Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 HAZJRAN 1993 ÇARŞAMB 12 DIZIYAZI 347 agaba&yasürülecekIçişleri Bakanı Şükrü Kaya'mn sürülmelerini istediği ağalar belirlenmişti. Listede 347 ailenin adı yeralmıştı. 347 aile, 3470 kişiden oluşmaktaydı. Bu sürgünler için 300 bin TürkLirası ödenek aynlmıştı. UGUR MUMCU'NUN SON ARAŞTIRMASI D 0 U S VA S1 Hareket öncesinde sivil kaymakamlar yerine subaylar atanmalı, tatbikatlar Dersim'in içinde yapılmalı, yerli memurlar uzaklaştınlmalı, aşiretlerin dayanışmalannı gevşetecek önlemlere başvurulmalıdır. akan Şükrü Kaya harekât için şöyle bir plan da öngö- rüyordu: "Kışııı yaklaşmış olması- na ve taamız ve tecavüzle- rin duracağı muhakkak ol- masma rağmen DersimliJe- rin taamızuna uğrayan ha- riç muhitteki Türkleri önü- müzdeki ilkbaharla yazın ilk avlarında tecavüzlerine karşı mahfuz bulundurmak zaruridir. Bunun için en müessir tedbir ve çare oralardaki sabit ve seyj ar jandarma birükierinin diğer yerlerden tasarruf edilerek takviyesi ve Törk köylerinden bir ktsımnın silahlandırılması; Şansa Boğazı, Kemah Boğazı ve Çemişkezek'te eskiden olduğu gibi icap eden askeri kuvvetlerin ikamesidir. Asker ikamesi keyfiyeti, askeri hare- ket planı ile yapraak miimkündür." Şükrü Kaya, Baş- bakanlığa sunduğu ra- porda "idari Bİahat" konusunda şu önerile- ri sıralamaktaydı: "1- Halkı toprağa bağlamak (kısroen Dersim civanndaki ovalara indirmek), 2- İdari teşkilatı ye- niden düzenlemek, 3-Gönüllü,mefkûreli ve iyi memurlan Der- snTe tayin etmek. yerli memurlan havaÛden uzaklaştırmak, 4- Adliye mekaniz- masuu mütlak suretle adilane ve seri bir sâ- retle işletmek (HaJk hükümet teşkilatııun tahakküm vasıtası- ndan ibaret olmadığııu ve iyilik isteyen bir teş- kilat olduğunu gözü ile görmelidir). 5- Yollar vapmak, 6- Mektepler açroak ve Türklük propagan- dası yapmak..." Ba- kanŞükrüKaya,"Der- sün'in Bİahı" konu- sunda iki aşamalı bir plan yapmıştı. Birinci yıl, silah toplanacaktı. Silah toplan- ması için önce bir cağn yapılacak, silahını tes- hm edenlere herhangi bir yaptınm uygulanma- yacak, silah saklayanlarcezalandınlacaklardı.. Askeri harekâta başlamadan önce Turkiye Cumhuriyeti'nin adil olduğu, herkesin yasalara uyarak ziraat, ticaret ve sanat sahalannda çalı- şabileceği. hükümetin halka hiçbirzarar verme- yeceği, ancak silah bulundurulmasına izin veril- meyeceği duyurulacaktı. İkinci aşama. aşiret reislerinin 'tedibi'', yani cezalandınlmalanydı. Bu, Dersim ıslahının te- melini oluşturmaktaydı. Aşiret reisleri yerlerinde kaldıkça. üretici ol- mayacaklar ve "tufeyli" olarak yaşayacaklar- dır. Bau illerine sürülen ağalar, orada başka türlü yaşamak zorunda kalacaklanndan ister istemez çalışacaklardır. Aşiret reislerinin baskı- lanndan kurtulan halk meşru kazanç yoUanna yönelecektir. Ağalann baü illerine