Katalog

10 EKİM 2021 PAZAR EKONOMİ [email protected] 9 Asgari ücretlinin domatesteki zamma yetişebilmesi için 3 bin 963 TL alması gerekiyor ‘Gıda’ emekçiyi eritti Faiz indi, enflasyon düşmedi CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, son bir yılda on günlerde karar vericiler, enflas- temel besin ürünlerindeki artışın yüzde 70’e ulaştığını, yon oranının yüzde 20’nin altında asgari ücretin ise yüzde 21 yükseldiğini vurguladı. Solduğunu halkın aklına koymak için büyük gayret gösteriyor. Neredeyse her HP Genel Başkan Yardım- deyişle, Eylül 2020’de hafta- konuşma, bağlı haber ve köşe yazıları bu cısı Veli Ağbaba, Cumhur- lık pazar alışverişinde beş ki- telaş içinde debelenmekte, daha önce hiç olmadığı kadar bu konuda enerji tü- Cbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın logram domates satın alan bir ketilmektedir. çalışanın Eylül 2021’de aynı “Fiyatlar gayet uygun” açık- Ekonomik teori ve uygulamalar kapsa- ERDEM lamasına, “asgari ücret ile te- miktarda domates alabilmesi mında ele alınması gereken enflasyonla SEVGİ mel besin fiyatlarındaki zam- için aylık 3 bin 963 TL asgari mücadele, anlaşılan şimdi sloganla azal- ları kıyaslayarak” yanıt verdi. ücrete ihtiyacı var. Bu rakam tılmak, gerçeğin üstü böylece kapatılmak Ağbaba’nın Cumhuriyet ile paylaştı- yumurta kıyasında 3 bin 941 TL, ta- isteniyor. ğı çalışmasında, TÜİK verilerine gö- vuk etinde 3 bin 917 TL. Sorun çok büyük çünkü. Öyle bir bo- Yüz De re son bir yılda temel besin ürünle- yuta vardı ki artık mutfaktaki yangın, evin 61.4 Sofralar küçüldü diğer taraflarına da yansıdı ve onu sön- rindeki zamların yüzde 70’e ulaştığı- Mardin’de, ilk dokuz dürmek oldukça uzun zaman alacak. na, asgari ücretteki artışın ise yüzde 4 Ekmek harici hiçbir şey yeme- ayda açık iş sayısındaki İzlenen yola baktığımızda bunun izlerini azalış oranı. den yaşamını sürdürdüğü varsayılan 21’de kaldığına dikkat çekildi: bulmak zor değil... 4 TÜİK, eylül ayı enflasyon oranı- asgari ücretlinin dahi bir yıl önce al- Esas olarak kendi halkından yabancı dığı ekmek sayısını bugün koruya- nı yıllık yüzde 19.58, yıllık gıda enf- para ile borçlanan hükümet, enflasyo- lasyonunu yüzde 29 olarak açıkla- bilmesi için aylık maaşının 2 bin 941 nun yüzde 20’nin altında olmadığını ve 15 ilde işçi talebi azaldı TL olması gerekiyor. dı. Asgari ücret ise geçen yıla göre bu yolun sonunda bir çözüm olmadığı- sadece yüzde 21 arttı. Bu kapsamda 4 Asgari ücretteki artışın, temel nı en iyi bilendir. ŞKUR’un verilerine göre, işverenlerin da ise ilk dokuz ayda 15 ilde açık iş Enflasyonla mücadelede Merkez Ban- besin zamlarının çok altında kalması TÜİK’in “madde sepeti ve ortalama İyeni eleman talebini ifade eden “açık sayısı azaldı. Bu kapsamda en bü- kası para politikası ile hükümet harca- madde fiyatları” ile “madde sepetin- nedeniyle sofralar küçülüyor, aileler iş sayısı” ülke genelinde ilk dokuz ay- yük gerileme ise yüzde 61.4 düşüş- maları ve vergi araçlarını kullanan ma- yaşamlarını yarı aç şekilde sürdür- de yer alan temel besin ürünlerinin da arttı ama 2019’un gerisinde kaldı. le 2 bin 33 açık işe inen Mardin’de liye politikasının eşgüdümlü uygulaması ağırlık oranları” esas alındığında son mek zorunda kalıyor. Ayrıca il bazındaki sonuçlara göre ilk görüldü. Bu ili yüzde 32.9 düşüş ve esas, onu inkâr ederek ya da düşük gös- Ağbaba, ayrıca Cumhurbaşkanı bir yılda domates yüzde 70, yumurta dokuz ayda 15 ilde de talep azaldı. 