Katalog

:UMHURİYET/8 2UMAY1S 1987 ? ^lanörle îatıya tcaçan Çekoslovak RODİNG/FEDERAL ALMANYA («.•.) Federal Almanya polisi, bir Çekoslovakyalının önceki gece, iki savas uçağııun takibine rağmen motorlu planöruyle Federal Almanya hava sahasına girmeyi başardığını ve siyasal sığtnma hakkı istediğini açıkladı. Çekoslovakya'nm, Bavyera eyalet sınırından 16 kilometre uzaklıktaki Domazlice kasabasından havalanan, adı açıklanmayan 39 yaşuıdaki mühendisin, ülkesinin hava sahasından çıkmadan önce iki savaş uçağı tarafından izlenmeye ba^ladığı, ancak Bavyera eyaktindeki ormanhk bir alana inmeyi başardjgı belirtiliyor. Boğaz'a direkli sahil yolu İstanbul Haber Servisi Boğaz trafiğini büyük çapta rahatlatacağı öne sünilen ÇayırbasıBüyükdere direkli sahil yolunun temeli cuma günü atılacak. Çelikli beton direkler üzerıne kurulacak olan kıyı yolu 1.400 metre uzunlugunda olacak. Sahil yolunda ikisi geliş ikisi gidiş 4 şerit olacak. Ayrıca 4 metre genişliğinde bir yaya yolu bulunacak. Sarıyer Belediye Başkanı Ali Sandıkçı yapılan sondaj çahşmalanndan olumlu sonuç alındığıru bildirdi ve şunları sövledi: "ÇayırbaşıBüyükdere Bosfor Restorant arasında deniz üzerinde çeliklibeton yol sayesinde araçlar Hacıosman bayınndan Sanyer ile çevresine daha rahat seyredebilecek ve bugünkü yol da aynca Bogaz'dan gelişe aynlacak. Bugünkü kıyı yolunun tercih edilmesîDdeki tek amaç, hiçbir binanın yıkılmaması ve kimsenin canının yanmaması içindir." BURSA (Cumhuriyet Bürosu) İSTANBUL («.«.) Çamlıca Kız Türk Hafif Müziği ; Lisesi ona bölümü ögrendsi iki ku 22 Sanatçısı İlhan gündür kayıp. Çocuklanndan hiçbir İrem, kurulacak | haber alamayan aileleri, yaşamlanndan Yeşiller Partisi'ni endi&e ediyor. Orta üçilncü sınıfta okudesleklemek için yan Nuray Gözaydın (15) ile B«(ll Tunfîülen çalışmaya başladığını açıklaçalp (15) 27 nisan günü evlerinden dı. Partinin Bursa ve çevresindeki örokula gittiler, ancak dersleri bittikten gütlenme görevini üzerine aldığını sonra okuldan çıkan iki kız öğrenci bir bildirdi. daha evlerine dönmedi. Nuray Gözayİlhan İrem, dün yapiığı açıklamadın'ın babası EyUp GOzaydın, kızırun da, herhangi bir politik hedefı oimaevden ayrılmadan önce 600 bin lira aldığını 6ne sürdü ve "Yalnızca Bursa'dıgını belirtti. Gözaydın, lise yönetimidaki doğa ve çevre kirlenmesine karşı ni suçlarken, kızımn daha önceki hassas olanlan bir araya getirip, tadevamsızlıklannın kendisine büdirilmenıştırmak istiyorum. Sağ ve sol diğini, müdürün de çelişkilı davrandıönemli degil. önemli olan insan ve gııu öne sürdü. Çamlıca Kız Lisesi sevgi unsuru. Hava ve cevre kirliliğinmüdiresi Güner Tanlı ise acıklama yapden, çarpık kentleşmeden, nukleer maktan kaçınarak "Bizimle ügfli iddigelişmderden, radyasyondan, delinen almr asılsudır. Bu konuda dtha fazta Betül Tunçalp atmosferden ve doğanm yavaş yavaş konuşamayacagıra" dedi. Bu arada iki öğrencinin Boğaz'da bir restoran isleı yok edilmesinden rahatsız olanlann mecisi ile birlikıe çekilmi; fotoğrafının bulunduğu,restoransahibi Demiralp birlikte bir güç oluşturmalannın zaÖzdilece'mn sorgusundan sonra serbest bırakıldığı belirtildi. manı geldiğine inanıyomm" dedi. 2 kız öğrenci 22 gündür kayıp İlhan İrem: Yeşiller'i destekliyorum POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL Yanlışsız Bütün Şiirieri Orhaıfın... Adam Yayıncılık yönetmeni İnct Asena'dan bir mektup aldım. Orhan Velrnin bütün şiirlerini yanlışsız bir baskıya kavuşturmak için yapılan uzun çalışmalan anlatıyor. Bu uzun çalışmalar sonucu, şairin bütün şiirlerinln 23. basısı ortaya çıkmış. Kitabı dikkatle incelememi, herhangi bir yanlışlıkla karşüaşırsam bildirmemi istiyor. Kitap, ofset tekniği iie basıldığı için, bir kez eksiksiz hale getirildikten sonra hiçbir sorunun kalmayacağı anlatılıyor. Orhan Veli'nin bütün şiirieri, 1951 yılından bu yana yirmi iki kez basılmış. Ben