Katalog

7 OCAK 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAIL GVLGEÇ CUMHURIYET/5 Küfürlerin resmini yaptı Çahşmalarını 20 yıldır Elbe Adası'nda surduren ressam Behçet Safa, çahşmalanm 1959'dan bu vana Turkıye'de ılk kez sergıhyor Safa'nın Ankara ve Istanbul'da Galerı Nev'de açtığı sergıler 10 ocakta sona erecek ĞLVsELİHÖNAL ANKARA Çalışmalarını 20 \ıldır surdurduğu Elbe Adası nın "mıllı sanatkârı' halıne geldıgı nı sovleven ressam Behçet Safa adanın kasabı tarafından hımave edılıyor Bu hımayenın nedenını "Benı bır Allah'ın belası olarak tutu>or ha>atında" dıve acıkla yan Sata kendisiru Elbe Adası n da tutan nedenın "rahatlık' ol dugunu belırtıvor 1934 te lstanbul da dogan Sa fa 195"7 de Guzel Sanatlar Aka demısı nı bıtııdt 19^9 da 'Ressa mın haı.u dıve nıteledığı Pans e verleştı Oncelen "L'Atelıer dı Patrıce" \e " I ' Atelıer dı Pon»' lıtografî atol\elennde çalışıp Har tung. Manneaer, Cesar. Soulages, PolıaUoff, \ lera da Sılva gı bı sanatçılann ışlerını bastı Da ha sonra Roma va 1968 de de El be'>e yerleşıı Resımlenm Pans Cenevre Roma Spoleıo Stotk holm Lıvorno B(xhum, Porto ferraıo, Capolıverı ve Kloıen'de sergıleyen Safa 19^9'dan berı Turkıve'de ılk kez sergı aviyor Sanatçının Ankara ve IstanbuP da Galerı Ne\ de açtıgı sergıler 10 oı.akta sona erecek Safaıle20vıl dır vaşadıgı Elbe Adası'ndakı t,a lışmaları uzerıne konuştuk Elbe've verleşmek nereden aklınıza geldı' SAFA Napoljon'un kaldığı yer dıve gıdıp bır gorevım de\ıp gıtmışum Hıv turıst yoktu <,ok ucuzdu ınsanlar paranın tadını almadıkları wın <,ok comerttıler Y anı sefıl bır rtssam ıçın ıdeal bır \erdı U'.uzlugundan \e belejlı ğınden habıre gıtmeve başladım Orava eıtmemın renklerle, ada nın guzellıgıvle fılan hıs. ılgısı \ok Sonra var mı bılmı\orum ama Allah tezalandırdı benı Burası Italva rın en pahalı en kazık \e n oidu \ a m tunzm mahvettı bu ko\u O ara Parıs'te de aiohem vardı Oradakı >azlık atolveydı Sonunda Elbe vok pahalı oldu "Kopek \llah"ın resmı na sıl oldu1» SAFA Kopek Allah yaptık ıste Hem Allah hem kopek Ama bunlar musaade edıyorlar Çun ku anarşıst bunlar Hepsı degıi ta bu Hırıstıvan dcmokratlar fılan da var Hırıslıvan dcmokratlar kız madı mı 'Kopek Allah"ı çıznrn; nıze' SAFA Tabıı kızdılar Mest la bır tanesı bana ' A\ıp degıl ım, bovle şe>ler vapılır m ı ' " dedı Ben de ona "Ben cenmeiın a> nasıyım. benım kabahatım degıl Sız sabahtan akşama bu lafı sov Imorsunu/ Sen sovlemc. bız de vapma» jlıni" dcdım > inı ahlak dersı \crdık papaz ı!duk Bu kadar kontak kurduktan »onra resımlennızı salın alıvorlar nrndı 9 SAFA Havır btn vaplıgım resımlen sonra Parıs e goturuvor lum Isvet e goturdum Çok te ^ır ettı Çunku Parıs resmı dtgıl dı onlar >anı değı>ık bır şe>dı Terııhını/ neden Pans olmadı da Flbe oldu 1 SAFA hlbt de ben kovuıı kasabının hımavesındevım Bc Köyıın kasabının hımayesınde Bencet Safa Elbede koyun kasabına aıt nım orada çok buvuk bır atolvtm » olan atoiyeye 100 bın lıra kıra verıyor Kasap 