Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 20 EYLÜL 1988 TELEVİZYON 08.30 Açılış Seul Olimpiyatları (Ayrınıılı bilgi sporda) TRTNINICINDEN MAHMUT T. ÖNGÖREN AST kapanmadı 13.30 Müzik 14.00 Seul Olimpiyatlan (Ayrmtıtı bılgı Spor'da) Dizinin bu bölümünde Keltin evden kaçarak gızlice Boy Bekslıry'nın oğluyla evlenir. Martin de ideali olan guzel sanatlar akademisine kaydını yaplırır. 16.00 Çiftlik 16.30 Seul Olimpiyatlan (Aynntılı bılgi sporda) 18.00 Haberler 18.15 Antalya Halk Danslan ve Halk Şarkılan Yarışması tspanya, ttalya, KKTC Yunanistan, Macaristan, Polonya, Franşa ve Yugoslavya'mn kalıtdıklan ve 2528 ağustosıa Antalya'da düzenknen yartşmadan görüntüler ekrana geliyor. 19.00 Yeni Besteler Nuran Kullubay'm sunduğu pmgramda, beslekârlardan Hasan Dede Dinç ve £rol Cüldiken lanıtılıyor. Erkan Yüksel "Dudağmda Goncalar", Eda Şimşek "Kara Dutum ve Bakışhnn Benimle" adlı eserleri seslendiriyorlar. 19.25 Sevimli Üçlü Janel ytllar sonra okul yülannda hayran olduğu bır arkadaşı ile sokakta karsılasır ve onu yemeğe davel eder. Ama kısa bır süre içinde onun hiç de hayran olunacak bır insan olmadığmı fark eder, aneak bunu çok geç anlamıştır. 20.00 Haberler ve Hava Durumu 21.10 Referandum Konuşmalan 21.10 Yaz Gecesi Ankara Televizyonu'ndan tlhan Şengün'ün hazıriadığı ayda bir yayımlanan müzik, magazin ve edebiyat ağuiıklı programa, Erol Evgin, Samime Sanay, Cihan Ünal, Filiz Ozten, Zerrin özer, tlhan trem, Ümit tris Sevda Uğur Dans tkilisı katüıyor. EKİN İDİM OLOUM HARMAN Üç yıl önce yitirdiğimiz Ruhi Su'nun, ölumunden sonra yayımlanan "Ekin Idim Oldum Harman" adlı plağı, Fransa'da Charles Cros Akademisi'nin Büyük Plak Ûdülü'ne değer görulmüştü Su'nun "El Kapılan" adlı plağma da Federal Almanya'da Müzik Eleştirmenleri Ödğlu verilmişti. 22.30 Seul Olimpiyatlan (Aynntılı bilgi sporda) Ruhi Su anılıyor Ruhi Su, ölümünün üçüncü yıldönümü dolayısıyla bugün Zincirlikuyu'daki mezarı başında anılacak. Su'nun "Dadaloğlu ve Çevresi" adlı yapıtı da bu yıl sonunda Türkiye'de ve Federal Almanya'da yayımlanacak. ANKARA (ANKA) Türkiye'de halk türkülerini yeni bir üslup ve anlayışla yorumlayan Ruhi Su, bugün ölümünün üçüncü yıldönümunde İstanbul'da mezan başında anılacak. Zincirlikuyu'daki mezan başında saat 12.30'da yapılacak anma töreninde yazar Adalet Ağaoğta Ue Timur Selçuk, Su'nun yaşamı, kişiliği ve sanatı üzerine birer konuşma yapacak. Ruhi Su'nun eşi Sıdıka Su, sanatçının ölümünün üçüncü yıldönümunde, yurtiçinde ve yurtdışında yerıi yapıtlannm yayımlanacağını söyledi. Sıdıka Su, Ruhi Su'nun "Dadaloğlu ve Çevresi" adlı yapıtımn 1988 sonunda Türkiye'de ve Federal Almanya'da ölüm yıldönümü dolayısıyla yayımlanacağını bildirdi. Sıdıka Su, "Ruhi Su'nun daha başka plakları Federal Almanya'da Plane finnası tarafından basılıyor. Bugiine kadar 'Seferberlik Türküleri', 'El Kapılan' ve 'Şiirler Turküler' bu kuruluş tarafından yayımlandı. 'El Kapılan'na o yılın müzik eleştirmenleri ödülü verilmişti. Federal Alman>a'da aynca 'Pir Sultao Abdal'. 