800 açık iş ile Kars, yüzde 30.8 dü- tererek mücadele etmek, süren yangını yüzde 69, patates yüzde 58 zamlandı. Erdoğan’ın, “açacağı 1000 yeni şube Yılın ilk dokuz ayında geçen yı- şüş ve 987 açık iş ile Tunceli izle- daha da büyütecektir. ile gıdada fahiş fiyat artışını durdu- 4 Temel besinlerdeki yüzde 70’i lın aynı dönemine kıyasla açık iş sa- di. En çok yükseliş ise yüzde 114.7 Dahası, kalkınma planlarında yer alma- yısı yüzde 31 artarak 1 milyon 422 ile 27 bin 417 açık iş adedine çı- bulan artışlar, maaş zammına yansı- racağını” savunduğu Tarım Kredi’nin yan, projesi yapılmamış ve hatta karar bin 153 adede çıktı. Ancak bu sayı, kan Muğla’da oldu. Bu ili de yüz- vericilerin ekonomi-politik düşüncelerine marketinde alışveriş yaptıktan sonra tılmadığı için Türkiye’de asgari üc- 2019 yılının aynı döneminde 1 mil- de 107.1 artış ve 27 bin 26 açık iş hiç uymayan Tarım Kredi Kooperatifleri ret karşılığı çalışan yaklaşık 12 mil- kullandığı “Fiyatlar gayet uygun” ifa- yon 623 bin 911 adetti. Yine yılın ilk ile Denizli ve yüzde 95.7 artış ve 38 bünyesinde, enflasyonla mücadele kap- desini hatırlatarak şu yorumu yaptı: yondan fazla emekçi, gıda ürünlerine dokuz ayıyla ilgili olarak açık iş sayı- bin 350 açık iş ile Kayseri takip etti. samında açılmak istenen marketler, kısa erişimde her geçen ay kayba uğradı. “Erdoğan’ın ‘uygun’ diyerek övdüğü dönemde işlevsiz, orta vadede ise halkın sı özelde yüzde 32.7 artışla 1 milyon Açık iş sayısı İstanbul’da yüzde 17.3 alışveriş sepetinde günlük kullanılan 4 2 bin 826 TL aylık asgari ücret- gözünde enflasyonu yükseltecek bir et- 403 bin 509 adede çıkarken, kamu- artışla 253 bin 376, İzmir’de yüzde temel besin maddeleri yok. Vatanda- le geçinen emekçinin bir yıl önce ki yapacaktır. da yüzde 32.9 azalarak 18 bin 644 29.5 artışla 79 bin 412’ye çıkarken şın mutfağındaki yangını umursama- satın aldığı domates miktarını koru- Dikkat ederseniz, tüm açıklamalar gıda adede indi. Ankara’da yüzde 14.2 düşüşle 97 yan Erdoğan, gerçeklerden tamamen enflasyonu etrafında şekilleniyor. Bu, hal- yabilmesi için aylık maaşının 3 bin Sonuçlara il bazında bakıldığın- bin 929’a indi. l Ekonomi Servisi kın cebini günlük olarak etkilemesinden kopmuş durumda.” l ANKARA 963 TL olması gerekiyor. Bir başka ve oy davranışını doğrudan değiştirme- sinden kaynaklanmaktadır. Öte yandan, enflasyon sepetinin yakla- ‘Otomatik bilgi değişimi’ ve ’gerçek lehdar’ın paylaşımına dikkat çekildi şık dörtte birini oluşturan gıdanın yanında diğer ürünlerde de enflasyon oranı inanıl- maz düzeye çıktı... Tüm bunlar, mücadelenin sadece tek sektörde değil tüm ekonomik değerler ‘Cennet’ dönemi kapanıyor kapsamında yapılması gerektiğini vurgu- lamaktadır bize. da kaldı.” Bu listede halen birkaç ada Bu gerçekle, karar vericilerin enflas- SERHAT ALİGİL Ömer Fethi Gürer yonla mücadeleyi çok sıkışılan kısa dö- ülkesi kaldı. Küresel