Katalog

14 MAYIS 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Gelişen yöntemler tedavi süresini azaltırken tekrarlama oranmı da en aza indirdi Vaiiskâbus olmaktançıkıyorELİF TOKBAY B acaklarda belirgin olırak görülen ma- vi ve mor renkli dantıarlar çoğu kadı- nın kâbusu. Estetik kaygının yanı sı- ra ağrı ve şişliği de beraber nde getiren sağ- lık sorunu varislerden kurtıjlmak aslında sa- nıldığı kadar zor değil. Oüıtıümüzde gelişen tıbbi yöntemler ve korunma ştkilleri varisi özel- likle kadınların korkulu rü>ası olmaktan çı- karıyor. Klasik tanımı bacaklarda büklüm büklüm ve kabank olarak görülen damarlar olan va- ris için doktorlar şıı tanımı "apıyor: "Cilt al- tında 3 mm'deıı daha büyük, gözle görülebi- len toplardamarların hepsine varis deniliyor." Op. Dr. M. Halit Işıklar, varisin oluşum ne- denlerini şöyle sıralıyor: •'Toplardamarlaryerçekiriıine karşı kapak- çıklar vc baldır pompasını kanı kalbc taşır. Bacaklarclt kullanarak kirli bulunan yüzey- sel veya derin toplardamar sislenılerinin etki- li çalışmanıası sonııcıı tıbbi adı veııöz hipertan- sivoıı (toplardamar yüksek tansiyonu) olan kan göllenmesi oluşur. Hormpnlar, genetik nıi- ras, çalışma hayatı ve yaşam şekli varisin olıı- şumunda cn biiyiik etken. l zun süre ayakta kalnıakveya sürekli otııınıak, doğunı kontrol hapı kullanmak, doğunı gibji dış etkenler de varisi tetikliyor." 4 TİP VARİS VAR UCL Üniversitesi The Mic dlesex Hastane- si Damar Ccrrahi Bölümü'n<Ie 2 yıl toplar ve atardamar hastalıkları üzerıfıde çalışan, da- mar cerrahisi konıısundaki aktif klinik çalış- malannın yanı sıra dünyaca tanınmış Philip D.Coleridgebaşkanlığında toplardamar has- talıklarında tanısal ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinde de aktif rol alan Op. Dr. M. Halıt Işıklar, varise bilirçle yaklaşıl- dığında hastanın yaşamının kolaylaştı- ğını bclirtiyor. Işıklar4 tipe ayrılan varis için fark- lı tedavi yöntemleri olduğunu söy- lüyor. "Tip 1" ve "Tip2" 0.1 ıle 1 nım genişliğindeki kırmızı, cilde yakın yerleşimli ele gelmeyeıı da- marlar olarak adlandınlırken "Tip 3" varısler 1 -4 mm genişlığinde mavi, morumsu, daha derin yer- leşimli ve ele gelmeyen dam îrlar, "Tip 4" ise 4 mm'den büyük kıvrımlı, boyu uzamış ve cilt- ten kabank damarlar olarak tanımlanıyor. Işıklann verdiği bilgiye göre tedavi yöntem- leri şöyle: Microscleroterapi ve sclcroterapi yönte- minde kılcal ve çok kalın olmayan damarla- ra iğneyle ilaç veıiliyor. Daha kalın damarla- n vücuttan uzaklaştırnıak için kullanılan cer- rahi yöntemde hastalıklı daınar vücuttan çı- karılıyor. ileri safhalardaki \arislerin cerrahi yöntemiyle tedavisinın 3 yıl i ;inde yüzde 60'a yakın oranda tekrarlamasım ı alternatif teda- vi yöntemleri geliştirilmesir e neden olduğu- • Bacaklarda büklüm büklüm ve kabank görülen damarlar estetik kaygının yanı sıra ciddi sağlık sorunlarına da yol açıyor. Tedavi edilmcdiği takdirde ciltte yaralara, pıhtılaşma sonucu meydana gelen ve ölüme kadar gidebilen sağlık sorunlarına yol açan varis ilerlcyen