Katalog

T HAZİRAN 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Festivalin 1999'da tanıttığı Alman yönetmenin 'Koş Lola 'sı bizce haftanm en iyisi KEDİGOZU VECDİ SAYAR AYNI HİKAYENtN ÜÇ VERSİYONU- Alman sinemasının yeni yüzlerinden Moritz Bleibtreu'yla Franka Benerci'den Maria'ya Potente'nin oynadığı 'Koş Lola','SBding Doors' tan çok Sıkıntılı günleryaşıyoruz. Belirsızlığin, karamsarlığın mevsinı başında seyrettiğimiz, Meksika yapum egemen olduğu günler. Geleceğımizi tartışıyor bizim 'Paramparça Aşklar Köpekler' i hatuiatü bize. Lola Rennt / adımıza bırileri. Siyaset sahnesinde bildik oyunlar, alı- şılmış roller oynanıyor gene. Ama sanki izleyicilerde Yönetmen, senaryo: bir değişim var gibi... Edilgenlikten sıynlıp, kendi ge- Tom Tykwer / leceğini tartışma ihtiyacını hissedenlerin sayısı artıyor Kamera: Frank her geçen gün. Avrupa Birliği'nden yana ağırlığını ko- Griebe / Müzik: yuyorsivıl toplum... Frank Behnke / Avrupalı olmanın gerektırdiği koşullara, değerler sis- Oyuncular: Franka temine ne denli uyum sağlayabileceğiz, daha doğru- Potente, Moritz su siyasilenmiz bizim adımıza nasıl bir karar verecek- Bleibtreu, Herbert ler, hep birlikte göreceğiz. Ama, onlann kararlan ne Knaup, Armin yönde olursa olsun, sanat ortamının seçimı belli. Ev- Rohde, Nino Petri, rensel kültür ve sanat rotasından şaşmadan, pupa yelken ilerliyor. Zaman zaman engellere takılsa da... Joachim Krol, Avrupa Bırliği'ne girmeyi amaçlayan sıyasetçilerin Suzanne Von hâlâ kavrayamadıklan bir gerçek var. Kültür ve sanat Borsody, alanından Avrupa'ya açılan kapılan kullansalar, şimdi Sebastian çok daha ileride bir noktada olurlardı. Sanatçılanmı- Schipper / zın, festivallerimizin, kültür sanat kuruluşlanmızın ka- Almanya 1999 zandığı uluslararası başanlar, Avrupa ile aramızdaki (New Films) duvarlan yıkmakta yararlanacağımız en önemli araç- lar olabilirdi. Iş dünyasından bunu kavrayanlar var. A- ma, siyasetin ve bürokrasinin sanatla kurduğu ilişki korku etrafında odaklandı hep. Öyle de devam edi- yor. Siyaset ortamımızın iyice ısındığı şu günlerde, sa- nat dünyamız en hareketli günlerini yaşıyor. Uluslara- rası Istanbul Tıyatro Festivali'ni geride bırakalı birkaç gün oluyor. Sıra, yeni festivallerde. Bu akşam Ulusla- rarası Izmir Festivali başlıyor, 'Nâzım'a Armağan'\a. Yann da, Uluslararası Istanbul Müzik Festivali'nın ve Antalya'da Aspendos Opera ve Bale Festivali'nın açı- lışı var. Iş bu kadarla da kalmıyor; aynı akşam iki fes- tival daha var Istanbul'da; rock, techno ve her türtü al- x)erlin'de yaşam koşusu ternatif müzik meraklısını tatmin edecek etkinlikler Posrtif'in düzenlediğı 'Efes Summer Fest' (Yaz festi- vali deseler aynı ılgiyı görmeyeceğınden korkuyorlar Karanlık işler çeviren patronuna kâye ediyor, ilk kez 8-9 yaşın- naller beklıyor seyirciyi. Birinci Üç hikâyedeki tekrarlann aksat- herfıalde) ve Hip Productions'ın 'Alternatif Müzik Fes- götürdüğü 100 bin markı, polis fobi- da 8 mm.lik kamerayı elıne al- hikâyenin sonunda, Bonnie'yle ılmadan, zekice kullanıldığı, zaman, tivali'. Durun daha bitmedi; Yapı Kredi Sanat Festiva- li'ni, Uluslararası Bursa Festivali'ni de eklemek gere- si nedeniyle metroda acemice kaptı- mış, geleceği parlak senarist- Clyde