Katalog

21 AĞUSTOS 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/11 TURKIYEVen Para arzında 7 aylık genişleme ANKARA (ANKA) Para arzı (m1), yılın ilk yedi aylık döneminde €.2 trilyon liralık artış gösterdı. Para arzında, temmuzun ikinci yarısında yarıtn trilyon liraya yakın daralma olmasına karşın, ocaktemmuz dönemi itibarıyla meydana gelen genişleme geçen yılın aynı dönemindeki düzeyinin iki katına yakın bir oran oluşturdu. Bu yıl para arzındaki genişlemede en büyük etki dolaşımdaki para miktarmın çoğalmasından geldi. Kararlar masada Kambiyo rejimi ve gümrük duvarlannın indirilmesiyle ilgili hükümet kararları, bugün ve yarın lstanbul'da yapılacak iki toplantıda ele alınacak. Yarınki toplantıya hükümet üyeleri de katılacak. Ekonomi Servisi Hükümetin, gümrük duvarlarını indiren ve dövizde konvertibilitenin kapısını açan kararlan bugün ve yarın raasaya yatırılıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sanayi Konseyi, Başkan Şinasi Ertan'ın çağnsı uzerine bugün İstanbul Sanayi Odası'nda toplanıyor. TOBB Yönetim Kurulu, konsey başkanları, danışma kurulu üyeleriyle, diğer meslek örgütleri yöneticüeri ve bazı bakanlann katılacağı toplantı da yarın Hilton Oteli'nde yapılacak. Öte yandan, masaya yatırılmalarından önce kararlara yönelik tepki ve destekler de surüyor. İMKB Başkanı Karslı, son kararlarla borsanın dışa açıldığını savunurken, bankacılar da sisteme hareket geleceğini savundular. Özel sektor, ithalat ve kambiyo rejiminde alınan son ekonomik kararları, bugün ve yarın lstanbul'da yapacağı iki ayrı toplantıda değerlendirecek. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sanayi Konseyi, Başkan Şinasi Ertan'ın çağnsı uzerine bugün lstanbul'da olağanüstü toplanacak. Türkiye genelindeki sanayi odaları başkanlarının katılacakları İstanbul Sanayi Odası'ndaki toplantıda, son ekonomik kararlar üzerinde durum değerlendirmesi yapılacak. TOBB Yonetim Kurulu üyeleri, konsey başkanlan, danışma kurulu üyeleri, TtSK Yönetim Kurulu Başkanı ve özel sektörün öteki meslek kuruluşlanrun yöneticileri de yarın saat 10.00'da Hilton Oteli'nde bir araya gelerek kararları değerlendirecekler. Toplantıya, özel sektör kurmaylarının yanı sıra, Devlet Bakanı Giineş Taner, Maliye ve Gümrük Bakanı Ekrem Pakdemirii, DPT Müstesan A l Tigrel, Merkez Bankası Başkanı Riişdii Saracoglu ile çok sayıda bürokrat da katılacak. TOBB Başkanı Coşkun'un geçen hafta sonunda, oda ve borsalardan alınan görtiş uzerine, salı günü (yarın) lstanbul'da toplantı yapılacağını açıklamasının ardından, TOBB Sanayi Konseyi Başkanı Ertan da konsey üyelerini toplantıya çağırmıştı. Yabancıların Türkiye'den menkul kıymet alabilmelerine olanak sağlayan Türk parası kıymetini koruma hakkındaki 32 sayılı ka rarla getirilen düzenlemeleri AA1 ya değerlendiren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı Muharrem Karslı, son kararlarla borsanın "dışa açıldığını" söyledi. Getirilen düzenlemeyle, yabancıların Türk hisse senetlerine, Türklerin de yabancı hisse senetlere yatırım yapabileceklerine işaret eden Karslı, bu aşamalann