gönderilme karan gizli tutulmalıydı. Bu ağalar batı ilierine nasıl sürüleceklerdi? "Hareket başlamadan reislerin eide edilmesi harekâtın sonuna kadar rebine gibi muhafaza edi- leceği hakkında tebligat > apılması lazımdır. Reisler. bir daha Dersim'e dönmeyecek ve ka- çamayacak surette batı illerine yerleştirilip Der- sim? den uzaklaştınlmalıdırlar. Reisler, aileleri, akrabalan ve reis olma yete- neğinde bulunanlar. öteden beri reislerin çapulcu- luk aletferi olan şahıslar hemen Dersim'den uzaklaştmlmalıdırlar... " Dersim'de ağalar vergı de vermiyorlardı. Ne vergi veriyorlardı. ne askere gidiyorlardı! Silah toplanırken asker kaçaklan da yaka- lanmalı ve Batı illennde askerlik görevlerini yapmak üzere askere abnmahydılar. tağıdır" diye düşünüyordu. O halde. geçit ve boğazlarda bulunan köyler yıkılmalı ve bu köyler, hükümet denetimine ya- kın köylerle birleştirilmelidir. Dersim'e hükümetin siyasetini kavrayacak yeni memurlar atanmahdır. Bu memurlar, hü- kümetin çapulcu ve mütecavizlere karşı aman- sız ve halka karşı da sevecen bir kuruluş olduğu kanısını yerleştirecektir. Yerli memurlar, Der- simlilerin casuslandır. Bunlar değiştirilmeli, yerlerine. nitelikli memurlar atanmahdır. Bu önlemJer alındıktan sonra ikinci yıl şu ön- lemlere başvurulmahdır. 1- Hareketi yapan askeri birliklerin yerlerine döndükten sonra Dersim'de kurulacak sabit jan- darma birliği dışında aynca gezici jandarma bir- liği kurulmalıdır. 2- Birinci vıldaki silah aramasından sonra ikinci yılda da silah yokiaması yapılması yararlı- KÜRT İSYANC1LA R- Silahlı çeteler Dersim ve çevresinde soygun, adam öldürme olaylarıvla kontrolü ellerinde tutuyordu. Kuzey Dersim, çok sarp ve yolsuzdur, özel- likle kış mevsiminde buralara ulaşmak olanak- sızdı. Devlet hizmetlerini kuzey Dersim'e gö- türme olanağı yoktur, bu nedenie kuzey Der- sim halkının başka yerlere yerleştirilmesi ya- rarlıdır. İçişleri Bakanı Şükrû Kaya, Kuzey Dersim'- in "Çapulcu yuvası" olduğu kanısındaydı. Bu çapulcu yuvasının dağıtılması için "halen hükü- mete karşı küstah vaziyetini muhafaza eden Yu- karı Abbas Uşağı reisi Seyid Rıza ile Hayderan Asireti reisleri Hıdır ve Kamer Ağalar" başta ol- mak üzere yöre halkı Baü illerine yerleştiril- melidir; Dersim'de yerleşme bölgeleri birbirinden çok uzaktadır. köyler birbirinden çok uzağa kurul- muştur. Bu durum. hükümet kuvvetlerinin yö- redeki denetimini güçleştirmektedir. Bakan Şükrü Kaya, "münferit binalar birer eşkıya ya- dır. Dersimli silahını gecim aracı olarak kullamr. Silah eünden alındığı gün çalışmak zorunda ka- lacaktır. 