gibi soygun yapan ama kıs- kader, aşk, ölüm, yaşam temalan çev- kiyor bu tabloya. Yann akşam, kimimiz Aya Irini'deki ran kurye Manni (Moritz Bleibtreu). yönetmen Tom Tylcvver. Onca tınlıp teslim olan çifti saran polis- resinde dönenen, pek es vermeyen '30. Yıl Konseri'ne gidecek, kimimiz MaslakVenue'de SUNGU ÇAPAN korku ve panik içinde telefon ettığı parayı sağlamak içın sadece 20 lerden birinin kazayla \ıırduğu tekno müzikkrin eşliğinde, sürükle- Arto Tunçboyaciyan'ın 'Armenian Navy Band'ı, ki- kızıl saçlı sevgılisı Lola'dan (Franka dakikalan olan, zamana, kade- Lola. tıpkı Godard'ın 'Serseri yici temposunu hiç düşürmeyen film, mi de Kilyos'ta Demırciköy Plajı'nda David Byrne'ı Potente) yardım ister. 20 dakika son- re karşı inanılmaz bir yanşa kalkışan, Aşıklar'mın Belmondo'su gibi arna- normal çekimle canlandırma sinema- baştan sona koşturan Lola'nın güzer- dinleyecek. Pazartesi akşamı gene Aya Irinı'de, Bu- ra parasını teslim edemediğı takdırde. perişan âşıklann (Lola-Manni çifti- vut kaldınmına düşüp ölüyor. tkincı sını ve elektronık görüntüleri başa- gahı, üç hikâyede de aynı.Telefondan enos Aireslı fahişe Maria'nın öyküsünü izleyeceğiz patronu tarafından öteki dünyaya bı- nin) öyküsünü eksen alarak geliştik- hikâyedeyse metresiyle tartışan baba- nyla harmanlayan, çok parçalı, çok sonra şampuan isteyen alkolik anne- Gideon Kremer ve Kremarata Musica topluluğun- letinin kesıleceği kesındir! Kırmızı çe farklı sonuçlara varan üç çeşıtle- sının bankasından silah zoruyla para- katmanlı ve karakterli, aynntılı, yeni- sıni duymadan sokağa firlayıp aynı dan... Bu denli zengin bir sanatsal ortama sahip kaç telefonunu kapar kapamaz aşkın itıcı meden bütünlenen Koş Lola, drama- yı alıp kurtaracağı sevgilısıne ulaşan likçı. doludizgin bir üslubun özgün caddelerden geçerek babasmm ban- kent var dünyamızda? gücüyle koşmaya başlar fedakâr Lo- tık yapısı ve görselliğiyle şaşırtıcı. Lola, son anda bir arabanın altında örneğı. MTV' estetiği ya da video-k- kasına yollanan Lola'nın 3 hikâyede Sanatçılarımız açısından da aynı şansa sahibiz. Tı- la, çünkü motosikletini çaldırmıştır son derece keyiflı bir seyirlik, ince kalıp ezilerek yola yapışan Manni'nin lip stıli denen tarza yakın duran ve de- rastladığı tıpler de aynı (çocuk araba- yatro Festivali'nde izleyebildiğim birkaç önemli oyun sigara alırken. Bir uzun mesafe koşu- ince aynntılandınlmış, sağlam ve başında dikılip taş kesiliyor. neysel tatlar sergileyen, özgün anla- oldu: Amerikan VVooster Tıyatrosu'nun 'Bu Atış Sa- lı geçkince kadın, rahibelergrubu, bi- na Birdie'si, Alman Schaubühne Tiyatrosu'nun 'Be- cusunun dayanıklılığıyla, Berlin so- zengin bir deneme. tımının yanı sıra, fiİcır fıkır görselli- sikletıni satmak isteyen uyuşturucu denler'\ gibi. Ikisinde de müthiş bir enerji, müthiş bir kaklannı kat ederken sevgilisini kur- Tıkır akır işleyen fikır fıkır film ği, tıkır tıkır işleyen hummalı tempo- bağımlısı, caddeye çıkmak üzere olan Kara film türünde, üç versiyonlu teknik ustalık, estetik bütünlük ve 'mükemmeT\ yaka- taracak parayı banka müdürü baba- su. oyunculuğu ve hızlı montajıyla da otomobıl, metroda Manni'nin para modern bir soluk olarak nitelenebile- Manni'nin tesadüfen