gerçekleşebilmesi içirı Türk ve yabancı hisse senetlerinin karşılıklı olarak borsalara kote edilmesi gerektiğini vurguladı. Bazı bankalann menkul kıymet işlemlerinden sorumlu yetkililerinin görüşleri de şöyle: Ahmet Balioglu (Egebank Genel Miidür Yardımcısı): Kararın beklenmedik anda çıkması uzerine, bu konudaki çahşmalarımız hızlanmıştır. Kısa sürede yabancılann, Türkiye'den menkul kıymet alabileceklerini beklememek gerekir. Altyapının eksikliği birkaç aylık beklemeye yol açabilecektir. Özellikle, Arap sermayesi, faizsiz olması nedeniyle, bu piyasaya girebilir. Nebil İlseven (Chemical Mifc sui Bank Menkul Kı\metler Miidiiriî): Japonlar, emin olmadıklan konuda karar vermezler. Japon yatınmcıların Türkiye'den menkul kıymet alma konusunda istekli olmadıklarını sanıyoruz. Şeker itlıalatı tıkaııdı Bütçe nakit dengesinde açık ANKARA (ANKA) Konsolide bütçe nakit dengesi yılın ilk yedi ayında 2 trilyon 713 milyar liralık açık verdi. Nakit dengesinde ortaya çıkan açık, geçen yılın aynı dönemindeki 722 milyar liralık düzeyine göre yüzde 276 artış gösterdi. Bütçe dengesinde, geçen yıldan kalan giderlerle birlikte ocaktemmuz döneminde ortaya çıkan l trilyon 460 milyar liralık açık, avanslar ve emanetler' gibi diğer kalemlerdeki açıkla birlikte 2 trilyon 713 milyar liralık bir tutar oluşturdu. Nakit dengesindeki bu açık, büyük ölçüde îç istikraz yoluyla karşılandı. Deri sanayîi zorda İZMİR (Cnmhuriyet Ege Biirosu) Deri ve canlı hayvan ihracatının iç piyasada darboğaza neden olması uzerine Ege Deri Sanayicileri Derneği Başbakan Turgut Özal'a başvurarak ihracatın yasaklanmasını istedi. Dernek Başkanı Tngay Sagay ve Prof. Dr. Tuncay Yakalı, Başbakan Özal'a verilen mektupta yer alan en önemii konunun "ham deri ihracatı hangi yolla yapıiıyor olursa olsun kesinlikle yasaklanmalıdır. Canlı hayvan ihracı onceden anlaşmaya baglanmış olanlar hariç. kesinlikle yasaklanmalıdır" olduğunu söyledi. Ozal'a verilen mektupta öneriler şoyle sıralandı: • Kuzu kesiminin yasalar çıkartılarak yasaklanması, • Ülkemizde kurban bayrarnlarındaki derile AtMyede teMke Deri sanayii zorlanırken yuzterce deri işçisi içtn de işsizlik tehlikesinin ortaya çıktiğı belirtiliyor rin toplanmasında deri sanayicileri derneklerinin, sosyal yardınılaşma ve dayanışma dernekleri ile müştereken görevli ve yetkili kılınması, hayvan kesimleri, yuzülmesi ile derilerin korunması konusunda tum kitle iletişim araçları ile eğitim yapılması, • Bir deri ofisi kurulması konusunda miizahir olunması, • Deri ihracatından yüzde 10 fon kesilmesi, bu fonun münhasıran düşük faizlerle gene deri sektörünün gelişmesinde kullanılması için tahsisi, • Deri sanayicilerinin, organize deri sanayii bölgekrinde antma tesisi işletme giderierinin (su, elektrik vb.) kalemlerinden muaf tutularak siibvanse edilmesi ve haksız rekabetin önlenmesi. AvrupaTopluluğu'92:Fetheclîlmiş kale The Economist Dergisi, Avrupa Topluluğu'nun 'Tek Pazar' hedefınin, AT dışındakileri gereğinden fazla endişelendirdiğini, bazı üyelerin de bu hedeften fazla şey beklediklerini yazdı. Ekonomi Servisi The Economist Dergisi tarafından hazırlanan "Avrupa Toplulugu 1992" başlıklı arastırmada, Avrupa içinde ve dışında 1992 tek pazan projesinin AT'nin nihai hedefi olduğunun bilındiği, ancak bu hedefın hâlâ netleşemediği belirtildi. The Economisl, bu hedefın AT dışındakileri gereğinden fazla endişelendirdiğini, buna karşılık bazı üyelerin de tek pazardan gereğinden çok şey beklediklerini yazdı. 