Kurumlar nemlerde mağaza veya market aça- ürkiye’den de çok sayıda kişinin Kahraman’ın verdiği bilgiye göre 40 BİN DEKARA ÇIKTI rak değil de uzun dönemde planlama Tyer aldığı Pandora Belgeleri’yle Vergisi 2023’te Türkiye, çeşitli ertelemelerden son- ve ekonomi politikaları ile kazanacağını bir kez daha gündeme gelen ve “ver- ra OECD ve AB’nin vergide şeffaflık artık kabullenmek için ön düşünceye dal- Siyez buğdayı konomik İşbirliği ve Kalkınma Ör- gi cennetleri” olarak adlandırılan off- düzenlemelerine uyum çerçevesinde maları gerekiyor. Egütü (OECD), çokuluslu şirketle- shore ülkelerin, bugünkü statüsü ve bilgi değişimine başladı. Yayımlanan Bununla da yetinmemeleri, aynı an- üretimi artıyor rin faaliyette bulundukları ülkeler- buralara kaynak aktaran kişilerin 4025 sayılı Cumhurbaşkanlığı kara- da örneğin 200 milyarı aştığı belirtilen ih- de 2023’ten itibaren en az yüzde 15 HP Niğde Milletvekili Ömer durumuyla ilgili değerlendirme ya- racat değerini yaratan çalışanların fakir- rı ile 2019 bilgilerinin en geç 1 Eylül vergilendirilmesine yönelik anlaşma- CFethi Gürer’in sorusunu yanıt- leşmesinin sonuçlarının, yine mücade- pan EY Türkiye Vergi Ortağı Abdul- 2021, 2020 ve 2021 bilgilerinin ise nın 136 ülke tarafından kabul edildi- layan Tarım ve Orman Bakanı Be- le kapsamında nasıl olumsuzluklar yarat- kadir Kahraman, bu konuda ulusla- 30 Eylül 2021 ve 30 Eylül 2022’ye ğini bildirdi. Böylece en büyük ve en kir Pakdemirli, geçen yıl 40 bin de- tığını da derinden incelemeleri gerekiyor. rarası alanda atılan bir dizi yasal adı- kadar 27 AB üyesiyle paylaşılması kârlı 100’e yakın çokuluslu şirketten Zira kazan-kazan çıktısı üretim ve gir- kar alanda 8 bin ton siyez buğdayı elde edilen 125 milyar dolardan faz- mın önemine dikkat çekti. kararlaştırıldı. di ilişkisinin enflasyonla mücadelede en üretimi yapıldığını açıkladı. 2019 la kârın dünya çapında ülkelere ye- OECD ve Avrupa Birliği’nin (AB) önemli ürünüdür. yılında ise 38 bin dekar alanda niden tahsis edileceği belirtilen açık- Türkiye paylaştı vergi şeffaflığı düzenlemeleriyle (oto- üretim yapıldı. lamada, bu şirketlerin faaliyet gös- 2019’a ilişkin bilgiler de değişime Bu buğdayın dayanıklı yapısına matik bilgi değişimi ve gerçek lehdar Bir garip Merkez Bankası terdikleri yerlerde adil bir vergi pa- atıf yapan Ömer Fethi Gürer, “Ülke tabi tutuldu. Ayrıca Hazine ve Mali- bilgilerinin paylaşımı) buraların oto- yı ödemeleri ve kâr elde etmelerinin hikâyesi coğrafyasının endemik bitkileri gi- ye Bakanlığı, 13 Temmuz’da “Vergi- matik bilgi değişimi kapsamına alın- sağlanacağı aktarıldı. Merkez Bankası, para politikası uygu- bi tarımsal alanda tüm tohumların de Şeffaflıkta Yeni Aşama İçin Ger- dığını hatırlatan Kahraman, şöyle de- Yine açıklamaya göre küresel sa- lamaları ile enflasyonla mücadeleye kat- korunması ve geliştirilmesi önem- çek Faydalanıcı (Lehdar) Bildirim Zo- tışları 20 milyar Avro ve kârlılığı yüz- vam etti: “Vergide şeffaflık dediğimiz kı yapar, daha doğrusu beklenti bu yön- li. Bu topraklarda yetişen, bilinen runluluğu” ile ilgili bir tebliğ yayım- de 10’un üzerinde olan şirketler yeni dedir. Son yıllarda görüldüğü