3- Dersim'deki idari ve adli memurların iş- lemleri için bir murakabe teşkilatı kurulmalı (Hozat'ta bir vali yardımcılığı bulunması ya- rarlı olur.), 4- Dersimli, gecim derdinden kurtulduğu gün eşkıyalığı da kendiliğinden terkeder. Dersimli üretici hale getirildikten sonra Dersim işi kökün- den halledilmiş olur. Bu maksatla Dersimliyi zi- raate teşvik \eya mecbur etmek lazımdır. Der- sim'in içinde ziraate elverişli arazi bulunmakta- dır. Dersimlilere ait arazi yasalara saygılı ve yoksul Dersimlilere dağıtümaİı. ziraat teşvik edil- meli ve bu maksatia Dersimliye kredi verilmeli veya doğrudan doğruya yardım edilmelidir. Bir. kısun fakir Dersimlilerin de Malatya ve Elazığ'- daki metruk araziye yerleştirilmeleri faydalı ne- ticeler verebüir. Bunlara arazi, çift, bayvan, to- humluk >e ev vermek lazımdır. Elazığ ve Çemiş- kezek köjlerine yerieştirilen Dersimliler, bugûn üretici hale geunişlerdir. Dersimliye yalnız toprak vermek maksadı te- min edemez. Çift havvanı. ziraat aleti ve tohum- luk gibi ihriyaçlarını da temin etmek lazımdır. Bunun için müsait şartlarla para bulabilmeli ve lazım olan vasıtalar »erilmelidir. Bunlar yapıldıktan sonra başka ne gibi ön- lemler alınmahydı? İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'nın Başbakan İs- met Paşa'ya yazdığı raporda; "Dersim'de açıla- cak okullarla geleceğin Dersimlilerini bugünden daha medeni, vumuşak hale getirmek ve Tiirklü- ğe vaklaştırmak >e kendilerinin aslen Türk ol- duklannı öğretmek gerekir. Okullar vasıtasıyla Türk dili Dersim'de temin edilmelidir. Bu mak- satla başlan^ıçta. Pülümür, Ma/girt ve Hozat'ta birer okul açmak ve bu- ralara inançlı öğret- menler atamak gerek- mektedir " denıyordu. Okul ve yollarla^ir- likte Dersim'e sağhk hizmetleri de götürül- meliydi. Üçüncü yıl. yol in- şaatına ara vermeksi- zin devam edilmeli. ekonomık gelişmelere ağırlık verilmel^dir. Hareket öncesinde sivıl kaymakamlar ye- rine subaylar atanmalı, tatbikatlar, Dersim'in içinde yapılmalı, bu arada Dersimlilerin sı- ğınacaklan mağaralar saptanmalı, yerli me- murlar hemen uzaklaş- tınlmalı, aşiretlerin dayanışmalannı gevşe- tecek önlemlere başvu- rulmalıdır. Şükrü Kaya'nın, önemle üzerinde dur- duğu konulardan bin deistihbarattı. •'Dersimi icinden tanımak silah, nüfus, erzak, hayvan >aziyeti- nin tetkiki aşiretlerin birbirleriyle münasebe- tini ve tema>üllerini tet- kik, bu maksatla emin muhbirler istihdanu için gerekenler yapılmalıydı." İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'nın batı illerine sürülmelerini istediği ağalar belirlenmişti. Bu ağalar ve gönderileceklen il ve ilçeler rapora ek olarak sunulmuştu. Bu listede 347 ailenin adı yer almıştı. Kimler- di bu ağalar ve aşiretler? (70) Tekirdağ iline 76. Edirne iline 38, Kırklareli'- ne 56. Bahkesir'e 65, Manisa'ya 73, Izmir'e 34 aile olmak üzere 347 aile için sürgün karan ahn- mıştı. Bu 347 aile, 3470 kişiden oluşuyordu. Bu sürgünler için 300 bin Türk Li- rası ödenek aynlmıştı. (71) Yann: İSKAIU KANUNU CIKIYOR (671- Dersim, a.g.v. s: 228-234, Bu- lut, s: 148-162 (68)- Dersimi Nuri, Dersim Tarihi, s: 291 (69)- Pasa, Kadri Cemal, a.g. v, r 153 (70)- içişleri Bakanlığı'nca Dersim'- den sürülecekler lisiesine a/ınan ağalar ile bu ağaların sürgün yerleri şöyle: Lqçin Aşireti reisleri Hakim oğlu Yu- suf, Ibrahim, HUseyin Havlo, Mogomut- lu Rıza, Havdar, Hasan, Topal Yusuf Kırklareli'ne... Aşağı Karabalh Aşireti reisleri Kan- gozâde Mehmet, Ali oğulları Veysi, Murtazazade Ismail Ağa, Mikaibade Koçağa ve oğulları Hızır ve Sülevman, Yeşil Ağa. Temur Ağa oğulları Yusuf, Hasan, Adil, Koç Ağa'nın kardeşleri Vels, Serit Han, İbrahim, Hüseytn, Sab- ri Cemil, Lülebureaz a... Yukan Karabalh Aşiretireisi Hüseyin Ağa oğlu Mehmet Bandırmaya...tksor Aşireti reisleri Şadilli Seyid Rıza ve To- pal Hatndi Kırklareli'ne... Ferhat Uşcğt Aşireti reisleri Kahra- manzade Diyap Ağaoğullart Vali, Sülev- man, Hüseyin, Mahmuı. Cemşit-Zenci (oğlu Doğan), Kahramanzade Seyil Han. Haviseil Küçük Ağa oğlu Mahmut, Ani Hatun oğlu İsmail, Inctk Ağa, Alişer Agazade Kengo. Sülevman Ağaoğlu Ismail Ağa, Manisa'ya... Gilabi Aşireti'nden Ibrahimzade Hü- seyin, Gona Hasan Ağa, Gelap ve Hay- dar ağalar, KoUk Aşireti, Muhtar Ağa ve Sülevman Efendi, KoçgirhAşirettAlişan Bey. Haydar Bey, Şad oğlu Paşa Ağa, Hasan Ağa. Süleyman Aga, ZeynelAğa. Ağa oğlu Memeli Ağa, Tekirdağ'a, Kîrgana Aşireti'nden, Şad oğlu Süley- man, Memeli Ağa Tekirdağ'a.. Aşağı Abbas v'şağı Aşireti, Zeynoza- de, Mustafa Meçi oğulları Ibrahim Ağa, torunu Ahmet, Zeynel Ağa'nın yeğeni Mustafa. oğulları Yusuf Ali, Hüseyin, Ebubekir Beyler, Küçük Ağa'nın oğul- ları Ismail, Alişan, eskimilletvekiliMiço Mustafa, Koç Ağa Bergama 'ya... Bozukanb Kecel L'şağı Aşireti, Mun- zur Ağa. Pir Oğlu Yusuf Efendi, AliŞev- ki Efendi, Munzurzade Nuri, Liko, Se- yid Mahli. Saytıçan Ağa, Munzurzade Ali Ağa. Seyid İsmail. Şah Cihan, Pir Hasan Ağa, Veli Ağa, Kahramanzade Mehmet Ağa. Hayır oğlu Eyup Ağa, Havrabolu'ya... ttirmantı Aşireti reisi Hilorik Hüseyin^ Ağa. Akhisar'a Baluşap Aşireti reisi Pasa Temur. Seycan Eyup Ağa, Seyit Han, Han oğlu Eyüp Ağa Aksihar'a, Aşurana Aşi- reti reisi Ibrahim Ağa. Aksihar'a... Yukan Abbas Işağı reisi Seyit Rıza, Kırka- vaklt Seyit Ali oğlu Hüse- yin, Seyid Ağa, Seyid Rıza'nın oğulları, Baba, Ibrahim, Seyid Hasan Hüseyin, Hamanlı Aşiret reisi Süleyman Efendi Akhisar'a... Perihan Aşireti reisi Hayır oğulları Bandı- rma'ya. Beyü Uşağı aşi- reti reisi Süleymanoğlu Zeynel, Sol Hasanlı Mehmut, Hasan, Hüse- yin Ağa, Kerim oğlu Ali, Molla Mehmeızade Dur- sun Efendi, Ismailzade Zeynel, Süleymanoğlu Halil, Zeyneltn karaeşi Hasan, Aslanlı Uşağı Aşi- reti Reisi Pülürlü Seyid, Hüseyin Ağa, Hafidi ağa, Gedikli Koçluca ka- bıle reisi Hasan Meko, Mest uşağı reisi Nur Ali Satihliye, Bezgevir ve Bazear Aşvretkri reisleri Topuzoğlu Ibrahim, Süleyman ve Mahmut, Kırklareli'ye, To- puz