tip saycsinde etkin şekilde iyileşebiliyor. Tedavinin yanında varisi i hastanın yaşam şeklinc dikkat cderek korunması da gerekiyor. nu anlatan Op. Dr. M. Halıt Işıklar, bunlar- dan birinin ultrason eşliğinde yapılan köpük tedavisi olduğunu söylüyor. TEDAVI SÜRESÎ KISALSYOH Köpükle varis tedavisi iğneyle ilaç uygulama- sının günümüzde ulaştığı son noktalardan biri olarak tanımlanıyor. Temeli özel yöntemlerle oluşturulan köpük formundaki ilacın bozulmuş damar ıçıne verilmesi olan yöntemde, diğer te- davi şekillerine oranla yarı yarıya daha az ilaç kullanılıyor. Bu hem tedavinin maliyetinı azal- tıyor, hem tedavi süresı yarı yarıya azahyor. Işıklar, köpük tedavisinin kasıktan açılan 2- 4 cm'lik bir kesik yardımıyla yapıldığını an- latıyor. Bu kesikten hastalıklı damara köpük Kadınları seven hastalık Varisin oluşumunda bir yaş sınırı bulunmuyor. Türkiye'de varisin görülme • sıklığıyla ilgili bilimsel çalışma olmadığı için bir veri yok. Batı'da ise özellikle 60 yaşın üzerindeki kadınlarda yüzde 90 oranında görülüyor. Bunun temel nedenlerinin başında da ten renginin açık olması geliyor. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanmasının nedeni ise hormonlar. Özellikle •\ hamilelik döneminde bebeğin toplardamarlara yaptığı basınç nedeniyle şikâyetler artıyor. Bu dönemde özel varis çoraplarının giyilmesi öneriliyor. verilmesiyle varisli damar devre dışı bı- / rakılıyor. Operasyon lokal anestezi altın- : da uygulanıyor. Ve büyük damardaki ka- çak tedavi ediliyor. Hasta operasyonun olası rısklerini yok etmek için 1 saat yü- rütülüyor. Tedavinin bir sonraki aşamasını ise damarlara basınç uygulaması için en az 3 hafta boyunca doktorun önerdiği bir varis çorabının giyilmesi oluşturuyor. Işıklar köpükle tedavi edilen varisli damar- larda hastalığın tekrarlanma oranının çok dü- şük olduğunu söylüyor. Yeni damarlann olu- şumunda ise hastanın genetik mirasının ve damar yapısının etkili olduğununaltını çizen Işıklar, bu oranı ancak yüzde 20'ye çekebil- diklerini anlatıyor. Düzenli egzersiz bacaklann dostu Varisten korunmak için dikkat edilmesi gerekenler şöyle sıralanıyor: • Seyahat, oturma gibi baldır kas pompasının çalışmadığı durumlarda egzersizler ve varis çoraplarıyla kan hareketinin sağlanması. %/ Düzenli egzersiz yapnıak (özellikle yüzme, aerobik, koşu, yürüyüş bantları vb.) • Bacaklaı ı kalp seviyesinden yukarı kaldırarak bacak kan dolaşımına yardımcı olnıak. • Aşın sıcaktan (hamam, sauna vb) sakınmak. • Gebelik sırasında egsersiz ve özel olarak tasarlanmış varis çoraplannı kullanmak. v' Sağlığınız ıçın aşın kilolardan, sigara, alkol ve düzensiz hayat şeklinden uzak kalmak. • Bacaklann üst kısmını sıkan giysiler giymemek. ^ Basınç ölçümü yapılmış varis çorabınızı doktorunuzun tavsiyelerine uygun olarak kullanmak. Köpük tedavisinin öncülerinden Taksim tlkyardım Hastanesi'ndeki görevinin yanı sıra 2001 yılında kurduğuA-1 Varis ve Cerrahi Merkezi'nde tedavi yöntemleriyle birçok ilke imza atan Op. Dr. Halıt Işıklar 2002 yılında geliştirdiği ve