Katalog

4 EKİM 2021 PAZARTESİ EKONOMİ 9 Mey Diageo Genel Müdürü Levent Kömür: Pandemide içki satış yasakları kaçağı teşvik etti Yasak kaçakçıya yaradı Çıkmaz sokakta nostalji Herhangi bir ürünün yasaklanmasının bu işin apitalist uygarlık, bir çıkmaz so- sahtekârlığını yapanlara kâr marjı doğurduğunu söyleyen kakta debeleniyor. Perşembe ya- Kömür, “Yasak olunca erişim azalıyor, gayri resmi erişimi Kzımdaki “Dünya ekonomisi artık tü- kenmiş bir kapitalizmin elinde iki ucun- olanların rant elde etme olanağı artıyor” dedi. dan ‘yanarken’, gezegenin ekosistemi, gıda havzaları, su kaynakları, ormanla- ey Diageo Genel Müdürü Tüketim 10 yıldır aynı rı, enerji sistemi hidrokarbon tüketimine Levent Kömür, 70’lik rakı- n Kısıtlama sonrası dönemde pek çok dayalı bir kapitalist modelin elinde ger- Mnın Temmuz 2020’de 159.5 sektörde ortay çıkan “intikam alışve- çekten yanıyor” saptamasına iki ekle- TL olan fiyatının şimdilerde 175 rişi” içki sektöründe olmadı. Bunun me yapmak istiyorum. TL olduğunu, üretici fi- olabilmesi için sıfıra inmesi gereki- Liberal demokrasinin geleceği yat endeksi yüzde 46 ol- yordu. İnsanlar evinde tüketiyordu. masına rağmen 15 ay- üzerine spekülatif düşünceler Burada yaşanan değişim kaliteli içki- da rakı fiyatında ÖTV Gelinen noktada, ulus devletin liberal ye yönelim olarak ortaya çıktı. demokratik biçiminin kapitalist uygarlı- kaynaklı sadece yüzde n Pandemi ile sona eren yurtdışı ŞEHRİBAN ğın önündeki ekonomik ve ekolojik (iklim, 9’luk bir artış olduğunu gezileri ile free shop’taki içki cirola- KIRAÇ Levent Kömür gıda, su) sorunlara cevap verecek özellik- söyledi. rı yurtiçine kaydı ve sektördeki bü- lere sahip olmadığı rahatlıkla söylenebilir. Kömür, “Bizim sektörde üretici yüme biraz da buradan kaynaklandı. Birincisi, bu sorunlar küresel çapta işle- ANADOLU ÜZÜMÜNE YATIRIM maliyetleri daha da yüksektir. Eli- Free shop’lar tam olarak açıldığında yen dinamiklerin ürünü, kaynağında da en mizden geldiği kadar maliyetleri güçlü, zengin ülkeler var. Bu koşullarda ise göreceli bir düşüş olabilir. event Kömür, şaraplık üzüme tarım şirketi olarak biz de Şarköy ve yansıtmamaya çalışıyoruz. Bugün çözüm için hem bu en güçlü ülkeler hem n Rakıda tüketim 10 yıldır aynı. Lodaklandıklarını ve 6 milyon lit- Elazığ’daki 55 hektarlık bağlarımız- de genel olarak ulus devletler arasında, yansıtmayacağım derim ama dolar Burada tüketim artışı gelen turistle relik üretim kapasiteleri olduğu- da Anadolu’nun karakterli üzümleri- küresel çapta ekonomik ve siyasi eşgü- yarın 10.50 TL olur yansıtmak zo- alakalı. Türkiye’de kişi başı tüketi- nu kaydederek, “Üzümde bu yıl ni üretiyoruz. Mey - Diageo’nun Ela- düm, gereken kaynaklar için işbirliği, en runda kalırım. Devletin yaptığı zam- me turist tüketimi de dahil. yok yılıydı. Şarapta 650 sözleşme- zığ Şarap Üretim Tesisi, Öküzgözü fazla kirletmiş olanın en fazla katkı yap- lar dışında biz kendi maliyetlerimiz li çiftçi ile 700 hektar alanda çalı- ve Boğazkere’yi yerinde işleyebi- ması gibi “adil” bir paylaşım gerekiyor. ile