yolda gördü- lama çabası vardı. Ama benim ilk tercihim, Devlet Ti- sından (Herbert Knaup) sağlamayı göz dolduran bu yeni sinemasal üslup çantasına konan uyanık evsız-kloşar, cek filmin bölüm aralanna da. kırmı- ğü evsız tipten para çantasını geri al- yatrosu yapımı, Nâzım Hikmet'in 'Benerci KendiniNi- da umarak habire koşar da koşar. Ta- çabası, meraklısını yer yer uçuruyor vb.) Tykwer, kısa kısa çekimlerle, mü- zı filtreyle çekilmiş, "Beni seviyor dığı, Lola'nınsa zor durumlarda ku- çin öldürdü'sü oldu. Yönetmen Mehmet Ulusoy'un bancasına davranıp market soymaya resmen. Demy'nin ya da Fassbin- dahale ettigi bu yan tiplerin öyküleri- musun?*1 ve 'Ben ölürsem ne yapar- bir tiyatro dehası olduğunu bir kez daha gördük bu lak zan patlatan, cam bardak kıran o kalkışmaktan dem \aıran, ölüm kor- der'in Lola'sı değil, Tom Tykwer'in ne de geriye (ya da geleceğe) dönüş- an?' mealinde. malum sevgili geyik- oyunda. Ulusoy, 1980'lerde Paris'te sahnelediği oyu- canhıraş haykınşıyla casino'dan kusu içinde abuk sabuk davTanan Lola'sı bu. Koş Lola'yı, sıradışı bir lerle yer veriyor.Tipler aynı ama ola- nu Istanbul seyircisine gene Michel Launay'in o ola- leri yerleştırmiş yönetmen. Bildik bir epeyce para kazandığı son hikâyenin Manni 'nin yapacağı çılgınhklara en- film seyretmenin keyfirü özleyenle- yın akışı her seferinde değişiyor, ras- ğanüstü sahne tasanmı içinde sunuyor. Müzikte de bir entrikaya dayanan ama yaman bir finalini mutlu bitirmeyi yeğîemiş gel olmak için soluk soluğa koşusu- re hararetle öneriririz. başka ustanın adı var: Kudsi Erguner. Devlet Tiyat- lantılar de\reye giriyor ve farklı fi- enerji ve dinamizm içeren filmde. Tykvver. nu sürdürmeye kararlıdır Lola... rosu'nun genç oyunculanyla müthiş bir ekip çalışma- sı gerçekleştirmiş Ulusoy ve Nâzım'ın yapıtından ye- Surat şeklindeki grotesk, ahşap bir ni bir şiir yaratmış; hareketi, sesi ve görselliği bir po- saatin kadranındaki kocaman ağzın tada enterek... Son yıllann en önemli tiyatro olayı ka- içine çekilmemizle ve insanoğlunun Sinema Yazarları Derneğî'nin seçtiği yabancı fllmler nımca. AfrfeJaleÖdülleri'ndeEn Iyi Oyun, Yönetmen, sonu gelmez soru-cevaplarla sürege- Dekor ve Müzik ödüllenni almıştı, belleğim beni yanılt- len yaşamına. nerden gelip nereye gıt- mıyorsa. Bileğinin hakkı ile almış. tığine ilişkin, T.S.EHot'dan ahntı bir Ülkemizin dünyadaki saygınlığının artması için ya- prologla başlayan Lola Rennt- Lola sal değişiklikleryetmez. Gerçekleştirdiğimiz kültür sa- Koşuyor, alışılmıştan aynlan, farklı Mevsimin en iyisi: nat etkinliklerinin ve bu etkinlikler çerçevesinde sanat- bir sinemacıyı karşımıza getiriyor. Si- çılanmızın verdiği ürünlerin düzeyiyle doöru orantılıdır nemaseverlerin 3 yıl önce Istanbul bu saygınlık. Otuzuncu yılını kutladığımızlstanbul Kül- festivahnde keşfettiğı, kendi kendıni tür ve Sanat Vakfı'nın ve öteki kültür sanat kuruluşla- nnın, ülkemizi dünya sahnelerinde, festivallerinde, bi- yetiştırmiş, korku klasiklenyle Yeni enallerinde temsil eden sanatçılarımızın emeklerinin AşkZamanı Dalga'dan, Dogma'cılardan etkilen- boşa gitmediğine, gitmeyeceğine inanıyorum. miş, Alman- Amerikan kırması, 1965 Çeşitli yayın organlanndan 27 sinema ya- bul'da Beyoğlu. 