Katalog

12 DUNYA K Merkel’e Dört Özgürlük Madalyası Hollanda merkezli Roosevelt Vakfı, bu yılki Dört Özgürlük Madalyası’nı sığınmacı krizlerindeki rolü nedeniyle Almanya Başbakanı Angela Merkel’e veriyor. Madalya daha önce ABD başkanları Harry Truman ve John F. Kennedy, Güney Afrika’nın efsane lideri Nelson Mandela’ya verilmişti. Angela Merkel TASARIM: ECE KURTULUŞ Doğal yaşamı korumak için fil satacaklar Zimbabve, doğal yaşamı koruyacak fon oluşturmak için Çin’e fil ve aslan satıyor. Zimbabve Çevre Bakanlığı, geçen sefer satılan 100 filin Çin’deki durumlarının iyi olduğunu söyleyerek, fillerin yanı sıra babun, sırtlan ve aslan dahil olmak üzere hayvan satışını artırmak istediklerini söyledi. Perşembe 7 Ocak 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr Kim bombayı patlattı uzey Kore 2006’dan beri üç nükleer silah denemesi yapması ve tam teşekküllü nükleer silahlı güç olduğunu iddia etmesinin ardından sürpriz bir bomba patlattı. 2011 sonunda ölen babasının yerine Kuzey Kore lideri olduğundan beri reklamın iyisi kötüsü demeden manşetleri süsleyen Kim Jong Un, bu kez 8 Ocak’taki 33’üncü yaşgününe iki gün kala ilk hidrojen bombası denemesini yaptırdı. Devlet televizyonundan hidrojen bombasıyla denemenin “tümüyle başarılı” olduğunu iddia eden spiker “ABD’nin düşmanca politikalarına karşı, kendimizi korumak için nükleer programımızı güçlendirmeye devam edeceğiz” dedi. Pyongyang’ın 2006’daki ilk nükleer denemesi, ABD’nin Irak’ı işgal etmesi ve Kuzey Kore’yi şer eksenine alması üzerine gelmişti. Dün sabah Punggyeri nükleer merkezi yakınında 5.1 büyüklüğünde sarsıntıya yol açan hidrojen bombası ise daha az radyoaktif serpinti yaydığı için “temiz bomba” olarak biliniyor. ABD’nin 1958’de geliştirdiği, “termonükleer silah” kategorisindeki hidrojen bombası, hidrojen atomlarının birleşerek helyum atom yapısına dönüştüğü termonükleer tepkime nedeniyle atom bombasının en az 1000 katı güçlü etkiye sahip. BM Güvenlik Konseyi’nin acilen toplanmasına yol açan açıklama, K. Kore’ye komşu ülkelerin hepsinin şimşeklerini çekti. Güney Kore, Pyongyang’a karşı acil önlem alınması, BM’nin harekete geçmesi çağrısı yaptı. Japonya, “Buna kesinlikle izin veremeyiz” derken, ABD, Britanya, Rusya ve Çin’le işbirliği içinde karşılık verileceğini belirtti. ABD K. Kore’yi nükleer devlet olarak kabul etmeyeceğini ve her türlü provokasyona uygun şekilde cevap vereceğini duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova “uluslararası hukuk ve BM Güvenlik Konseyi kararlarının aleni ihlali” tepkisini gösterdi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Kuzey Kore’nin nükleer denemesine kesin kararlılıkla karşı çıktıklarını nilgun@cumhuriyet.com.tr nilgun@ Kuzey Kore dün hidrojen bombası denediğini iddia etti. Haber ülkede coşkuyla karşılanırken ABD, Japonya, Rusya ve Çin başta olmak üzere tüm dünya sert çıktı ‘Hitler şoku’ ve arkası belirtti. Türk Dışişleri de “kaygı duyuyoruz” mesajı yayımladı. Daha önce plütonyum temelli fisyon silah denemiş K. Kore’nin bu ilk füzyon silah denemesinin ne kadar gerçek olduğuyla