5 metre yukseklıgındekt 100 var \ uz metrekare vuk^klıcı • metrekarelık atolyeyı sarap mahzeaı olarak kıraya verse 1 mılyon aıacak Bu metre Sahıbı olan ka^ap bana baba gıbı davranıvor'' yuzden Behçet Safa Koyun kasabının hımayesındeyım dıyor Insanlar paranın tadını alın^a kotuleştıler umrılestıler Şımdı bcn orada Isvı<,relı bır mılvonerın ha vatını yaşnorum avikyası Ilk gıttıgıni7 vıllarda Flbe'de başka sanatçılarda var mı\dı° SAFA kovluler vardı, >arap sapıvorlavdı Ama bu adanın ozellıgı <,ok enteresan Ilk ısmı "CaputLıberıum" (Ozgurluk Arazısı) Eskıden ana~şıstlerı bu ra\a surgun edıvorlarmış Anar şıstler de kovden vikmadıkları muddetçe serbestler Çok kotu şartlarda demır madenlermde ça hşıvor arazıvı bag vapıvor veba lık tutuvorlar Şımdı bu madcn kapandı madenulcr garson oldu 1 Elbe Adası'nın "millisanatkârı"Behçet Safa KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK Cz v e usivbv e\d\)qvnu, uzulecek J Ojereh <fandar}'|anr)/n cok arrfm i ^knf uıne At Amp Neden bo\le davran^or" oldu Yaptığım reMmlerle bu ın sanlarla ılıı>kı kurmadım Ve ın SAFA Bunu kendı kendıme san resmı etratıvla bır kontak Norumlu\orum Kasap kıhseve kurmak ıun vaptıgına gore resmı gıtmeven bır Hırıstıvan Fakaı ah dtgıştırmek lazınıdı lakı Hırıstıvan ahlakı Dıvorum HIZU GAZETECİVECDETJC\ Resmınızde nasıl bır degışık kı benı bır Allah ın belası olarak lık vapiını/" tutuvor havalında Benden kurtu S\FA Tabıı bır velkenlı ge lursa baska daha buvuk bır be mının suvun uzerındekı ışıklarını lanın geleceğınden korktugunu veva manzara resmını vevahut zannedıvorum bır ıstakoz resmını \apmak agı Sızı Allah ın belası olarak rıma gıdıvor, vapamazsın çok gordugunu nereden çıkarıvorsuavıpbırşev Bunlara hıtap tdebı nıı/'' le^ek bır resım tarzı bulmak ıcap SAFA Ben atolveve 100 bın edıvord ı Bunlar kuturbaz olduk ları ıçın merhaba der gıbı h<.r an lıra kıra venvorum Oravı sarap kullandıkları bır laf "dıo Cane" mahzenı olarak kırava verse 1 <ı ıdı "Kopek Allah" demek Ben mılvon lıra alır Bu adam h a> de bunun portresını vaptım \t bu 900 bın lıra kavbedıvor Komra Elbe'dekı bu ortam, sızın vıık bır ılgı dogdu Bağdan 20 10 tımızvok ama benı aımnoı >ra resmınızı nasıl etkılemıştr dan Oisaarkadaşdedıgım ınsan SAFA Ben orava eıttıeımde kısı geldı atolvtve bu rtsmı gor lar ben Parıs ttvken Safa sana mese Bovlt\.e oturup konuşma 'lırıc actıon paıntıng" (sovut ha bır mıhon lıra verelım bııravı va bas.ladık Ben de ' bu ı$ lııltu reket resmı) \apı\ordum Pari5 devıp ondan sonra butun kutur pi7/acı tapacagız dıvorlar Ka Ç İ Z G İ L İ K KÂMİL MASARACl te va^ıyordum Etratımdakıler lerı resmettım "Boynuzlu lmpa sap onları kovuvor 'Koca adahep sanat kntıgı galerıu ve ente rator", "Mer\em Ana Hafıf Ka da pız/a vapacak \er mı bulamalektueldı Bu adava g dınce etra dın dınız'' dıvor Vanı ben kovun tımdakıler balık<,ı mıllı ^anatkartvım Mıllı sanatçı olmanız nereden kavnaklarmor'' SAFA Mesela elektrık kesı lıyor, altı av elektrık parasını ode memışım Bu>uk bır para, yarım mılvon lıra Bırısı hemen bır res tnımı iatın alıvor O gun benı oto mobılıvle 25 kılometre uzaktakı elektrık şırketıne eoturuvor ve 'Çıkart Safa nın faturalarını Bızım ressamımızdır karanlıkta bırakama>ız dıvor Neden kendı ressamlan olarak goru>orlar sızı? SAFA Çunku orava \er'eş tım onların değerlerını anlatıvo rum Onlarca kıvmetlı ınsanlar olan \abanıılar turıstler Alman lar res.