bir şiir kitabının bu kadar basılacağını sanmıyordum, demek şiir okunuyor. Kitap yirmi iki kez basılmış, ama ne yazık ki ilk basımdan başlayan dikkatsizlikler, düzelti savrukluğundan gelen yanlışlar basımdan basıma akıp durrmıştur. Oyle ki, bir süre sonra yanlışları düzeltmek için narcanan çaba boşa gitmiştir. Bütün Şiirieri adlı kitabın on dört basımını Variık Yayınevi, on beşinci basımını Bilgi Yayınevi, on altıncı basımdan sonra yirmi ikinci basıma değin olanını Can Yayınevi yapmış, yirmi Dçüncü, yanlışsız sayılan basım Adam" Yayınlan'nındır. HABERLERİN DEVAMI ndu'nun gözetim ve denetiminde seçsöylediler. ANAP'lılar, kasım ayın(Baştarafi 1. Sayfada) men yazımı yapüacak. tışmalardan sonra 6 eylül olarak ke da yapılacak bir erken seçim için haYundışında çalısan oy kullannıa sinleşti. Başbakan Turgut Özal lara zırlık olanağı saglanması açısından yeterliligine sahip Türk vatandaşlada referandumun öne alınmasının fından daha önce 13 eylül olarak n da 21 temmuzdan itibaren gümaçıklanan referandum tarihi, önce yararh olacağını dile getirdiler. rüklere konulacak sandıklarda siyasi ki gece yarım saat içinde değişürilBunun Uzerine, tasarı metni üze(Baştarafı 1. Sayfada) di. Referandum yasa tasansında 13 rindeki 13 eylül tarihi karalanarak 6 yasaklarla ilgili halkoylaması için oy kullanabilecekler. eylül yazıldı. Tasan, saat 23.30'da zorunda kalması, anayasa deği eylül olarak yer alan tarih, son daSiyasi yasaklar referandumu için TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Reşikliklerine sürüklenmesi (Bas kikada Başbakan Özal'ın Adalet Bapropaganda da ağustos ayı sonunda kanı Oltan Sungurlu ve bazı ANAP ferandum yasa tasansının Anayasa bakan Özal'm kafasındaki tasabaşlayacak. Bu süre içinde Komisyonu'nda bugün ele alınması rımlar ne olursa olsun) ba.skı re yöneticileri ile yaptıgı loplanuda 6 TBMM'de grubu bulunan partiler ile eylül olarak kesinleştirildi. bekleniyor. Başbakan Turgut Özal, jiminin istikrarsızlığa düştüğünü Cumhurbaşkanı radyoTV'de 10'ar TBMM'ye gelişinde gazetecilere larıhin değiştirilmesinden sonra gagöstermektedir. dakikalık iki konuşma yapabilecekreferandumun 13 eylülde yapılacağı zetecilerin sorusu üzerine, "yanlış ler. Cumhurbaşkanı ikinci konuşmaİsıikrarsıziık Önce ekonomide nı açıklayan ve bunun "teknik anlaşılmasın diye", referandumun 6 başlamışıır. zoruniuiuklardan" kaynaklandt|ım eylüle almdığını sövledi. Özal, "Ni sını bütün partüerin konuşmalan tamamlandıktan sonra yapacak. Yedi yıldan beri Türk Lirası1 bildiren Başbakan Özal, gazetecile ye 20 eylül değil de 6 eylül" sorusunın değer yitirmesinde, dış bor rin "12 Evtül'ün ertesi günüaun özel na ise, " O zaman çok gef olurdu" SEÇİM SÜRPRİZt cun sürekli tırmanmasmda, dış UMt secildiği" yolundaki iddialarla yanıtını verdi. Özal, "Seçim için mi Referandum tarihi 6 eylül olarak gec olurdu?" sorusunu da, gülerek ticaret açığının yılda 3 milyar do ilgili soruları üzerine, durumu yenikesinleşirken, Başbakan Turgut "belki" diye yanıtladı. lar dolayında sürmesinde ve enf den değerlendirdi. özal, toplanuda, özal, ANAP grup yöneticilerinin imözal, referandum yasa tasansının zaladığı Seçim Yasası'nda değişiklik lasyonun ortalama yüzde 40 dü ANAP Grup Başkan Vekili Haydar yasa önerisini TBMM Başkanlığı'na zeyini iniş ve çıkışlarla izlemesinÖzalp ile Adalet Bakanı Oltan Sun en geç bu hâfta sonu TBMM'den gesunarak, "erken secim" yolundabır de bir "istikrur" vardı. Ekono gurlu'nun görüşlerini aldı. ANAP çeceğini de söyledi. Yasa tasarısına yöneticileri, Başbakan özal'a refeadım daha attı. TBMM Başkanuğı'miterdeki bu tür istikrarlar, so randumun 13 eylül tarihinde yapıl göre, 6 eylülde yapılacak referandum için seçmen kütükleri yeniden yazına önceki gece geç saatlerde sunulan nunda biiyük bir istikrarsızl'k ması halinde bazı çevrelerce "12 Ey lacak. Bunun için 21 Temmuz Pazar