'Yunus Emre' plaklan, 1989 sonuna kadar yayımlanmış olacak" dedi. Sıdıka Su, eşinin konserlerde, resitallerde fırsat verilmediği zaman da dost evleri ve gece kulüplerinde türküler söylediğini belirterek şunları söyledi: "Engellemeler, yasaklamalar. hapisliğin agır koşullan, hiçbir şey Ruhi Su'yu tiirkii söylemekten. onlar üzerinde aralıksız çalışmaktan, korolar oluşturmaktan, türkülerini gençlere öğretmekten alıkovamadı. Elverişli, elverişsiz her ortamda türkülerini söyledi, yeni türküler derledi." 20 Eylü! 1985'teölen Ruhi Su, 1912'de Van'da doğdu. Adana'da okudu. tlkokul dördüncü sınıfta keman çalmaya başladı. 1936'da Musiki Muallim Mektebi'ni, 1942'de Devlet Konservatuvarı Şan Bölümü'nü bitirdi. Ortaokullarda ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nde müzik öğretmenliği yaptı. Ankara Radyosu'nda 15 günde bir türkü programları düzenledi. Ankara Devlet Operası sanatçısı olarak "Bastien Bastienne", 16 tane 45'lik, 11 tane uzunçalar yayımladı. Ölümünden sonra eşi Sıdıka Su ile oğlu Ilgın Su, plak ve kaset üretimini üzerlerine aldılar. Şimdiye dek bir uzunçalar ve kaseti, iki plaklık bir dınleti ve ka"Satılmış Nişanh", "Madam seti, aynca 3 kaseti çıkarıldı. ÖlüButterfly", "Fidelio", "Tosca", münden sonra gerçekleştirilen "Ajk İksiri", "R^oletto", "Fi "Ekin İdim Oldum Harman" garo'nnn Düğünü", "Maskeli 1986 sonunda Türkiye'de, Balo" gibi operalarda oynadı. 1987'de Fransa'da basıldı. Biriıı12Kasıra 1952'de 141. madde ci ölüm jildönümü için basılan bu den tutuklandı. 5 yıl hapis, 20 ay plak, Paris'te Ephese Melodie tagözetim altında tutulma cezasına rafından gerçekleştirildi ve o yıl çarptınldı. yayımlanan aynı türdeki plaklar Ruhi Su, 1938 yılından ölümü aıasında, dünyarun en önemli ne kadar en dunı bilinçle türkü ödülleri arasmda yer alan Charlerini söylemeyi sürdürdü. Yeni les Cros Akademisi'nin Büyük türküler derledi. Çok zengin bir Plak Ödülü'nü kazandı. Söz kotürkü dağan oluşturdu. Dostlar nusu odül, 9 Mart 1988'de Paris'Korosu'nu kurarak birlikte dinle te Kongreler Sarayı'nda, zamanın Fransa Kültür Bakanı François tiler düzenledi. 1964 yılından itibaren aralıksız Leotard tarafından Sıdıka Su adıplak ve kaset yaptı. ölümüne dek na Pertev NaiB Boratav'a verildi. Ünlü sanatçımm yiüreli 3 yıl oldu 24.00 Haber Dosyası Kapanış İKİNCİ KANAL 18.58 Açılış • Haberler 19.10 Çizgi Film: "Miem" Bu hölümde votkanlann nasıl olustulu ve kaphca deditimiz kaynakiarımn sırlan anlatılıyor. sıcak su 19.35 3.2.1 Contact Memeii hayvanlann kürklerinin kıyaslanması, bu hayvanlann mevsimlere uyumla tttylerini ve tüy renklerini değistirmeleri. bazı memeii hayvanlarm tüylerinin ısınmak, bazılannın korunmak, bazılannın da gOsterif içtn kullandıklan konu edıliyor. 20.00 Sazlarla Başbaşa Ytlmaz Çoğulu 'nun hazırladığı programda, tstanbul Radyasu saz sanalçıtan yer alıyor. 20.15 Arkası Yann: Zafer'in 16 Giinü 21.00 Referandum konuşmalan 21.10 Müzik 21.30 Haberler ve İngilizce Haberler 22.10 Bir Konu tki Konuk Yapımcıltğını ve sunucviuğunu Fatih Orbay'ın ycptığt programda arabesk konusunda Orhan Gencebay ve Timur Setçuk konuk olaruk yer alıyor. Bugün yine anılacak, yine sevilecek, yine sayılacak. Sanki hiç anılmamış, hiç sevilmemiş, hiç sayılmamış gibi... Türküleri çığrılacak, türkuleri çalınacak, sesi dalga dalga yayılacak. Sanki hiç çığrılmamış, hiç çalınmamış, hiç kimse onu daha önce dinlememiş gibi... Bugün ölüm yıldönümü. Herhalde hakkında konuşmalar da yapılacak, mezan başında da anılacaktır Daha önce hakkında hiç konuşulmamış