Aşireti reisleri Alişar Agazaae Veli Dolu, Vilo oğlu Mehmet Ağa, Kara Ali oğlu Kego Ağa Keşan 'a, Koç L'şağı Aşi- reti Çemşkezek reisleri, Hezeride Kopu, Hezeride Dursun Ali. Abdükte Ahmet oğlu Ağa, Birade Hüseyin Ağa, Hozat reisleriKo.zlucada Kör SevidHan, Mak- sut oğlu İdare namı ile İbrahim, Timur oğlu Hüseyin, Kerim oğlu Beko, Mah- mut Seyid Ali Ağa, İdareİbrahim 'in oğlu Sevithan, Balucesir'in Balva ilçesine, Maksut Uşağı Aşireti Reisi Kasım oğlu Munzur Ağa, Avdın, Mustafa, Süley- man, Mahmut, Kahraman, Abas Ağa- lar. Ferhat Uşağı Reisi Avdın oğlu Kah- raman. Bazik Uşağı reisi Abdal Hıdır, Turgullu'YU. Kesık tşağı Aşireti reisi Oshihıe Zevnel Ağa, Kamil Ağa 'nın oğlu Halil İbrahim, Abbas oğlu Abbas, Şam Uşağı aşireti reisleri, Şevh Hasan, Nuri Ağa, Karakaşta Süleyman Çavuş, Ulo Ağa. jili İbrahim. Şeyh Cihan, Munzur oğlu Ibiş Babaeski ye. Karsanh aşiretinden Ali, Hasan, Mur- taza ağalar, Hukesli Keko, Yertal oğlu SEYÎD RIZA- Dersim ağalan içinde en etkilisi Seyid Rıza'ydı. Ali Ağa. Mehmet Onfyaşı, İlermanlı Musa Ağa, kardeşleri İbrahim ve Ali ağalar, Uzunköprü've, Selamh Aşireti'- naen Pülümürde Dursun Ağa'nın oğul- ları Hasan, Musa ağalar, Nazimiye ve çevre Sof mezrasından Rıza Efendi ile kardeşleri Fazlı, Resul, Amcazadeleri Ali ve Süleyman. Ahmet Ağazade Resul Efendi Bayındır'a, Botanü Aşireti'nden Ahmet, Orumlu Yusuf, Kelabi Aşo.toru- nu Mehmet Havdar ve Alişan Ağa, Uzunköprü'ye, Zerkanh Aşireti'nden Pülümür'de Mustafa Babaeski've, Çe- rikü Aşireti'nden Şevh Hüsevin Beyzade Musıafa ve Hasan Ğeyler. Çorlu ya, Yu- sufanh Aşireti'nden Hüseyin, Mehmet ve Kamer Ağalar, Hüseyin Ağa'nın oğlu Keğo, Peşte Zano Ağa, Murtaza oğlu Mehmet, İzoU Aşireti'nden Gedikoğlu Mehmet, Yusuf. Aziz. Rişitte Hakkı Efendi, Beyhanh Aşireti'nden Mir Se\ il- li Hasan Keşan a, Kısmorlu Aşireti'nden Hasan Efendi. Sür Uşağı Aşireti'nden Hasan, Sürzade Ayup Ağç, Gu/labizade Timur Ağa, yeğenleri, Ismail, Hasan ağalar, Haydarzade Haşo Müdür Ağa, Maykiritli Gebanlılar Reisi Hasan Ağa Çorum'a, Haydaranh Aşi- ret reisleri Büşnekte Ahmet Ağa oğlu Kamer, Hızır Hocan Köyü'nde Ali oğlu Hızır, Umum reisleri Kel- man Hüseyin, amcaoğul- ları Hüseyin, Musa. Sülev- man. Ali; Süleyman kabile- si reisi Rosiakh Kemer Ağa, Susurluk a, Şeyh Mehmetti-Modanh Aşireti reisleri Hişto köyünde Hızır, Nur oğlu Ali, Bako, Nazımive 'nin vukarı Ha- rik'te Keko, Harikli Kihto oğulları Kamer, Hüsevin, Keşan 'a, Hormekb'-Horik Ajtreti reisleri, Mehmet Efendi, Sülevman, Musta- fa, Pertal-Battal Ağa. Gi- verikli Süleyman Ağa, oğulları Bertal, Ali, Hasan, Sülevman Ağa'nın kardeş- leri Beral Efendi, Hüseyin, Hasan. Sülevman ve Ali ağalar, Matkaraya, De- mananh Aşiret Reisleri Ke- mer, Cebrail, Hasan ve Ci- bozer, Bandtrma'ya, Zer- kanik Aşiret Reisi Timkin Ağa. Malkara'va Püvenk Aşireti reisleri