gibi, bunun bu düzenlemeler sonrasında ve tüm tüketilen ürünlerin tohum- kurallar kapsamında olacak. yerine banka yönetimine getirilen baş- ladı. Bununla başta “kurumlar ver- aslında vergi cennetleri, ları değer bulmalıdır” dedi. kanın ne zaman görevden alınacağı ve gisi mükellefleri” ve Suç Gelirleri- l Ekonomi Servisi cennet olmaktan çıktı. kendisinden siyasilerin beklediği faiz nin Aklanmasının Önlenmesi Hak- Çünkü vergi cennet- Dijital Vergi Dairesi indirme kararını neden etkili bir şekil- kında Kanun gereği bilgi vermesi ge- BAŞVURU 21 EKİM’DE leri olarak kabul edi- de vermediği konuları ile gündeme gel- reken 29 farklı yükümlü bildirim zo- ergi Usul Kanunu ile Bazı Ka- len bu ülkeler, diğer mektedir. Vnunlarda Değişiklik Yapılma- runluluğu kapsamına alındı. Uygula- ülkelerle imzaladıkları Tam anlamıyla akıldışı, tam anlamıyla ‘Elektrik deposu’ sına Dair Kanun Teklifi, bu hafta bilgi değişimi anlaşma- ması başlayan gerçek faydalanıcı bil- enflasyonla mücadeleye zarar veren bir TBMM’de görüşülecek. süreç yaşanıyor ama sanki birileri bu kar- ları sonrasında otoma- dirimi ile kurum veya vakıf (trust) için adım atılıyor Bu kapsamda “Türkiye Dijital gaşayı fırsata çeviriyor gibi. tik bilgi değişimi düzen- yapılarının en tepesindeki gerçek ki- Vergi Dairesi”nin kurulması başta nerji Piyasası Düzenleme Kuru- lemelerine uyma ta- şi ya da kişiler tespit ediliyor. Bu ko- olmak üzere vergi daireleri hiz- Emu (EPDK) Başkanı Mustafa Yıl- ahhüdünde bu- metlerinin elektronik ortamda nuda en son bildirim tarihi 31 Ağus- maz, elektrik üretim santralları, tü- verilebilmesi ve işlem süreçleri- lunarak ‘AB ve tos 2021’di. Bu yapılmadıysa bakan- Hedef, 4.5 ton atık pille ketim tesisleri veya bunlardan ba- nin etkinleştirilmesi amaçlanıyor. OECD’nin kara lık şüphe duyulan hallerde MASAK’a ğımsız olarak kurulacak elektrik Abdulkadir Kahraman 1500 ‘beyaz baston’ depolama tesisleri için ilk başvu- listesi’ dışın- inceleme yaptırabiliyor. ruların 21 Ekim itibarıyla alınmaya uracell ile Migros’un ortak proje başlattığı, başlanacağını bildirdi. Dbununla 31 Aralık’a kadar Migros geri dönü- Elektrik depolama tesislerinin şüm noktalarına getirilen pillerin görme engelli piyasadaki şirketlere saatlik spot ‘Marketler nüfusa oranlanmalı’ bireyler için beyaz bastona dönüşeceği açıklan- elektrik fiyatlarının değişiminden dı. Kampanyada, toplanan her üç kilo pil ile Gör- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfede- şube sayısı ve açılış yerlerine kural geti- ötürü arbitraj imkânı sağlayacağı- me Engelliler Derneği’ne bir adet beyaz baston nı söyleyen Yılmaz, bu tesisler sa- Trasyonu (TESK) Genel Başkanı Ben- rilmesi, esnaf açısından haksız rekabet bağışlanacak. devi Palandöken, Perakende Yasası’na ortamının son bulmasını sağlarken fiyat- yesinde piyasanın esneklik kaza- Duracell Türkiye Genel Müdü- nacağını belirtti. l AA ilişkin çalışmaları yakından takip ettikle- lardaki artışlar yerine istikrarlı bir döne- rü Mehmet Kerem Sinanoğlu, he- rini belirterek marketlerin şehir dışında me girileceği için vatandaşın cebi de ra- defin 4.5 ton atık pil toplayarak açılmasının önemli olduğunu hatırlattı. hatlayacaktır. Aynı