gibi... Bugün ölüm yıldönümü. Ölümsüztügünün yıldönümü demek daha doğru... Engellemeler, yasaklar, zorluklar, hor görmeler, görmezliğe gelmeler de olsa, ölümsüzlüğünün yıldönümü bu. Mezarını parçalamaya kalksalar da ölümsüzlüğün yıldönümü... Yaşamında karşılaştığı güçlükler. yaşamdan ayrıldıktan sonra da sürüyor, sürecek de. Halkçı sanatçının yazgısıdır bu. Parçalamak da giderek artan sapıklığın en korkunç davranışı... Büyük binalar, barajlar, koprüler, kesilen kurbanlar... Uygarlığın ve kalkınrnanın simgeleri diye bunların kabul ettirilmeye çalışıldığı bir toplumda, bırakın sanatçının yerinin belirlenmesini, sanatçının mezarını bile koruyamıyorsunuz. Yine de bugün ölümsüzlüğünün yıldönümü... Ölümsüzlüğüne tüm ilkelliklere karşın engel olunamıyor. Almış sazını eline, kurulmuş halkının gönlüne. Koparabilirsen kopar bakalım oradan. Ne radyoda var sesi ve sazı, ne de televizyonda. 19431945 yıllarının dışında... Oyıllardaiki haftadabirpazargünleri Ruhi Su, Ankara Radyosu'nda. Düşünebıliyor musunuz? Bu yayınlar sürseydi, bugün Türk müziğinin gelebileceği, erişebileceği düzeyi düşünebıliyor musunuz? Oysa o yıllardan sonra radyolar ve sonra televizyon da Ruhi Su'ya iki yayının dışında hiç yüz vermedi. Ruhi Su, televizyona ilk kez "deneme yayınları" döneminde çıktı. 31 Ocak 1970 akşamı... TRT Televizyonu'nun ikinci kuruluş yıldönümü nedeniyle hazırlanan bir özel izlencede... Ölümünün haberini aldığım anda Nokta Dergisi'nden arayıp bu konuyu sormuşlardı. O anda duyduğum acı, belleğimi doğru dürüst toparlayamamama yol açtı. Sanki televizyon daha sonraki yıllarda ona yer vermiş gibi bir açıklama yaptım. Oysa ilk kez "deneme yayınları dönemi"nde ve diğer sanatçılarla beraber TRT Televizyonu'ndan sesini duyurabildi. Sonra da 1975 yılında bir başka izlencede tek başına yer aldı. Topu topu iki kez... Arada bir, örneğin 1974 yılındaki Kıbrıs olayları sırasında dağınık düzenle yayımlanan belgesel filmlerde ve belki aynı yıllarda televizyonda göstenlen "Yunus Emre" adlı filmde de sesi şöyle bir duyulmuştu. Ne yazık ve ne acı değil mi? Ruhi Su gibi bir sanatçı radyolarda 1945 yılından beri duyulmuyor. 1968 yılında ilk yayınına başlayan televizyon ise kendisine salt iki kez yer vermiş. Radyolara, televızyonlara çıkarılmaması onun için değil, onu tanıyanlar ve tanımayanlar için büyük kayıptı. Onun müziğiyle yeterince tanışmamış, onun coşkusunun tadını alamamış olanlar ya da onu tanıyıp da aynı coşkuyu, aynı tadı yeniden ve binlerce kez yaşamak isteyenler için ne büyük bir kayıp. 1985 yılında da yazmıştım. Zincirlikuyu Mezarlığı'na doğru onun arkasından ağır ağır ilerlerken, aramızdaki pek çok kişinin, çocuğunu elinden tutmuş; cenazeye getirdiğini görmüştük. Kimbilir belki de geleceğin radyolarında ve televizyonlarında Ruhi Su'nun müziğine onlar yer verecektir. Ölümsüzlüğün Yıldönümü Kültur Servisi Uzun yıllardır Ankara ve Türkiye'nin tiyatro yaşamında önemli bir yeri olan Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kapandığı • yolundaki haber, AST'ın sanat yönetmeni ve oyuncusu Rutkay Aziz tarafından yalanlandı. Dün Anadolu Ajansı tarafından verilen haberde, ' 'A nkara 'da yıllar boyunca tek özel tiyatro olarak yaşam savaşı veren, sahnelediği eserleri ile Türk tiyatro yaşamında özel bir