Zilanlı Sü- leyman, kardeşı Hasan, Köş oğlu Hacı Mustafa Halifanlı reisi Seyid İbrahim oğlu Sülevman. Malkara'va, Beritanh Aşireti reisleri Ibrahim. Zülfı Paşa, Ali Ağa, Şeyhan Aşiret reisleri, Hüsevin Se- yid Ağa. Ciki Ali Kiro. Kula'ya, Kodan Aşireti reisleri Hasan efendi ve Dilo Kiro Alaşehir 'e. Bolabanh Aşiret reisleriHalil Ağazade Paşo, Mehmet ve Kamer ağa- lar. Çorlu 'va Derviş Cemal Evladı Aşiret reisi Erzurumbi Şeybozade, AB Abbas Er- Luk Aşireti reisler) Kıştınlı Ağa deae ve_ Terlikuklu Ali Ağa Alaşehir'e. Şadilli Aşireti reisleri, Oho Ağası Necip Ağaza- de Hasan Ağa. umum reis Mustafa Ağa, Mehmet Efendi, AdilBev, Rıfat Hüseyin Ağa, Züljh, Mehmet Efendi oğulları Se- yid ve An, Bandırma'ya, Kaz Aşiretireisi Osman Bey, Kırklareli'ye. Garanson Aşireti'nden Hacı Didi Bev, Garabaş Aşireti'nden Abdal Ağa, Suttan Munzur Aşireti'nden Seyid oğlu Süleyman. Sevıd Emin. Baba Mansur aşireti reisleri, Mazgirtli Seyit ve Pülümürlü Seyid İsmail Avucan Aşireti reisferi Kababalh Sevid Hıdır Seyit İsmail Odemiş'e, Ku- reyşank Aşireti: Ali Çavuşun Hasan Efendi, .Seyit Mahmut Mahallş Ağa, Derviş İbrahim, Zeynel Çavuşaro, Sey- do. Ali Ağa, Havr Kövünden Rehber, Köresipi Köyiinden Keki Ali, Berl Tü- röşmek te Hasan Efendi, Tardaköyünde Dibo Ağa, Kiğı nın Siıir köyünde Casus Ibrahim. Nazımive'de Renan köyünde Hamdş. Gülik kövünde Hasan. Şeyh Mahmut Çavuş, 2ıne köyünde Aligâh, Kalman köyünde Süleyman, Çamuret kövünde Zeynel Ağa, Kiğı nın Sis kö- yünde İbrahim Ağa Saraya, Şûkranh Aşiretireisi Ali Ağa Uzunköprü ye, Şeyh Mehmet Dede Evladı Aşireti'nden Doğan Dede Evladı, Pir Sultan trtadı Aşvetı, Şebelanh Aşireti reisleri Mustafa ve Rıza Ağalar ile Hüsnü Bey, Alaşehir'e. Cibrana Aşireti'nden Şevh Said'in kayı- nbiraderi Ahmet Bey, Kırklareli'ne, Âb- dalanb Aşireti'nden Pülümürlü Nur oğlu Musıafa ve Tercanda Laz Hüseyin Efen- di Bafya 'ya, Arilli Aşiret reisleri, Kırisli Yusuf Ağa, kardeşleri Ismail, Hüseyin, Ferhat, amcazadeleri Alık-Muhik. Türk Mehmet Ağa torunu Hüsevin Ağa oğlu Yusuf Ağa, Mahdudan kabilesi reisi Ra- mazanlı Dursun ağa, Şekolan Kabilesi reisleri, Nazimiveli Hüseym. Mirc Ağa, Dirizli İsmail. Nazimive'de Battal oğlu Musa, Keşkovaroda Keko, Ferhadan re- isi Diyikli Deli oğlu Hüseyin, Balıker- sir'e, Hiranh Aşireti reisleri Mustafa, Mehmet.Ali, Hüseyin, Kiriniste Mustafa ağalar. Ibi Mahmut köyünde M.AIi. Sin- dam Kövünde Ali, Deşt oğlu Mehmet Ağa, Polon köyünde Hüseyin Efendi Pı- narhisar 'a, Bütikanh Aşireti'nden Hüse- yin Agazade Ibrahim, Zeynel ve Aliağa- lar Kula'va, Çambelb' Aşireti'nden Ha- san ağa Uzunköprü've. Badilti Aşireti'- nden Mahmut ve Abdurrahman Bevler. Pınarhisar a BUes Aşireti'nden MilIİ Ha- lil Bey, Veli Bey, Pınarhisar a, Kubanh Aşireti'nden Muti, Mala Aşiretinden Mola Ahmet. Yelci Aşireıinaen İsken- der Ağa