1988'de AT uyelerinin tarım ve bütçe politikalan konusunda uzun süren tartışmalardan sonra uzlaşmalan ve yılın ilk yansında topluluk dönem başkanlığını sürdüren Federal Almanya'nın katkılarıyla tek pazar hedefine doğru önemii adımlar atıldığı ancak daha sonra uyeler arasındaki uyumun özellikle mali birlik, Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa para sistemine ilişkin tartışmalar nedeniyle zedelendifi belirtiliyor. The Economist, "AT 1992" ekinde topluluğun gerçekten ne inşa etmek istediğini ve bunun başta ABD ve Japonya olmak uzere topluluk dışmdakiler için ne anlama geldiğini sorguluyor. Topluluğun ekim 1988'den önce dış ticarei politikası konusunda net bir tutum takınmaktan çekinmesinin, ticaret ortaklannı endişelendirdiği, ancak geçen yıl ekim sonunda Avrupa Komisyonu'nun dış ticaret politikası tartışmalarını sonuçlandırarak, topluluğun ticari eğilimlerini detaylı bir şekilde yayımlamasının Avrupa'nın imajını olumladığı vurgulanıyor. Açıklamada, topluluğun çok taraflı ticarette GATT prensiplerine bağımlılığı ifade ANKARA (AA) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığfndan (HDTM) şeker ithal etmek için izin alan 36 firmadan 34'ü vazgeçti. Şişmanoğulları Orman Urünleri Sanayi ve Ticaret fîrması ithalatı gerçekleştirmek amacıyla çalışmalannı surdürürken, EDF Man fırması, ithalat süresinin uzatılması amacıyla HDTM'ye başvurdu. HDTM'den şeker ithal izni alan 36 firmadan 31'i akreditif açtırmadı. EDF Man tstanbul Pazarlama, Plasmet, Telmet, Arbel ve Şişmanoğulları fırmalan ise akreditiflerini açtırarak, ithal çalışmalanna başladılar. Ancak, daha sonra Şişmanoğulları ve EDF Man dışındaki firmalar, uluslararası piyasada şeker fıyatlarının yükselmesi ve ithalat süresinin kısa olması nedeniyle ithalattan vazgeçtiler. Şişmanoğulları fırmasırun ortağı Ahmet Şişman, Fransa'dan şeker ithali için çalışmaların sürdüğünü ve gelecek hafta yüklenebilmesi halinde, 6 gün içinde şekerin Türkiye'ye getirilebileceğini söyledi. EDF Man İstanbul finnası müdürü Mithat Özbek ise tngiliz EDF Man'ın, dünyanın büyük şeker firmalanndan biri olduğunu hatırlatarak, "Şeker ithalatından vazgeçmiş değiliz. Ancak, şekerin yurda sokulması için tanınan siire çok kısa" şeklinde konuştu. Mersin'de faalivet gösteren Arbel firmasının sahibi Mahmut Arslan da şeker ithalatımn ilk gündeme geldiği aylarda Avrupa borsalarında şekerin tonunun 460480 dolar iken, SSCB ve Hindistan'ın piyasaya gırmesi nedeniyle fiyatlann 500550 dolara çıktığını ve bu fıyatlarla şeker ithal edip satmanın mümkün olmadığını söyledi. HDTM'den kristalize edilmiş şeker ithali için şu fırmalar izin almıştı: "EDF Man: tstanbul