yeri olan, birçok ünlü sanatçıya okul olmuş Ankara Sanat Tiyatrosu yok artık" denilmiş ve Rutkay Aziz'in ekonomik koşulların bir tiyatro için dayanılmaz bir hal aldığım, bu koşullarda Ankara'da tiyatro yapmamn imkânsız hale geldiğini söylediği belirtilmişti. Bu konuda görüşüne başvurduğumuz Rutkay Aziz, AST'ın kapanmasmtn söz konusu olmadığmı, topluluğun yeni mevsimde de etkinliğini sürdüreceğini söyledi. Festival afişi Karamustafa 'dan Kültür Servisi tstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nm düzenlediği 8. istanbul Uluslararası Film Festivali'ni temsil edecek afış belirlendi 116 Nisan 1989 tarihleri i arasmda gerçekleştihlecek festivalin afışini Sadık Karamustafa hazırladı. Çeşitli grafik sanatçılarına ısmarlanan afişler arasından seçilen bu afış, festival süresince Istanbul'un çeşitli yerlerine asılacak, aynca küçük afişetler ve kartlar biçiminde çeşitli uluslararası festivallere gönderilecek. Sadık Karamustafa'nm afişi 8. Uluslararası Film Festivaii'nin kataloğunda da kapak dizaynı olarak kullamlacak. ' 17. Yüzyıldan Günümüze Manzara Resimleri Sergisi bugün açılıyor 22.40 TV Oyunu: Şaşkınlar (Aynntılı bilgi yandakı sülunlarda) Bir yapıtın kendisini görmek Bugün İstanbul'da Türk ve Islatn Eserleri Müzesi'nde açılacak sergide son 4 yüzyılm ünlü ressamlannın 101 yapıtı yer alıyor. Federal Almanya'daki Von der Heydt Müzesi koleksiyonundaki yapıtlardan derlenen sergi İstanbul'da 3 hajta açık kaldıktan sonra Ankara'da Resim ve Heykel Müzesi'nde lekrarlanacak. ERHAN K A R A E S M E N ~ Sezon başlanna özgü o ağırdan almalı, belli belirsiz kıpırdanma "resim" sanatında beklenmedik, olağanüstü bir dalgalanmaya yerini bırakıyor. Evet, Von der Heydt koleksiyonundan 101 yapıtın îstanbul ve Ankara'da sergilenmesi gerçekten olağanüstü bir gösteri oiayıdır. Yolunu düşürüp dışarlarda bir yerlerde görmüş olan kimi talihliler yok değildir. Ama açıkçası, sadece on yıllık bir canlılığın, henüz yeni yeni oluşturmaya başladığı daha yaygınca bir meraklı kitlesinden çoğu kişi Van Gogh, Monet, Braque, Kandinsky vb. çok buyük adamların orijinal yapıtlarını görme şansını herhalde ilk kez bulacaktır. Ülkernizin dünya plastik sanatlar etkenlik çemberlerinde, en dış halkalar üzerinde bile maalesef yer alamayışı jüzünden, dünyayı zaman zaman dolaşan kimi uluslararası sergilerin yolu buralara bugüne dek hiç düşmedi. Ayrıca Ankara Uluslararası Bienali gibi alabildiğine başarısız ve talihsiz yeni girişimler dünyayla ciddi ve düzeyli ilişki köprülerini daha da daralttı. Böylesine bir ortamda. dünyaya göre öyle en anlı şanlı. en zengin koleksiyonlardan olmasa da uluslararası kültürün ve beğeninin dar süzgecinden rahatça geçmiş VVuppertal Von der Heydt Müzesi'nin kimi yapıtlarını burada görmek elbette çok keyifli bir iş. Burada orijinalini, kendisini görmek kavramının altını bir çizmek gerekiyor. Dinletili, gösterili sanatlarda (müzik, opera, tiyatro, bale, sinema) ve sözcüklerin iç dinletisi olan edebiyatta bir sanat yapıtımn kendisine, orijinaline ulaşmak diye bir tanım yoktur. Görüp dinlediğinizdeki sesler, konuşmalar, dekorlar, hareketler ya da okuduğunuz sözcükler sanat yapıtımn zaten kendisidir. Ha; piyanisti, şefi, sopranoyu, baş erkek oyuncuyu, çevirmeni yapıtı size aktarışındaki