iğneyle kılcal damar tedavisine imkan sağlayan T-fly mikrosclerotherapy setinin patentini aldı. Işıklar, cerrahi tedavinin yerini alan renkli Doppler eşliğinde köpükle varis tedavisinin Türkiye'deki ilk uygulayıcılanndan. Uluslararası Hemşireler Birliği, bu yıl taklit ve standart dışı ilaçlan ayırt etmeyi ön plana çıkardı HemHİreler eğitiııı sîsteıninden şikâyetçi İstanbul Haber Servisi - "Hemşirelik Haf- tası" tüm yurtta çeşitli etkinliklerle kutlanma- ya başlandı. Hemşireler hafta boyunca, ön- celikle taklit ve standart dışı jlaçlarkonıısun- da eğitime dikkat çekecek. Türkiye'de hem- şirelik alanında yaşanan en önemli sorunun hemşirelik eğitiminde stanclardizasyon ek- sikliği olduğuna dikkati çekcn Prof. Dr. Ha- cer Karanisoğlu lisede hemşirelik eğilimi ve- ri Imesini "Lise öğrencisi heniiz ergenlik ça- ğında bir çocuk ve kendi sorumluluklarını alamazken hastanın sorumluluğunu alınası beklenemez" şeklinde değerjendiriyor. HEMŞİRELER işsiı Florance Nightingale'nin doğum günü olan 12 Mayıs her yıl Hemşirel^r Günü olarak kutlanıyor. Bu yıl da 12-18 Mayıs tarihleri Hemşireler Haftası olarak d^ğerlendiriliyor. İstanbul Üniversitesi Bakırkjöy Sağlık Yük- sekokulu Müdürii Prof. Dr. Hacer Karanisoğ- lu, her yıl Uluslararası Hemşjreler Birliği'nin dünya için önemli olan bir kinuyıı belirledi- ğini ve bu hafta içinde özellikle bu konunun vurgulandığını belirterek bu yı^ki konunun has- ta güvenliği olduğunu söyledi. Hasta güven- liği açısından taklit vc standart dışı ilaçların hemşireler tarafindan ayırt edilebilmesi için hemşirelere eğitim verilmesi gibi konuların ön plana çıkacağını anlatah Karanisoğlu, "Uluslararası Hemşireler Birliği, çeşitli do- künıanlarla gerçek ilaçlan, taklit ve standart dışı ilaçlan hemşirelere tanıtıyor. Bu tür ilaç- ların belirlenmesi durumunc a ise ihbar edil- mesini istiyor" dedi. Bugüıı Türkiye'de 14 binden fazla hemşi- renin çalıştığını ifade eden Kıaranisoğlu, çok sayıda mezun hemşirenin işsi|z olduğunu vur- guladı. Karanisoğlu, şöyle kjînuştu: "Sağlık Bakanlığı eğitimde standardizas- yon oluşturmak için, hemşirelik eğitiınini ön- ce lise sonrası 4 yıla çıkardı. Daha sonra bu uygulamadan döndü ve lisede hemşirelik eği- liıııi başlatarak Milli Eğitim Bakanlığı'na dev- ıvtti Ancak, eğitimin standardizasyonunun sağ- Ali Ayşe'yi Seviya Antalya Atatürk Oevlet •; Hastanesi'nde çoğunluğunu hemşirelerin oluşturduğu sağlık i çalışanları tiyatro grubu, Hemşirelik Haftası dolayısıyla, organ nakli bekleyen -'• hastalar yararına 'Ali Ayşe'yi Seviyo' adlı oyunu sahnelediler. Aylardır oyunun hazırlıklarını sürdüren sağlık çalışanları izleyenlerden tam not aldı. (Fotoğraf: AA) lanması için hemşirelerin lisans düzeyinde eği- tim almasını istiyoruz. Lisede hemşirelik eği- tiıııi verilmesi hem öğrenci hem de hasta için sakıncalı. Çiinkü lise öğrencisi heniiz ergen- lik çağında bir çocuk ve kendi sorumlulukla- nnı alamazken hastanın sonımluluğunu alnıa- sı beklenemez." ETKINLIKLER Hemşirelik Haftası nedeniyle Florance Nightingale Hemşirelik