Vize'ye. Şertlik Aşireti'nden Necip Efendi, Akhisar'a, Kumsur Aşire- ti'nden Resul Ağa, Puğ-Puhar Aşireti'- nden Hasan Ağa Vize'ye. Az Aşireti'- nden Mehmet Ağa. Atıhah Aşireti'nden Battal oğlu Mehmet Efendi Akhisar'a. Hitsor Aşireti'nden Kahraman Bev, Eş- ref Aşireti'nden Mehmet Ağa. Harun Aşireti'nden Mehmet Ağa, Vize've. Suıamiiij Aşireti'nden Hacı Hasan Ağa Malkqra'ya. Malhas-AlHasan Aşireti'- nden tbil Ağa, Bulyan Aşireti'nden Ivo- res ve Hasan ağalar Malkara'\a. bkz Dersim. eks 1-14 (71)-Dersim, y 15-19 POLITIKA VE OTESI MEHMED KEMAL Koruma'nın Gizli DefterL. Tansu Çiller, hükümetin kendi kanadını kurduktan sonra tartışmalar, çekişmelerdebaşladı. Heryeni hükü- metin kuruluşunda tartışma, çekişme, dövüşme olur. Girenlersevinirler, dışarda kalanlar dövünürler. Bu ola- ğan sayılsa da, tatsız bir şeydir. Hükümetin DYP kanadı- nın kurulmasının hemen ertesinde bu denli tatsızlıklar olacağı beklenirdi. Ama "Beni bakan yapmadılar; onun için partimden istifa ediyorum" diye yola düşenler pek görülmezdi. Kursaklarda yatan bu istekler, daha açık dile getirilmezdi. Bu dangıl dungul açıklamalar kar- şısında biraz şaşıran Tansu Çiller, onun için, "Bu bizim iç kavgamızdır, kendi aramızda çözümleriz" diyor. Eskiden korunması gereken bakanlar, milletvekilleri, büyük bürokratlar, aklınıza kim geliyorsa, gizli korunur- lardı. Açıktan açığa koruma yoktu. Terörün ve anarşinin artmasından sonra "koruma" gizli olmaktan çıktı, aşikâr oldu. Hangi korunma gereken kimseyi görseniz, yanın- da açıktan açığa bir ya da iki koruması var. öy'e ki ko- runması gerekenin evi korunur, eşi korunur, çocukları korunur, kendi korunur, neredeyse hısmı akrabası ko- runur. Korunanla koruyan öyle ki, artık içli dışlı olmuş- lardır. Eskiden, şöyle konuşmalar geçerdi: "Bukim?" "Bizim koruma!.." Şimdi sorulmuyor, bir şey edilmiyor, olduğu gibi be- nimseniyor. Vaktiyle bizim arkadaşlardan birine koruma verilmiş- ti. Muhalif birine nasıl koruma verilir? işte can güvenliği bakımından veriliyordu. Koruma polisi de hem amirine, hem de koruduğu kişiye bağlı kalıyordu. Olur muydu? Elden geldiğince oluyordu. Koruma uzadıkça öyle oldu ki, koruma polisi aileden sayılmaya başlandı. Diyelim ki adı şu: "Şurdan iki paket sigara alsana!" "Baş üstüne efendim." Komiser sorardı: "Dün akşam yemeğinde kimler vardı?" Birbirsayardı. "Ne konuştular?" "Vallahi aklım ermedi ama hep solculuk konuştular." Korunanla koruyan koruma kanalıyla birbirlerinden haber alırlar, birbirlerine haber verirlerdi. "Komiser Bey neler soruyor sana?" "Sizin eve girip çıkanları, sofrada tartışılanları, şunu, bunu." "Ne diyorsun?" "Aklım ermiyor, diyorum." Tansu Çiller kabinesine üç kişinin dışında bunca yeni bakan atandığına göre, bunca da koruma polisi gereke- cektir. Elbette ki içlerinde önceden koruması olanlar var, olmayanlar