performansıyla sevmeyebilirsiniz. Ama yapıtın orijinaline, kendisine ulaşamamış olmak gibi bir eksikliğiniz yoktur. Oysa resim sanatının yapıtı, tek ve biricik bir nesnedir. Bir müzededir, bir koleksiyonun deposundadır. Gidip ta oralarda bulup göreceksiniz onu. Düzayak bir iş değil yani. Buna karşılık fotoğrafını ya da röprodüksiyonunu çok daha kolayca görebilirsiniz. Bu tek ve ulaşılması eziyetli sanat yapımının tanıtımı için güzel fotoğraflarla süslü kitaplar ve röprodüksiyonlar çok yararlı, cici araç 23.40 Festivallerden Turgut Masatçı'nm hazırladığı programda 2. Uluslararası tzmir Festivaii'nin konuk orkestraianndan "Lyon Ulusal Senfoni Orkestma" Ravel'in Bolerosu ve Laio'nun tspanyo! Senfoıusi'ni seslendiriyor. Şef Emmannel Krivine ve Solist Jean Jacoves Kantarov. Programın danısmanc özer Sezgin. 24.00 Haberler Kapanış RADYO 1 K 1 105.00 Açılış, program ve kısa haberler. 05.05 Ezgı kervanı. 0550 Şarkılar ve oyun havaları. 06.00 Köye haberler. 06.10 Günaydın. 07JO Haberler. 07.40 Gunün içinden. 09.40 Arkası yann 10.00 Kısa haberler. 10.05 Reklamlar. 11.00 Kısa haberler. 11.05 Reklamlar. 11.10 ögle ttzeri. 1155 Reklamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler. 13.15 Muzik. 13J0 Bölgesel yayırı ve reklamlar. 14.40 Hukuk kdşesı. 15.00 Kısa haberler. 15.05 Öğleden sonra. 17.00 Kısa haberler. 17.05 Kflyümttz köylümüz. 1730 Bölgesel yayın ve reklamlar. 18.00 Çocuk bahçesi. 18.15 Haftanın çocuk şarkısı. 1S20 HUse>ni faslı. 18.50 Hafif müzik ve reklamlar 19.00 Haberler. 19J0 Turkçe sözlü hafif müzik. 20.00 Şarkılar. 20.20 Kuçük konser. 20.40 Yeni sesler. 21.00 Kısa haberler. 21.05 Konulann ıçındcn. 21J5 Türk halk müziğı dinleyici istekleri. 22.00 Çeşiüı mdzik. 2230 Solısüerden seçmeler. 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin içinden. 0035 Günün haberlerinden özetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gece yaymı. T R T I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solistlerden seçmeler. 0 7 J 0 Haberler. 07.40 TUrkuler vc oyun havalan. OS.OO Iki solistten şarkılar. 0830 Sımon And Gurfunkel lkilisi. 09.00 Tttrkuler. 09.15 Çocuk bahçesi. 09JO Sabah konserı. 10.00 Türk halk müzığinde iz bırakanlar. 10 J 0 Şarkılar. 10.40 Turkçe sözlü hafif muzik. 11.05 Turküler ve oyun havaları. 1130 Beraber ve solo şarkılar. 12.00 Hafif müzik. 1L30 Yurttan sesler kadınlar loplulugu. 13.00 Haberler. 13.15 Hafif müzik. 1330 Caz duygusu. 14JO0 Yabancı dil dersi. 15.00 Erkekler topluhığu. 15J0 Arkası yann. 1530 Hafıf müzik. 16.05 Turküler geçidi. 16J0 Solistler geçidi. 17.00 Barok rnuzik. 17J0 Turkçe sözlü hafif müzik. 18.00 Yuntan sesler. 18.30 Dın ve ahlak. 19.00 Haberler. 19J0 Solısüerden birer şarkı. 20.0» Turküler gecidi. 20.30 Yabana dil dersi. 21 JO Hafif muzik. 22.00 Beraber ve solo şarkılar. 22J0 Bir roman / bir yazardan hikâyeler. 22.45 Turküler. 23.00 Haberler. 23.15 Solistler gecidi. 23.40 Hafif muzflc. 2335 Dunya radyolarından müzik festivallerinden. 0035 Program ve kapanış. T R T I I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Sabah için müzik. 08.00 Sabah konserı. 09.00 Haberler. 09.15 Müziklı dakikalar. 10.00 Günün Konseri. 11.00 Müzık tüneli. 12.00 Haberler. 12.15 öğle konseri. 1345 Hafif müzik. 14.15 Konser saati. 