zam yapıyorsak iki hafta önce- 15 ayda yüzde 9 zam şıyoruz. Diyarbakır’da boğazkere len tek üretim tesisidir. Türkiye’de Küresel çapta kaynak dağılımı, plan, sinden açıklarız. Gece yarısı zammı üzüm türünde yaşanan sıkıntı ne- kişi başına şarap tüketimi yılda 1 lit- n 70’lik rakının Temmuz 2020’de proje deyince, ister istemez akla bir dü- deniyle üretimi Elazığ’a kaydırıyo- re civarında. Satılan her şişe şarabın yapmadık hiç” dedi. zenleyici (irili ufaklı ulus devletlerin ge- 159.5 TL olan fiyatı şimdilerde 175 TL. ruz. Anadolu’ya ait üzümleri yaşat- yaklaşık 9 lirası vergiden oluşuyor” nel plana uymasını sağlayıcı) liderlik so- Kömür, 2020’de kısıtlamalar ne- Son 15 aydır sadece yüzde 9’luk bir fi- mak için çalışıyoruz. Sertifikalı bir ifadelerini kullandı. runu geliyor. Günümüzde bu liderlik mev- deniyle içki satışlarında büyük dü- yat artış var, bu da vergi kaynaklıydı. kisi hızla boşalıyor. İki aday, ABD ve Çin şüş yaşandığını, yılın ilk aylarında n Türkiye’de üretici fiyat endek- arasında ekonomik, teknolojik rekabet gi- görülen artışın baz etkisinden kay- si yüzde 46. Bizim alanda bu maliyet yon litreden 30 milyon litreye çıktı. ti. Bu durum çikolata için de geçer- derek sertleşiyor. Büyük güçler tarihin mi- naklandığını ve tüm karşılaştırmala- Kayıtsız olan kısmı ise 12 milyon lit- li, fındık için de ayakkabı için de. daha da yüksek. Dayanabildiğimiz rasının ve kapitalizmin koyduğu engelle- rı 2019’a göre yaptıklarını dile getir- kadar dayanacağız. Barajın ne za- reden 7 milyona düştü. Kaçak yüz- Bir şey yasaklandığı zaman bu işin ri aşarak işbirliği yapamazlarsa, uygarlığın di. Kömür, içki sektörünün 2019 se- sorunlarını katbekat ağırlaştıracak bir he- de 41 azaldı. ÖTV zammının yapıl- sahtekârlığını yapanlara kâr marjı man çökeceğini bilemezsiniz. Yük- saplaşma kaçınılmaz. viyelerine geri döndüğünü, salgının sek enflasyona rağmen, vergi kay- maması kaçağı ve halk sağlığını ko- doğuyor. Bu kategoride tüketim diş İkincisi, bu eşgüdüm, işbirliği ve kay- korkusunun devam ettiğini ve resto- rumak için yapılmış bir harekettir. macunu gibi değil. Senelerdir aynı naklı bir fiyat artışına gidildi. nak paylaşımı birçok sınıfın, özellikle mil- ranların tüketimde geriden geldiği- n Son dönemde içkide devreye gir- Umarım aynı sebepten ötürü yeni kalmasının sebebi var. yarder plütokrasinin, CO2, metan gazı ni açıkladı. yılda da zam olmaz. n Restoranlarla aynı gemideyiz, meyen ÖTV artışları kaçak ve sah- üreten, hidrokarbon bağımlısı sanayiler- Elazığ’da bağbozumu etkinliğinde te içki piyasasının önüne set çek- n Pandemi karantinaları boyun- pandemiden kaynaklı kümülatifte de çalışanların günlük çıkarlarıyla çelişe- konuşan Levent Kömür, şu değerlen- ca devreye giren içki satış yasakla- 160 milyon TL’lik bir alacak birikti. ti. Kaçak rakıda yüzde 40’lık bir dü- cek bir planlama ve kitlelerin davranışla- dirmeyi yaptı: rını bu planlamaya uygun yönde değiştir- şüş oldu. Kayıtlı rakı miktarı 25 mil- rı kaçak içki satışlarını da teşvik et- l ELAZIĞ me becerisi gerektirecek. Gerek