ımlermu satın alıvor Buu lar da "Herhalde bır degerı var kı onlar bunu alıvor' dıvonar Ve her resınm aıkasma kovun îbıîiı nı vaz:ıvorum bunlar kovlerıne aşık ınsanlar Hatta ben burava gelırken kasap bana "lslanbul da sokakta kalma" dıse harvlık verdı Işte boyle bır şev Parıs ıe bulunmaz Kasabın atol>t kıra sından kavbı avua 900 bın lıra dan \ılda 10 mıl\ün lıra eder 10 mılvonu hı^bıı baba oglıına kar şılıksız vermez Işte benı orada tu tan bu rahatlık öhö.' AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GOKHA* GLRSES l S o l d a n saQ a ^gugjy MetnDenız NamıkDemzrıanveBıh rat Mavıtan 17 ocakia Gaten MOde acılacak Kukla heykel sergısı ıçın calısmalarım surduruyortar Sanatcılar bırbırterınden habersız olarak buyuk boy kukla heykeller gerceklestınyorlar Yapıtlarında farklı malzemeler kulla nan altı sanatçı, sergıden btrkaç gun once bır araya gelerek hem kendı aralarındakı uyumu hem de sergı meka nıyla uyumu sağlamaya çalışacak 10 şubata kadar surecek sergıde sanatcılar buyu* boy yapıtlarmm yanı stra calışmalarının kuçuk orneklennı de sergıieyecekler L. . >Aiaaddm A k s ° y K o r a vArıs S a TARİHTE BUGÜIN MIMTAZ 1923 7 Ocak A4 BUGUAJ AMBÜIKA HUVVerLERtNE SASLI S/« UÇAKJ GDKTE YA&T IKMALIYLE SU&PaeCUĞU UZUN UÇ.UŞU TAMAMLAMlÇTI FOKK£g MA&&1 UÇAK, 1 OCAK GOKTE YAKtf IKMALI.. Tabletlerle Anadolu yolculuğu Turkıye'dekı Hıtıt tabletlerı 15 kışılık bır kurul tarafından okunuyor Kurulun Başkam Hıtıtolog Prof Dr Sedat Alp, tabletlerın çoğunun kırık olduğunu, bırçok parçanın değışık verlerde bulunduğunu belırtıyor MUSTAFA BALBAY tuplaşraalar var Maşat'tan çıkarılan tabletlerın \uzde 9O'ı askerı ve ıdarı konularda Hıtıtler konfederasyon halınde bır detlet oldugu ıçın Anadolu kentlerıne ılı>kın de çok bılgı \ ar Bu tabletlerde geçen bazı vtrleşım verlerının adı kuçuk degışıklıklerle bugun de kullanılıvor Ornegın Zıle'nın adı o donemde Anzıl>a ımış. sonra Zeia olmuş Vıne bu bolgedekı Dazmala Nehrı de tabletlerde Tahazamun dıjegevi>or Asur tıciret mektupları ve Hıtıtlerın uluslararası anlaşmalan da tarıh bılımı ıçın çok onemlı sı'nde olan Hıtıt tabletlerınden BogazkoN de bulunanlar, I O 16*0 1200 vıllauna Masat ta bu lunanlar ıse I O 1450 1500 yılla rına aıt IZMIR Bogazkoy ve Ma şat'tan çıkarılan 30 bını aşkın Hı tıt tabletı Anadolu tarıhme ışık tu tuyor Her bın 50 sayfa olmak uzere toplam 1S0 cılt olması bek lenen tabletlerın okunması suru vor Halen 100 cıldm tamamlan dıgını soyle>en Turkıye'nın ılk Hıtıtoloğu Prof Dr Sedat Alp, "Bu tabletler Anadolu'da volculuk gıbı