15.45 Caz sanatı. 16.15 Çocuk koroları. 16.25 Haftanın çocuk şarkısı. 16J0 Küçük konser. 17.00 Haberler. 17.15 Solistler topluluklar. ISM Müzik yelpazesi. 19.00 Haberler. 19.15 Müzik ve yorumcular. 20.00 Müzik demeti. 21.00 Esinliler. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin getirdikleri. 23.00 Salı kooseri. 24.00 Gece ve müzik. 01.00 Program ve kapanış. T R T I V 07.00 Açılış ve program. 07.02 TOrküler ve oyun havalan. 07J0 Solistler gecidi. 08.00 Turküler. 08.15 Şarkılar. 08J0 Türkülerden bir demet. 09.00 Haberler. 09.05 Beraber ve solo şarkılar. 09J0 TürküİCT ve cyun havalan. 10.00 Haberler. 10.05 Sabahın getirdikleri. 11.00 Haberler. 11.05 Turküler. 11.20 Şarkılar. 11J5 Beraber ve solo turküler. 12.00 Haberler. 12.05 Muzik bahçesi. 13.00 Solistler geçidi. 13J0 Yurdun dört bucağından. 14.00 Haberler. 14.15 Sazlarla Türk sanal müziği. 14J0 THM toplu programı. 15.00 Sizin için sectiklerimiz. 1545 Turkçe sözlü hafif müzik. 16.00 Haberler. 16.05 Yurttan sesler erkekler topluluğu. 1630 Iki solistten şarkılar. 17.00 Haberler. 17.05 Iki solist söylüyor. 17J0 Kadınlar fash. 18.00 Yuntan sesler. 18J0 Solistler geçidi. 1838 Program ve kapanış. Bernard Shaw biyttgrajîsi Kültür Servisi Michael Holroyd tarafından hazırlanan George Bernard Shaw biyografisinin ilk cildi "Bernard Shaw 18561898: Sevgi Arayışı" Londra'da "Chatto and Windus" yayınevi tarafından 50 bin adet basıldı. Shuw biyografisinin yazarı Holroyd'un avans olarak aldığı 625 bin sterlinin bu alanda bir rekor olduğu belirtildi. Shaw biyografisi üç ciltte tamamlanacak. Ozen Film videoda Kültür Servisi Yıllarm film getiricisi Özen Film, Paramount ve Universal Film'in ürettiği video kasetlerin ortak dağıtımcısı ClC'nin Türkiye temsilciliğini aldı. Crubun ürettikleri arasmda E.T., "E.T.", "Jaws", "Kutsal Hazine A vcılan'', ' 'Sosyete Polisi'', "Top Gun", "Günaha Son Çağrı", "Uzay Yolu4" ve "Başka Tanrıların Çocuklan" gibi fılmler var. 2. KANAL / TV OYUNU "YENİ VAŞAMIN BAŞIAMASI" Bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde açılacak olan 17. Yüzyıldan Günümüze Manzara Resimleri Sergisi'nde Ferdinand Georg Waldmüller'in (17931865) 1865 tarihini taşıyan "Yeni Yaşamın Başlaması" adlı yapıtı da yer alıyor. Sergi İstanbüTda 9 ekime kadar görülebilecek. Apartmanda komedi Şaşktnlar / Yönetmen Yapımcı: Hüsamettin Ünlüoğlu / Yazar: Orhan Erçin / Oyuncular: Ayşen Gruda, Sadetün Erbil, Osman Cavcı, Orhan Erçin / 1988 yapımı / 60 dakika. Kültür Servisi Orhan Erçin'in yazdığı ve Hüsamettin Ünlüoğlu'nun yönettiği "Şaşkınlar"da, başlıca rolleri Ayşen Gruda, Sadettin Erbil, Osman Cavcı, Orban Eiçin paylaşıyorlar. "Şaşkınlar"da emekli bir odacının, yeni yerleştiği bir apartman dairesinde kansı ve çocuklarıyla uymaya çalıştıkları yeni yaşam biçiminde karşılaşukları gülünç olaylar anlatılıyor. Farklı toplum katlarındaki çelişkiyigöstermeye çalışan, ama yüzeyde kalan eğlenceli bir oyun. Odacıklıktan emekli, evli, biri kız, öbürü oğlan iki çocuklu bir adam, kansının da kışkırtmasıyla tarla gelirinden elde ettiği parayı, birikmiş parasının üstüne katarak bir apartman dairesine yerleşir. Emekli odacı, bu yeni yaşantıya, oğluna ve kızına daha iyi bir gelecek sağlamak amacıyla geçmiştir. Ancak karısı lük* ve gösterişe aşırı düşkün bir kadındır. Bu yeni yaşantıyı hazmedemez. BULMACA SOLDAN SAGA: 1/ Kavuk altına giyilen bir cins takke. 