28 Haziran'dan itibaren doğumlu, Berlınli 'sinema kuşu" Tom vecdisayara yahoo.com zan bir araya gelerek geleneksel SİYAD se- Ankara Kavaklıdere sinemalannda 'Sine- Tykwer'in şimdiden bir kült fılm say- çimlerini yaptı ve mevsimin en iyi yaban- ma Yazarlannın Seçtikkri" başlığıyla gös- gınlığına erişen bu başyapıtı, gecik- miş tarafından da olsa ıstanbul'da cı filmlerini belirlediler. Çinli yönetmen tenlecek. BUGUN gösteriliyor. WongKar-Wai'm 'AşkZamanı' en ıyi film Sinema yazarlannın ikinci 10 filmi ise seçildi. SİYAD'ın listesi şöyle: şöyle: • CEMİL TOPLZLU AÇIKHAVA Sağlam senaryo, kanşık teknik 1 - Aşk Zamanı / Wong Kar-Wai, 2- Mul- 11- Yapay Zekâ / Steven Spıelberg , TÎYATROSU nda 'Yapı Kredi Sanat Festrvaü' Japon çizgi filmlerini andıran, holland Çıkmazı David Lynch, 3- Akıl 12- Akıl Oyunlan ' Ron Howard, 13- kapsammda 21.15'te 'Hevia' konseri. renkli, naif ve uçan bir animasyon Defteri Christopher Nolan, 4- Parampar- Oğul Odası ' Nanni Moretti, 14- Ce- (0212 252 4700) çabasının ürünü, hoş jenerik bölümü- ça Aşklar Köpekler / Alejandro Gonzales hennemden Gelen / Albert Hughes, M RUMELİ HİSARInda '2. Rumelihisan nün ardından, kısacık bir sürede, im- Inarritu, 5- Yüzüklerin Efendisi Peter Jack- 15- Yıküz Savaşlan / Klonlann SaJ- Tij'atro Buluşması' kapsamında 21 OO'de AH kansızı zorlayarak 100 bin mark (51 son, 6- Amelie Jean-Pierre Jeunet, 7- Pi- dınsı ' George Lucas, 16- Kesişen Poyrazoğlu Tlyatrosu'nun 'Ödünç Yaşamlar' bin küsur Euro'cuk yapıyor) bulma yanist / Michael Haneke. 8- Kırmızı Değir- YoUar / Marc Foster, 17- Karatah- cerdine düşen Lola'nın öyküsünü, te- adlı oyunu. (Bilettc: 216454 15 55) men / Baz Luhrmann, 9- Tarafsız Bölge ta Samira Makhmalbaf, 18- lefon görûşmesini esas alan bir çıkış Danis Tanovic, 10- Diğerleri Alejandro Mahremiyet / Patrice Chereau, • YILDIZ SARAYI'nda 11. Kültür noktasından hareket ederek farklı Amenebar. 19- Koş Lola / Tom Tykwer, 20- Etküınkleri Haftası' kapsamında 19.00'da sonlara bağlanan üç ayn bölümde hi- Bu filmler 14 Haziran'dan itibaren Istan- Cube ' Vincenzo Natali. Istanbul Lisesi ile Gürcistan Halk Danslan Topluluklan, Istanbul Lisesi Dans Grubu'nun gösterileri ve MFO'nün konseri. (0 212 51415 70) İZLEYİCİ ERDAL ATABEK • BABYLON'da 23.00'te YeniTürkü'nün konseri. (0 212 292 73 68) • PENAR RESTORAN'da 21 OO'de Avni And'ı anma gecesi. (0 216 441 00 00) Çocuklara savaş dersleri: Düşüııme, savaş! • MARMARA ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ'nde saat 12.00'de Sanat Galerisi "StarVVars-YıldızSavaşlan'' fılminin ikinci- lyiler ve kötüler ikilemine dayalı bir önyar- açılışı, Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin i. "Klonlann Saldmsı" özellikJe çoculdann gı\ı aktanyor. Böylece faşizmin psikolojik te- Monotipi Baskı Sergisi. (0 216 3271010) ıayal dünyasına sesleniyor. Çocuklar, gençler, meline de hazırlık yapıyor Hayal gücünun ya- :lbette biİimkurgu meraklısı olan herkes bu lınkatlığı ortada, her şey bilgisayar oyunlarına ÇEVRE FİLMLERİ FESTİVALİ'NDE BU6ÜN "ilmleri heyecanla ızliyor. Galaksilere yayılrmş dayandınlarak gözboyacılığı yapılıyor. Ashn- nsanlar. başka canlılar, birlikte yaşamaya çalı- da insan hayalini genişletecek bir felsefesı yok. • BEYOĞLU