliği de süreçle bağlantılı et- Cumhuriyetçi Marco Rubio tara- Biden’ın kararına çevrildi. ci olarak belirlemesiyle birlikte menler arasında yer alıyor. Öte askeri adımlarının yakından ta- re, Türkiye’nin silahlı insansız ha- fından sunulan “ABD-Yunanistan 740 milyar doları Savunma Ba- Erivan’ın da temsilcisini açıkla- yandan 1915 tehcirinin Erme- Savunma ve Parlamentolar Ara- kip edilmesini öngören tasarı, Tay- va aracı (SİHA) programını yakın kanlığı (Pentagon) bütçesi, 27.8 ması bekleniyor. Özel temsilci- nistan tarafından “soykırım” ola- van ile gerekli savunma ve işbirli- takibe alma ve Azerbaycan’a yapı- sı Ortaklık Yasası” başlıklı tasa- milyar doları Enerji Bakanlığı bün- ler arasındaki ilk temasların ar- rak tanımlanmasının da normal- rı da NDAA’da yer buldu. Tasarı, ğinin devam edilmesini talep edi- lan yardımların kesilmesini önleyen yesindeki savunma harcamaları dından normalleş- leşmenin zorlu başlıklarından bi- yor. Cumhuriyetçilerin Rusya ve muafiyetin kaldırılmasına ilişkin ta- Yunanistan’ın askeri modernizas- ve 0.4 milyar doları diğer savun- menin yol harita- ri olacağı değerlendiriliyor. yonuna tam destek verilmesi, ye- Çin’e karşı savunma harcamasın- sarılar da NDAA’ya eklendi. ma harcamaları için olmak üzere sı belirlenecek. An- Ankara ve Erivan’ın 2009’da da 25 milyar dolarlık bir artışı içe- Bu ek tasarıların Ermeni ve Rum ni Amerikan askeri ekipmanlarının 768.2 milyar dolarlık NDAA, Se- kara-Erivan ara- imzaladıkları iki protokol, satışının onaylanması ve hızlan- ren talebi de tasarıya ekledikleri lobisine yakınlığıyla bilinen New nato Genel Kurulu’nda, 10’a karşı sındaki yeni süre- 1993’ten bu yana kapalı olan sı- savunuldu. Jersey Senatörü ve Senato Dış İliş- dırılması, GKRY-Yunanistan-İsrail- 89 oyla kabul edildi. HÜSEYIN cin 2009’dakinden nırın açılmasını, tarafların top- ABD işbirliğinin genişletilmesini Öte yandan Ankara-Washing- kiler Komitesi Başkanı Bob Menen- HAYATSEVER farklılıkları ise “ara- rak bütünlüklerine saygı çerçe- ton hattında Rus S-400 hava sa- dez tarafından yapıldığı aktarıldı. öngörüyor. Yunanistan’ın ABD’den ‘25 milyar bulucusuz temas” vesinde anlaşmazlıkları diya- F-35 savaş uçağı tedarik etmesi vunma sisteminden F-35’lere, Menendez’in geçen kasım ayında ve “Ankara-Bakû eşgüdümü” log yoluyla çözme iradesine vur- dolarlık artış’ Suriye’de terör örgütü YPG’ye uza- bütçeye sunduğu öneride, ABD’nin durumunda ABD başkanının tes- olacak. gu yapmıştı. Bu protokollerin ye- Rusya’yla Batı cephesi arasın- lim sürecini hızlandırma yetkisinin nan pek çok konuda kriz başlıkları insansız hava araçlarında (İHA) kul- Karabağ’da geçen yıl niden gündeme gelmesi bekle- da gerilim kaynağı haline gelen sürerken AA’nın haberine gö- lanılan parça- bulunması da tasarıda yer alan Azerbaycan’ın kesin zaferiyle so- niyor. Ukrayna’ya yönelik askeri yar- maddeler arasında. Atina’dan bu ları BD Tica- nuçlanan 44 günlük savaşın ar- İki ülke arasında doğrudan dım miktarını, yıllık 250 milyon- önerinin bütçede yer almasından Aret Bakanlığı, Tür- YENİ dından Türkiye’nin Ermenistan’a ikili ilişki kurulmamasına kar- dan 300 milyon dolara çıkaran ta- memnuniyet duyulduğu açıkla- kiye, Çin, Malezya ve Gürcistan’dan bazı kuruluş- yaptığı “ilişkilerde yeni bir baş- şın Türkiye ve Ermenistan, son sarı, Rusya’ya karşı Avrupa Caydı- ması geldi. lara ticari kısıtlama uygulayacağını duyurdu. Bakanlık- YAPTIRIM langıç” çağrısı, aradan geçen bir dönemde bakan yardımcısı dü- rıcılık İnisiyatifi’ne 4 milyar dolar Suriye’de terör örgü- tan dün yapılan açıklamada, “Çin’in Uygur Türklerine yöne- yılın ardından karşılık buldu. An- zeyinde ortak toplantılarda bir kaynak sağlanması ve Baltık ülke- lik baskıdaki rolleri ile Çin ordusuna yardım etme dahil çeşit- tü YPG’nin ana unsuru- KARTI! kara-Erivan hattındaki normal- araya geldi. Moskova’da ge- lerine 100 milyon dolarlık askeri li ulusal güvenlik nedenleriyle bazı Çinli şirketlere ihracat kısıtla- nu oluşturduğu SDG’ye leşmenin başlayacağı ilk ola- çen hafta yapılan Kafkasya Böl- destek verilmesini içeriyor. Tasa- maları getirildiği” belirtildi. Üst düzey bir ABD’li yetkili yaptırım uy- Pentagon desteğinin rak Dışişleri Bakanı Mevlüt Ça- gesel İşbirliği Platformu’nun ilk rıda, Çin’e karşı Pasifik Caydırıcı- gulanacaklar arasında Çin Askeri Tıp Bilimleri Akademisi ile 11 araştırma enstitüsünün de sürmesi önerisi de vuşoğlu tarafından TBMM’de du- toplantısına Rusya, Azerbay- bulunduğunu duyurdu. ABD Ticaret Bakanlığı, İran’ın nükleer füze programına destek ola- lık İnisiyatifi’ne 7.1 milyar dolar taslaktaki dikkat çe- yurulmuş ve iki ülke arasında- can ile İran’ın yanı sıra Türki- cak ABD menşeli malzemeler sağlayan üç firmaya da yaptırım getirdi. kaynak ayrılıyor. Bölgede Çin’in ken unsurlardan. ki normalleşme sürecinin yürü- ye ve Ermenistan Dışişleri Ba- tülmesi için özel temsilciler ata- kan Yardımcısı düzeyinde katı- nacağı açıklanmıştı. Çavuşoğ- lırken bugün de çevrimiçi ola- lu, önceki gün Türkiye’nin eski rak düzenlenecek olan Karade- İstanbul’da Washington büyükelçilerinden niz Ekonomik İşbirliği Örgütü Kılıç’ın özel temsilci olarak ata- (KEİ) Dışişleri Bakanları Konse- nacağını bildirdi. Ermenistan’ın yi Toplantısı’na iki ülkeden aynı gündem da temsilcisini duyurmasının ar- düzeyde katılım bekleniyor. dından ilk diyaloğun bu iki isim Türkiye ile Ermenistan arasında arasında başlaması ve normal- büyükelçilik seviyesinde doğru- Afrika leşmenin yol haritasının belir- dan diplomatik ilişki bulunmuyor, lenmesi bekleniyor. ancak iki ülkenin de üyesi olduğu irincisi İstanbul’da, ikincisi İki ülke arasındaki yeni süreç, KEİ üzerinden ilişkileri var. Erme- BEkvator Ginesi’nin başken- 2009’da başarısız normalleş- nistan, merkezi İstanbul’da olan ti Malabo’da yapılan Türkiye-Af- me girişiminden farklı koşullar- KEİ’de bir daimi temsilci bulun- rika Ortaklık Zirvesi’nin üçün- da başlıyor. İki ülke cumhurbaş- duruyor. KEİ’nin Türkiye nezdinde cüsü, “Birlikte Kalkınma ve Re- kanlarının ulusal maçta bir ara- Ermenistan Daimi Temsilciliği’ni fah için Güçlendirilmiş Ortak- ya gelmeleri nedeniyle “futbol 2019’dan bu yana Sahak Sarkis- lık” temasıyla dün bir kez daha diplomasisi” olarak adlandırılan yan sürdürüyor. Türkiye’nin ev sahipliğinde baş- 2009 denemesi, İsviçre’nin ara- ladı. İstanbul’daki zirveye, 39 buluculuğunda yapılmıştı. Yeni- Doğrudan uçuşlar Afrika ülkesinden devlet baş- si ise özel temsilciler yoluyla ve Türkiye ile Ermenistan arasın- kanları, bakanlar ve uluslararası Afgan kadını arabulucu olmadan ilerletilecek. da kara ve demiryoluyla doğru- kurum temsilcileri katılıyor. dan ulaşım olmamasına karşın Zirve kapsamında dün Dışişle- Bakû ile eşgüdüm 1995’ten 2015’e kadar Türk ve ri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Bu- mücadeleyi bırakmıyor 2009’da Azerbaycan, Ermeni şirketler tarafından İs- rundi Dışişleri Bakanı Büyükel- Ermenistan’ın Karabağ toprak- tanbul ve Erivan arasında za- çi Albert Shingiro, Fildişi Sahili fganistan’ın başkenti Kâbil’de ları kesmesine yönelik Taliban’ın larındaki işgalini gerekçe göste- man zaman haftada ikiyi bulan Devlet, Dışişleri, Afrika Entegras- Adün onlarca kadın bir kez da- da dile getirdiği tepkiyi yineledi- rerek Türkiye’nin normalleşme tarifesiz uçak seferleri düzen- yonu ve Diaspora Bakanı Kan- ha köktendinci Taliban yönetimine ği kaydedildi. Gösteri sırasında si- adımı atmasından rahatsızlığı- lenmiş, 2015-2020 arasında da dia Camara ve Zimbabve Dışişle- tepkilerini dindirme arayışıyla karşı meydanlara çıktı. Kadınlar, lahlı Taliban güçleri de alanda ko- nı dile getirmişti. Bugün ise Tür- Atlasglobal’in iflasına dek tari- ri ve Uluslararası Ticaret Bakanı, 1990’lardaki iktidarına göre daha eğitimden çalışma ve siyaset haya- nuşlandı. AFP’nin haberinde ey- kiye her fırsatta tüm adımların feli seferler yapılmıştı. Covid-19 Büyükelçi Frederick M.M Shava ılımlı bir söylem izlediği yorumla- tına tüm alanlarda eşitlik, hakları- lemci kadınlardan birinin “Korku “Azerbaycan’ın bilgisi dahilinde” salgını sonrası bir yıldan uzun ile bir araya geldi. Zirvenin res- rı gündeme yansıyor. Ancak kadın nın verilmesi çağrısı yaptı, ülkede her zaman var ama korku içinde atıldığını vurguluyor. Ayrıca yeni süredir yapılmayan doğrudan mi açılışı, yarın Cumhurbaşka- haklarına yönelik vaatleri sahaya her geçen gün ağırlaşan ekonomik yaşayamayız. Korkularımıza karşı sürecin, Azerbaycan’ın işgal al- uçuşların da normalleşme süre- nı Tayyip Erdoğan ve Afrika ülke- yansımış değil. Ülkenin pek çok ke- koşullara tepki gösterdi. Eylemci- savaşmalıyız” dediği aktarıldı. tındaki topraklarının büyük bölü- cinde yeniden başlaması bekle- lerinin liderlerinin katılımıyla ya- siminde kadın kız çocukları eğitim ler “yiyecek, kariyer, özgürlük” slo- Geçen ağustos ayında Kâbil’e münü kurtarmasından sonra ya- niyor. l ANKARA pılacak. Zirvede, 2022-2026 dö- ile iş hayatının dışında, baskı ve ya- ganları attı. Kimisinin uluslarara- girerek yönetimi ele geçiren neminde Afrika yararına gerçek- saklarla kuşatılmış durumda. sı toplumun Afganistan’a yardım- Taliban’ın, uluslararası toplumun leştirilecek somut projeler Ey- lem Planı’nda yer alıyor. Bu çer- çevede; barış, güvenlik ve yöne- Omicron alarmı tişim, ticaret, yatırım ve sanayi, ‘Dezenformasyonun aşısı gazetecilik’ eğitim, bilim, teknoloji ve ino- vasyon becerileri, gençlik ve ka- ek önlemler getirdi ınır Tanımayan Gazeteciler’in nistan. Türkiye ise bir önceki yı- saportun elinden alınma korkusu- dın gelişimi, altyapı geliştirme S(RSF), dünyadaki basın özgürlü- la göre bir basamak yükselerek nun her zaman bulunduğu vurgu- ve tarım ve sağlık sistemlerinin eni tip koranavirüs (Covid-19) kişinin yaşamını yitirdiği bil- ğü bilançosunu yansıttığı yıllık ra- 153. sıraya yerleşti. Endeksi “Ga- landı. Raporda, Türkiye’de medya- geliştirilmesi alanlarında çeşitli Ysalgınında Omicron varyantıy- dirildi. porunda, hükümetlerin koronavi- zetecilik, Dezenformasyonun Aşı- nın yaklaşık yüzde 90’ının hükü- işbirliği projelerinin hayata ge- la birlikte kaygılar artıyor. Fransa sı” başlıklı metin ile paylaşan rüs salgınını basın özgürlüğünü kı- met kontrolünde olduğuna işaret çirilmesi öngörülüyor. Hükümet Sözcüsü Gabriel Attal, Somali’de aşı RSF, gazeteciliğin dünyanın yüzde sıtlamak için kullandığı vurgulandı. edildi. Türkiye’nin buna karşın bir İngiltere’den Fransa’ya ancak zo- 73’ünde (130 ülkede) kısmi veya sıra yükselmesinin sebebi ise ge- ‘SİHA satışı’ ihtiyacı runlu hallerde seyahat yapılabi- ağır kısıtlamalar altında yapıldığı- 46 gazeteci öldürüldü çen yılki listede kendisinden önde Öte yandan DW’nin haberine Somali’nin Ankara Büyükelçi- leceğini söyledi. nı vurguladı. olan kimi ülkelerde koşulların kö- Örgüt, her yıl dünyadaki 180 ül- göre kimi uzman, zirve öncesin- si Jama Abdullahi Muhammed, Omicron varyantına karşı alı- tüleşmesine ve Türkiye’de bir ta- kenin basın özgürlüğünü incele- de Türkiye’nin Afrika ülkelerine Medyada hükümet ülkesinde daha fazla aşıya ihti- nan önlemler kapsamında ya- kım reform düzenlemelerin ardın- diği 2021 Dünya Basın Özgürlü- silahlı insansız hava araçları (Sİ- yaç duyulduğunu belirterek “ilk kontrolü! bancıların ülkeye girişini durdu- dan gazetecilerin tahliye edilme- ğü Endeksi’ni açıkladı. Rapora gö- HA) satmayı planladığı ve birçok doz aşısını olanların oranı nüfu- ran İsrail, bu süreyi 29 Aralık’a Raporun Türkiye ile ilgili bölü- siyle, geçmişe göre tutuklamaya re, dünya genelinde 488 gazete- Afrikalı liderin de bu teçhizatları sumuzun yüzde 10’undan az” kadar uzattı. İsveç hükümeti de münde, Türkiye’nin artık en faz- değil adli kontrole ağırlık verilme- ci mesleği nedeniyle cezaevinde. ucuz fiyatlarla ve daha az koşul- dedi. Öte yandan bir Hollanda dün artan sayıda Covid-19 en- la gazetecinin hapsedildiği ülke sine bağlanıyor. Böylece Türkiye, Bu yıl 46 medya mensubu ise öl- la satın almak istediği yorumu- mahkemesi, Covid-19 tedbirle- feksiyonu ve Omicron varyantı- olmasa bile hapsedilme riski, ad- muhalefete yönelik baskıların art- dürüldü. Gazeteciler için en tehli- nu yaptı. Stockholm Barış Araş- rini Holokost’a (Yahudi soykırı- na karşı önlemler çerçevesinde li kontrole tabi tutulma veya pa- ması nedeniyle beş sıra gerileyen keli ülkeler ise Meksika ve Afga- tırmaları Enstitüsü’ne (SIPRI) gö- mı) benzeten sosyal medya pay- diğer İskandinav ülkelerinden Belarus’un yerine yerleşmiş oldu. re Rusya, 2015-2019 arasında laşımları nedeniyle aşırı sağcı gelenlerden aşı kaydı istenece- Tutuklu gazetecilerin yakla- Afrika kıtasına silah ihracatın- Demokrasi Forumu Partisi (FvD) ğini duyurdu. şık yarısının Çin, Myanmar ve da yüzde 49’luk pay ile başı çe- Rusya’da dün itibarıyla son lideri Thierry Baudet’in, payla- Belarus’ta olduğuna dikkat çeken kiyor. Ancak Türk malı silahlara 24 saatte Covid-19’dan 1133 şımlarını silmesine hükmetti. RSF Sözcüsü Katja Gloger, “Bu üç da ilginin arttığı belirtiliyor. ülkede keyfi şekilde tutuklanan ga- zetecilerin sayısının aşırı derecede GOLAN’DAN FÜZE yüksek olması, diktatörlük rejimle- rinin işi” dedi. Listede iki sıra geri- SALDIRISI leyen Almanya’nın bu durumu ise srail’in dün Suriye toprakları- salgına karşı alınan önlemleri pro- İnı vurduğu, bir askerin öldü- testo için düzenlenen gösterilerde ğü bildirildi. Suriye devlet ajan- medyayı hedef alan saldırılar yü- ilipinler’de Rai Tayfunu nede- de deniz ve kara seyahatinin dur- sı SANA, İsrail’in füzeli saldırı- zünden. İskandinav ülkelerinin her Fniyle on binlerce kişi evlerinden masıyla binlerce kişi de limanlar- yı 1967’de Suriye’den ele geçirip tahliye edildi. Ülkenin güneyinde- da mahsur kaldı. Yetkililer tayfu- zamanki gibi ilk sıralarda yer aldığı halen işgal altında tuttuğu Golan ki turistik Siargo Adası’ndan dün nun daha da şiddetlenebileceği listede, ABD de bir basamak geri- Tepeleri’nden yaptığını duyurdu. karaya ulaşan Rai, hızı saatte 175 uyarıları yaptı. leyerek 45. sıraya düştü. Öte yandan Suriye’de Şam yöne- km’ye varan rüzgâra neden oldu. BM, tayfunun 13 milyon kişinin Raporda, salgın döneminde li- Şiddetli yağışlarla birlikte pek çok hayatını etkileyebileceği tahminin- timi ya da muhaliflerce gözaltın- derlerin dezenformasyon yaydık- bölgede sel yaşandı. Havayolla- de bulunuyor. Rai bu yıl içinde Gü- da tutulan bazı kişilerin, dün El ları da ifade edilerek eski ABD rı şirketleri onlarca uçuşu iptal et- neydoğu Asya’yı vuran en güçlü Bab’ın güneyinde karşılıklı ser- Başkanı Donald Trump buna ör- ti. Ülkenin orta ve güney kesimin- tayfun olarak yorumlanıyor. best bırakıldığı bildirildi. nek gösterildi.