Bını askın Anadolu kentının adı geçıyor" dedı Bır Bogazkov tabletının ust parçasının Londra'da satın alnı masıyla bırlıkte gundeme gelen Çok bu>uk bır bolumu Anka tabletler 1* kışılık bır kuruluşca ra Anadolu Medenıyetlerı Muze okunuvor Son 50 cıldın tamam lanması 10 vıl surecek Kurulun başkanhğıru vuruten Prot Dr Alp tabletlenn buvuk çogunluğu nun "kırık" olduğunu belırıerek şu bılgılerı verdı "Parçalar va sonradan vapıştırılıvor va da avrı avrı okunup vavın uzennde bırleştınlıvor En buyuk handıkap bırçok parçanın degışık verlerde olması Nadıren tek parçavar Hıtılçe metınlen once Latınceve çevırıyoruz, sonra Turkçeleştın>oruz Budabuyuk zaman alıvor " Prof Alp, Hıtıtlerın Anadolu' da "super" bır devlet kurduğunu bu nedenle tabletlenn tumunun okunmasından sonra elde edılecek bılgılenn Anadolu tarıhı konu sunda cıddı ıpuçlan oluşturacağı nı vurguladı Tabletlenn çok de ğısık konuları ıçerdığını belırten Prof Alp şovle devam ettı Anadolu'nun "söper" devletı Prof Dr Sedat Aipe gore Hıtıt Imparatorlugu Anadolu nun super devletı Bu "Sıyası muhabbet var. Mek yuzden Hıtıt tabletlerinin tumunun okunması sonucunda Anadolu tarıhme ılışkın cıddı ıpuçrarı elde edılebılecek dakı uvgarlıklann vansıyız Lger bu uvgarlıklara gereken onemı vermezsek başkaları sahıp çıkar Ornegın, cumhumet oncesınde \nadolu'dakı çalışmalann hıçbıProf Dr Sedat Alp e gore Al rındeTurkler voklu Ben \vrupa man\a dan "" bın dolavında tab Toplulugu'na entegrasyonda arletın gelmesıne karşın bu ulkede keolojının buyuk onemı oldugu3 * bın dolavında talbetımız da na ınanı>orum Anadolu tanhını ha var Almanya >a 1 DunvaSa kendımıze mal edersek Avrupalıvaşı oncesınde anlaşmalı olarak va, Anadolu'da once Hıtıtlerın restore edılmek, temızlenmek ve var olduğunu kabul ettınrsek, buvavımlanmak uzere 14 bın 500 gune kadar jerleşmış kotu ımajtablet gondenlmıştı Daha sonra ları sılebılırız " bolum bolum gerı alınan tablet "Buyuk bır devletın şahane lerın 3 bın kadan lstanbul Arke arşıvı" dı>e nıtelendırılen Bogaz olojı Vluzesı'ndebulunuyor Bun ko> dekı kazıları halen Almanlar larm buvuk bolumu \e>sel Don \ urutu\ or Bu \ ıl bulunan tablet baz tarafmdan kıtaplaştırudı ler de buradakı arkeolojı muzesı Hıtıt tabletlmne sahıp vikılma ne kondu Çorunı Arkeolojı Mu sının salt bır tarıh konusu olma zesı Muduru Ismel Edız kendıle dıgını belırten Prof Alp şu deger nnde halen 414 tablet bulundugu lendırmeyı yaptı "Bız Anadolu' nu sovledı Hitit tabletlerinin okunması lOyılda tamamlanacak ÂA/M/Ş Bı£ HA^rd Suesrce nıç ıNMEPEN ICAUFOZNtYA uZ£/e/MC>£ DOLAŞMtÇTt PlLOT 8.IN8AÇI CAGL SPATZ, POfZT KfŞrP£M OLaÇA/V MUf£erre&4rtYLA 150 ssMr *o OAKKA HAI/APA &IC Sa MAYI gAŞA/gMIÇrr ILK KEZ. 19Z3 YILtNDA ÛfiVfiVSAŞcAUAU HAVApA yAKIT tKMAL/, OZELUKLE AŞf&r UÇACjAfC UÇAZU^K /ÇrM YAŞAMSAC. ÖfJEM TtfŞfMAKTAYOI PETSoL T^Ç/yAAJ UÇAKTKKI UZA7tLAM HOGTUM YA&Pf, , lAJMEfC ZOeu/VDA KALMAMASf TBKUifc, /LEteoe 60 YIL ONCE Cumhurıyet 7 Ocak 1929 edebüecektir Bundan başka bır hukumet adamı bazı harekatt ıle hukumetm başına bır gaıle çıkarctcaktır Çok tanınmış bır malıyecı esrarengız bır şektlde olecektır \terıh, Veptun ve Zuhal vüdızlarından \az me\sımıne endışe v erecek bazı haberler aldım Temmuzda zuhur edecek sıvası bır hadıse hukumetler arasında munasebatı ıhlal edecektır Muteıassıt sınıftan olan halk çok para kaybedecek, muhım ıflaslar ve snası entrıkalar olacaktır Bununla beraber herkes ze\k ve eğ/encesıne devam edecektır Ay \e Zuhalın, Muşten've karşı olan husumetkarane harekeılerıne bakılacak oluna sonbaharda bazı darbeı hukumetler olacak »e Almanyada netıcesız kalmak uzere Bolşevıklık tevessu edecektır ' İngilterede kıtap tapıvatı seneden seneve artnordu 1922 senesinde ingilterede \enı neşrolunan ve yenıden tabotunan eserler 14 309 ıken 1928 senesinde 16 842've balığ olmuştur Bu hesaba nazaran geçen sene her gune \asatı hesapla 40 eser ısabet edıyor Neşrolunan bu eserlerın dortte bın hıkaye ve romandır lkmcı derecede çocuklara aıt eserler gelnor kı 1480 adedme balığ oluyor üçuncu derecede dını eserler gelmektedır 1925 senesinde ingilterede dıne aıt 981 eser neşrolmuştur r,ıx,ıs ı sı MI ı ı RIM \ ı s w ıı \KI\ v K \Rst Edirne kapı Tramvay yolunda ray ferşiyatı Edirne kapı Fatıh caddesmde tramva\ hattı ınşaatma devam edılmektedır Hatalar musaıt gıderse, ay sonuna kadar bu amelnatm ıkmalı umıt edılıyor Aksı halde hattm Fatıh Edirne kapı kısmı Şubattan ıtıbaren tramva\ munakalatına açılacaktır Şımdıye kadar caddenın açılmasına manı olan guzargâhta bulunan bır e\ \ardı Bu evın de ıstımlakıne an ıhtılaf ahıren halledılmıştır Bu gunlerde bu ev de yıkılmak uzere tahlıye edılmıştır 1929 senesinde neler olaeakmış? Parısın Madam do Telem adında bır muneccımı \ardır Bu kadın arasıra kehanetlerde bulunarak \akaıyı ve hadısatı \ukuundan ev\el haber \enr Madam do Telem 1929 senesinde \uku bulacak hadısat hakkında Parıste bır gazetecne şu sozlerı soylemıştır " 1929 senesı ıçm ıvı şevler goru\orum Fakat bulutsuz sema olmadığı gıbı ah\al \e hadısatta bır çok taha\\ulat olacaktır Bu kış çok soğuk olacak, fakat mezruat bundan muıeessır olmıyacaktır Bılhassa latıf bır ılkbahar ha\asnle çıftçitenn \uzu gutecektır Bu \az eeçen seneden daha az sıcak olacaktır Yalnız bazı kasırgalar rnezruata zarar verecek ve zelzeleler olacaktır Yenı sene ıçın ufukta bazı kazalar, bır buvuk yangın ve salgın bır hastahk goru\orum Tanınmış simalardan bır kaçı da bu hastalığa tutulacak \e ıçlermden bın de olecektır Avnı zamanda Fransa hukumetı erkanmdan bın aleyhıne bır suıkast \uku bulacak, fakat M Puankare bu karışıklığı teskm İngilterede irfan ».MUARHAklMl Dihrço» cn aftcMMİ «e • •uthi) filınu pck vıkuıda MMrK ve AU1\MR\ Mncmalınnda Mornıng Post gazetesı vılbaşı munasebetıle yazdığı bır başmakalede dıvor kı Bugun hıtam bulan 1928 senesı fngıltere ıçın kıtap neşnyatımn bır rekor yılıdır Zaten 1922 senesınden ben Allcoc&s A1KOK5 ll.r , ,r,e4, b.. . . r Porons Plaster r f k