2/ Aza.. Eski Mısır'da güneş tannsı.. Notada durak işareti. 3/ Dokuma tezgâhlannda enine ipliklerin atılmasına yarayan araç... Bir renk. 4/ Faiz... Yumuşak ve yüzü ince havlı bir tür deri. 5/ Bir çeşit yangın bombası. 6/ Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... Yol... tlaç. 7/ lşi bitince çeküerek alınan ip merdiven... Madencilikle ilgili bir kuruluşumuzun kısa yazılışı. 8/ Boyna ya da bele asıh olarak taşınan su kabı. 9/ Dizi... Gövdenin kalça kısmını meydana getiren kemik çatı. YUKARIDAN AŞAGIYA: 1/ Kırlarda ve ormanlarda eğreti olarak yapılmış bekçi ya da avcı kulübesi. 2/ Binek hayvanlarırun sırtındaki oturmalık... Melez. 3/ Kara batmamak için ayağa takılan bir çeşit örgülü ayaklık... Pot. 4/ Yoksullara yiyecek dağıtmak için kurulmuş hayır kurumu. 5/ Bir işi yaptırabüme gücü... Ekmek yapmak için çeşitli tahılların yasaca gerekli karışım oranı. 6/ Ayak... Bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret... Bir nota. 7/ Bir çiçek... Başıyla kanat ve kuyruk uçları aynı renkte olan güvercin. 8/ Edepsiz ve cerbezeli. 9/ Doğal ve tarihsel özelliklerinden dolayı koruma altına alınan alan... Üzüm şırasının tortularını çökertmekte kullanılan toprak. lardır. Ancak düşünün ki, iki metreye üç metrelik koskoca bir yüzeye yayılmış bir orijinali, yirmi santimetreye otuz santimetre boyutlannda bir kâğıt parçasındaki görüntüsüyle tanıyacaksınız. Yani yüz kere küçültülmüş biçimiyle. "Orijinalini ve kendisini görme"'nin niye bu denli önemli olduğu anlaşılıyor böylece. Aynca daha bitmedi. Ressam denen adam üç boyutlu bir görsel çevreye bakar ve onu görür. Ama yaşadığıyla, düşündüğüyle, zaman içinde yenilenen görsel izlenimlerle öyle bir algılama istifı oluşur ki anla,tacağı şeyler anık uç boyutluluğun ötesine geçmiştir. Sözgelimi üç buçuk boyutlu bir görsel düşünsel anlatım enstrümanı yakalayabilmelidir. Ancak ne olur? Anlatı mekânı olarak iki boyutlu bir düzlem parçacığını kullanır sadece. O yüzeyi olağanüstü bir yoğunlukta kullanmaya mecburdur. O cansız karton ya da tual parçasına renkler, şekiller, şekilsizlikler öyle geçecektir ki, du rağanlık gorkeme dönüşecektir. Bakanı, kâh büyüleyip şaşkınlaştıran kâh ezip küçülten. ama her seferinde benzersiz bir mutluluğa uçuran o heybetli iç fırtınayı ancak yapıtın orijinali, "kendisi" yaratır. Bu olgunun bilinegeldiği ülkelerde, insanlar müze denen o modem tapınaklara taşırur durur. Aynca bir ustayı, bir dönemi, bir ekolü tanıtan ve değişik kaynaklardan toparlanmış yapıtların yer aldığı geçici özel sergilerin girişinde kilometreük kuyruklar oluşur. İstanbul ve Ankara, işle bu türden bir özel sergiye hazırlanıyor. Batı ülkelerinde sıkça rastlanan bir olaydır. Soylu ve varlıkh ailelerin biriktirdiği koleksiyonlar, koruma ve bakımındaki eziyet, risk, pahalılık etkenlerinin itkisiyie zaman içinde devlet müzelerine aktanlıyor. Federal Almanya'nın gözde ozel koleksiyonlarından sayılan Heydt koleksiyonu da VVuppertal eyalet müzesindeki yerini bö'yle bulmuştur. Çeşitli ülkeleri zaman zaman ziyaret eden bu koleksiyondan "peyzaj resimleri" ile evrensel sanat tarihinden sadece son üç yüz yıllık ve tek konuluk smırlı bir kesit almmıştır. Ama ayağımıza gelen yine de çok ilginç bir dünyadır. Sergilerin gösteri olarak ve eğitsel anlamda, odak noktasını kimi ünlü "iztenimcilerin" de yer aldığı 19. yüzyıl sonu resimlerinin oluşturacağını şimdiden rahatlıkla söyleyebiliriz. Monet, Renoir. Pisarro, Sisley'li klasik izlenimciler dizisiyle, her şeyden önce. Sonra bu doğrultuya yol açan büyük öncü Corot ile ve izlenimcilerin dostu, ama onlarla tam bütünleşmeksizin kendi özgün ve çileli yolunda yürüyen Van Gogh ile. Onların başlangıçta müridi, ama giderek tepkisel değişiklik arayıcıları o inanılmaz yumuşak fırçalı Dufy ve Signac ile. Ve ilk büyük safkan Gümriikçü Rousseau'yu da unutmaksızın. Yirminci yüzyılın ilk çeyreğinden yapıtlar, bildiğim kadarıyla bu koleksiyonun en zengin ve güçlü bölümünü oluşturagelir. Ama sadece manzara resimlerinden yapılmış bir seçimle bazı kaçınılmaz dışlamalar olacaktır. Yine de varlıkları ve etkileri günümüze dek süregelmiş Alman ve Kuzey dışavurumculuğunun "NoldeKirschnerMunch" gibi muhteşem bir üçlüyle temsil edilmesi bekleniyor ki, bu tçk başına bir çağdaş sanat tarihi dersidir zaten. Hele yanı başında lirik soyutlamanın gelmiş, geçmiş (ve hâlâ) en büyüğü Kandinsky'nin komşuluğu varsa. Girişinde kuyruklar oluşturacak kadar kalabalık olur muyuz? Bilemiyorum. Ama tstanbullu, Ankaralı büyük önemli yapıtların "kendilerini görme" fırsatını, herhalde kaçırmayacaktır. Kaçırnıamalıdır. "Sanat eserleri ve yuratıcıları" Kültür servisi îtalyan giyim kuruluşu Benetton, yeni öğrenim dönemine " girilmesi nedeniyle Türkiye'deki öğrenciler arasmda " Yüzyıllık Sanat Eserleri ve Yaratıcılan" konulu bir yanşma düzenledi. 18881889 yülannda mimari, edebiyat, sahne, heykel ve resim dallannda yaratılan eserlerden yola çıkılarak yaratıcılarının bulunmasını amaçlayan yanşmaya Türkiye'nin 25 merkezinde bulunan 39 Benetton mağazasından soru kitapçığını ve cevap formunu alan herkes katılabiliyor. En geç 7 Kasım 1988 tarihine kadar verilecek yamtlar Benetton'un Türkiye temsilcisi Benkar A.Ş. tarafından değerlendirilecek. Daha sonra çekilecek kurada belirlenecek 10 şanslı öğrenci gideceği bir Benetton mağazasında tepeden tırnağa giydirilecek. IZLEYICI GOZUYLE Türkiye'de sanat tüketimi giderek azalmakU, satılan kitap, dergi vs. sayıs» önemli ölçüde azalmaktadır. Her şey okumamaya, okutmamaya kurulmuş sanki. Köşe>i dönenlerin. tşbitiricilerin egemen oiduğu toplumurnuzda, insan erdemine yakışır tutum ve davTantşlar giderek yadırganır duruma getirümekte, insanımıza yepyeni "deger'ier empoze edilmeye çaltşılmaktadır. •Kitabın tehiikeli sayıidığı, Oğrenim dışı okumalara Jcuşkuyla bakıldığı bir toplunı Okumaya paydos! oluşturmak için TV de üstüne düşeni yapmakta. TV'nin bu yontemi "sevilen" yerli dizilere de taşıyor giderek. 10 eyiül cumartesi günü izlediğimiz "Perihan Abla" diasinde baştan sona "Çok okumaktan dengesiz hale gelen, keçileri kaçıran adam"ın sacroahklannı ibretle izledik. Meger çok okumak ne kadar tehlikeliymiş, dizideki mahalleli de biz de öğrendik. TV bu işi iyi beceriyor dogrusu... Yasasın cehakt! Okumaya paydos! A.HÎCRJ İZGÖREN/ KIRŞEHİR BUGÜN ~~ Pekçok ünlü imzanın yer aldığı "17. Yüzyıldan Günümüze Manzara Resimleri" sergisi Türktslam Eserleri Müzesi'nde görülebilir. • 'Manzara resimleri'