Yüksckokulu, Ba- kırköy Sağlık Yüksekokulu, İstanbul Tip Fa- kültesi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü, Cerrahpaşa Tip Fakültesi Hemşirelik Hiz- metleri Müdürlüğü çeşitli etkinlikler gerçek- leştirecek. Dün Taksim Cumhuriyet Anıtf na çelenk koyma töreni ile başlayan etkinlikler, Cerrahpaşa Tip Fakültesi Oditoryumu'nda düzenlenen panelle devam etti. 16 Mayıs'ta tstanbul Tip Fakültesi 33. Re- form Amfisi ve Bakırköy Sağlık Yükseko- kulu'nda çeşitli panellerin yapılacağı etkin- likler kapsamında, 23 Mayıs'ta Florance Nigh- tingale Hemşirelik Yüksekokulu'nda "Ferhat ile Şirin" adlı tiyatro gösterisi sahnelenecek. Damar sertligi Vücudunuzun sesine kulak verin İstanbul Haber Servisi-Halk arasın- da damar sertligi olarak bilınen "ate- roskleroz", Türkiye'de yaklaşık 4-5 mil- yon erişkıni etkiliyor. Çok küçük yaş- larda başlayabılen bu sorun yaş ilerle- dikçe kalp krı/ıne ve felce yol açıyor. Yoğun ış temposu nedeniyle sınırlı za- manı olanlar, sağlıklı bir öğünle beslen- mek yerıne ayak üstü bol kalorili yiye- cekleri tüketiyor. Özellikle de genç nü- fustaki hızlı tüketim besinlerine olan il- gi kalp hastalıklanna yeni jenerasyon- da da rastlanmasına neden oluyor. Doç. Dr. Deniz Kunıbasar, sigara içen, aşın alkol kullanan ve fazla kilo- lu kişilerde de damar sertliğine yatkın- lık bulunduğunu belirterek stres, hiper- tansiyon ve dıyabetin de bu hastalıkta bir risk faktörü olduğuna dikkat çekti. Türkiye'de yaklaşık 4-5 milyonkişinin kalp damar hastalığından etkilendiği- ni belirten Doç. Dr. Kumbasar, çok kü- çük yaşlarda başlayabilen bu sorunun ilerledikçe kalp kirizine ve felce yol açabileceğıni söyledi. Kumbasar kalbi besleyen damar duvarlarında yağ ve ki- reç birikimı ile oluşan damar sertliği- nin, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, aşın kilo, sigara ve kötü bcslenme alışkanlıklan gibi fak- törlerce tetiklendiğini belirtti. Kumbasar, göğüs bölgesinde baskı hissi olan, özellikle egzersiz sırasında yannıa, sıkışma hisseden kişilerı hıç vakit geçirmeden doktora gitmeleri ge- rektiği konusunda uyardı. RADYASYON TEHLIKESI VakıfGureba tartışması büyüyor • Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi Başhekimi Nedim Samancı, "Ne zaman hastanenin devri söz konusu olsa burası afişe edilmeye başlanıyor. Birileri burayı kaşıyarak rant sağlamaya çalışıyor" dedi. ŞULE KOKTURK Sağlık Bakanı RecepAkdağ'ın, Bezm- i Âlem Valide Sultan VakıfGureba Has- tanesi'nin röntgen bölümünde radyas- yon tehlikesi bulunduğunu itiraf etme- sinin ardından, hastane Başhekimi Ne- dim Samancı, hastanenin röntgen bö- lümünün radyasyon izolasyon ve ha- valandırma çahşmalarının mart ayında başladığını anlatarak "Biz kendi açı- mızdan olayı bitirdik anıa haber konu- su oldu. Ne zaman hastanenin devri söz konusu olsa burası afişe edilmeye baş- lanıyor. Birileri burayı kaşıyarakrantsağ- lamaya çalışıyor" dedi. BüROKRATİK ENCELLER Samancı, röntgen bölümünün kapı- lannda, çekim yapılan yerde personeli koruyan kurşun izolasyonunun bulun- duğunu ancak duvarlarda izolasyon ol- madığını söyledi. Bu durumda bölü- mün yanındaki ya da üst katındaki oda- larda bulunanlann risk altında olduğu- nu ifade eden Samancı, şöyle devam et- ti: "Risk altında bulunanlarbizleriz,he- pimiziz. Bu dunım farkedildikten son- ra, SSK inşaat emlak böliimüne haber verdik.Mühendisler,teknikekiplergel- di. Havalandırmanın ihale edilmesi »c- rektiği şeklinde bir raporçıktı. Anıa bü- rokratik engeller nedeniyle ihale bitiri- lemedi. SSK'deyken sorumluluğumuz yoktu. Hastanenin Sağlık Bakanlığı'na devri ile sorumlu ve yetkih' oldıık." Devrin ardından havalandırma ve kur- şun izolasyonunu yapmak için hareke- te geçtiklerini söyleyen Samancı özet- le şunlan söyledi: "Havalanılıı nıa ihalesini mart ayın- da yaptık. Şimdi montajı devam ediyor. Bu çahşmalar devam ederken çekim ya- pılıyor. Çünkü günde 300 nornıal çe- kim, 50-60 farklı ö/elliğe sahip çekim, 40-50 tomografi çekimi yapüıyor. Bun- lann hepsini durduramayız. Yine de röntgen personeli 5 saat çalışıyor, ken- disi zaten çekim sırasında kurşun izo- lasyonunun arkasında duruyor ve cep- lerinde dozametretaşıyorlar. Bu da Çek- mece Nükleer Araştırma Merkezi'nde kontrol ediliyor. Çeken kişilerde bu gü- ne kadar hiç ağır dozaj tespit edilmedi. Nisan ayında da kurşun ihalesini yap- tık. Montaj aşamasında. Biz kendi açı- mızdan olayı bitirdik anıa haber konu- su oldu. Ne zaman hastanenin devri söz konusu olsa burası afişe edilmeye baş- lanıyor. Birileri burayı kaşıyarak rant sağ- lamaya çalışıyor." RlN 70Q'Ü PARAALAMADI Eczanelere ödemeleraksıyor İstanbul Haber Servisi - SSK'lilerin serbest eczanelerden ilaç alımı uygula- masının ardından, eczanelere geri öde- melerin 5 Mayıs'ta yapılacağının belır- tilmesine karşın, Istanbul'daki yaklaşık 4 bin eczaneden bin 700'ü hâlâ reçete- lerinin karşılığını alamadı. tstanbul Eczacı Odası Başkanı Zafer Kaplaıı. ilk ödeme olması nedeniyle çe- şitli aksaklıklar yaşanmasını anlayışla karşıladıklannı, ancak bir sonraki öde- me dönemi olan haziran ayında bu tür so- runlarla karşılaşmamayı umduklarını söyledi. Kaplan, ödemelerin pazartesi gününe kadar tamamlanacağını bildirdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, geçen günlerde, SSK'lilere ilaç veren eczanelerin geri ödenıelerini 5 Mayıs'ta alacağını açıkla- mıştı. Ödemeler 5 Mayıs'ta başladı, an- cak tstanbul 'daki 3 bin 700 eczaneden yal- nızca 2 binıne geri ödeme yapıldı. Kaplan, bu sorunlann altyapı eksikli- ği ve bilgisayar sisteminın yeterşizlıği nedeniyle yaşandığını belirterek, "Önem- li olan bu ödemclerdeki siiı eklilik. Çün- kü şubat ayında SSK'liye ilaç veren ecza- cılar sadece 10 Şubat-20 Mart arasında- ki reçetelerin geri ödenıesini alıyorlar, ni- san ve mayıs aylannın ödenıelerinin 5 Haziran ve temmuzda yapılması gereki- yor. 5 Haziran'da böyle aksamalann ol- mayacağını umuyonız" diye konuştu. Kaplan, eczacılann uygulamayı yete- rince bilmedikleri için, reçete üzerinde yaptıkları eksikler ve hatalar nedeniyle kesintilerin de yapıldığını dile getirdi.