Pazariama, Malatyaspor, Şişmanoğulla. n, Orient, Ortadogu MümessiHik, Narintaş, Edpa, Arbel, Akel, Sdmet, Telmet, Plasmet, Kaynak Gıda, Ayan Dış Ticaret, Kardeşler Gıda, Fatih Gıda, Perteks, Depar, Bela, Peymaş, Üniversal, Gülpa, Ünkom, Rahmet, Arsan, Teknik Servis, Rafıne Billurluz, Akyol, Otolayt, Eskiocaklar, Dora, Aytaş, lntex, Bozkurt Helva, Ovalar Asist." İnşcuıtsektörü ADANA (AA) Adana tnşaat Mühendisleri Odası (AİMO) Başkanı Hasan Aksungur, Türkiye'de konut üreüminin, uygulanan kredi ve faiz politikalan sonucu durma noktasına geldiğini savundu. Aksungur, enflasyonu onleme adı altında, piyasadaki nakit para arzmın kontrol altına ahnmak istendiğini, bunun da inşaat sektörünü "SOS" verme noktasına getirdiğini öne surdü. Gerçek anlamda konuta ihtiyacı olanların, konut edinme imkânının sürekli artan maliyetler karşısında ortadan kalktığını ifade eten Aksungur, inşaat sektöründe yaşanan krizin, işsizliği de körükleyeceğini savundu. AT '92'nin, Avrupa kalesi değil, seçme korumaların yapıldığı minik hisarlar dizisi olacağı vurgulanan yazıda, "'Avrupa'da duvarlar yükseldiği zaman, Japon şirketleri zaten bu duvarların içinde olacak" denildi. edilerek, korumacı politikalar eleştiriliyor ve ticaret politikası "Avrupa kalesi değil, ortak Avrupa" tanımlamasıyla netleştiriliyordu. ABD ile AT arasındaki tanm politikasına ilişkin tartışmaların da uzlaşmayla sonuçlanması AT'nin imajını daha da geliştiriyordu. Economist The değerlendirmesini yaptığını belirtiyor. Dergi AT ile Japonya arasındaki ticari ilişkiler konusunda da şu değerlendirmeyi yapıyor: "Japonya kale inşa elmede zaten tecriibeli, ancak Japonya hakkında önenv. li olan şu; Avnıpa'da duvarlar vukselThe Economist, topluluğun mali ya diği zaman, Japonya'nın global şirketpısını da inceleyerek bazı kararlann er leri zaten bu duvarların içinde olacaktelenmesine rağmen, önemii ilerleme lar." ler kaydedildiğini vurguluyor. Dergi, "AT 1992" ilavesinde " H e d e r baş1992 Avrupası'na dışardan bakanları lıklı son yazıda ise hedefe uzaktan ulaele alan bir başka yazıda ise toplulu şılamayacağını, özellikle tek pazara giğun önde gelen ticaret ortaklanndan den yolda son kilometrenin en zoıu ABD'nin son zamanlara kadar AT'nin olacağı ifade ediliyor. Cesur kararlakorumacı politikalanndan endişelen nn henüz cesur uygulamalara dönüşdiğini, ancak nisan ayından bu yana mediği, ancak tartışmalann sürdüğü ve daha soğukkanlı bir tutum takınarak, İngiltere'nin çekimserliğinin, gelişme Kale InşaaU AT üyeleri '92 Avrupası'nın duvarları"Avrupa kalesi değil, ancak secme ko konusunda olumsuz bir baskı unsuru nı örüyorlar. Dışardakiler de (Japonya, İsviçre, ABO) rumalar yapan minik hisarlar dizisi" oluşturduğu ifade ediliyor. gelışmelen ilgjyle izliyortar. VERGÎ REHBERİ Haariayan: H.Tfargnt Arığ BağKur primleri * 1989 yılının ikinci yansında yeni katsayıya göre her ay ödenmesi gereken BağKur primleri: Sa** prM 14760 360 600 660 720 780 840 900 960 1020 1520 1770 2020 2270 2520 2770 3270 3520 3770 4020 Tl 73800 86100 98400 110700 123000 135300 147600 159900 172200 184500 196200 209100 260350 311600 362850 414100 465350 516600 567850 619K» 670350 721600 772850 824100 22140 24600 27060 29520 31980 34440 36900 39360 41820 19680 17220 82820 52070 62320 72520 93070 103320 113520 123820 144320 154570 164820 134070 8856 10332 11808 13284 14760 16236 17712 19188 20864 22140 23616 25082 31242 37392 43512 49692 55842 61992 68112 74292 80444 86592 92742 98892 23616 27552 31488 35424 39456 43296 47232 51168 55104 59040 62976 66912 83312 99712 116112 132512 148912 165312 181712 198112 214512 230912 247312 263712 Geçmişin değil, geleceğin şirketi olmak... KISA KISA • VAKIFBANK'tan yoksul çocuklara hediye çeki. 20 yoksul çocuğun istanbul Acıbadem'de yapılan sünnet törenine katılan Vakıfbank yetkilileri çocuklara hediye çeki dağıttılar. • İNGİLİZ HAVAYOLLARI'nm Kavaklıdere'deki yeni Ankara bürosunu açan tngiltere Büyükelçisi Sir Timothy Daunt, Türkiye"nin, tngiliz Havayollarfnın sefer yaptığı en önemii noktalardan biri olduğunu vurguladı. • CEN AJANS Mintax temizlik ürünleri ve Toprak Holding'e bağlı kuruluşlar tarafından üretilen yer ve duvar seramiklerinin, banyo küvetlerinin, lavabolann, klozet ve bidelerin; havlu, mendil, peçete ve benzeri temizlik kâğıtlannın, enkandesan ve floresan ampullerin reklam kampanyalannı hazırlayacak. • KOMİLİ'nin ihracatında Vo 52.5 arlış. Akdeniz'in en büyük sıvı yağ ihracatçısı Komili, bu yılın ilk altı ayında 37.7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. tlgililer bu rakamın geçen yılki aynı dönem ihracatının % 52.5 üzerinde olduğuna dikkat çektiler. 21 AĞUSTOS 1983 Döviz Satış 2207.00 1126.88 1672.91 160.39 53.92 290.49 501.36 334.27 998.64 333.38 1306.69 157.14 15.47 7386.21 3457.27 588.53 Efektif Ahş 1989'un ilk 6 ayında 215 milyon dolar ihracat... Geçen yılın aynı dönemine göre % 30'luk artış... Sadece 3 yıl içinde ülkeye kazandırılan 1 milyar doları aşkın döviz... Teşvik önlemlerinden yararlandınlan 300'ün üzerinde imalatçıihracatçı kuruluş... Bu rekorlar GSD modelinin ve çalışma îlkelerinin doğruluğunu kanıtlıyor. Şimdi daha da büyük hedeflere yöneliyoruz. Çünkü biz yaptıklarımızdan çok yapacaklarımızla ilgiliyiz. Çünkü biz geçmişin değil, geleceğin şirketiyiz. DOVIZ KURLARI Dövızin Cinsi 1 ABD Doları 1 B. Alman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 İsveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 italyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 SArabistan Riyali Döviz Ahş 2202.59 1124.63 1669.56 160.07 53.81 289.91 500.36 333.60 996.64 332.71 1304.08 156.83 15.44 7371.44 3450.36 587.35 2200.39 1123.51 1641.18 159.91 52.90 287.01 491.85 333.27 995.64 329.38 1302.78 154.16 15.29 7246.13 3446.91 577.37 Efektif Satış 2213.62 1130.26 1677.93 160.87 54.08 291.36 502.86 335.27 1001.64 334.38 1310.61 157.61 15.52 7408.37 3467.64 590.30 DIŞ TİCARET A.Ş. /IriURATA FAKSIMILE istanbul: 175 44 93 Adana: 122 533 Bursa: 152 206 İzmir: 25 65 30 Antalya: 123 066 E anme/ a.M. Santa İşhanı, Müselles Stıkak, Esentepe, 80280 İstanbul Teletbn: (1) 17<S % 00 (10 Hat) Telex: 27975 Telefaks: (1) 167 56 66