StNEl\L\Sr nda 14.30'da ıyor. Hayal gücünü zorlayan kentler, hava ge- Sadece şiddetin ve savaşın övgüsü yapılıyor ve 'Özgürlük', 16.30'da 'Doğa Savaşçısı', 19.00'da nılenyle sağlanan yoğun trafik baş döndürü- çoculdann. gençlerin bilinci bir de bu yoldan 'Havaömızın YıDarı', 21 OO'de 'Doğa SavaşçısT :ü. Ama filmin özünü oluşruran tema "savaş". sakatlanıyor. filnîlerinin gösterimı. (0 212 251 32 40) 3üyük cumhuriyetten aynlmaya çalışanlar var. Kanımca bu filmi gören çocukJarla ve genç- îu "aynlıkçılar'' gizli bir ordu hazırlıyorlar. lerle tartışmalı, toplantılar yapıhnalı ve şu so- • StNEMA TURSAK'ta 14.30 ve 19.00'da rumhuriyeti koruyanlar da savaş güçlerinı ha- rular tartışılmalıdır. 'Sanam', 16.30 ve 21 .OO'de 'Hayal Şehir' ekete geçirerek onlan yenmeyi planlıyor. Her Bu filmde kirrder, kimlerle savaşıyor? filmlerinin gösterimi. (0 212 325 43 41) /erde savaş hazırlıklan. IşıkJı kılıçlar, gizli si- Taraflar neden savaşıyor? M ALMAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde ahlar, büyük sayılarda savaşa hazırlanan klon- Haklı olan neden haklı, haksız olan neden 12.00'de 'BeyazBalina', 14.30'da 'Toprak', ar. Sadece savaşmak için hazırlanmış mekanik haksızdır? 16 30 da 'Tuzun Ö>küsü', 'Bir Damla Bal İçin', jygıtlar. Ellerine \erilen silahlarla saldıran ve Star Wars, ideolojik bir fihn. Hem de çocuklara, gençlere ve herkese yönenk kaba bir propaganda fB- Savaş makinesi klonlar yaratmak doğru mu, 'Baskırdistan', 19 İ 5 te 'Çıldır'da Zaman' ıiçbir şeyle engellenemeyen ölüm makineleri. yanlış mıdu-? Böyle makine yaratıklar konusu TBL Ne savaşlarla flgBi bir soru, ne ldmin hakfa olduğuna ilişkin bir kuşku ne de savaş-banş ikflemivar. filmlerinin gösterimi. (0212 24912 80) Film, Amerika'nın "Yüdız Savaşlan" proje- nasıl düşünülmelidir? ane altyapı hazırlayan ideolojik bir saldın si- • ISTANBUL BILGI üNtvERStTEStnde duğunu bü. yeter. tşte görüyorsun ki sav^şmak paganda filmi. Ne savaşlarla ilgili bir soru, ne Sorunlan çözmek için savaştan başka yollar ahı. tzleyenlere şu mesajı veriyor: "İyilerin, 12.00de 'Çökleld Yüzücüler', 14.30'da tek doğnı yoldur. Sen de bizinı savaşmakzorun- var mıdu- ve nelerdir0 Siz her anlaşmazlığınızı kimin haklı olduğuna ilişkin bir kuşku ne de sa- .ani bizinı (yani Amerikahların) kötülere karşı 'Annapurna: Bir Fetih Hikâyesi', 'Annapuma', da olduğumuzu biL \ aptığımız savaşın haklı ol- vaş-banş ikilemine ilişkin bir tasa taşıyor. Fil- dÖN'üşerek çözmeyi doğru buluyor musunuz? iavaşmaktan başka yolumuz yokrur. Biz (yani Uzak Diyarlann Kokusu'. 16.30'da'Çiçekçi duğuna inan, sen de bu savaşta bizün yanunız- min böyle bir derdi yok. Her yaştan ınsana an- Bu filmlerin neden yapıldığı konusunda ne \merikahlar) neden iyidir de öteküer neden kö- Dükkâm"', 'Deü Dolu', 19.15'te 'Ayı, An ve daol." lattığı öykü, hayatta kalmak için ötekilerin yok düşünüyorsunuz? tdür? Sen bunlan düşünme. Düşünmen ge- Kunıba'lar' filmlerinin gösterimi. Star Wars, ideolojik bir film. Hem de çocuk- edilmesi gereken savaşın kazanılmasının zo- Doğru bir bilinci korumak kimi zaman sanıl- lekraez. Sen sadece bizün i\i, ötekilerin kötü ol- (0212 21622 22) lara, gençlere ve herkese yönelik kaba bir pro- runluluğu. dığından daha zor.