küresel işbirliği ortamında, ge- rekse hegemonya rekabeti içinde ulusal BANKALAR BIRLIĞI’NE GÖRE KARŞILIKSIZ ÇEKTE SORUN ARTIYOR düzeyde, planlama-devlet müdahalesi, bu bağlamda yetkin bürokratik-teknok- rat yapılanmalar önem kazanacak. Ülke- nin kaynaklarını dağıtma ve vatandaşları- nın eğilimlerini şekillendirme çabaları için- de, bu teknokrat-bürokratik yapıların Çekte risk birikiyor hem plütokrasi karşısında göreli, vatan- daşlar karşısında yapısal otonomisi gide- rek artacak, bireysel özgürlükler “toplum- ürkiye Bankalar Birliği (TBB) da yüzde 45.1 yükselişle 137.1 mil- Yılın ilk 8 ayında ise geçen yılın MOBİLYACI MEMNUN sal çıkar” adına sınırlanmaya başlanacak. TRisk Merkezi’nin ağustos ayıy- yar lira oldu. Bu kapsamda karşı- aynı dönemine kıyasla bankalara Sonuç olarak, kapitalist uygarlığın la ilgili açıkladığı “çek raporu”, lıksız işlemi yapılan çek sayısı yüz- ibraz edilen çek sayısı yüzde 4.1 Düğün sezonu önündeki yaşamsal sorunlar karşısında li- çek kullanımındaki hare- de 5 düşüşle 17 bin artışla 9 milyon 658 bin 250 adede beral demokratik devlet biçimi (güçler ay- sonbahara uzadı ketliliğin arttığını, kar- 189 adede düşme- çıkarken, bunların tutarı da yüzde rılığı, serbest piyasa, bireysel özgürlükler) şılıksız çek sorunu- sine rağmen 33.7 yükselişle 820.5 milyar lira giderek daha da verimsizleşecek. Piyasa- ürkiye Mobilya Sanayicileri Der- nun ise yeniden bunların tuta- oldu. Bu kapsamda karşılıksız iş- ları yakından denetleyen, “toplumsal çı- Tneği (MOSDER) Başkanı Musta- karlar” adına bireysel özgürlükleri sınırla- belirginleştiğini rı yüzde 10.3 lemi yapılan çek sayısı yüzde 32.9 fa Balcı, dünyada Türk mobilyasına yan güçlü bürokratik-teknokrat devletlere talebin her geçen yıl daha çok art- ortaya koydu. artışla 1.5 düşüşle 101 bin 170 adet, bunların ilgi giderek artacak. tığını ifade ederken, iç pazarda da Ağustos ayında milyar lira tutarı yüzde 11 düşüşle 8.6 milyar olumlu gelişmeler olduğunu açıkla- geçen yılın aynı ayı- oldu. Ayrıca lira oldu. Ancak karşılıksız işlemi Kültür endüstrisi dı. Pandemi nedeniyle ilkbaharda na göre bankalara ib- karşılıksız işle- yapıldıktan sonra ödenen çek sa- hayallerimizi sınırlıyor ertelenen düğünlerin bu sene yaz raz edilen çek sayısı yüz- mi yapıldıktan son- yısı ise 57 bin 893 adetten 17 bin Yukarıda özetlemeye çalıştığım karan- sezonuna kaydığını ve sonbaharda de 10.7 artışla 1 milyon 588 bin ra ödenen çek sayısı da 6 392’ye düştü. lık senaryolar içinde gerek liberal demok- da yoğun şekilde devam edeceğini 832 adede çıkarken, bunların tutarı bin 39 adetten 1524’e düştü. l Ekonomi Servisi rasi gerekse de teknokrat-bürokratik güç- gözlemlediklerini belirten Balcı, dü- lü devletler, insanın hayallerinin “kapita- ğünlerin iç piyasada mobilya sektö- list gerçekçiliğin” dışına çıkmasını, farklı rüne oldukça katkı sağladığını ifa- bir uygarlık biçimini arzulamasını önleme- ETKI YATIRIMI DANIŞMA KURULU’NUN RAPORU ORTAYA ÇIKARDI de etti. 2021 yılı sonuna kadar yur- 900 BİN TON SATIŞTA ye kesinlikle kararlıdır. Kültür endüstrisi- tiçinde perakende satışta 70 mil- nin, kapitalist uygarlık çıkmaz sokağa gir- yar TL’lik hedefe ulaşmak istedikle- diğinden bu yana en güçlü makineleriyle Hububat satışında rini belirten Mustafa Balcı, okulların yine işbaşında olması şaşırtıcı değildir. açılmasıyla birlikte üretimde mesai- üretici öncelikli Şimdi, kapitalizmi tehdit etmeyen, çokkül- lerin uzadığına dikkat çekti. türlülük, “yüce nesne olarak” para ve seks arım ve Orman Bakanı Be- l Ekonomi Servisi gibi birey düzeyinde çalışan temaların dı- Tkir Pakdemirli, hububat ve şında, uygarlık düzeyinde ana tema, “bu- yem piyasalarının regülasyo- güne nostaljidir”. Nükleer bir savaşın yı- 927 BELGE VERİLDİ nu amacıyla Toprak Mahsulle- kımı, uzaylıların işgali, virüsler ve zombiler, ri Ofisi (TMO) tarafından bu ay denetimden çıkarak insanlığı yok etmeye 900 bin ton hububatın satışa Teşvikli yatırımla başlayan yapay zekâ, ani iklim değişikliği açıldığını bildirdi. gibi temalar üzerinde yükselen romanlar, Bakan Pakdemirli, Twitter 29 bin istihdam filmler, hatta video oyunlar, bugünkü yaşam hesabından yaptığı paylaşım- tarzını kaosa dönüştüren, felaketleri hayal anayi ve Teknoloji Bakanlığı, ediyor; okuyucuyu, izleyiciyi, tüm sorunla- da, TMO tarafından satışa çı- Sağustosta 927 yatırım teşvik rına karşın bugünün ne kadar arzu edi- karılan hububata ilişkin bilgi belgesi düzenledi. Resmi Gazete’de lir olduğunu düşünmeyi, “bugüne yöne- verdi. Pakdemirli, “Hububat ve yayımlanan listeye göre belge alan lik bir nostalji” duygusunu teşvik ediyor. yem piyasalarının regülasyo- projelerin yatırım tutarı 16 milyar Kısacası çıkmaz sokakta debelenen 2.3 trilyon dolar nu amacıyla TMO tarafından 955 milyon 19 bin 854 lira olarak kapitalist uygarlık, insanlarına, yeni, ar- Etki yatırımcılığının küresel ekim ayında 900 bin ton hu- hesaplandı. Bu yatırımların gerçek- zu edilir bir gelecek sunamıyor. Kültür en- düzeyde ulaştığı büyüklük bubat satışa açılmıştır. Satış- leştirilmesiyle 28 bin 909 kişinin is- düstrisi felaket senaryoları içinde insan- larda öncelik hayvancılık ya- tihdam edilmesi planlanıyor. Öte ların dayanışmak yerine birbirini boğazla- yandan sabit yatırım tutarı 2 milyar pan üretici ve yetiştiricilerimi- dığını anlatarak süper-bencilliği ve “bu- 115 milyon 490 bin 751 lira olan ve ze verilecektir. Hayırlı olsun.” güne nostalji” duygusunu üretiyor: “Da- 8 bin 56 kişinin istihdam edilmesi ifadelerini kullandı. yanışma, ortak yaşam insan doğası- ‘Sermaye’ büyük sorun öngörülen 183 yatırım teşvik belge- na uymaz, düzen bozulunca, ‘insan in- l Ekonomi Servisi si iptal edildi. l Ekonomi Servisi sanın kurdu’ olur; bugünleri çok arar- sın!!!” Tükenmişliğin bundan daha iyi bir ozitif, ölçülebilir sosyal ve çevresel et- ki yatırımının temel unsurlarını geliştir- KISA... KISA... ifadesi olabilir mi? Pkiyi yatırımların merkezine koyarak fi- meliyiz. Küresel ağlara ve bilgiye erişmek 25 BAŞKAN GEÇTİ nansal getiri elde etmeyi ifade eden etki önemli. Yerel en iyi uygulamalara daya- ürkiye İnşaat Malzeme- yatırımcılığını Türkiye’de geliştirmek üze- lı olarak anlatılacak hikâyeler yaratma- Merkez Bankası Tsi Sanayicileri Derneği (İM- re kurulan Etki Yatırımı Danışma Kurulu mız şart. Etki sermayesi akışının düzgün Erdoğan’dan ‘genç SAD) Başkanı Tayfun Küçü- (EYDK), bir rapor hazırlayarak yerel eko- çalışması için harekete geçmememiz ge- 90. yaşını kutluyor koğlu, 4 Ekim Dünya Konut sistemin zorluklarını ortaya koydu. rekiyor.” Günü’nde Türkiye’de yeni in- Bu kapsamda düzenlenen ankette en işsizler’ hamlesi erkez Bankası, 90’ıncı kuruluş Bilgi ağına katılım çok 60 puan üzerinden yapılan değerle- şa edilen binalarla birlikte Myıldönümünü kutluyor. 1923 Etki yatırımını ülkede geliştirmek meye göre, “sermayeye makul oranlar- mevcut binaların da enerji ve- umhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha İzmir İktisat Kongresi’nde günde- için çalışma grupları kurulduğunu belir- la erişim” yüzde 49 ile yerelekosistemin rimli, çevre dostu ve depre- Cönce “Kalite, kalifikasyon noktasında kendi- me gelen “milli devlet bankası” fik- ten EYDK Genel Sekreteri Onur İlhan, en büyük zorluğu olarak öne çıktı. Bu- ni ispatlıyorsa bir genç iş bulur” sözlerini kullan- me dayanıklı olması gerektiği- ri oluştu. 1927’de Maliye Bakanı “EYDK, bu gruplarla ulusal öncelikleri nu yüzde 48 ile “yenilikçi yatırım araçla- dığı “genç işsizlik” sorununa ilişkin sosyal med- ni açıkladı. Abdülhalik Renda’nın merkez ban- destekleme ve bunlara etki perspektifin- rı ve fonları”na sahip olmanın, yüzde 46 ya hesabından eylem planı açıkladı. Paylaşımda Türkiye Oyuncak Koope- kası kurulması hakkında sunduğu den yön verme, uluslararası iş ve ile “nitelikli ve detaylı veriye erişim”in ve yer alan görselde “Ulusal Genç İstihdam Stra- kanun taslağı kabul edildi. 3 Ekim ratifi (TOY-KOOP), dünya- bilgi ağlarına katılım sağlama, yerel yet- yüzde 45 ile “derin ve çeşitlendirilmiş ye- tejisi ve Eylem Planı” başlığı ile “2023 yılında 1931’de ise banka faaliyetlerine da Çin’in tekelini kırıp yer- kinlik ve farkındalık geliştirme gibi ana rel pazar” zorlukları takip etti. genç işsizlik oranının yüzde 17.8 düzeylerine in- başladı. İlk başkan Selahattin Çam li ve milli üretime geçmek hedeflere ek olarak Avrupa Yeşil Muta- Bu rapor kapsamında düzenlenen yu- dirilmesini, genç işgücüne katılma oranının yüz- oldu, 25 kişi, başkan olarak görev için Kırklareli’nin Vize ilçesine bakatı, kadınların güçlendirilmesi ve sı- varlak masa toplantısında ise uzman- de 46 düzeyine yükseltilmesini, eğitimde ve is- yaptı. Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu ise Oyuncakçılar İhtisas Organize ğınmacıların geçim kaynakları gibi tema- lar ve iş dünyası temsilcileri şu noktala- tihdamda yer almayan gençlerimizin oranının Mart 2021’den beri görevde. Sanayi Bölgesi kuruyor. lara da odaklanacak” dedi. ra dikkat çekti: “Ekosistemdeki zorlukla- yüzde 20 düzeyine düşürülmesini hedefliyoruz” l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi rın üstesinden gelmek için ülkemizde et- ifadeleri yer aldı. l ANKARA/ Cumhuriyet