yasa Önerisi ile Seçim Yasası'nda son yaratttklanndan ANAP iktidan lül isüsman" yapılacagım, bunun günü tüm yurtta sokağa çıkma yaanayasa değişiklikleri ile paralellik nın ayaklanmn altmdaki temel "siyasi onımı gerginleştireceğini" sagı ilan edilerek, Yüksek Seçim Ku sağlayacak düzenlemeler yapıhrken, sallanmaya başlamıştır. EkonoTBMM'nin erken seçim karannı semideki çöküniu erken seçimi, erçim tarihinden 90 günden az olmamak kaydı ile alması öngorülüyor. ken seçim siyaset yasaklanm, si6 milletvekili cıkaran yerlerin bir seyaset yasakiarı anayasa sorunla(Baştarafı 1. Sayfada) çim çevresi oluşturmaları öngörülekarşılığım mı bulmaya çalışıyor? rını gündeme çekmiştir. görüşüyor. Türkiye'nin "politik özal'a karşı "yükselen Demirel rek, kontenjan adayları sayısı aıttıBeklenmedik biçimde ve bünabzını'' yoklamaya çalışıyor. Türkrılıyor. yük çoğunlukla iktidara geçen iye'nin içinden geçmekte olduğu ko altemati/inin'' gerçek boyutlarım mı ölçmek çabasmda?.. Buna karşı, sosTemel Seçim Yasası'nda dejişikANAP'm "seçim yitirme" kav sulları arastınrken, "geleceğe yöne yal demokratlarm konumunu, gelelik yapan öneriye göre, çıkaracağı ramına alışık olmadığı görül lik tahminlerde" bulunmak üzere, ceğini mi belirleme umudunda?.. milletvekilli sayısı 6'ya kadar olan ilmektedir. ANAP şimdiye değin göruşiüğü kimseierin düşüncelerini Aalında, bu tur bir girişim Türki ler bir seçim çevresi sayılacak. Seçim alıyor. gerçek bir seçim görmüş parti ye için hiç de yeni değil. Amerika' çevrelerinin milletvekili sayısı halen değildir; bundan sonra da görBu "firin Amerikaü bayan" gö mn benzer girişimlerine Türkiye za en çok 7 olarak uygulanıyor. Milletrevini "resmi düzeyde" yürütüyor. man zcman lanık oluyor. örneğin, mek niyetinde olup olmadığı vekili sayısı 6'nın üzerinde olan iller kuskuludur. Son günlerde siya Ankara'daki Amerikan Sefareti'nin 1982 Anayasası'mn halkoyuna suise, seçim çevrelerinebölünecek. Bir "•refakatinde ve bilglsinde" veriler nulması sırasında ve öncesinde, ana seçim çevresine en çok 6 milletvekili sal ortamdaki istikrarsızlık, çotopluyor. Zaten görüşmelerinde de yasantn yüzde kaç oyla benimsene düşecek. Bölünme durumunda milğunlukla Başbakan Özal ve çevaçıkça "Amerikan Dıfifleri Bakanresinin iküdardan gitmemek için lığı adına" Ankara 'da bulunduğunu ceği, Evren 'in halk tarafından ne öl letvekili sayısı 3'ten az olamayacak çttde sevilmekte olduğuna ilişkin tah önerinin yasalaşmasından hemen ttirettikleri tasanmlarm belirsiz belirtiyor. m'mler, halen Amerikan sefaretinin sonra, YUksek Seçim Kurulu toplalikleriyle donanıyor. Neler öğrenmek istiyor AmeriNe var ki, gerek ekonomik ke ka?.. Karsısındakim yöneltliği soru arşîvlerinde duruyor olmalı. Ya da narak seçim çevrelerini ve illere dü1983 seçimlerinde kimin iktidara ge şecek milletvekili sayısını yeniden düsimde, gerek siyasal ortamda gö lara bir bakalım: lebileceğine dönük tahminler, yine zenleyecek. Seçim çevrelerinin arttırülen bu istikrarsızlık, demokra " Şu anda uygulanan politika aynı raflarda artık tozlanmış olmalı. rılması ve milletvekili sayısının siye bir türlü gönlü razı olama lardan alınacak sonuçlar hakkmda 450'ye çıkarılması nedeniyle siyasi Acaba, Amerika şimdi raflarm siz iyimser misiniz, kötümser yan siyasal iktidarm değiştirilmetozlannı mı almak istiyor?.. Var olan partilerin kullanacaklan kontenjan si yönünde aşılması gereken bir misiniı?... dosyaları şöyle bir cilalayıp yeniden adaylannın da artacagı bildirildi. Türkiye'de siyasal yasam "En büyük Özal, baska büyük yok" yoldur. Bu bakımdan kötümserlik değil, iyimserlikle yorumlan ne tarafa doğru gidiyor?... Bu değişiklik ile özal'ın, kasım ayı demek mi istiyor?.. Yoksa, yeni dos Türkiye'de ne tür siyasal geliş yalar mı yerleştirmek istiyor?,. başında yapılması düşünulen erken ması; haklarm ve özgürlüklerin meler bekliyorsunuz? verilmediği, ama alındığı kuralı İslamcı akımlar Türkiye'yi ne Siyasal bilimlerde geliştirilen bir seçim için referandum sonucunu kuramvar. "Müsteri devlet" kura beklemeden karar almasına olanak nm anımsanmasıyla eşanlam ölçüde tehdil ediyor? mı. Bu kavram, dünyadaki bazı or sağlamak amacı taşıdığı bildirildi. Bu hdır. Laik devlet tehlikede mi? la ya da azgelişmiş ülkelerin Ameri durumda, TBMM, önerinin yasalaşTürkiye, layık olduğu demokra Türkiye'de seriatçılann etkin ka'ya "kurumsal bağhlığını" belirt masının hemen ardından erken seçim siye kavuşmak için bu aşamalar liği nedir? alabilecek. Önerinin mekte kullamlıyor. "Müfteridevlet" kararı dan geçmek zorundadır. Türkiye 'de sosyal demokratla kavramı, Amerika'mn etki venüfuz TBMM'nin 9 haziranda başlayacak nn iktidar şanst nedir? Bugünkü rejimle yönetilen alanına giren ülkeleri tammlamaya 15 günlük toplantısı sırasında yasa Sosyal demokratlar kamuoyu yartyor. Amerika, kendisine bağlı laşması ve bu süre içinde erken seTürkiye'de "isükrar" olsaydu innu ne ölçüde etkileyebiiiyorlar? sanlanmız daha mı mutlu ola"müsteri devletleri" izliyor. O ülke çim karanmn da ahnması bekleni Türkiye, Avrupa Topluluiu' lerdeki gelişmeleri zaman zaman ya yor. ANAP'Uların referandum procaklardı? * *• • na üye olabilir mi?.. A vrupa tarafın kmdan inceliyor. Eğer bu gelişmeler, pagandası ile wken seçim propagandan kabul edilme sansını siz nastlgö o ülkeyi Amerika karşısında "müş dasını iç içe sürdürme amacında olrüyorsunuı?.. Avrupa Topluluğu ile teri devlet'' kavrammdan uzaklaştı dukları öne sürüldü. Türkiye'nin bütünlesme sansını na rıcı eğilimler taşıyorsa, Washington (Baştarafı 1. Sayfada) ANAP'hlarca TBMM'ye sunulan sıl görüyorsunuz?" bu tür eğilimleri ortadan kaldırmak Seçim Kanunu değişiklik önerisı ile mek, 46 kg et, 157 litre süt, 1722 adet Belki daha başka sorular da yönelya da en azından törpülemek amayumurta, 50 kg beyazpeynir alabiledaha önce Cumhurbaşkanı Kenan tiliyor olabilir. Örneğin, "Özal'm ikcına yöneliyor. ceğini ifade euigini anımsalıyor. AraEvren ve SHP tarafından iptali için tidar şansı" gibi bir soru... Ancak dan 20 ay gectikten sonra bir isçi, biz Amerikalı bayarun göriişıüğü bir Şu sıralarda birbirinden farklı çe 2 kez Anayasa Mahkemesi'ne götüBaşbakan Özal'ın hcsabmda yer alan rülen TV'de parah propaganda da vergi iadesi ile birlikte eüne geçen net kaç kişiden edindiğimiz bilgiiere gö şiıli göstergeler, özal'ın "zayıfla yeniden getiriliyor. Önerinin aynen re, özal'la ilgili doğrudan bir soru makta olduğunu"sergiliyor. Herne loplam 30.686 liralık asgari ücreti yasalaşması durumunda Anayasa karşıhğında ise yine Başbakan' ın ic yok. Bununla birlikte, genel olarak, kadar "Başbakantık Konutu'ndaki Mahkemesi, Cumhurbaşkanı ve Amerika'mn, "Özal'ın gelecekteki pembe gözlükler" hâlâ işin farkmraatı sonunda 3)4 kg yerine 142 kg sanst, seçim sonrası durumuna" ili^ da değilse de, oniarın sırtlarını Türk SHP'nin daha önceki başvurulanm ekmek, 46 kg yerine 11.6 kg et, 157 reddetse bile TV'de paralı propaganliıre yerine 59 litre süt, 1722 adet ye kin belli bir nabız yoklamasma giris iye'de olup bitene çevirmeleh, ger da olanağı kullanılabilecek. tiği de kesin. çeği değiştirmiyor. rine 561 adet yumurta, 50 kg yerine Başbakan Özal, eski liderlerin Acaba, Amerika "1983 dosyaiaAmerika, içinden geçmekte oldu15.4 kg peynir alabiliyor. ğumuz siyasal ortamda Türkiye'ye nnt rafta bırakmaya, 1983 raflartnı Türkiye'ye verecekleri bir şey kalmaZafer Boyar, "Eger Sayın Özal, "böylesine bir sevgiyi" neden gös parlattp cilalamaya" mı özen göste dığını belirterek, "Onlar zaman tümilyonlarca yurtlaşı önunde ve hiinelinde kaldı. Hâlâ 1980'lerdebırakteriyor?.. Neden Türkiye ile ilgili ve recek, yoksa "Bize yeni dosyalar kiimetin icraatı olarak soyledigi bu riler toplayarak "geleceğe dönük gerekir"jni diyecek?.. Kaldıki, ve tığımız yerdeler" dedi. Ankara il örsöderi inkâr etmiyorsa, biz işçiler tahminlere" girisiyor?.. Ufukta bir receği kararşusıralardc Türkiye'de gütünün Demetevler Parkı Lokantaolarak yeni asgari ücret tespiti için sı'nda verdiği iftar yemeğine katılsn erken seçim göründüğüne göre, ne ölçüde etkili olacak?.. başkaca bir kıstas aramadan Sayın Amerika acaba şimdiden "kendini Basbakanın et, peynir, yumurta, süt En azından, etkili olup olamaya Özal, yaptığı konuşmada "Referankıstasını kahul ediyoruz" diyor. Bu garantiye alacak seçenekleri" mi ge cağtnı bilmek için bile, "şirin şirin dum sırasmda ANAP'a düşen görev liştirmeye çalışıyor?.. gün asgari ucreüi bir isçinin, Basbahammlan " gürevlendirmeye değmez balkımıza evet derse ne olacak, hayır derse ne olacak. buna kanın icraau sonunda, aynı temel gıYoksa, örneğin, "Özal'a destek mi "müşterileri" kaçırmamak anlatmaktır" dedi. da maddelerinin geldiği Fıyatlarla, versin mi, yermesin mi" sorusunun için!... Basbakanın hesabında yer alan ölçüleri koruyabilmesi için ise 46 kg et alabilmesi için 121 bin 440 TL, 50 kg beyazpeynir için 99 bin 278 TL, 1722 adet yumurta alması için 94 bin 159 TL, 157 liıre süt için 81 bin 640 TL, 314 kg ekmek için 68 bin 034 TL net bir gelir elde etmesi gerek iyor. Zafer Boyar'ın Başbakan Özal'ın hesabıyla, yine Başbakan Özal'ın 20 aylık icraatı sonunda mayıs başındaki fiyatlarla yaptığı arasurmanın sonucuna göre, Başbakan Özal'ın sözünden dönmemesi için, asgari ücretin net 9095 bin lira arasında belirlenmesi zorunluluğu var. Boyar, özetle şöyle devam ediyor: "Sayın Özal rakamlan yaultş kullanmıyora, )aptıklannın sö>lediklerinin dogruluğuna inamyorsa, 20 a) önce kendi ölçüleriyle saptadıgı faturayı, bugün. döntmin ekoaomik ve siyasal sorumlusu olarak hiç itirazsu ve de saptırmadan ödemesi gerekir." ÜÇDÖRT KATI ÇAL1ŞMAK GEREKİYOR Zafer Boyar'ın 1963 yılından bu yana asgari ucretli işçinin aldığı ucretin değerlendirmesine ilişkin çalışması ise, aynı temel gıda maddeleri için işçinin en az 34 katı çalışması zomnluluğunun doğduğunu ortaya koyuyor. Bir başka anlatımla, asgari ücretin o günkü düzeyine ulaşabilmesi için 34 katı arttınlması gereki OLAYLARBV Erken seçim adıtm ARDENDAKI GERÇEK ANKARA'dan YALÇIN DOĞAM Ozal hesabı 29 Mayıs'tan itibaıen Kimdemiş 'çıkmaz cuye.' sınız çıktı ikiyel "Belki desırasizde" Şimdiye değin yapılan basılar değil de, yapıtın kendisi baştan sona yeniden inceleniyor, şiirter dergilerdekı, kitaplardaki zar çizerler de uyanmış, halkoylamailk basımları ile karşılaştınlıyor, şairin defterindeki yazıiışları ile (Baştarafı 1. Sayfada) smın Özal için bir çeşit güvenoyuna denetleniyor, böyiece yeni yapıt ortaya çıkıyor. Bulunan bazı ediyorum. yanlişlardan örnekler veriliyor ki, şöyle: "Ağlayarak uyanmıştm Pazartesi sabahı yayımlanan yazı dönüşeceğini irdelemeye başlamıştı. Evet oylann sandıktan ağırlıklı çıkda özetle "Özal'm aldığı önemli bir (Rüya); doğrusu: Ağlayarak. uyanışım ması, görünen, beklenen sonun kakararı, 24 saat sonra birdtn O insanlar ki, renkli silik, (Insanlar); doğrusu: nıtı olabilirdi. değistirebileceğini" vurgulamıstık. 13 O insanlar ki, renkli, silik eylül halkoylaması tarihi ANAP Bas Ayaküstü gazetecilerle yaptığı koİstanbul'un orta yeri sinema; (İstanbul Türküsü); doğrusu: Isnuşma kafasında kimi sorulann kanlık Divanı'nda yapılan uzun götanbul'un orta yeri sınama. rüsmelerden sonra saptanmıştt. Ka uyanmasma neden olmuş ki, her zaman yaptığı gibi kapıyı aralık bırar değişmez görüniiyordu. Meğer Burada bir anımı dile getireceğim: Orhan Veli'nin İstanbul "Eğer 13 eylülden Evet, meğer, 13 eylül tarih: 24 sa raktı. Türküsü'nü yeni yazdığı günlerde idi. Bir gün buluştuğumuz'korkuyorlarsa' daha zaman vardı, at sonra değişmedi. Özal partisine da bu yeni şiirini sıcağı sıcağına okudu. Bildiğim Orhan Veli, hükümet üyelerine danışmadan tek komisyonda, genel kurulda tarih koşiirlerini hep belleğinden söylerdi. Kâğıda bakıp okumazdı (yani başına yaptığı "nedeni meçhul" he nusulabilirdL" kıraat etrnezdi). Okudu, bitirdi, "Yeni mi?" diye sordum. "Çisaplardan sonra, "*bir saat içinde" ta özal, TBMM GenelKurulu'nagirçeğı bumunda" dedi. Şiirde bir şey dikkatimi çekiyordu, öğrenrihi değiştiriverdi. Demek ki öztıl'ı di. Gazeıeciler telefona koştu. Halhenüz iyi tanıyamamışUk. Bir kara koylamasmm kesinteştiğini, yasanın mek istedım: rı 24 saat sonra değiştirebileceğini sa gece Meclise verileceğini bildirdiler. "İstanbul'un orta yeri sinema mı, sinama mı?" Muhalefet tarihi öğrendi, hesaplara nıyorduk. Oysa Başbakan artık "6ir "Elbette ki sinama..." saatlik sürelerle" yetiniyordu. özal: girişü, gazetecilerse kuliste aylak ay"Neden sinama?" dan kaynaklanan saatfarktyla orta lak gezinmeye başladı. Başbakan basmla 22.00 dolaylannya çıkan yamlgımızdan ötürii özürü"Halk öyle söyler de ondan..." da konuşmuştu. Saatlerin 23JS'i gösmün kabul edileceğini umuyorum. Belleğimde kalmıştı bu öykü. Aradan yıllar geçti, Orhan VePazartesi gecesi TBMM, fırtmalı terdiği sırada, basın çevresi allak bul li'nin İstanbul Türküsü adlı şiiri bestelendi. Türk Sanat Müziği anayasa göriişmelerinden sonra ola lak oldu. özal, birden ikinci kattaki dedikleri alaturka bir besteydi bu!.. İri yarı şarkıcı kadınlar sahğan topiantıtanndan birini yapıyor odasına çıkmıştı. neye çıkıyorlar, Acaba diyalogdan yana büyük özdu. Kimi yasalar ele alımyor, kut'ıs"İstanbul'un orta yeri sinema..." diye bağırıyorlardı. Fena hallerde bir önceki gecenin heyecanı ya veriler yaptığınt söyleyen özal, yasayı şanmıyordu. Genç gazeteciler halk muhalefete mi verecekti, birdizi göde sinirleniyordum. Ne yapsam da, ne yapsak da şu yanlışı oylaması yasasının Medise sunulaca rüşme mi yapacaktı? düzeltsek diye içimden geçirmiyor değildim. Kitaplannın kiminHiçbirini yapmayacaktı. özal, ğı beklentisi içindeydi. odasmdan Başbakanuğı amtıyor, Ka de sinema, kiminde sinama diye yazıyordu, ama önemli olan, Öğleden sonra kimi gelişmeleri izsahnede, radyoda, ekranda yapılan bu yanlışlığı düzeltmekti. lemiştik. özal, Bakanlar Kurulu lop nunlar ve Kararlar Dairesi Genel MüŞimdi düzeltilmiş olduğunu görünce üstümden bir yük kalklantısından sonra, halkoylamasmm dürü Şanver Kobal'la görüşüyor, hermış oldu. Ha, az daha unutuyordum, bir şey daha söyleyeyinv. 13 eylülde yapılacagım söylemişü. şeyiyle tamamlanmış, yazılmış yasaBuradaki sinama, ikinci dizedeki 'garipliğim, mahzunluğum duPartinin öteki kademeleri aynı havayı da tarih değişikliği yapacağmt bildiriyordu. Yasa metni anlalıldtğına yurmayın anama" ile kafiyelidir. çalıyordu. tki beklenti vardu Halkoylaması 1 göre hemen getirilmiş, BaşbakanKitabı baştan okuyorum. Orhan Veli belli ki yeni bir şiir getarihi yasayla Yüksek Seçim Kurulu lık daktilolanndaki harf karaklerine tirdiğine inanmaktadır. Bir imza yetmiyor yeniliği anlatmak için, uygun bir yazı makinesi bulunmuş, 1 na mı bırakılacaktı, yoksa hükümet bir de Mehmet Ali Sel diye ikinci bir takma ad buluyor ya da bir saat içinde karar değiştiren özal mi saptayacaktı? uyduruyor. m birden verdiği buyrukla metindeYSK, siyasete önemli boyutlar ge ki 13 rakamı silinip yerine 6 eylül yaHer şair kuşağt bir öncekine göre yenilik getirmek ister. Bu tirecek halkoylaması tarihini hükü Zilmıştu metin saptamasma yanlıydı. özal'ın yenilik yıkıcı, çarpıcı olur mu? Nazım'ın şiiri öyleydi. Orhan VeBasına dağıtılan yasa metnininfo^ uzmanlanna bu eğilimini bildirmiş•Vı'nin şiiri de öyledir. Orhan Veli en güç, en zor olanın altından ti. Ancak hazinın başı ölçü alımrsa, tokopilerinde bu düzeltme somut bikalkmasmı bilmiştir. Şunun için: Eski şiirin rüzgân ile kanadınt halkoylamasmm ancak eylül ortasın çimde açık seçik görülüyordu. Şaşaçan her şair, şiire alışkın bir okur kitlesini her zaman ardında da ya da sonunda yapılabileceğini kınlıktan uyrılan gazeteciler, tekrar hazır bulabilir. Ama bu okur kitlesini elinin tersiyle itmek, yeni telefonlara koşuyor, tam gece yarısı duyurmuştu, teknik zorluklar bunu bir okur kitlesi oluşturmak. bunu da ardına takıp şiir söylemek gösteriyordu. Cumhurbaşkanı bir re bir saat Önce verdikleri kesin çizgili oldukça zordur. kora gitmiş, anayasa değişikliğini haberi yeni baştan yazdınyorlardı. Koridordaki telaşı gözlerken iyimÖzal'la mutabakatın bu aşamaMnBelki Orhan Veli'nin yaptığı en büyük yenilik buradadır. Buseriiğim bir anda yıkılıyor, özal'a 24 da önüne geldikten birkaç saat nu bir kez mizah dergileri ile sağlamıştır, ondan sonra şiirin sonra imzalamıştı. özal, konuıta ta saat değişim hakkı tantyan ben, Basgetirdiği yeniliği kabul ettirmiştir. îlgiyi toplamış, benimsetmebakanın zamanı kısaitmadaki maharih üzerinde çalışmalara başladı. ye çahşmıştır. retine hayran kalıyor, bir saat içinde 13 eylül, Özal'ın işine geliyordu. Seçmeni hayır oyuna zorlayacak kor ne olduğunu kafamda irdeleyerek Şiirlerinin elden geldiğince yanlışsız, eksiksiz basılmış olmaku Jilmleriyle 12 Eylül gecesini bu kuliste geziniyordum. sı, edebiyatımız için önemli bir kazançtır. Çok yenilikçi, hatta Çevrede Basbakanın bir saate sığlabilir, et altından yapacağı propaganyıkıcı örneklerie edebiyat alanına çıkan bir şair, üstünden bunca dayla hiç ağzını açmadan muradına dırdığı bu ani değişikliğin nedenini zaman geçtıkten sonra Klasik otmuştur. Klasik olduğu, klasik erebilirdi. O sıralar bu yöntemden açtklayacak tek Allah'm kulu yoktu. sayıldığı içindir ki, şiirlerinin yanlışsız ve eksiksiz basılması için doğabilecek tepkileri pek hesaplamı Adalet Bakanı, özal yanma çağırırçalışılmaktadır. yordu. O, yaptı mı olurdu. Kamuo sa gidiyor, "değiftir" deyince değişyu, partiler.^ Bunlann fazla değeri tiriyordu. ANAP'lı milletvekilleri Böyle bir uğraşa teşekkür azdır. özal'm karanm bakandan öğreniyor, yoktu. yapacaklan ne var ki, kadercilik kuYelkililere gereken buyruklan verdi Tasan Başbakanlıkta Kanunlar ve ralına uyup çaya kahveye koşuyorKanrlar Genel Müdürlüğü'nde yazıl lardı. Kuşkusuz özal'daki bu değisiklik dı. Tek iş Özal'm imzasına kalmıştı. olası kamuoyu tepkilerini baştan karAkşam üzeri durum buydu. Özal, pazartesi gecesi Meclise gel şılamakla ilgili olabilirdi Muhalefet, di, koridorda gazeteciler çevresini al başta DYP tarihe önem vermeYILMAZ ŞİPAL dı. Her şey hazırdı, artık halkoylama diğini söylüyordu, ama sandıktan bir w smm 13 eylülde ycpılacağını kesin gece öncesine kadar sunulacak "kordilte açıktayabilirdi. öyle yaptı. Ne ku filmlerinm" seçmen katmda bir var ki, olayları, gelişmelerin varaca değer lasıyabileceği kaygısmı taşıyorğı sonuçları pek çok ANAP yöneti du. Özal, halkoylamasmı 20 eylüle 6ı SORL': Eşim, bir kamu bankasında şef olarak 24 yıl 4 ay hizmet vermiş iken vefat etti. Öğrenimi lise terk, intibakı cisinden daha belirgin biçimde irde raksa, bu kez erken seçim hesaplaise 4/1. Dört çocuk ve ben mirasçıyız. Çocuklardan üçü Ieyen genç gazeteciler, kimi kuskula nndayeni oynamalar yapmak zorunn, kaygılan sonıyla önüne koymaya da kalabilirdi 9 haziranda Mectisi bir kendi hayatlarını kazanıyor. Küçük oğlum yüksek öğon gün daha calışmaya zorlayan başladı. reaimde. Ben de devlet dairesinde çalışıyorum. Eşimin özal, bu süre içinde danışmanı Gü"13 eylül tarihini, iktidarm halkoymaaşı hesaplanırken, bangi gösterge ile kat sayı çarpıneş Taner ve arkadaşlannın önüne lamastnda ret oyu çıkarmak için dülacak, çıkan mtktarın türnü mii yoksa yüzde kaçı hekoyacağı görkemli seçim tahminleriyzenlediği belirli bir planın baslangısaplanarak oğlumla benim aramda paylaştınlacak? le erken seçim kararı alıp almayacaa olarak niteU'yorlardı. Örneğin, "12 (Bana %S0 maaş bağlanacağını, yakacak yardımı alğım saptayacak yeni bir süreç baslaEylül'e Doğru" programlan bir hafdığırn için, eşimin yakacak yardımmı alamayacağımı ta sürdürülebilir, ertesi gün koşuUan tıyordu. biliyonım) Oğluma yüzde kaç maaş bağlanacak ve ogdırünus seçmenin sandığa gitmesi Halkoylamasmda solda bir "anlalumun eline ne kadar para geçecek? Oğlum okulu bisağlanabilirdL Kamuoyunda aslm yıs birliğinm" betirtileri seziliyor, sağtirince benim eşimden alacagım maaşta herhangi bir da muhalefet çevrelerinde de bu da DYP. Tabii Demirel ülke düzeyinkaygı egemendL" değişme olacak mı? Ben emekli olduğum zaman eşide müthiş bir atağa kalkmanm hamin maaşının ne kadarını alınm. Aynca \akacak zamÖzal, duraksadı, ama direndi, löy zırlıklarına girişiyordu. Seçmen ise pahahhktan, vurgundan, yolsuzlukraını da alabilir miyim? le düşünmüyorum" dedi. lardan bıkmış usanmış, çevreyi gözKuşkusuz, öne sürülen kaygılar G.Ö. ANKARA doğrultusunda düsünemezdi Düşün lüyor, gününü bekliyordu. YANIT: T.C. Emekli Sandığı Yasası'nm 3166 sayılı yasa ile deKulis, özal'da son hafta görülen müyordu. (Hayır) oylarmm fazla çıkğişik 68. maddesine göre; masından başka hiçbir şey Özal'ı il hırçmlığı ameliyal sonrasmın ciddi "Emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı alan veya iştibelirtileri olarak niteliyor, hatta Basgilendirmiyordu. Sonunda kimi yarakçi olan dul eşe %S0 oranında dul aykğı baglanarak ödenir." bakanın önümüzdeki günlerde HoAynı madde uyaruıca öknin aylığa hak kazanmış eşi ile bir yeuston'dan gelecek uzmınlarca sağlık timi bulunması durumunda ise "yetimine %30 oranı uygulanır." denelimine gireceğini söylüyordu. Saptadıgı siyasal takvimi sürdürürEmekli Sandığı işiirakçisi olmanız nedeniyle size bağlanacak se, Özal'ın en azmdan biryıl çok gerdul aylığırun oranı °/oSO olacaktır. Emekli Sandığı'ndan emekli gin ortamda yaşayacağı irdeleniyor, olduğunuzda da bu oran değişmeyecek ve %50 olarak kalacakvarsayımlar varsayımları kovalıyortır. du. Eşinizin öğrenim durumu lise terk olduğuna göre "ortaokulu özal'daki bu ani değisiklikier sağbitirenler" gibi işlem yapılacak ve 4. derece 1. kademeden aylık lığından başlayarak çeşitlî olasılıklabağlanmasına karşın ek gösterge uygulaması yapılmayacaktır. rın yeniden gündeme gelmesine neBuna göre de size ve oğlunuza bağlanacak aylık şöyle hesapden oluyordu. özal'ın "pazartesi lanacaktır: gecesi" seriivcni, kuşkusuz "olmak 815 (4/1'in göstergesi) X 66 (1987 1. yarı katsayısı) = 53.790 ya da olmamak" sorusunu yeniden canlandınyordu. (aylık bağlamaya esas) 53.790 X 68.33 (24 yıl 4 ay çalışma karşıhgı oran) = 37.295 TL. ölenin emekli ayhğı tutarı) 37.2^5 X « o O 75 Ne için? Siyasal geleceği için mi, yoksa?... (jştirakçi eşe uygulanan oran) = 18.647 TL. eşin ayhğı 37.295 TL. X °?o3O (1 yetime bağlanacak aylık oranı) = 11.188 TL. yetim aylığı + 30.000 TL. (sosyal yardım zammı) = 41.188 TL. (toplam yetim aylığı). Oğlunuz oğrenimini bitirdiğinde, iştirakçi bulunmanız nedeniyle ayhğınızda bir değişme olmayacaktır. Aynca da, iştirakçi durumundan emekli dunımuna gectiğinizde de gene oran değişİlhan Selçuk meyecek ve %50 olarak kalacaktır. 5. bası 840 lira (KDV içinde) Gene T.C. Emekli Sandığı Yasası, "hükümleri uygulanmak su Çağdaş Yavınlan Turkocağı retiyle ayn ayrı bağlanan iki aylığı (son hizmet zammı dahil) bir Cad 3941 Cağaloğluİsıanbul likte alanlara yalnız emekli aylığı bağlanmasına esas aylık dereces yüksek olan ayhkları için sosyal yardım zammı odenir!' CUHEYT ARCAYÜREK yaııyor CAUŞAINLARIN SORULARI/SORUNLARI Dört çocuk ve ben" AĞLAMAK VEGÜLMEK AIMtJRK YAŞADI MI Okta> Akbal Ticaret lisesi mezunu, muhasebe yardımcısı ahnacak. Tel: 578 60 50 Anketörler aranıyor. 511 45 97 BÜYÜK ŞİRKETURE nllTONOIVAN OTEUERI SIRASINDA KOMPLE 660 lira (KDV içinde) Çağdaş Yavınları Turkocağı Cad. 3941 Cağaloğlulstanbul DEVREN BÜRO Telefonlu 7 odalı. Genis, müstoki çifi daire olobilen I 4 7 OA A Q