var. Yeni koruma alanlar, evce buna alı- şacaklar, senli benli olacaklar. Anarşi ve terörden son- ra, "koruma polisliği" de yeni bir meslek olmuştur. Tanıdığım ilk koruma polisinden bu yana meslek elbette gelişmiştir... "Beyefendi"den bir şeyler ısteme düzeyi- ne erişmiştir. Beyefendi de vermiştir, ya da verememiş- tir. Amca oğluna bir iş lazımsa bu önce "Hanımefendi'ys ulaşacak, oradan yavaş yavaş "Beyefendi'ye kadar uzanacaktır. Şöyle düşünüyorum da, "koruma polisleri"nin de (ye- ni bir meslek olarak) birçok sorunu vardır. Bu sorunlar henüz kaleme alınmamıştır. Oysa kaleme alınsa, yazıl- sa ne öyküter ortaya çıkar. Sosyal sıkıntılarımızın çoğu orayasıcramıştır. içterindegizli aşkiar. gizli sevdalarda vardır. Bunu elbette bir yazan, bir kâğıda döken çıkacak- tır. Tansu Çiller"Yeni beyaz bir sayfa açılıyor," demiyor mu? Belki bu öyküler de yazılır. Beyaz sayfalar dolduru- lur. BULMACA 1 2 3 4 5 6 8 9SOLDAN SAĞA: 1/ Haükarnas Balıkçısı - nın, ünlü bir Türk deniz- cisini konu alan romanı. 2/ Padişahlann vezirleri- ne seslenirken kullandık- lan san... Sinema ya da tiyatroda teknik ustahkla yapılan hile. 3/ Osmanlı ordusunda yüksek rütbe- li subaylann çadırlannı kurup kaldıran görevii. 4/ Sık sık küçük ve önem- 8 siz kazalar yapan kimse... Düşünce. 5/ Kalayın sim- gesi... Cilo Dağı üzerinde bulunan. Türkiye'nin üçüncü yüksek tepesi. 6/ Kişinin öz benliği... Matematik- tekullanılan sabit birsayı... Lütes- yum elementinin simgesi. 7/ Taş dibek... Bunaltma," tedirgin etme. 8/ Küçük bir alan üzerine odak- lannıış yoğun ışık kaynağı... Bir gösterme sıfatı. 9/ İskambil kâğıt- lannın atası sayılan desteye ve bu deste kullanılarak bakılan falcılık yöntemine verilen ad... Dökme de- mir. YTJKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ James Joyce'un en tanınmış romanı. 2/ Bir nota... Afrika'da bir ülke. 3/ Haberci... Telli baiıkçıl. 4/ Belli aralıklarla yanıp sö- nen küçük deniz feneri... Yunan rakısı. 5/ Çok bükümhî iplikle dokunmuş bir çeşit ince kumaş... Mısır'ın plaka işareti. 6/ Is- panya'da Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşım veren gizli örgût... "—yazıp eskiler aLyorumEsloler verip musikiler alı- yorum/Bir de rakı şışesinde balık olsam" (Orhan Veli). 7/ Sert buğdaydan elde edilen taneleri iri un. 8/ Asker... Bursa'da do- kunan bir tür ipekli kumaş. 9/ Güreşte biroyun... Açık renk. KAŞ'TA YAZ+ KIŞŞİRİN BİR EVİNİZ VAR ANIMÖTEL Yazın billur deniz sonbaharda doğada yürüyüş kışm Toroslar'da avcüık ve ilkbaharda emsalsiz medeniyetler JŞTELİKYA * Tttra odalar balkonln, dn«lo, WCTİ * 24 saat sıcak sn * PANAROMtK MANZARAU ClCt BtR TERAS 2 KlŞt ODA + KAHVAUT (AÇK BÜFE}: 250.000, TL. 2 KİŞİ ODA + K.AU1 + AKŞAM YEMEĞİ: 400.000. TL. Rezervasyon: 9 (322) 61791 Kış için İstanbuL 338 85 07 Adres: Recep Bügin Cad. No: 12/B KAŞ