ilgili soru işaretleri muhtelif. Nükleer uzmanlarına göre gerçekten yüzde 100 hidrojen bombası olsaydı, çok daha büyük bir patlama ve sarsıntı meydana gelirdi. ABD hidrojen bombası denemesi yapıldığını doğrulamazken, Güney Kore Savunma Bakanlığı’na göre denenen şey hidrojen bombası değildi. BMGK toplandı Kim Jong Un izi sektöründe “jump the shark” diye…reytingi yüksek dizilerin “kabak tadı” verdikleri anı tanımlamak için kullanılan bir deyim var. Amerikan Dış İlişkiler Konseyi Başkanı Richard N. Haas; Erdoğan’ın “Hitler çıkışı” için bu deyimi kullanmış. “ ‘Jumped the shark’ deyimi, Türkçe nasıl ifade edilir bilmiyorum ama Erdoğan’ın Hitler’in başkanlık sistemini model olarak övmesi, işte buna denir!” diyor. Etkili “ABD düşünce kuruluşu”nun başkanı özetle Erdoğan’ı artık “düşüşe geçen” bir dizi olarak görüyor. Washington’ın tanınan Ortadoğu uzmanlarından ve CIA danışmanlarından Juan Cole da, gene “blog”unda aynı konuyu değerlendirmiş. RTE’nin “siyasi rakiplerini giderek vatan haini diye suçladığına” dikkat çeken Cole; “eskiden siyasi çoğulculuktan dem vuran” Erdoğan’ın, bizim liberaller gibi “son iki yılda değiştiğini” iddia ediyor, bu değişim sonucunda ağır yön kaybı yaşadığını savlıyor. Ünlü uzmana göre; “Erdoğan başkanlık sistemine geçişi sırf yanlış nedenlerle, iktidarı elinde toplamak için istiyor”. Erdoğan’ın “mantık dışı savrulmalar” yaşadığını öne süren Washington’ın “derin Ortadoğu uzmanı”, yazıyı Hamlet repliğiyle bitiriyor: “Hitler değerlendirmesi… Danimarka devletinde çürüyen bir şeyler olduğunu gösteriyor!” Yeni yıl tatilinden yeni çıkan ve kendisini Suudi Arabistanİran krizi içinde bulan “derin Washington”ın, “Hitler başkanlık modeli çıkışına” verdiği tek tük sinyaller böyle… Fazla laf yok. Ama konu kaydedilmiş. “Erdoğan dizisinin” zamanında fazlasıyla popüler olduğu Washington’da bile dizinin artık “baydığı” tespiti yapılmış. Dönüm noktasına mim konmuş. ABD başkentinde de kısaca maske artık düşmüş… “Bu ne değiştirir” diyeceksiniz… Hiçbir şey değiştirmez. Uluslararası kamuoyunda Erdoğan’ın maskesi son Hitler epizodundan çok önce Gezi’de düşmüştü. Gezi’den bu yana yaşananlar ve 7 Haziran sonrasında olanlar, dünyaya Erdoğan’ın kim olduğu hakkında yeterince fikir verdi. Washington başta, batı başkentlerinin Erdoğan’la ilişkilerinde değişiklik oldu mu? Hayır. Batı’dan, Erdoğan’ı cesaretsizlendirme yönünde en küçük işaret gelmediği gibi, 1 Kasım seçimleri öncesi Alman Şansölyesi Merkel’i, RTE’yi desteklerken gördük… Bu nedenle İtalya’da “Micromega” dergisinin son sayısında Marco D’Eramo imzasıyla yayımlanan bir yazı çok ilgi çekici. İtalyan siyasi entelijensiyasının okuduğu dergide çıkan yazı; “Faşizmin gözler önünde kök salışını izlemek ibret verici” diye başlıyor ve özetle şöyle devam ediyor: “Tayyip Erdoğan rejiminin Türkiye’de tam gaz faşizme doğru yol aldığına dair hiç kuşku yok. Seçim kampanyası öncesi, sırası ve sonrasında muhalif gazeteler, TV’ler temizlendi ve sesleri kısıldı veya kapatıldılar. İşten atılan gazetecilerin yanında, hapsi boylayanlar oldu. AKP’ye yakın çeteler, muhalif gazeteler ve partilere baskın düzenlerken polis iki gözünü kapattı. Yargıda temizlik sonunda artık kimse yargı bağımsızlığından söz etmiyor. Bu durumda seçmenlerin yüzde 49.5’inin AKP’ye hâlâ oy vermesine şaşmak yerine, yüzde 50.5’in nasıl olup da hâlâ oy vermediğine şaşmak gerekir. Yıldırmalar, tehdit ve savaş iklimine rağmen; Türkiye ikiye bölünmüş ülke olmaya devam ediyor. Şimdi faşizmin klasik yol haritasının tamamlanması için anayasal bir reformla Erdoğan’ın güçleri elinde toplaması gerekir. (Süreç sonunda) Anayasa değiştirilince Erdoğan, hukuken mutlak güce sahip olacak.” Cumhurbaşkanı’nın “Hitler çıkışından” önce yazılan ve Erdoğan’ın bu noktaya nasıl geldiğini anlatan yazının en çarpıcı yanı, Türkiye’deki mevcut durum ile HitlerMussolini faşizmlerinin kuruluş yıllarını karşılaştırıyor olması. “1920’lerde Batı; komünizm tehdidi karşısında faşizme nasıl göz yumduysa, Türkiye’nin faşizme savruluşuna da bugün göz göre göre aynen öyle göz yumuluyor!” demeye getiriyor özetle D’Eramo. O sebeple artık istediği kadar “jump the shark” olsun, RTE’ye kolayına “dur” diyen çıkmayacak. D Maske düştü ama Devlet televizyonunda kadın spikerin “İleri nükleer devletler arasına girdik” açıklaması tezahüratlarla karşılandı. ABD Esad’a ömür biçti uriye’de siyasi geçiş için Suriye’nin yeniden inşası için takvim hazırlayan Wasuluslararası konferans düzenhington, Suriye Devlet Başkanı lenecek. ABD’de başkanlık seBeşşar Esad’ın ‘en iyi ihtimalçimlerinin yapılacağı Kasım le’ Mart 2017’ye dek iktidarda 2016’dan itibaren altı ayda yekalacağını öngörüyor. Associa ni anayasa hazırlanacak, Ocak ted Press’in ele geçirdiği iç ya2017’de referanduma sunuzışmaya göre, ABD’li yetkililer lacak. Esad’ın istifasının arEsad ve yakın çevresinin bu ta dından iktidarı geçici yönetim rihte yönetimden çekileceğini kurulu devralacak. Ağustostahmin ediyor. Mart 2017, sata ise devlet başkanı ve meclis vaşın başladığı 2011’de Esad’ı seçimleri yapılacak. istifaya çağıran ABD Başkanı İhanet sayarlar Barack Obama’nın görev süresinin dolmasından 2 ay sonraHaberde, Suudiİran gerilimi sına denk geliyor. aşılsa ve Suriyeli taraflar planBirleşmiş Milletler desteklandığı gibi ay sonunda müli Viyana anlaşmasını referans zakere masasına otursa dahi, alan plana göre, 18 aylık siyasi ABD’nin takvimine henüz kimgeçiş süreci gelecek ay başlasenin olur vermediği vurgulayacak. Nisanda Güvenlik Konnıyor. Rusya ve İran’ın Esad’ın seyi kurulacak. Kimi hüküseçimlere 6 ay kala başmet ve ordu yetkilileri ile kanlıktan ayrılmasıılımlı muhaliflere af çıkarını kabul etmeyebilecelacak ve geçici yönetim kuğini belirten AP, “murulu oluşturulacak. Mayıshaliflerin yanı sıra Suta Suriye meclisi feshedileudi Arabistan, Katar ve cek. Siyasal reformTürkiye’nin bu planı ların peşinden geihanet olarak deçici yasama orğerlendirebileceganı kurulacak, ğini” kaydediyor. Beşşar Esad Amerikan yönetiminin iç yazışmalarına göre Obama yönetimi Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın ‘en iyi ihtimalle’ Mart 2017’de görevi bırakmasını öngörüyor S ‘Faşizm geliyorum diyor’ ‘IŞİD’in sınırdan geçmesi zorlaştı’ ürkiyeSuriye sınırında IŞİD kontrolündeki hattı kapatması için defalarca Ankara’ya ikazda bulunan Washington, çabalarının meyvesini toplamaya başladı. ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD karşıtı koalisyon temsilcisi Brett McGurk, örgütün militan ve mühimmat ikmalinde kullandığı 98 kilometrelik sınırın kapatılması için Ankara’nın gösterdiği çabaları överek “Türkiye tarafından Suriye’ye geçmek bir İlk icraat portreleri kaldırmak atin Amerika’da sol yönetimlerin başını çeken Venezüella’da 17 yıl aradan sonra iktidarı ele geçiren muhafazakâr kanadın ilk icraatı, eski Devlet Başkanı Hugo Chavez ile ülkenin bağımsızlık kahramanı Simon Bolivar’ın meclisteki dev portrelerini kaldırmak oldu. Yeni yasama yılı önceki gün başlarken mecliste ve dışarıda gergin anlar yaşandı. Üçte ikilik çoğunluk kazanan sağ koalisyonun yeni meclis başkanı seçtiği Henry Ramos, yemin konuşmasında “Amacımız 6 ayda anayasal, demokratik ve barışçıl biçimde bu hükümete son vermek” diyerek kuvvetler ayrılığının yeniden T kaç ay öncesine göre daha zor” dedi. McGurk, IŞİD’in Suriye’de eski gücünü yitirdiğini ve gelecek aylarda durumunun daha da kötüleşeceğini savundu. ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın G20 zirvesindeki görüşmelerinin ardından Türkiye’nin sınır güvenliğinde önemli adımlar attığını belirten McGurk, “Bu kritik alana IŞİD’in kaynaklarını sokması artık daha zor” dedi. L tesisi ile Af ve Ulusal Uzlaşı Yasası vurgusu yapınca, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun liderliğindeki Birleşik Sosyalist Parti vekilleri salonu terk etti. Seçimlerde hile yapıldığı iddialarını değerlendiren Yüksek Mahkeme’nin son anda 4 vekile engel olması üzerine, 167 vekilden 163’ü yemin edebildi. Hükümet karşıtı siyasi mahkumların ailelerinin de davet edildiği açılış sürerken, meclis dışında yüzlerce iktidar ve muhalefet yanlısı göstericinin karşı karşıya gelmesi üzerine güvenlik güçleri araya etten duvar ördü. Aileler de geldi IŞİD füze mi üretiyor? IŞİD’in Rakka’daki Cihat Teknik Üniversitesi’nde karadan havaya füzeler gibi ileri silahların parçaları ürettiğine dair görüntüler çıktı. IŞİD, füze geliştirerek savaş ve yolcu uçağı vurma noktasına gelebilir. Tahran’a üç darbe daha Şii din adamı Nemr’i idam eden Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerilim hattına üç ülke daha katıldı. Cibuti Tahran ile diplomatik ilişkilerini kesti. Ürdün İran büyükelçisine nota verdi.Katar Tahran Büyükelçisini geri çağırdı. Meclise giren muhafazakârların ilk icraatı eski Devlet Başkanı Hugo Chavez ile ülkenin bağımsızlık kahramanı Simon Bolivar’ın meclisteki dev portrelerini kaldırmak oldu. Kadın memurlara başörtüsü talimatı Batı Afrika ülkesi Gambiya’da kadın memurlara başlarını örtmeleri için talimat verildi. Geçen ay ülkenin artık bir ‘İslam Cumhuriyeti’ olduğunu duyuran Devlet Başkanı Yahya Jammeh, vatandaşların kılık kıyafetine karışılmayacağını ileri sürmüştü. Nüfusun yüzde 90’ının Müslüman olduğu ülkede Jammeh’in eşi Zeynep de başörtüsü kullanmıyor. C M Y B