zamanda kırtasiye ÇAYKUR’DA 1 İŞÇİ ÖLDÜ 1500 beyaz baston bağışı oldu- Palandöken şöyle devam etti: kırtasiyeciden, beyaz eşya beyaz eşyacı- ğunu belirtirken, Migros Hız- Palandöken, “10 bin nüfusu olan bir il- “Aynı eczanelerde olduğu gibi nüfusa dan, sebze meyve manavdan, et kasap- Kazan patlaması lı Tüketim Ürünleri Pazarla- çede 15-20 market mantıklı değil” dedi. oranlamaya göre açılmalı. Marketlerin tan alınacak.” l İHA ma Direktörü Aysun Zaman soruşturulacak ise projeyi şirketin “İyi Ge- lecek Planımız” çerçeve- AYKUR Genel Müdürlüğü, Ri- sinde ele aldıklarını belirt- Ç ze Hemşin’deki organik çay kısa... kısa... Aysun Zaman ti. l Ekonomi Servisi BİST’te en değerli şirket Ford fabrikasında meydana gelen pat- lamaya ilişkin soruşturma baş- l Tekzen, Filcogroup ile ortalık için edik Yatırım, sermaye piyasala- san, en çok kaybettiren şirket yüzde latıldığını bildirdi. Yapılan açıkla- Çevre dostu şişe atağı el sıkıştı. Dünya’nın haberine göre, Grının ilk dokuz aydaki “en”lerini 53 ile Odaş Elektrik oldu. Ford Otosan mada, kuruma ait Hemşin Orga- Londra merkezli özel yatırım fonu nemli su markalarından Erikli’nin, sürdü- ortaya koyan bir rapor açıkladı. ise 58.6 milyar lirayı aşarak 30 Eylül nik Çay Fabrikası’nın kazan da- Tekzen’de hâkim ortak olacak. Örülebilir bir gelecek için 1 litrelik suların- iresinde meydana gelen kazada Buna göre BİST 100 Endeksi’nde ilk itibarıyla en yüksek piyasa değerine l Evidea’nın, İstanbul Silivri’deki da yüzde 50’si geri dönüştürülmüş malzeme- çalışanlardan Sinan Taşkıran’ın dokuz ayda geçen yılın aynı dönemine ulaşan şirket olarak açıklandı. Bu şir- Vega AVM açılışıyla toplamda 25 den üretilen şişelerini kullanmaya başladığı hayatını kaybettiği, Ramazan mağazaya ulaştığı, “yıl sonuna ka- kıyasla en çok kazandıran sektör yüz- keti 58.3 milyar lirayla Erdemir, 58.2 açıklandı. Şirket, 2025 yılına kadar tüm ürün- Hacısalihoğlu’nun yaralandığı be- dar 30 mağaza” hedefine hızla iler- de 32 ile inşaat oldu. Bunu yüzde 22 milyar lirayla Enka İnşaat izledi. Ayrı- lerinde ve satış noktalarında bu çevre dostu lirtildi. lediği açıklandı. ile bilişim, yüzde 14 ile tekstil izledi. ca Otokar, ilk dokuz ayda geçen yılın şişeye geçmeyi hedefliyor. ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf l CyberArts’ın, THY ile siber olay En çok düşüş ise yüzde 31 ile orman, aynı ayına kıyasla yüzde 1266’lık ar- Nestle Waters Türkiye Pazarlama Direktörü Ziya Alim de ilk belirlemelere gö- müdahale süreçlerinde işbirliği kâğıt, basım sektöründe. Bunu da yüz- tışla ulaştığı 237.7 milyon liralık orta- Can Emci, “Sürdürülebilirlik bilincini tüm faa- re patlamanın kazandaki su ek- yaptığı açıklandı. Bu proje ile Türk de 20 düşüşle banka, yüzde 17 düşüş- lama hacimle ortalama hacim değişi- liyetlere yansıtıyor, Uludağ’ın doğal zenginlik- sikliğinden meydana geldiğini mühendislerin geliştirdiği Binalyze le sigorta sektörleri izledi. Yine en çok mi en yüksek şirketlerin başında yer lerinin korunması için de söz veriyoruz” dedi. açıkladı. l İHA AIR çözümü uygulanacak. kazandıran şirket yüzde 145 ile Erbo- aldı. l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi