Katalog

9 TEMMUZ 1988 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAÎL GLLGEÇ CUMHURtYET/5 ULUSLARARASIISTANBUL FESTIVALI Viyana Devlet Balesi'nden Açıkhava'da ikigösteri 'Beyaz'dan çağdaşa bale George Balanchine, Jiri Kylian, Hans van Manen gibi dünyaca ünlü koregraflarla çalışmış olan topluluk, dünya kültürlerini yaklaşık 500 yıldır eîkileyen bale geleneğinin çok yönlü bir örneği. Klasik baleyle modern dansı, çağdaş baleyle dans tiyatrosunu aynı şemsiye altında sergileyen topluluğu belli bir etiketle sınırlamak zor. JAK DELEON Viyana Balesi'nın tarihi, 18. yüzyılda başlar. Topluluğun özelliği, kusursuz "beyaz klasik" gelenekle modern laboratuvar dansı anlayışını sentezleştirmesi. Georgc Balanchine, Jiri Kylian, Hans van Manen ve John Neumeier gibi dünyaca ünlü koregraflarla çalışan topluluk, Batı'nın önde gelen bale bırimlen arasında yer alıyor. Viyana Devlet Balesi'nin 16. Uluslararası tstanbul Festivalı'nde sunacağı yapımlar şöyle: "Ninni" (muzik: Alban Berg, koregrafi: Jiri Kylian); "Defişen Gece" (müzik: Scnoenberg, koregrafı: Jiri Kylian); "Re Majör Senfoni" (raüzik: Haydn, koregrafi: Jiri Kylian); "Buyiık Füg" (müzik: Beethoven, koregrafi: Hans van Manen); "Düş Danslan" (müzik: Luciano Berio, koregrafi: Jin Kylian); "Zindrieme Dans" (müzik: Johann Stranss, koregrafi: Gerald Arpino)... Avrupa Müzik Festivalleri Birliği'nin 1988 programına baktığımızda değişik kentlerde sayısız bale ve dans birıminin gösteriler sergılediğine tanık oluyonız. Atina'da Viyana Devlet Balesi, Maurice Bejart'ın Lozan Balesi, Avustralya Balesi, Bolşoy Balesi, Stuttgart Balesi; Brighton'da Ballet du Nord ve Finlandiya Uhısal Dans Tiyatrosu; Floransa'da Kirov Balesi ve Martha Graham Dans Topluluğu; Hollanda'da Hollanda Dans Tiyatrosu, Frankfurt Balesi, Hollanda Ulusal Balesi, Sydney Dans Topluluğu; Helsinki'de Carolyn Carlson Dans Topluluğu; Kudüs'te Maurice Bejart ve Lar Lubovitch; Mü T II ıı KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK RE MAJÖR SEIFMİ Tarihi on sekizinci yüzyılda başlayan Viyana Devlet Balesi'nın Istanbul'da sahneleyeceği yapıtlardan bın de "Re Majör Senfoni " Haydn'ın muziğiyte gerçekleştirilen "Re Maıör Senfoni"nın koregrafi. Viyana Devlet Balesi'nın birçok yapıtnda imzası bulunan Jiri Kylian. nih'te Sadler's Wells Krallık Balesi; Salzburg'da Hamburg Balesi dansın evrensel diliyle dünya seyircisine seslenerek sanatın "uiusİararası iletişim agı"na yeni ve sağlam ışınlar ekliyor. Bu ağın önemli dilimlerinden biri olan Viyana Devlet Balesi, dunya kültürlerini yaklaşık 500 yıldır etkileyen bale geleneğinin çok yonlu bir örneği. Klasik baleyle modern dansı, çağdaş baleyle dans tiyatrosunu ay;u şemsiye altında işleyen, üreten ve sahneleyen Viyana Devlet Balesi'ni (klasik ağırlıklı bir ünite olmasına karşın) belirlı bir etiketle sınırlamak oldukça zor. Deneysel olarak nitelendırilebılecek kırni dans yaklaşımları konusunda yıllar önce Rambert Balesi üyeleriyle konuşmuştum. Konu doğrudan Viyana Devlet Balesi'ni içermiyorsa da Rambert dansçılarırun görüşlerine yeniden göz atmakta sonsuz yarar var: "Sanatçı denilen insan (ugraşı ne olursa olsun) zafer ve yenilgi adı verilen ild nokta arasında gidip gelen bir ip cambazıdır. Deneysel dansın muziği de deneysel olmalı; alışılmışın dışında hareket ve seslendirme denemelerine girisilmeli. Muzik, dansın laboratuvarcılıV anlayışının Uk adımı olduguna gore, besteci de ipteki cambazlardan biri sayılmalı. Koregraf ve besteci araştmnacı kimliklerini birlestirerek onceden vapılmamışı yaratma yolunda yunimeli..." Programdan da göruldüğü gibi, Viyana Devlet Balesi, Alban Berg'den Haydn'a, Schoenberg'den Beethoven'e, Strauss'tan Berio'ya uzanan çok renkli bir besteci grafiğine dayanarak urun veriyor. Çağdaş balenin ve modern dansın önde gelen koregraflarından olan Jin Kylian'ın Viyana Devlet Balesı'yle çauşması da topluluğa ek bir önem katıyor kuşkusuz. 1947'de Prag'da doğan Jiri Kylian, kuşağmın en başarılı koregraf ı olarak tanımlanıyor. Prag Konservatuvan ve Londra Krallık Bale Okulu'nda eğitim gör' dukten sonra Stuttgart Balesi'ne koregraf olarak katılıyor. 1973'teyse Hollanda Dans Tiyatrosu için ilk koregrafisıni gerçekleştiriyor. Gunumuzde Hollanda Dans Tiyatrosu'nun genel sanat yönetmenı ve başkoregrafı olan Jiri Kylian için eleştırmenler "muthiş" deyımini kuUanmaktan kaçınmıyor. Geçen yıl festıvale katılan Hollanda Dans Tiyatrosu'nun gösterileri sırasında Jiri Kylian'ın koregrafik yaratunını izleme olanağını buldu lstanbul seyircisi. Viyana Devlet Balesi için de özgün yapımlar tasarlayan (ve bu tasanlan kuramsal duzlemden uygulama aşamasma ustalıkla aktaran) Kylian'ın eşsiz bir dans dili olduğu bilinir. Sürekli dinamizm, klasik alfabe, modern anlayış ve karakter dansı Jiri Kylian'ın basanyla sentezleştirdiği etmenler. Viyana Devlet Balesi (renkli yapımları, usta koregrafları, dınamik dansçıları ve çok yönlu bale/dans anlayışıyla) kesınlikle izlenmesi gereken bir topluluk. Kylian gibi dünyaca ünlü koregraf Hans van Manen de Viyana'da çalışıyor, uretiyor, dans tarihine sağlam yapıtlar bırakıyor. Hollandalı Hans van Manen bir "seniven" olarak tanımlıyor dansı; sureklı degışen, coşturan, şaşırtan " ş o k " yaratan bir "seıüven". Gunümüze değin yetmışin üstünde baleye imza atan usta koregraf için önemli olan bu seruveni seyirciyle "yuzde yüz" paylaşabilmek. Çağımızda dansın buyuk kuramcüarından biri olarak anılan Hans van Manen, Hollandalı topluluklar dışında yalnızca Viyana Devlet Balesi'yle çalışmayı kabul ediyor. Istanbullu baleseverler Viyana Devlet Balesi'ni ızlerken Kylian'la Van Manen'in büyusünu ıüklerinde duyumsayacaİdar kuşkusuz. P İ K N t K PtYALE MADRA BULDUM/ SAADETTİR/ HIZLI GAZETECI \ECDET ŞE\ î î SON GUNLEgPS KARSIMA ÇiKvW UBRKES &ANA rET (FM'm?) FESTİVALDE BUGÜN (Atatürk Kultur Merkez' Büyuk Salonu, 21.30) Ufak v e Bahmr DordÜHC« plyaHM Ikllfel (Atatürk Ktiltür Merkezi Kuçuk Salonu, 11.00) C«ryellCatfcerİB«Serramit* Gltar tçlâsü ÇÎZGİLİK KÂMİL MASARACI Vlyaaa Ç Vlyaaa Devlet Balesi Aştklar Ş*leal (Rumelihisan, 21.30) (Aya Irini, 18.30) (Açıkhava Tiyatrosu, 21.30) Amkmrm Sanat Tlyatraea: S%mmmKwâmr(Harbıye Şehır Parkı, 17.00) Aşıklar Ş«leal (Gülhane Tiyatrosu, 18.30 ve 21.30) tTC Mezamlar K*rwı (Aynaltkavak Kasrı. 21.30) FESTİVALDE ST Y A R I N 5 AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN Dördöncü Kardeşlerin resitali, 1 Viyaaa Ç*«vk Korocıa (Aya İrini, 18.30) Kto/HWTAA(IA\ I Ufuk ve Bahar Dördüncü piyano ikilisinin lstanbul Festvalı ndekj resttalı bugün Atatürk Kultur Merkezı'nde Halen Rene Duchable ıle çalışmalarını surduren Ddrdüncü Kardeşler, bugünku resıtallerinde Brahms, Debussy ve Ravel'ın yapıtlarını seslendırecekJer Cenevre Konservatuvan Piyano Yüksek Bölümu Vırtuozluk Sınıfını bitirrniş olan Ufuk ve Bahar Dördüncü Kardeşler, bugune kadar Türkrye, Fransa ve Isvıçre'de resital ve konserter verdiler. Vlyaaa Devlet Balesi Aşıklar Şftleni (Açıkhava Tiyatrosu, 21.30) (Rumelihisan, 21.30) A s ı k l a r ŞU*mk (Gülhane Parkı, 17.00) Beş yüzyıllık çocuk korosu Koro şefi Georg Stangelberger yönetimin nav açılıyor. Kazananlar topluluğa katılmade bugun ve yann Aya Îrini'de iki konser ve dan once 1 yıl eğitim görüyorlar. Koroya girrecek olan Viyana Çocuk Korosu bugunku meye hak kazananlar, seslerinın değişmeye konserınde Purcell, Lotti, Britten, Schnoert, basladığı doneme kadar koroda kalıyorlar. Kratochvvill, Brahms ve Schiske gibi besteciGenellikle 2 koro aynı zamanda konser turlerin yapıtlarını seslendırecek. nesine çıkıyor. Ortalama uç ay kadar suren Terneli 15. yüzyılda Imparator I. Maksimilturne boyunca koroya bir şef, bir eğitmen ve yen döneminde atılan Viyana Çocuk Korosu, değişik aşamalardan geçtıkten sonra, özellikle bir bakıcı eşlik ediyor. 1920'lerden sonra kilisedeki görevlennın yalstanbul Teknik Üniversitesı Mezunlar Konı sıra konser salonlannda da boy gosterme rosu, bugun Jnci Çayırlı yönetimınde bir konye başladı ve onceleri Avusturya'da un kaza ser verıyor. Refik Fersan, Zekâi Dede Efennan bu denizci giysilı erkek çocuk korosu, gı di, Bolabenk Nuri Bey, Sadullah Ağa, Lem'i derek uluslararası bir une erişti. AUı, Cevdet Çağla, Rakım Erkutla, TambuBugün Viyana Çocuk Korosu uyeleri, ders ri Ali Efendi, Şevki Bey, Selahattin Pınar, yüı boyunca Augarten Sarayı'nda yaşıyor, ta Münir Nurettin Selçuk, Emin Ongan, Sela1961 doğumlu Ufuk Dördüncu'yle 1965 do tillerinı ise Worther Gölu kıyısında gecırıyor hattin İcli ve Sadettin Kaynak'ın eserlerinin ğumlu Bahar Dördüncu, bugün AKM'dekı re lar. Viyana Çocuk Korosu için 2 yılda bir sı seslendirileceğı konserin solisti de tnci Çayırlı. sitallerinde Brahms'ın Fa Minör Sonatını, Debussy'nin "Beyaz ve Siyah" adh iki piyano için son yapıtını ve Ravel'in "La Valse"mi yorumlayacaklar. Dördüncu Kardeşler, halen Rene Duchable ıle çalışmalannı sürduruyorlar. Ufuk Dördüncü Ankara Devlet Konservatuvan'nda öğrenimıne Gülay Ugurata ve Bedii Aran'la başladı, 1980'de Cenevre Konservatuvan Piyano Yüksek Bölumu smavını kazanarak okulu ikincilik ödülüyle bitirdı, daha sonra virtuozluk ödülunu alarak ihtisas sınıfından mezun oldu. Ankara Devlet Konservatuvan'nda Kâmuran Gündemir, Giılsin Onay, Elif ve Bedıi Aran'la çalışan Bahar Dördüncu ıse, Cenevre Konservatuvan Piyano Yüksek Bölumu'nün sınavını kazandıktan sonra 1982'de altın madalya ile son sınıfa geçti, birinalikle mezun oldu. 1986'da virtuozluk sınıfını birinci BWEK ÇOCVKLARDAM KURULU Bugün ve yann Aya İrini'de iki konser verecek olan Viyana Çocuk likle bitıren Bahar Dördüncü, aynı yıl tspan Korosu. kökJü bir geçmişe sahıp Son on yıldır her yıl bütün Avrupa ülkelerınde konserier veren topluya'daki Pilarba>ona ve Paris Oda Muziği Ya luk, erkek çocuklardan oluşuyor. Koroda söylemeye hak kazanan çocuklar, seslennın değışmeye başlarışmalan'nda finalist oldu. masına kadar koroda kalıyorlar Kiıltür Servisi Festival bugun değişik alanlardan etkınlıklerle suruyor. Larry Coryell, Philip Catherine ve Serranito'üan oluşan gıtar üçlüsü, ikinci ve son konserini AKM'de verirken, köklü bir geçmişe sahip olan Viyana Çocuk Korosu Aya Îrini'de soyleyecek. Ufuk ve Bahar Dordüncu Kardeşler'in resitali AKM'nin Kuçuk Salonu'nda. Viyana Devlet Balesi ise, şenlikteki ilk gösterisini bu akşam Açıkhava'da sunuyor. Ankara Sanat Tiyatrosu, Maksim Gorki'nin "Sonuncnlar"ını Harbiye'de bugun iki kez art arda sergileyecek. tTÜ Mezunları Korosu'nun konseri Aynalıkavak Kasn'nda. Âşıklar Şoleni ıse önce Gulhane'de sonra Rumelıhisan'nda. Viyana Çocuk Korosu, Aya îrini'de iki kez söyleyecek TARİHTE BUGÜN MÜMTAZARIKAN 9 Temmuz 1872.'PB BUGUM, "'8££T' , MAL'lN "GAR42. MA&4201&"* B/tŞO<t{ BASYAZAR NAMIKKEMAL.. 8ı& S'/S. f Ç ANCAK , ABCHJtJIZİZ , AZ4MUOYUMU ÇEÇ'Ttf SO A SCZ ED6U BıS BASfMA HoŞGORJU &OSTERBCBK KAOAR PUZEYLI BlR YONESAH/P DŞGlLOh SAPSAZAM A EE ÇJOK 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Şirketi Hayriyenin Mehtap alemleri Iktısat Vekaletı Turizm Umum Mudurluğunun lstanbul ve Boğaz turizm mıntıkasımn ıhyası hakkmdaki programına uyarak Şirketi Hayrıye evvelkı ve geçen senelerde olduğu gıbı bu sene de Boğazda mehtap alemleri yapmağa karar vermıştır. Dun şırkette bir toplann yapılmış ve önumuzdekı salı aksamı yapılacak olan ilk mehtap 9 Temmuz 1938 19381988 amele grev ılan etmıştır. Maden mudurunden Dah.ılıye Vekaletme gelen bır telgrafta bu grevın katıyen siyası mahiyette bulunduğu bıldirılmektedır. SÜMER BANK Yerli Mallar Pazarlurı aleminın programını halde saat 21.15 te Köpruden hazırlamıştır. hareket edecek ve Rumelı Boğazın tarihe geçen meşhur sahıhnı takıben Beykoza mehtap hayatını canlandırmak gıdecektir. Boğazın Anadolu üzere tertıp edılen salı akşamkı yakasını takıben gelip 21.20 de mehtap safasına 71, 74 ve 64 Köpruden hareket edecek olan numaralı vapurlar tahsıs 74 ve 21.25 te hareket edecek edıltnışttr. olan 64 numaralı vapurlar 71 numaralı vapur içinde şehrin doğruca 71 numarayı takıp edeceklerdir. en yüksek sanatkarlarından murekkep bir saz heyetı olduğu Beykozdan Buyukdereye geçılecek ve Buyukdere piyasa mahallı önunde tevakkuf edılecektir. Şilide maden amelesi grevi Santıago 8 Bradenkopper madenlennde çalışan beş bın •N<CtT.N.VOU.AIIAOAYANII>