Katalog

10 ARALIK 2021 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 13.7800 15.5800 18.2330 21.23 2.031 5239.83 786.64 6 kuruş 7 kuruş 6.3 kuruş Sabit 26.89 puan 52 kuruş 1.36 lira Faizsiz finans şirketlerinden ev ve araba alma hayali kuran mağdurlar muhatap bulamıyor ‘Evimzedeler’ çaresiz Belirsizlik... Tasfiye edilerek TMSF’ye devredilen 21 “Evim” şirketine Kaos ve ondan para yatıran 54 bin vatandaş zor durumda. Kimi tansiyon beslenenler... hastası oldu kiminin ailesi dağıldı. Mağdurların 746.6 milyon TL alacağından ise hâlâ haber yok. elirsizlik, rasyonel karar verme ye- teneğimizi bozan en önemli un- Muharrem ankacılık Düzenleme ve De- (24) bir soğuk hava deposunda ça- Bsur. Konu ile ilgili yeni bir araştır- Taşdemir netleme Kurulu’nun (BDDK) lışıyor. Finans Evim’e 107 bin TL ma JAMA Network Open dergisinde ya- Btemmuz ayında Tasarruf yatırdığını söyleyen Aktaş, şunları yımlandı. Belirsizlikle baş etmek büyük bir zorluk. İnsanların belirsizlik karşısında Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) söylüyor: eski yanlış seçimlerini tekrarlama ya da devrettiği 21 “Evim” şirketine “Babam inşaat ustasıydı. 40 yıl mantıksız kararlar vermeleri daha büyük ev ve araba umuduy- çalıştı ev alamadı. Ben de bu şir- olasılık. Özellikle uzun süreli belirsizlik- la para yatıran yurttaş- ket aracılığıyla ev alırım diye dü- ler; stres, hafıza ve bilişten sorumlu olan lar mağduriyetlerinin şündüm. Senetleri imzalarken ventromedial prefrontal korteks ve hipo- giderilmesini istiyor. ‘Her şey devletin güvencesi altın- kampus gibi önemli beyin bölgelerinde Yurttaşlar, “Ev hayali da’ dediler. Asgari ücretle çalışıyo- de değişiklere neden olabiliyor. MEHMET Bu da rasyonel karar vermenin azal- ile yemedim, içmedim rum. 26 ay boyunca yemedim, iç- KIZMAZ masına, yanlış bilgilere inanmamıza ve ve dişimden tırnağım- medim taksitleri ödedim ve bu pa- daha duygusal kararlar vermemize ne- dan artırarak bu parayı topladım. rayı topladım. Teslimata bir ay ka- den olabiliyor. Psikolojimiz altüst oldu. Bu para- la kayyum atandı.” “Bu ülkenin vatandaşları olarak bu- ların bazı vakıflara devredecekle- İstanbul’da yaşayan Süleyman na şerbetliyiz zaten” diyebilirsiniz pekâlâ. rinden korkuyoruz” diyor. Aydoğdu (34) ise Birikim Evim’e Ama belki tam da bu yüzden, bu ülke- 70 bin TL yatırmış, “Tüm hayalle- de hem karar hem de tepki süreçlerinde Sermaye şartı getirildi rimiz yıkıldı. Birikimlerimizi, akı- yaşananlar bu denli sıkıntılı... Bir kenara not etmekte fayda var. BDDK 2 Temmuz’da, kamuoyun- beti belli değil. Bu süreçte eşim- Uzun süreli pandemi belirsizliğine, yine da faizsiz sistemle konut ve araba le birlikte çok yıprandık, tansiyon uzun süreceği belli olan ekonomik be- Süleyman Aydoğdu edindirmek için para toplayan ta- hastası oldum” diyor. Mustafa Şahin Eshat Aktaş lirsizlik eklemlenince işler de çığırından sarruf finansman şirketlerinden İstanbul’da yaşayan ve Destek bin TL yatırdığını belirten Diyarba- mızla rezil, perişan olduk.” çıktı. Kimse önünü göremiyor. Bir tuvalet 21’i hakkında 100 milyon TL ser- Evim’e 7 bin 500 TL ödeme yaptı- kâğıdının fiyatı 11 ayda 33 liradan 130 li- kırlı Osman Kaya’nın (40) dört en- İstanbul’da yaşayan evli ve bir ço- maye şartını yerine getirmediği ge- ğını belirten Mustafa Şahin, “6 ay- raya çıkamaz. En temel gıdalar olan -eti gelli çocuğu var. Bu süreç nedeniyle cuğu olan Muharrem Taşdemir (31), rekçesi ile tasfiye süreci başlatmış, dır bekliyoruz, paralarımızı vermi- bilerek geçiyorum- yumurtanın, unun, eşiyle arasının bozulduğunu anlatan Birikim Evim’e 80 bin TL yatırdığını şirketlerin mal varlıklarına ve ban- yor, bizi oyalıyorlar. Bizleri şirket- sütün fiyatı insanların alım gücünü bu Kaya şöyle devam etti: anlatıyor ve şunları söylüyor: denli zorlayamaz. Zorlamamalı. Zorlarsa ka hesaplarına el konulmuştu. 21 ler değil maalesef devlet yöneticile- “Asıl mağduriyetimiz bir arpa sonu kötü olur. Sanayici, üretici, tüketi- şirkete 746.6 milyon TL yatıran 54 ri mağdur etti. Bu paraları bazı va- ci kimse önünü göremiyor. Bilinçli bir şe- TMSF adım atmıyor boyu yol alamayan ve yanlış dü- bin vatandaş ise geçen süre içinde kıflara devredeceklerinden korku- kilde bir hiperenflasyon yaratıldı. Herke- zenleme yapan TMSF’den kaynak- “Dişimden tırnağımdan bu para- alacakları konusunda rahatlatacak yorum” diye konuştu. sin cebindeki paranın yarısı buharlaştı. yı artırdım. Parayı yatırmaya başla- lanıyor. Hayallerimizle oynadılar. bir yanıt alamadı. Kocaeli’nde İkiz Evim’e 75 bin TL Üstüne üstlük bunu gizlemek için bir de dığımda şirket yetkililerine ‘Engelli Umutlarımıza pranga vurdular. Bi- “İmece usulüyle ev sahibi olun” yatırdığını belirten ve üç çocuğu TÜİK rakamları ile oynandı. çocuklarım var. Onların parasını bi- rikimlerimizin yok olmasını bize vaadiyle, devletin güvencesine da- olan Serda Tomak (32) da “Uyuyamı- Belirsizlik üç kategoride sınıflandırılır: le veriyorum size. Lütfen beni mağ- seyrettiriyorlar. Bizler kıt kanaat yanarak para yatırdıklarını anlatan yoruz. Evde huzursuzluk var. Bir an Öngörülebilir belirsizlik, öngörülemeyen belirsizlik ve kaos. mağdurlardan bazıları gazetemize önce bu mağduriyetin giderilmesini dur etmeyin’ dedim ama vicdan yok yaşayan insanlarız. Psikolojimiz Belirsizliğin doğru yönetilememesinin ki. TMSF, habire ‘bugün yarın’ di- alt üst oldu. Boşanan, intihar eden yaşadıklarını anlattı. istiyoruz” talebinde bulunuyor. sonucu olarak ortaya çıkan kaos olur. İzmir’de yaşayan Eshat Aktaş Ev almak için Final Evim’e 138 yor ama gelişme yok. Kendi para- insanlar bile var.” Kaos, birilerini yıpratırken birilerinin de işine yarar. Birileri kaostan beslenir; bu- nun için de kargaşa ortamını her daim Asgari ücret toplantısında asgari geçim tutarı 3 bin 567 TL olarak açıklandı canlı tutarlar. Kendi ajandaları vardır, he- defleri vardır. Bu hedefe ulaşmanın yo- lu ise kaostur. İşte tam da bugünlerde yaşadığımız gibi değil mi? Köşeye iyice sıkışan ikti- dar çıkış yolunu, belirsizliği beslemede UZLAŞMA ZORA GIRDI ve kaosu büyütmede buldu. Yalan bilgi- ler, çarpıtılmış veriler bilinçli bir şekilde MUSTAFA ÇAKIR nin artacağı bir asgari ücreti şu an- kullanılıyor, büyütülüyor. Kurumlar bile- da maalesef henüz bulamadık. Yaşa- rek birbirine düşürülüyor. Sağlık çalışan- TÜİK EKİM VERİSİ sgari Ücret Tespit ları, eğitimciler bölünüyor. nan enflasyon üzerine refah payı ta- AKomisyonu’nun üçüncü top- Yaşlı genç herkesin sabah gözünü lep ediyoruz” dedi. Süt ve yumurta açar açmaz ilk kontrol ettiği şeyin doların lantısında Türkiye İstatistik Ku- TİSK Genel Sekreteri Akansel ne kadar yükseldiği olması normal değil. rumu (TÜİK), bir işçinin aylık as- Koç, işçi ve işveren tarafı olarak üç üretiminde düşüş Normal olan, ekonomiyi doğru yönetme- gari geçim tutarında hesabı da sö- başlıkta anlaşma sağladıklarını be- si gereken kişilerin bu görevlerini doğ- ÜİK’in dün açıkladığı “Süt ve zü de Çalışma ve Sosyal Güvenlik lirtti. Bunlar şöyle: 1- SGK işçi prim- ru yapmadıklarının anlaşılması. Ve bunun TSüt Ürünleri Üretimi, Ekim Bakanlığı’na bıraktı. Bakanlık da lerinin 5 puan olarak revize edil- herkes tarafından bilinmesi. 2021” raporuna göre, Ekim ağır işlerde çalışan işçiler için aylık mesi. İşverenlere sağlanan 5 puan- TBMM’de bütçe görüşmelerinde ya- 2021’de Ekim 2020’ye kıyasla ti- asgari geçim tutarını 3 bin 567 TL şananlar örneğin. Ülkenin geleceği ma- lık desteğin işçilere de sağlanması. cari işletmelerin içme sütü üre- Akansel Koç Nazmi Irgat Nurcan Önder olarak açıkladı. saya yatırılıyor, hangi kurumlara ne ka- 2- Birinci vergi diliminin yıllık brüt timi yüzde 3.1 artarak 137.2 bin dar kaynak aktarılmalı, nasıl bir yol hari- Önder’e verdi. Hesabı da bakanlık asgari ücrete göre düzenlenmesi. 3- ton, ilk 10 ayda ise yüzde 5.3 tası izlenmeli tartışılacak güya. Muhale- ‘Dengeli olmalı’ yaptı. Önder’in çıkışta yaptığı açık- Asgari ücret işveren desteğinin top- azalarak 1 milyon 264 bin ton fet partilerinin tüm girişimleri, tüm man- Komisyonun toplantısı bu kez olarak gerçekleşti. Yine TÜİK’in lamaya göre asgari geçim tutarı hafif lu sözleşmeli yerlerde ilk yılda uy- tıklı açıklamaları, seviyesiz polemiklerle, Türkiye İşveren Sendikaları “Kümes Hayvancılığı Üretimi, işlerde çalışan işçiler için 2 bin 979 gulandığı gibi yüzde 6, diğer yerler- kavga dövüşle havada bırakılıyor. Kaos Ekim 2021” raporuna göre, Ekim Konfederasyonu’nun (TİSK) ev sa- TL, ağır işlerde çalışan işçiler için de de yüzde 3 olarak uygulanması. As- ve kaostan beslenenler kazanıyor... 2021’de Ekim 2020’ye kıyasla hipliğinde yapıldı. Toplantıda gün- 3 bin 567 TL olarak belirlendi. gari ücret eskiden olduğu gibi ba- kesilen tavuk sayısı yüzde14.5, deme gelen bazı rakamlar işçi ve iş- Komisyon Başkanı Önder, TİSK’in kanlıkta yapılacak dördüncü toplan- tavuk eti üretimi yüzde 14 ve veren arasında uzlaşma havasını bu rakamı ortalama 3 bin 100 TL tıda belli olacak. Belirleyici ise Cum- hindi eti üretimi yüzde 13.1 ar- ‘KOBİ’lerin dijitalleşerek bozdu. Uzlaşmazlık, bu haftaki so- olarak uygun bulduğunu, Türk-İş’in hurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarken tavuk yumurtası üretimi nuç beklentisini zora sokarken ka- de “3 bin 900 TL’nin altına düşmez” olacak. Bu süreçte işçi tarafının Er- yüzde 1.1 azaldı. İlk 10 ayda ise büyümesi önceliğimiz’ rar toplantısının tarihi ise netleşme- dediğini söyledi. Önder’in bu açıkla- doğan ile görüşmesi de bekleniyor. tavuk eti üretimi yüzde 3.2, kesi- di. Toplantı öncesinde TİSK Genel enizBank’ın, KOBİ segmentinde bulunan tü- ması ise tarafların teklifi olarak al- len tavuk yüzde 1.4 artarken ta- Başkanı Özgür Burak Akkol, “Çalı- ‘Düzgün teklif verin’ Dzel nitelikli firmaların bankacılık işlemlerinde gılandı. Ancak Türk-İş Genel Eğitim vuk yumurtası yüzde 2.2, hindi şanların enflasyon karşısında ezil- onay süreçlerini, “MobilDeniz” veya “DenizKar- eti üretimi yüzde 16 azaldı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıç- Sekreteri Nazmi Irgat, “Biz bir ra- tım” uygulamaları üzerinden hızla, ıslak imza ge- meyeceği, dengeyi kaçırmayacak Öte yandan süt ve süt ürün- kam söylemedik. 3 bin 900 TL Türk- daroğlu, sosyal medya hesabından rekmeksizin tamamlayabilecekleri “Tüzel Dijital leri fiyatlarının, çiğ süte yapı- ama diğer taraftan uzun vadeli yatı- “Türkiye İşveren Sendikaları Konfe- İş’in Kasım 2021 Açlık ve Yoksul- Onay” hizmetini hayata geçirdiği açıklandı. Bu- lan zammın uygulandığı 8 Ara- rım ve istihdam döngüsünü kırma- luk Sınırı Araştırması’nda yer alan derasyonu asgari ücret zammı için na göre bu uygulamayla kredi kullanım, sözleş- lık sonrası yüzde 20-51 oranın- yacak bir asgari ücret arayışı içeri- ‘TÜİK’i esas alırız’ demiş. Bunu bil- bekâr bir çalışanın aylık yaşam ma- me, kredi kartı süreçleri, varolan krediler için li- da arttığı ortaya çıktı. sindeyiz” dedi. liyetidir” dedi. diğim için gittim TÜİK kapısına. Ge- mit artışı ya da vade revizesi gibi işlemler, mobil Komisyonda TÜİK, bir işçinin aylık çin bunları da doğru düzgün bir tek- Irgat toplantıda anlaşma sağlaya- cihazlar üzerinden, her an her yerden yönetilebi- asgari geçim tutarını açıklamadı. Ve- madıklarını belirterek “Çalışanla- lifte bulunun işçilere!” tepkisini gös- liyor. DenizBank Genel Müdür Yardımcısı Engin KISA... KISA... rileri Çalışma Genel Müdürü Nurcan terdi. l ANKARA rın gülümseyeceği, refah seviyesi- Eskiduman “KOBİ’lerimizin dijitalleşerek büyü- mesine destek olmak önceliğimiz” dedi. l John Hopkins Üniversitesi’nden l Ekonomi Servisi Prof. Dr. Steve Hanke, Türkiye’nin enflasyon oranı- GÜNLÜK FİYAT nı yüzde 84 olarak hesapladığı- nı açıkladı. Mastercard’ta Yasemin MTV’ye zam yüzde 25 ARTIŞI ONLINE l İnşaat Müteahhitleri Konfede- rasyonu Genel Başkanı Tahir Tel- Bedir’e bölgesel görev otorlu taşıtlar vergisinde (MTV) yeni- lioğlu, kamu müteahhitlerinin SİPARİŞİ VURDU Mden değerleme oranı yüzde 25 oldu. sözleşmelerinin gerçek enflas- astercard’ın Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Af- Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayım- Mrika’daki varlığını “daha ileriye taşımak” için yonla güncellenmemesi halinde zellikle Türk Lirası’ndaki eri- lanan Cumhurbaşkanı kararına göre, ye- Öme nedeniyle günden güne 40 bine yakın müteahhitin bata- bir dizi yönetici değişikliği yaptığı açıklandı. zamlanan mal ve hizmet fiyatları, ni oran, 2022 yılı MTV oranlarının belir- Bu kapsamda halen Kuzey Amerika Pazarla- cağını belirtti. tüketicileri olduğu kadar şirketle- lenmesinde tüm tarifeler için geçerli ola- l Hazine ve Maliye Bakanı Nured- rı Kıdemli Başkan Yardımcısı olarak görev ya- ri de yeni önlemlere zorluyor. cak. Daha önce normal yeniden değerle- pan Yasemin Bedir, yeni kurulan Tür- din Nebati’nin, yarın İstanbul’da Online sipariş uygulaması Gön- me oranı yüzde 36.2 olarak açıklanmış- iş dünyası temsilcileriyle bir ara- kiye ve Bağımsız Devletler Toplulu- der, fiyat artışları nedeniyle sa- tı. Cumhurbaşkanı bu konudaki yetkisini ğu bölgesini yönetecek. Bir açıkla- ya geleceği öğrenildi. Toplantı- dece aynı gün sipariş teslimi kullanarak oranı aşağı çekti. ya TÜSİAD, MÜSİAD, TİM üyele- ma yapan Yasemin Bedir, “Türkiye hizmeti verebileceğini duyur- Bu kapsamda, Dunya.com’daki habe- ve BDT birimi, çeşitli coğrafyalarda ri katılacak. du. Şirketin açıklaması şöyle: 3 re göre örneğin 2022 yılında 1300 cm lar için ise 1576 lira olarak uygulanacak. l Standard Chartered Bank, ekonomik faaliyetlerin büyümesine “Market fiyatlarında yaşanan fi- ayrıca 1-3 yaş arasında, 70 kW altında ve altındaki araçlar için taşıt fiyat sını- yardımcı olacak yeni ortaklıklar ve Türkiye’nin kuzeybatısında ge- yat değişimleri nedeniyle, sizleri rı 70 bin 625 lira oldu. Değeri 70 bin 625 ve değeri 70 bin 625 lirayı aşmayan bir liştirilecek yeni yüksek hızlı tren çözümler sunmak için bir dönüm mağdur etmemek adına, kısa bir elektrikli aracın MTV’si 328 lira olacak. liranın altında olan 1-3 yaşındaki aracın noktasında yer alıyor. Bunlar yük- yolunu fonlamak için Hazine’ye süre yalnızca aynı gün teslim si- MTV’si 1313 lira, 70 bin 625 ile 123 bin 240 kW üstü ve değeri 840 bin liranın 1.4 milyar dolar “yeşil finans- sek büyüme gösteren, yüksek fır- parişler alabileceğiz.” üzerinde olan aracın vergisi ise 15 bin 750 lira arasındaki araçlar için 1443 li- satlar sunan pazarlar” dedi. man” sağlandığını açıkladı. l Ekonomi Servisi ra, 123 bin 750 liranın üzerindeki araç- 658 lira olacak. l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi