Katalog

4 OCAK 1985 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozetle SchroederHn yapay kalbi gtiçlenıyvr Dünyanın ikinci yapay kaipli hastası WUliam Schroeder'in ailesiyle şakalaşmaya başlaması, bir dizi krizin ardından Jarvik 7 olarak adlandırdan yapay kalbin jüçlenmeye başladığı konusunda doktorları umutlandınyor. (THA) Finlandiya Cruîse arıyor Norveç yetkitilerine göre, Cruise füzesi Finlandiyu'yu düştü Sovyetler, Norveç iddialarına cevap vermedi; Reagan, "Bilgim yok" dedi. Dış Haberler Servisi Skandinav Yanmadası uzerinde geçen günü saptanan "alçaktan uçan cisim" esrarını koruyor. Sovyet yapımı Cruise füzesi olduğu sanılan füzenin, Finlandiya topraklanna düşmüş olabileceği belirtiliyor. Başlık taşımadığı tahmin edilen füze için Finlandiya güvenlik güçleri büyük bir arama harekâtı başlattı. Finlandiya yetkilileri aramalarda henüz heThangi bir füze parçasına rastlanmadığıru belirttiler. Füzenin düştüğü iddia edilen bölgede yaşayan bir çift geçen cuma günü bir patlama duyduklarını söyledi. Norveç'te yaşayan bir geyik avcısı "füzeyi gördüğünü, dinamit patlamasına benzer bir patlama duydugunn evinİD sailandıguu" söyLdi. Finlandiya'da bulunan Batıh İpek Yolunda Neler Oluyor? SAJMİM LÜTFÜ TRT'nin RAI ürünü Marcç Polo ile birlikte ekrana getirdiği Çin Japon ortak yapımı "İpek Yolu" büyük ilgi uyandırdı. Dizinin Sin Kiang bölgesinde geçen son bölümünde kameralar, Urumki ve Kaşgar'dan görüntüleri yansıtlıkça tanıdık yüzler gördük, kuiağımıza aşina gelen sesler duyduk, ateşte çızırdayan şiş kebaplarını izlerken, ortadireğin hanidir unuttuğu kokuları içimize çeker gibi olduk. Bu sıralarda ANAP Genel Başkan Yardımcısı Halil Şıvgın, bölgeye yaptığı geziden dönuşte, oralarda "geçmişini gördüğünü" söyledi. TRT yönetimi dizinin uyandırdığı ilgi üzerine 30 aralık pazar gecesi "İpek Yolu" ile ilgili bir yuvarlak masa programı düzenledi. Bu programın amacı ve içeriği hakkındaki olumlu ve olumsuz eleştirilere girmeden, yalnızca konunun daha bir süre canlılığını koruyacağının anlaşıldığını söylemekle yetinelim ve bu arada ünlü Le Monde Gazetesi'nde 678 Aralık 1984 günlerinde "İpek Yolu" gösterimdeykenyayımlanan Sin Kiang ile ilgili röportajın basınımtzın hiç dikkatini çekmemiş olmasına da şaşırdığımızı belirtelim. 1981 yılında, Sin Kiang bölgesinde Uygurlar ile Çinliler arasında meydana gelen olaylardan bu yana, Uygur Özerk Bölgesi'ne giren ilk yabancı gazeteci olan Manuel Lucbert'in ilginç röportajının kısa bir özetini sunmak yararlı olur sanırız. Belirtmeye gerek yok, 10 günlük kısa bir gezinin özeti olan röportajın da özeti olan bu kısa yazıdaki bilgilerden kesin sonuçlara ya da genellemelere varmak yanıltıcı olur. Bu uyarıdan sonra Lucbert'in sunduğu bilgilere göz atabiliriz artık: "Uygur Otonom Bölgesinde 1975 yılında nüfusun % 75'ini Türk asıllı Uygurlar, % 8'ini Hanlar (Hanlar Çin'in % 94'ünü oluşturan bizim Çinli dediğimiz çoğunluk) % 17'sini ise, Kazak Mogol vb. oluşturmaktaydı. 1978'de ise Uygurlar'ın özerk bölge içindeki oranları % 49'a düşerken Hanlarınki ise % 40'a yükselmekteydi. Bugün ise 13.3 milyon nüfusun 5.940.000'i Uygurdur. Nüfus dağılımına oran olarak baktığımızda ortaya çıkan tablo şöyle: Uygurlar % 44.5, Hanlar °/o 41, Sünni Müslüman öbür etnik gruplar % 14.5. 100200 bin Han'ın bölgeye göçü, 90 yıl içinde Uygur Otonom Bölgesinde Çin çoğunluğunu oluşturup pekiştirecek demektir. Çin Yöneticileri nüfus yapısında meydana getirilen bu değişikliğe karşılık, 1949'dan bu yana bölgede Uygur kökenli bilim adamı, mühendis, doktor vb. yetişmiş eleman sayısındaki büyük artışa dikkati çekiyorlar ve 1955te bu tür eleman sayısımn 40 bin olmasına karşın bugün 180 bini aştığını söylüyorlar. Bu arada Özerk Bölge Yürütme Organı Başkanı Tîmur Davat'ın da Uygur kökenli olduğu 667 kışilık Ulusal Halk Meclisi'nin % 64'ünün Uygur ve öbür azınlık etnık gruplarından oluştuğunu, Halk Kongresı Sürekli Komitesi'nin 47 üyesinin 28'inin de Hanlar dışındaki gruplardan oluştuğunu vurguluyorlar." Bu savlara karşı "10 günlük gezisi boyunca, bir çevirmenrehber, bir imam ve bir fabrika müdür muavini dışında, konuştuğu tüm yetkililerin Çinli olduğunu" belirten Lucbert, ilkokullarda % 58 olan Uygur, Kazak ve öbür Müslüman kökenli öğrenci oranının daha hemen ortaokuldan başlayarak % 32.5 ve daha aşağılara düştüğünü, ulkede gerçek iktidarı elinde tutan Komünist Partisinde ise kontrolün Çinlilerde olduğunu vurgulamakta. Çin Komünist Partisi Uygur Otonom Bölgesi Daimi Komitesi'nin 15 üyesinden ancak 5'inin Han asıllı olmayanlardan oluştuğunu belirten Lucbert'in bu konudaki sorusuna Parti Bölge Birinci Sekreteri'nin yanıtı ise şu: " Partı Örgütü Çin'deki azınlık etnik grupları tarafından yönetiliyor." Yazar röportajında Uygur Özerk Bölgesinde din özgürlüğü konusunda son zamanlarda önemli gelişmeler olduğunu belirtiyor. Bu konuda yazılanlar şöyle: "Kültür devrimi sonrasında, 1976'da, bölgede yıkılmamış ya da kapanmamış camı sayısı 1400 iken İslam Yönetim Örgütü Başkanı Osman Karaci'nin bildırdiğine göre şu anda 12 binden fazla." Manuel Lucbert Çin Yöneticilerinin bir zamanlar sürgün yeri olan bu geri kalmış bölgenin kalkınması için büyük atılımlar içinde olduğunu, 1955'te kurulan Karamay petrol tesisleri ve kentini anlattıktan sonra, bölgede bu yataklardan 2000 yılında 20 milyon tonluk petrol üretımi beklendiğini, bunun yanı sıra sondaj çalışmalarının çok güç olduğu tarım bölgesindeki kuyuların da 15 yıl sonra 10 milyon ton yıllık üretime ulaşmasını beklediklerini açıklıyor ve Sin Kiang'm kömür rezervlerinin 150 milyar ton olarak tahmin edildiğinî ekliyor. Ekonomik kalkınmanın "olmaz ise olmazı" olan ulaşım ağı konusunda yapılanların bir bölümü, örneğin çok önemli bir bağlantıyı sağlayan Urumki Lanzu demiryolunu "İpek Yolu" dizisinde de görmüştük. Bu alanda Lucbert'in 1955'te 3.000 km. olan karayolu uzunluğunun şu anda 21.000 km. ye ulaştığını belirttiğini söyleyelim, (Bölgenin 1.5 milyon km. büyüklüğünde olduğunu anımsatmak isteriz) Özerk bölgenin kalkınma atılımlarının başarıya erışebilmesi için, merkezi iktidar büyük ölçüde katkıda bulunuyor. Uygur Özerk Bölgesi'nin bütçesinin, şu anda 2/3'ü Pekin'den geliyor, bütçesinin ancak 1/3'ü yerel katkıyla sağlanıyor. Ayrıca planın başarıya erişmesi halinde bile Pekin'in ekonomik katkısının daha bir süre yılda% 10 artarak sürmesi zorunlu." Lucbert yazısının son bölümünde ÇinSovyet ilişkılerindeki düzelmenin bölge ekonomisi üzerındeki olumlu etkilerine değiniyor. işte Manuel Lucbert'nin Le Monde'a anlattığına göre "İpek Yolu'nun" son durağındaki en yeni gelişmeler bunlar. İpek yolunda neler olduğunu merak edenlerin ilgilerine sunulur. Akıllı füzeler "Cndse" füzeleri ya da "aküli füze" adı takılan bu küçük, pilotsuz "uçaklara" nükleer ya da konvansiyonel silahlar yerleştirilebiliyor. Uçaklardan, gemi ve denizalplardan ateşlenebilen Cruiseler, ABD Silahlı Kuvvetleri'nde bulunuyor. Cruise füzeleri Sovyetler tarafından yeni deneniyor. Cruiselerin 2500 km.lik menzili ve çok yüksek hedefleri vurma yeteneği var. tçindeki bilgisayara programlanan bir haritayı izliyor ve çok alçaktan uçarak hedefîni vuruyor. Füze, önüne engel çıktığında yönünü değiştirebiliyor. Füzenin tek güçsüz yanı, yavaş olması. ni belirtiyorlar. Esrarengiz füze için ilk açıklama, Finlandiya Devlet Başkatu'nın nükleer füzeler konusundaki uyarısından bir gün sonra yapüdı. Mauno Koivisto yeni yıl mesajında, Finlandiyalılara nükleer füzelerin Skandinav Yarımadası için "tehlike" oluşturduğunu belirterek, NATO ve Varşova ülkelerini Kuzey A\Tupa'da füze yasağı uygulamaya çağırmıştı. Finlandiya Devlet Başkanı Koivisto'nun açıklamasından bir gün sonra, Norveç Savunma Bakanlığı yetkililerinin önceki gün yaptığı açıklamada bir Sovyet Cruise füzesinin Norveç hava sahasını geçerek Finlandiya'da tnarii gölü yakınlarına düştüğü belirtildi. Norveç radarında alçaktan uçan bir cisim olarak saptanan ve Sovyet Cruise füzesi olduğu sanılan cismin Barents Denizinde bir tatbikat sırasında denizaltıdan atıldığı ve teknik bir anza nedeniyle rotasını değiştirerek, Skandinav Yanmadası uzerinde uçtuğu sanılıyor. Sovyet yetkilileri henüz iddialara ilişkin acıklama yapmadı. İyice yaşlanan Çin Uderi, günde iki saat çahşıyvr Çin Halk CumhuriyetVnde, "Mao" sonrası dönemin en güçlü adamı olan Deng Xiaoping"in artık iyice yaslandığı ve günde iki saatten fazla çalışmadığı büdirildi. Deng'in, işlerin büyük bir kısmını Başbakan Zhao Ziyang ile Çin Komünist Partisi Birinci Sekreteri Hu Yaobang 'a devrettiği, tiderin ölümünden sonra yerine geçmeye en yakın adaylann da bu iki devlet adamı olduğu bildiriliyor. Sri Lanka'da seçim çağrm Sri Lanka'nın eski Başkanı ve ' 'Özgürlük Partisi'' lideri Svruna Bandaranaike, Devlet Başkanı Julius Jayevıardene ve iktidardaki Ulusal Birlik Partisi'ni ülkedeki etnik soruna karşı olumsuz bir tutum takmmakla suçlayarak, genel seçimlerin yapılmasınıistedi. 1980 yılında görevinden alınan bayan Bandaranaike, "ülkedeki her sorumlu kişi ve kuruluş özgür seçimlerin yapılması için çaba göstermelidir" dedi. (THA) uzmanlar ise Sovyet füzelerinin kendini tahrip yeteneğine sahip olduğunu, Sovyet Cruise füzesinin de Finlandiya topraklarına düşmeden önce uzaktan kumanda ile tahrip edilmiş olabileceği VVashington'da bir acıklama yapan ABD Başkanı Ronald Reagan söz konusu cismin bir Sovyet füzesi olduğu yolunda bir doğrulama olmadığını belirtti. Gazetecilerin, "Sovyetler Cenevre silahsızlanma görüsmeleri öncesinde bir mesaj mı göoderiyor" sorusu üzerine Reagan, "Bilmem. Dediğim gibi elimizde herhangi bir kanıt yok" şeklinde konuştu. Gözlemciler, Cenevre'de 7 ocakta başlayacak, uzun ve orta menzilli nükleer füzeler ve uzay silahları konularının tartışılacağı silahsızlanma görüsmeleri öncesinde, Reagan'm, gerilimi arttırmamaya özen gösterdiğini vurguluyorlar. Gözlemcilere göre, ABDSovyet ilişkilerinin CenevTe görüsmeleri gibi önemli bir gelişmeyle yumuşamadığı bir dönemde, bir Sovyet füzesinin bir Batı Avrupa ülkesinin topraklarına kazara da olsa düşmesi, gerginliği hızla artıracak bir olay olurdu. Hindistaırda töprak savaşı: 12 ölü YENİ DELHİ (THA) Hındistan'ın kuzeyindeki Bihar eyaletinde. yoksul köylülerin toprak sahipleri tarafından sömürulmesine karşı yeni bir kampanya başlatan Mao yanlısı bir örgütun militanları ile polis arasında çıkan ve otuz saat suren çatışma sonunda 10 Maocu ile iki polisin olduğu açıklandı. lçişleri Bakanlığı'mn bir yetkilisi de, •'Naksalitler" adı verilen Vlaocuların, geçtiğımiz ağustos aymda ulusal muhafızların depolanndan çaldıklan silahlarla polise ateş açtıklarını ileri surdü.Hindistan'daki Maocu grupların en önemlilerinden biri olan Naksalitler, 1960'larda Naksal Bari kentinde kendi önderlikleri altında ilk koylu ayaklanmalarını başlattıklanndan bu adla anılmaktadırlar. Nakasone: Reagan Cenevre için fazla umutlu değil Dış Haberler Servisi Japonya Basbakaru Yasuhiro Nakasone ile ABD Başkanı Ronald Reagan arasında önceki gun Los Angeles'da yapılan uç saatlik göruşmede 78 ocak tarihlerinde SSCB ve ABD Dışişleri Bakanları arasında yapılacak silahsızlanma görüsmeleri uzerinde goruş alış verişinde bulunuldu. Goruşmede iki ülke arasındaki ticari ilişkiler de konu edildi. Nakasone. Başkan Reagan'a Japon pazarlannı Amerikan ürünlerine açma vaadinde bulundu. Nakasone ve Reagan doruk toplantısından sonra yaptıklan açıklamada, "ABD ve Sovyetler Biriiği Dışişleri Bakanlan arasında gelecek hafta yapılacak silahsızlanma gorüşmelerine >onelik hazırlık çalışmalarında ortak tavır içinde olduklarını" bildirdiler. Japonya Başbakanı Nakasone göruşmeden sonra düzenlediği basın toplantısında, "ABD Başkanı ile yaptıklan doruk toplantısında tiim konularda göruş birliğine vardıklanm" açıkladı. Nakasone, "Başkan Reagan'm dünyanın nükleer silahlardan tamamen anndırılması konusunda kararlı olduğunu ve siUhların kontrolü konusunda ciddi ve kesin bir tutum almanın geregini vurguladığım" soyledi. Nakasone, Reagan'm "ABD Dışişleri Bakanı George Shultz ile Sovyet Dışişleri Bakanı Andrei Gromiko arasında onumuzdeki pazartesi ve salı giınleri vapılacak göruşmeden fazla umutlu olmadığını" sözlerineekledi. Tayland'da patlama: 15 öğrenci öldü Tayland'ın kuzeyinde bir okulda, el bombasmın patlaması sonucu 15 öğrenci öldü, 217 de yaralandt. Polis yetkilileri, 11 yaşmdaki bir öğrencinin okul bahçesi içinde el bombası bulduğunu ve arkadaşlan ile birlikte oynarken, patlamanın meydana geldiğini açıkladı. (a.a.) Japonya Başbakanı Nakasone ve Başkan Reagan 'ı/ı doruk toplantısında, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve Cenevre görüsmeleri konusunda ortak tavır almması için anlaşmaya varıldı. Loto talihlisi Fransız Yeni Yd Lotosunu kazanan S'ormandiyalt, 19 yaşındaki Sandrine Grognet, I milyon, 88 bin dolar sahibi oldu. Bu miktarın Fransa'da ''Loto rekoru'' olduğu belirtiliyor. (AP) Dı$ Haberler Servisi Lübnan Ulusal Direniş Kuvvetlerine bağlı gerillaların bir Israil askeri aracının altma yerleştirdikleri bomba, 4 Israilli askerin ölümüne, beşınin ağır yaralanmasına yol açtı. Fransız Haber Ajansı . AFP'nin Beyrut burosunda patlayan bomba da hasara yol açtı. Sur kentinde beş askerin olümune yol açan patlamadan sonra, bölgede sıkı güvenlik önlemleri alındı ve aramalara başlana.a.'nın haberine göre, AFP'nin Beyrut Burosunda dün öğle saatlerinde patlayan bomba büronun camlarının kırılmasına yol açtı. Büronun bulunduğu binada, Fransız Radyosu, Fransız TFİ Televizyonu, İtalyan Kültür Merkezi ve Fransızca yayın yapan Lübnan Radyosu'nun da büroları bulunuyor. patlama: 5 Israil asheri öldü Lübnartda Arçelik'ten özel bir duyuru Horoz dövüşü alanında patlama: 8 ölü Fiüpinler 'de, Samar A dası 'ndaki Lorente kasabasında önceki gün horoz dövüşü seyredenler arasında tulunan bir askerin üzerindekiel bombasuun patlaması sonuaı, olay yerinde bulunan sekiz lcsi öldü, 12 kişi de yaralandı. (aa.) Bhopcl felaketine uğrayanlara yardım Hindistanıükümeti, Bhopal felaketine u>rayanlara yasal açıdan yardın için, bir komisyon kurulduğınu açıkladı. Adalet Bakanhğnın yüksek düzeyde bir yetkiüi, felakete uğrayanlarzn yabanc avukatlar tarafından sömürülmmeleri için, bu komisyonunın kurulduğunu söyledi. Bhopa kentindeki bir Amerikan şirktine ait tarım ilaçlan fabrikasıtia 3 aralıkta meydana gelen pz kaçağından etkilenenlerin mli tazminatlarını tam olarak aJailmeleri için komisyonun, bedva adfi yardım sağlayacağını üdiriyor. (AP) F.Almanya'da Amerikalılara ait binalar kundaklandı FRANKFURT, (a.a.) Fe deral Almanya'da teror eylemleri giderek artıyor. Kimlikleri belirlenemeyen bir grup terörist. dün Heidelberg kentinde Amerikalılara ait bir askeri ha\aalanında binaları kundakladı. Bir bolumü tamamen yanan binalarda meydana gelen zararın yanm milyon marktan fazla olduğu tahmin ediliyor. ABD Frankfurt Başkonsolosu NVilliam Bodde'un oturduğu eve de molotof kokteyli atıldı. Tehdişçiler, olay yerine bırakııklan bir mektupta, saldırıları Kızıl Ordu Fraksiyonuna (RAF) bağlı olan ve bolge cezaevinde tutuklu bulunan 30 tedhişçi>e destek olmak amacıyla duzenlediklerini duyurdular. Arçelik renkli televizyon Türkiye'nin her yerinde KDVdahİI yine^l aydır değişmeyen eski fiyatlarla satılmaktadır. (Katma Deger Vergisi) Babmnın cena&sini düğiiiiine getirdi İtalytula plastik torbalar wısaklatmr>r ABD 'nin °eoria kenıinde yapıROMA (a.a.) ltal>a Sanalan bir evınme törenini, siyah>i Bakanlığı, 1991"den başlayalar giymv, sarı yüzlü ve hiç ko • rak ulkede plastik torba satıı>lanusmayaı bir adam da izledi. nnın çevre kirlenmesini onlemek ttğer davtlüer gibi oturmayıp, amaoıyla yasaklanacağını açıklatöreni birıbut içinde izleyen bu dı.Başta plastik kaplar olmak kişi, damdın günler önce ölen u/ere yeniden işlenerek kullanıbabasıydıDamat Mark Songer, ına sokulamayan her turlu ambabasvu, "düğününü görmesi balaj maddesi 1991'den itibaren için'", tabtunun içinde kiliseye kullanırndan kaldırılacak. Başta grtirdi. 4 yaşındaki damat, supermarketler olmak üzere pek "'Babom eni ve getinini o kadar çok dükkânda ambalaj maddeseverdi k. mizaha o kadar düşsi olarak kullanılan naylon toriiUn bir irandı ki emirtim bu kabalar, daha sonra cop olarak rajıma bvılırdı" dedi. Songer aııldıklarında çurüyerek doğavtlcaha sonı "tabuttaki baba" ve la ka\naşmaları nıumkun olma29 davettin huzurunda dünyadığı için bu\uk bir çevre kırlen*vine girc Töreni organize eden mesı sorunu yaratıyor. Naylon jirketin ykilisi, bu güne kadar artıkları denızlerc \e nehirlere İKiyle birıyle ilk kez karşılastıatıldığında ise balıkların olunıJuıı soylli. (a.a.) lerine vol acıvor. Arçelık Yeikılı Satıcılarına danışın. Kalıteyı. f lyatları ve servıs genışlığinı kıyaslayarak karar verın •••••••••HHH1HHHBBHK 56 Ekron Peşin Fiyatı 195.000 TL. 51 Ekran Peşin Fiyatı 175.000 TL. Yasa gereğı alınan Bandrol ucretlerı bu f lyatlara ılave edilır