Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜR YAŞAM TELEVIZYON 13.30 Açılış ve Program 13.31 Açık Öğretim Prof. Dr. Fahiman Tekil, Ticaret Hukuku dersini veriyor. Avrupa'ya yerleşen yönetmen Liyubimov: 14.00 Olimpiyatlar 14.0015.30 özet Yayın, 15.3016.30 Güreş, 16.3020.20 Atletizm. Tiyatromın temeli çok iyi bir edebiyat olmalı Kiiltür Servisi Mavi bakışları hüzün yansıtıyor. 76 yaşındaki Yuri Liyubimov, tiyatrosunu ve ülkesini, köklerini ve oksijenini, yarattığı ünlü Taganka'yı yitirmiş bulunuyor. Birçok ülkede çalışma olanağı var, kendisıne her yandan öneri yağıyor. Örneğin Federal Almanya'dan, ABD'den, daha önce "Suç ve Ceza"yı sahneye koyduğu, şimdi de "Ecinniler"i koymaya hazırlandığı Londra'dan. Amao İtalya'yı ve Fransa'yı yeğliyor. Fransa'dan gelen haberler de, Sovyet yurttaşlığından çıkanlan ünlü tiyatro yönetmenine Bobigny Kültür Merkezi Sanat Direktörlüğü'nün verildiğini belirtiyor. Liyubimov, Paris yakınındaki SeineSaintDenis bölgesine AulnaysousBois Kültür Merkezi'yle birlikte hizmet vermesi amaçlanan bu merkezdeki görevine 198485 tiyatro mevsiminde başlayacak. Locarno Film Şenliği bugün başlıyor Kultür Servisi 37. Uluslararası Locarno Film Şenliği bugün başlıyor. Şenlik 19 ağustos günü sona erecek. Hiçbir Turk filminin katılmadıgı şenliğin yanşmalı bölümunde on beş film gösterilecek. Macar yönetmen Bela Tarr ve lsviçreli yönetmen Alain Klarerin filmlerinin ilk gösterimlerinin yanı sıra Amerikalı yönetmenler Bob Nilsson ve Jim Jarmuschun ilk fılmleri de şenüğin bu yılki programında yer alıyor. Büyük meydanda dev pçrdede yapılan gece gösterilerinde bu yılın kimi başyapıtlarına da yer verilecek. tsviçreli Daniel Schmidin "Tosca'nın Öpucüğü" adlı fılmi ilk kez, aynca Wim Wendersi in "Paris, Teksas'ı, John Huston'un "Under the Volcano"su, Macar yönetmen Martha Meszaros'un "Naplo"su, lspanyol Mario Camus'un "Los Santos Innocentes"i ve Amerikalı John Cassavetes'in "Love Streams" adlı fılmi gösterilecek. öte yandan, ünlü ttalyan yönetmen Bernardo Bertolucci'nin seçtiği fılmler de de programda yer alıyor. Locarno Film Şenliği, her yıl belirli bir yönetmen, ülke ya da konu üzerinde yaptığı toplu gösterilerini bu yıl "Bir ltalyan Stüdyosunun Sanatı ve Sistemi" başlığı altında Lux Film'in 19341954 yıllan arasında gerçekleştirdiği yirmi iki fîlmle sürdürecek. Konulu TV filmlerinin gösterileceği bir program da geçen yıldan bu yana şenliğin yenilikleri arasında yer alıyor. Bu bölümde, ABD, BBC, ITV ve Channel Four televizyonlarının ve uluslararası büyük sinema ve TV çalışmalan normal ya da 120 x 160 boyutlarındaki büyük ekranda ilgilenenlere sunulacak. SATRANÇ NEVZAT SÜER Seçtiğim Kale Oyunsonu örneklerinde Beyaz'ın bazı hamleleri özellik taşımaktadır. Bu tür hamleler, sırasına göre Siyah'ta da olabilir. Eğer saptayıp ezberlerseniz, aşama yapmış olursunuz: özel bir hamle. Siyah şah Er'inin ya önünü kapatacak, ya da 1 ..,Şe4 2 Kg7 Şf5/f4 ile B, süre kazanacaktır. 10 AĞUSTOS 1984 N. KOPAYEV, 1954 20.30 Haberler 21.00 Hava Durumu 21.10 Uykudan Once 21.20 Konser Programda, Zerrin özer yer alıyor. 21.50 Haber Peşinde Sürekli fılmin "Bunalım" adlı bölümü yayınlamyor. Ailesiyle diyalog kuramayan Jeff, intihar etmeye karar verir. Bunu da telefonla Jessica'ya bildirir. Jessica dehşete düşer. Çocuğun kimiiğini tespit etmeye çalısır. Sonunda kim olduğunu ögrenir. Ama Jeffarkadaşlarıyla vedalaşmış, annesinin uyku haplarını alıp ortadan kaybolmuştur. En önemli sorun, vaktinde yetişebilmekür. 22.40 Olimpiyatlar 22.4024.00 özet yayın, 24.0001.00 Güreş. tjnlü Sovyet tiyatro yönetmeni Yuri Liyubimov, şu sıra ttalya'da. Karısı ve dört yaşındaki oğluyla kıyı kasabası Viareggio 'da güneşin tadını çıkanyor. Tatili, Milano'ya ve Bologna'ya yaptığı yolculuklarla arada bir kesiliyor. Bir yandan da çalışmak zorunda çünkü. leniyor. Bu iddiaya gülerek şu karşılığı veriyor büyuk tiyatro adamı: "Kendimize göre kurallanmız var. Oyuncular, çogu kez izleyicinin hissettiklerini hissetmezler. Ben salonun dibine oturur, oradan kaygılanmı onlara ulaştınnm." Liyubimov, bu işi yaparken üç renkli bir el feneri kullanıyor. Bu renklerden yeşil, işlerin yolunda gittiğini belirtiyor. Yanıp sönen beyaz, oyunculann kendilerini işlerine daha çok vermeleri gerektiğini gösteriyor. Kırmızı renk ise, her şeyin çok kötü olduğunu ve salondan aynlmak zorunda bulunduğunu bildiriyor. "Bugün ise," diyor Liyubimov, "Benira tiyatrodan avnlmam için onlar kırmızı ısık >aktılar." aynntıyla gösteren bir defteri vardır" diyor. "Benim defterimde 52 yıllık çahşınam \azılı. 14 yaşında elektrikçi olarak ise başladım. Komünist Parti uyeliği bile yaptım ve Taganka'ya verdiğim yirmi vılın sonunda ulkemin dışına kaçtığımı soyluvorlar. Aynca beni kaçıran iilkem değil, Kültür Bakanlığı. Bu iş benimle Sovyet politikasının etkin kişilerinden Demitçev arasında kişiseJ bir anlaşmazlık. İnsanlan, mekânları, yapıtlan yok ederken her şeyi ortadan kaldıracaklarını sanıyoriar. Oysa yanılıyorlar. Stalin çagına geri döndüler. Dostlannızla, ailenizle aranıza giriyor, sizi onlardan kopanyorlar. Bu bir trajedi!" 01.00 Haberler 01.05 Kapanış TRT I RADYO lar. 11.45 Hafif raüzik. 12.00 Yurttan sesler erkeklcr toplulugu. 12.30 Açıklamalı klasik koro. 13.00 Haberler. 13.15 Saz eserleri. 13.30 Türküler ve oyun havalan. 14.00 Şarküar. 14.15 Hafif müzik. 14.30 Yabancı dil öğrenelim. 15.15 Şarkılar. 15.30 Küçük konser. 16.00 Türküler. 16.20 Arkası yann. 16.40 Şarküar. 17.00 Saz eserleri. 17.10 Hafif müzik. 17.30 Mahalli sanatçüanmız. 18.00 Solistlerden seçmeler. 18.30 Küçük konser. 19.00 Haberler ve olaylann içinden. 20.00 Şarküar. 20.15 Hafif müzik. 20.30 Yabancı dil ogrenelim. 21.15 Şarküar. 21.30 Yurttan sesler kadınlar toplulugu. 22.00 Gece konsen.22.30 Bir roman / Bir yazardan hikâyeler. 22.45 Türküler. 23.00 Haberler. 23.15 Beraber ve solo şarküar. 23.40 Hafif müak. 23.55 Dünya radyolanndan, müzik festivallerinden. 00.55 Program ve kapanış. 05.00 Açılış, program ve kısa haberler 05.05 Ezgı Kervanı. 05.30 Şarkılar ve oyun havalan. 06.00 Köye haberler. 06.10 Bölgesel yayın. 06.30 Curaa sabahı. 07.20 özel tanıno reklam programı. 07JO Haberler. 07.40 Günün içinden. 10.00 Arkası yann. 10.20 Reklamlar. 11.00 Kısa haberler. 11.05 Şarkılar geçidi. 11.30 Hafif müzik. 11.45 Türküler. 12.00 Kısa haberler. 12.05 Reklamlar. 12.10 ögle Ü2erı. 12.55 Reklamlar ve radyo programları. 13.00 Haberler. 13.15 Hafif müzik. 13.30 Bolgesel yayın ve reklamlar. 14.45 Hafif müzik. 15.00 Kısa haberler. 15.05 öğleden sonra. 16.00 Kısa haberler. 16.05 Şarkılar. 16.20 Hafif müzik. 16.40 Türküler. 17.00 Kısa haberler. 17.05 Köyümüz köylümUz. 17.25 Segah faslı. 17.55 Hafif mUzik. 18.00 Çocuk bahçesi. 18.15 Çocuklarla başbaşa. 19.00 Haberler ve olaylann içinden. 20.00 Türküler ve oyun havalan. 20.20 Şarkılar. 20.40 Türkçe sözlü hafif müzik. 21.00 Kısa haberler. 21.05 Yurttan sesler. 21.30 Açık ögretim. 21.50 Hafif müzik. 22.00 Mahalli sanatçılar. 22.30 Çağdas Türk Sanat Müziği. 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin içinden. 00.55 Günün haberlerinden özetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.05 05.00 Gece yayını. "Acı bir biçimde sona eren çalışmalarım..." "Bu bentan için, orada acı biçimde sona eren çalışmalanma devam edebilme olanağıdır" diyor Liyubimov. "Yaşamım boyunca aktör, egitici ve yönetmen olarak çalıştım. Ne olduvsam hepsini Taganka Tiyatrosu'na borçluyum. Ancak bu tiyatro artık yok, olmayacak da, öldü çünkü. Sözde onanm nedeniyle kapalı. Oyunculanm köşeye kısılmış durumda. Ülkemin tüm tiyatrolan, resmen olmasa bile, Taganka'dan aynlmak isteyenlere görev vermeme emrini almış bulunuyor." Liyubimov, Bobigny'de hemen işe başlamak istiyor. Ancak, Bobigny'nin Komünist Partili Belediye Başkanı ve Belediye Meclisi üyeleriyle çahşmak güç olmayacak mı acaba? Liyubimov için Moskova'nın Taganka Alanı'yla Bobigny arasında hiçbir fark yok. Ikisi de kent merkezinden uzak birer işçi mahallesi. Kendiliğinden yanına gelecek az sayıda oyuncuyla ortaklaşa iş görmek istiyor. Kültür Merkezi'ne gelince, bir boya ve iyi bir dekoratör istiyor, o kadar! "Buraya bir yüz, bir nıh, bir kişilik verraek gerekli. Hem gelecek seyirciler için, hem de kendinı için yapıyı sevimli kılmalıyım. Ozeiligi de olan bir yer dogrusu" diye ekliyor ardından. "Hiçbir sanat toplulugu sürekli yerleşmemiş buraya.'7 TRT III 07.00 Açıhş ve program. 07.02 Güne başlarken. 08.00 Sabah konsen. 09.00 Türkçe haberler. 09.03 Chkk Corea'mn Friends albümü. 09.30 Barok müzik. 10.00 Türk yorumculan. 10.30 Tangolar. 11.00 öğleye doğnı. 12.00 Haberler. 12.12 Diskoteğimizden. 13.00 Konser saati. 14.30 Klasik Türk müziği korosu. 15.00 Müzikli dakikalar. 16.00 Günün konseri. 17.00 Haberler. 17.12 Sizler ıçin. 18.00 Pop caz. 19.00 Haberler. 19.12 Müzik bilmecesi. 20.00 Hafif müzik. 20.15 Türk Halk Müziğinden seçmeler. 20.30 Caz dünyası. 21.00 Müzik postası. 22.00 Haberler. 22.12 Gecenin getirdikleri. 23.00 Cuma konseri. 24.00 Gece için. 01.00 Program ve kapanış. TRT II 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solistlerden seçmeler. 07.30 Haberler 07.40 Turküler ve oyun havalan. 08.00 Sabah için müzik. 09.00 Şarkılar. 09.15 Eski başkentler. 09.30 Sabah konsen. 10.00 Şarkılar. 10.20 Halk çalgüanndan ezgjler. 10.40 öncüler.11.00 Türkçe sözlü hafif müzik. 11.15 Türküler. 11J0 Şarkı Trajedi sözcüğü Liyubimov'un dilinden düşmüyor, dostlanBir dram. bir haatabk nın adı geçtikçe. Bunlann arasında film yönetmeni TarkovsOoğalhkla tiyatronun sosyal Id, ağır hasta annesini göremeişlevi üzerinde de duruyor ünlü yen Nureyev, tabii Sabarov ve tiyatro adamı. "Tiyatro hava adını anamadığı niceleri var. dan kaptıklanyla yaşar" diyor. "Niçin bu denli kinciler? Neden "Yönetmen bir hırsızdır: Her se korkuyoriar?" sorularına Liyuyi dinler, her şeyi kapar. tnsan bimov, "yeteneksizlik" karşılılar bunu hissederierse tiyatrosu ğını veriyor. "Anlamadıklannı nu izlcmeye geliıier. Ben onların yadsıyortar, egemen olamadıkladuyuUnnı ve duyarlıklannı kış n şeyleri yok etmek istiyortar." kırtmaya çalışınm. Ülküsii ol Tabii bu söyledikleri sansürun mayan, geçmişini yadsıyan bir temeli. "Tepedeki yöneticilerin iilke ölfir. Benim ülkemde, belkızacağı korkusuyla metinleri lek siler gibi tiyatroyu öldiirüdunıp dinlenmeksizin degiştiriyorlar. Halkım bunun bilincinyorlar. Bir tasanyı gerçekleştirde olduğu için kederini votkaya gömiivor. Bu bir dram, ülkenin mek, kabul ettirmekten çok dakısa sürede kurtulacagmı umdu ha kolay orada. Tarkovski tam 26 yıl çalıştı. Bunun yirmisi sagum bir hastalık." vaşım vermekle, altısı yaratmakla geçti." Liyubimov, her şeyden önce ateşli bir Slav. Halkı için büyük Evet, kesiyorlar, biçiyorlar, ta sevgi duyuyor ve haksızlıklara tiyatro yönetmeni bıkıp işi bırabaş kaldırıyor. "Her Sovyet kana... ya da terk edilip dışlanayurttaşının yaptıgı çeşitli işleri na kadar. \AZKO Ortak Kitap 5 yayımlandı Kültür Servisi Yazarlar ve Çevirmenler Üretim Kooperatifi YAZKO'nun yayınını sürdürdüğü Ortak Kitap dizisinin beşincisi de yayımlandı. "Kültür" konusunu kapsayan Ortak Kitap 5'te Suphi Karaman Dr. Anıl Çeçen, Muzaffer Ilhan Erdost, Hasan Kıyafet, Metin tlkin ve Erol Toy imzalanyla yer alıyorlar. Ortak Kitap 5'in belgebilgi bölümunde ise Ali Sirmen, Dr. Erdal Atabek, Prof. Dr. Melih Türoer, Prof. Dr. Metin Ozek ve Prof. Dr. Şerafettin Turan'ın daha önce yayımlanrmş yazılanna yer veriliyor. BULMACA Uluslararası bir vapım Fransa Kültür Bakanı Jack Lang, bu yoldan ünlü Sovyet tiyatro adamına bir tiyatro ve seçme özgurlüğü sağlamış durumda. Ancak şimdilik ortada imzalanmış bir belge yok. Liyubimov, daha fazlasını söylemek istemiyor ve kör inanlan olduğunu da gizlemiyor. Şimdilik Dostoyevski'nin "Ecinniler"ini tngiüzce olarak 1985 başında Paris'in Odeon Tiyatrosu'nda koyma hazırlığı içinde. Ardından da Milano'nun ünlü Scala Tiyatrosu'nda, hem filme alacağı, hem de Avrupa'da turneye çıkaracağı uluslararası bir yapım söz konusu. Ardından, Puşkln'in bir şiirinden uyarladığı, Moskova'da yasaklanan ve yeniden ele almayı çok istediği "Boris Godounov" var. Bu da, dualar ve törensel gelenekler aracılığıyla bir halkın ruhunu veren bir müzikal oyun. Liyubimov, şiirin incilerini ve Rus yazarlannın dehasını tanıtmak istiyor bu yoldan. Yirmi yıldan bu yana, deneylerinin amacı hep yeni bir estetik yaratmak olmuş: "Rus Edebiyatı'nda ahlak ilkeleri anyorum" diyor. "Edebiyatımızın en ilginç yanı da bu." Liyubimov, yapay ve mutlak, köklerine çok yakın bir tiyatronun erdemlerini savunuyor. "Başlıca temeli de çok iyi bir edebiyat olmalı" diyor. Benimsediği anlayış yalmlığa yönelik; yalnız ışıklar, metin ve oyuncular. Oyuncuları, provalar sırasında bir el feneriyle yönettiği söy Bir yiirek sustu ERDOĞAN AYTEKİN Gazeteye Halil Kocagöz'ün öldüğünü bildirdiler. Timur Selçuk'un lzmir'de SanatKoop adına verdiği konserden sonraki yemekteydik. Halil Kocagöz, kendine özgu tavn içinde en son yazdığı ve üzerinde çahştığı müzikli oyunundan söz ediyor, yüksek sesle, bestelerini de kendisinin yaptığı parçalan söylüyordu. lri gövdesiyle öylesine çocuksuydu ki, o yapı ile bu davranış arasındaki ilişkiyi ancak onu yakından tanıyanlar çözümleyebilirlerdi. Halil Kocagöz, 54 yaşında öldü. 54 yıhnın içine cocukça, sevecen bir yürekle birçok yapıt sığdırdı. Çocuklar için şiirler yazdı... Çocuklar için roman yazdı. 1%7 yüında HauteAcademie de Lutece (Paris) Şiir Ödülü'nü kazandı. Hep dışa açüamamaktan yakınırdı. SanatKoop Yönetim Kurulu üyesiyken hep bunu düşünürdü. Halil Kocagöz, TDK üyesiydi. Ayağıru topraktan kesememiş, varsıllığı ile çelişik bir iç varsdhğına sahipti. Davranışlan doğrudan, karşısmdakinin ne düşüneceğini düşünmeden konuşan, gülen, art niyetsiz, ender insanlardan biriydi. Halil Kocagöz, artık yapıtlanyla ve anılanyla yaşayacak içimizde. SOLDAN SAGA 1/ Kimi kuruntulu üısanlann, karanlık ve ıssız yerlerde gördüklerini sandıgı korkunç hayalet. 2/ Rey... Akarsu kıyılanndaki çalı ve ağaçlann üzerinde de yaşayabilen bir balık. 3/ Boya ve cila işlerinde astar olarak kullanüan bir çeşit zamk... Bir motorda bilyelerin almaşık devinimini dairesel devinime çeviren mil. 4/ Gözalıcı, alımlı... "Evet" anlamında kullanüan bir sözcük. 5/ Arahksız... Radyo dalgalannın yankısını alarak cisimlerin yerini ve uzaklığını saptayan aygıt. 6/ Yeni... Karpuzun ortası. 7/ Yakışır, yerinde, uygun... Bir nota. 8/ Verme, ödeme... Işaret. 9/ Tunınçgülerden bir meyve. YUKAR1DAN AŞAĞ1YA 1/ Atlas Okyanusu'nda, Meksika körfezmden başlayarak Norveç luyılanna kadar ulaşan sıcak su akıntısı. 2/ tkaz... lspanya'da Bask bolgesinin bağımsızlığı için savasan örgüt. 3/ Kendinı bir şey sanan sevimsiz kımse. 4/ Şaşma ifade eden bir ünlem... Kalsiyumun simgesi. 5/Yakup Kadri Karaosmaııoglu'nun, cumhuriyetin ilk yıllannı konu alan romanı... Eski Mısır'da bir tann. 6/ İlk insan kalbi nakli ameliyaüru gercekleştiren Güney Afnkalı doktor. 7/ Eski Türk güreslerinden biri... Asya'da bir ırmak. 8/ ölen yeniçerilerin çocuklanna verilen ad... Genişlik. 9/ Tahta, metal ya da taşı işlemeye yarayan çelik arac. Karajanhn gözdesi geliyor Herbert von Karajan 'la otuz yıldır birlikte çalıştığı Berlin Filarmoni Orkestrası 'nın arasını açan klarnetçi Sabıne Meyer, 1985 yılında yapılacak olan 13. Uluslararası Istanbul Festivali'nde resital verecek. Bir piyanist eşliğinde çalacak olan Meyer, Karajan 'm baskısıyla Berlin Filarmoni Orkestrası 'na alınmış, ancak Orkestra iiyelerinin karşı çıkması sonucu, 1984 mayısında sona eren sözleşmesi yenilenmemisti. GALERILER BELCE SANAT EVİ E. ÇETİN GİRGİN ve REHA YALNIZCIK Yönetimınde Akademilere Girış ve Yaz Dönemi Resim Kursları Tel 143 45 96 Adres Pıremecı Sok O B A Ap« 11/4 (Dosllar Tıyalrosu K»r?ıw) Tunel/tSTANSUL 528 66 29 POLANSKI CHINATOVVN (Çin Mahallesi) FELLINI ROMA VVAJDA/ DANTON FASSBINDER / OUERELLE RUSSELU/ VALENTINO BERGMAN/ THE TOUCH (Temas) LUCGODARD/CONTEMPT (Nefret) SCOLA/UNA GIORNATA PARTICOLARE (Özel Bir Gün) KADIKÖY BAYİ! Amvo< Efes Çarşs, IKodı.ov Te İLAN Esas No: 983/914 Karar No: 984/20 Saruk: Ali Uyanık Tahsin oğlu Haticeden olma 1943 do.lu Burdur Kışla Mah.da kayıtlı olup halen Burdur Şahin sokak No: 40'da oturur bakkal. Suç: Gıda maddeleri nizamnamesine muhalefet. SuçTa.: 29.9.1983 Karar Ta.: 23.1.1984 Yukanda hüvıyetı yazılı sanık Ali Uyanık hakkında açılan kamu davasının 3005 sayıb kanun hukümlerine göre yapılan açık yargılaması sonunda: Sanğın taklıt ve tahşış edilmiş sucuk satmak suçundan eylemine uyan T.C.K. 2891 sayılı kanunla değişik 398 md. gereğince taktiren 3 ay hapis ve 5000 lira ağır para cezası ile cezalandınlmasına, 647 Sa. Knun 4/1 maddesi gereğince hapis cezası gunluğu 300 lıradan olmak üzere 27.000 lira ağır para cezasına çevrilmesine, T.C.K nun 72'nci maddesi gereğince ictima edilerek 32.000 liraağır para cezası ile cezalandınlmasına. T.C.K. 402 Md. gereğince hapis cezası kadar curme vasıta kıldığı meslek ve sanatımn ve tıcaretinin laüline, ayrıca 7 gun sure ile işyerinin kapatümasına karar verilmiştir. T.C.K. 402/2 maddesi gereğince ılan olunur. 27.7.1984 Basın: 22207 BURDUR SULH CEZA MAHKEMESİNDEN DESTEK SANAT GALERİSİ Karma Resim Sergisi 131 Ağustos Abdı Ipekcı Cafl 75 Maçka1460354 •GOLD RUHS Altma Hucum •MODERN TIMES Asrı Zamanlar •GPEAT DICTATOR Buyuk Diktator • DOG'S LIFE Kopek Hayatı •PILGRIM Şarlo Hacı •EASY STREET Şarlo Polıs •MONSIEUR WEf?DOUX KADIKÖY BAYİI Sanat Galerısi WOLF PETER MİKSCH özgün baskılar ve objeler sergisi Barbaros Bulvarı. Barbaros Apt No 74/4 Beşıktaş (Nobel yanı) Tel 161 80 72 GALERİ İLANLARI HER GÜN BU KÖŞEDE Beyaz kazanıyor (22) Eğer 1 ..,Şe4 2 Kg7 Şf5! Anlamı birazdan anıaşılacaK önemli bir hamle. 3 Şf7 g4 Görültüdü gibi Şah'lar karşı karşıya yani Yakındenge'deler (Yakın Opposition). Şimdi, öğrenmenin tam sırası. Siyah Şah, 2 ..,Şf5! sayesinde Beyaz'ın yolunu kesiyor. Beyaz da, aradan sızıp Er'e yetişmek amaanda. 4 Kg8!,.. Işte! Bu bekleme hamlesi konuyu aydınlatıyor. Biraz önce Yakındenge nedeniyle bir sorun vardı. Geçmek ve geçirtmemek. Bu sorun şimdi çözülüyor: 4 ..,Şf4 zorunlu. Beyaz Şah'ın yolu açıldı. Ama hangi yöne gidecek? Yanıt: Siyah Şah'ın yol kesemeyeceği tarafa, yani aksi dikeye. O halde: 5 Şg6! g3 6 Şh5 Şf3 7 Şh4 g2 8 Şh3 ve Er düşüyor. Anayola dönelim: 1 KH + ! Şg3 2 Ş«7 g4 3 Ş«6!,.. (3 Şf6'ya Şf4ü Değindiğimiz sorun oluşur: 4 Şg6+ Şe3 ve = ) . 3 ..,Şh2 4 Şf5 g3 5 Şg4! g2 6 Kh7+! Şgı 7 Şg3 Kfı 8 Kf7 + Şgı 9 Kf8! (Pat'ı yok ediyor: 9 Kf2 Şhı 10 K x g2?, Pat) 9 . M Şhı 10 Kh8+ Şgı 11 Kh2 veB kazanıyor. Kale'nin özel hamlelerine iki örnek daha: Şe7 Kd4 Şe5 d5 (Reti, 1928) 1 Kd2!'den sonraB'ın tüm sorunlan çözülür: 1 ..,d4(l ...Şe4 2 Şd6!) 2 Kdı Şd5 3 Şd7 ve Siyah Zugzwang'da. Ş«7 Ka6 Şc7 14 g3 Kale'nin özel hamlelerinden ikisini ve gücünü belirten iyi bir ömek: 1 Kg6! Şd7 2 Kg4 g2 3 K x g 2 Şc6 4 Kg5ü Eğer şimdi 4 .. J3 5 Kg3 f2 6 Kf3 Er'i yakalamakta. Sürmezse de beyaz Şah gelecek. Not: Siyah Şah d7 karesinde ise sonuç = . Şöyle: 1 Kg6 Şe7! 2 Şb6 ŞH 3 Kg4 Şf6 4 K x f4 + Şg5! ve Berabere. YAZIŞMALI Satranç: Küme Y/l'den Baysan Köftecioglu oyunu hakkında önceki hafta (27/7/1984) açıkladığım VıVı Karanmın gecerli olmayıp, oyunun sürmesi gerektiğini sayın yanşmacılara duyururum. Küme Y/l'in genel sıralaması da, oyunun sonucuna göre yeniden yayınlanacaktır. önceki hafta hesaplarını verdiğim durum şu idi: Şe3 Kc8 Fb6 a7 13 g4 h2 ŞH Ka2 Fc3 c2 g6 b7. Bana ulaşan hamlelerde bir yanlış anlama söz konusu olmuş: 44 Kc7 + Şe6 45 Kc« + Şf7'den sonra Beyaz 46 K x c3? oynamış gibi yorumda bulunmuştum. Oysa 46 K x c3? yerine 46 Kc7 + Şe6 ve şimdi 47 K X c3 oynanmıştır. Bu hamleden sonra durum değiştiğinden, benim "Berabere" ile biten hesaplanm bir anlam taşınuyor. Her iki yanşmacıdan aldığım yeni bilgiye göre oyun şu duruma ulaştr. 44 Kc7+ Şe6 45 Kc6+ Şf7 46 Kc7+ Şe6 47 K x c 3 Ka3 48 Ş d 4 K x c 3 49a8VKc4+ 5 0 Ş x c 4 c ı V + 51 Şd3 Vbı+ 52 Şe2 V X b6 ve Beyaz hamlesini yollayacak. Izinli: Küme 1/4'ten M.Nejat Aydra 7/9/1984'e dek. Teke tek oynamak istiyor: Suat Boztepe, Letafet C.Süer Apt. Nr: 1 D: 10 Samsun. KARPOVKAŞPAROV: 10 Eylül 1984'te başlaması kararlaştınlmış bulunan Dünya Satranç Birinciliği maçının yaklaşması nedeniyle heyecan da çoğahyor. Bu arada çeşitli tahminler de var. "Deutscbe Schachzeitung"un temmuz 1984 sayısında satranç yazan ve oyuncusu Heribert Benescb, yazısına "Gari Kasparov ikinci bir Bobby Fischer mi?" diye başhk atmış. Kasparov'un son başanlarını belirtip, "Aday Maçları"ndaki rakiplerini de Fischer gibi açık farklarla yendiğini vurguluyor. Yazar, 1984'te Karpov'un ününü korumak için Kasparov'la karşılaşacağıru ta 1981'de yine aynı dergıde söylemiştim, deyip, sürdurüyor: Ama bunu tahmin etmek o denli büyük bir şey değildi. Bugün ise bazı otoriteler, Kasparov'a şans tanıyor. Ben aynı kanıda değilim. Bugüne tek karşılaştıklan üç oyun da zaten Berabere sonuçlandı, deyip bitiriyor. HANGtSl Kazanac?k?: Dünya Birincisi ününü 10 eylülde başlayacak maçla Karpov (2700), Kasparov'a (2710) karşı ününü koruyacak. Acaba hangisi kazanır? Bu gibi karşılaşmalarda yaş, sıhhat, sinir sistemi önde gelir. Kasparov 21 yaşında, Karpov ise otuzüç. Bu durum. En olgun çağında olan Karpov'un lehine. Teknik yonde her iki oyuncuyu da komple ve eşit sayabiliriz. Ancak maçın sonucunu stiüeri arasındaki fark saptayacaktır. Bilindiği gibi Kasparov taktik öğelere öncelik tamrken, Karpov da aksine durumsal oynuyor. Hiçbir açık vermeyen sağlam oyuna karşı, taktikle kazanmak çok güçtür. Eğer Kasparov Alekhine gibi dağıtıct bir taktik ortaya koyabilirse, ne âlâ! Aksi takdirde maç Karpov'un lehinedir. Kasparov'un güçlü bu yanma karşılık Karpov'un, taktik bir olanak varken onu kullanmayıp, yine de durumsal bir yolu seçmesi zayıflık sayılabilir. Çünku bu alışkanlık zamanla görüş gücünü azaltıyor. Aşağıdaki oyunlar bu özellikleri; taktik bir oyunda Kasparov'un zenginliğini, durumsal oyunda fakirliğini, Karpov'un da bazan görmediğini ortaya koyuyor: lngUiz; KARPOV KASPAROV (Moskova 1981): 1 c4 Af6 2 Ac3 c5 3 Af3 e6 4 g3 b6 5 Fg2 Fb7 6 00 Fe7 7 d4 c X d4 8 V x d4 d6 9 Fg5 a6 10 F X f6 F x f611 Vf4 00 12 Kfdı Fe713 Ae4 F x e4 14 V x e4 Ka7 (Görüldüğü gibi durumsal oyunun yönetimi Beyaz'da. Taktik o'anaklar da ortada yok) 15 Ad4 Vc8 Verdiği yorumda Kasparov şöyle diyor: Eğer 16 Kacı?! Kc7 oynanm 17 b3'e de b5. Tüm taktik bir fıkir. Oysa, aşağıda görüleceği gibi Karpov'un yanıtı çok yalın: 16 b3 Ke8 17 a4 Vc5 18 Ka2 Ff6 19 Kad2 Kc7 20 Vbı Fe7 21 b4 Vta5 22 Kc2Kec823 b5 a x b 5 2 4 a x b 5 K x c 4 2 5 K x c 4 K x c 4 26 Va2 Vc5 27 Va8 (Karpov'un amacı Berabere), K x d 4 28 V x b8 + Ff8 29 Kaı d5 (Kasparov şimdi nefıs bir yol gösteriyor: 29 ...h6! 30 Ve8 Kc4 31 Ka8 K a + 32 Ffı Vd5ü 33 V x f8 + Şh7 ve Siyah açık üstün. Ama yorumunda). 30 Ffı Kc4 31 Ka8 Ka 32 Ve8 d4 33 Ka7 Vf5 34 Ka8 Vc5 Her iki taraf zaman sıkışmasında 35 g4 Vd6 36 Kd8 Vb4 37 Kd7 h6 38 V x f 7 + Şh7 39g5 V b ı 4 0 g 6 + V x g 6 41 V x g 6 + Ş x g 6 4 2 Berabere. Nimzowitsch; KASPAROV TAL (Nikşiç 1983): 1 d4 A » 2 c4 e6 3 Af3 Fb4 4 Fd2 a5 5 Ac3 b6 6 e3 Fb7 7 Fd3 d6 8 Vc2 Abd7 9 e 4 e 5 10 A d 5 F x d 2 + 11 V x d 2 e x d 4 12 A x d 4 Ac5 13 00 00 14 Kfeı Ke8 15 f3 c6 16 Ac3 Vc7 17 Ffı Kad8 18 Kadı d5 19 c x d 5 cxd5 20 Acb5 Vb8 21 e5 K x e 5 22 K x e 5 V x e 5 23 Keı Vb8 (Her ıkisi de taktik öğelerle oynadığından olanaklar zengin) 24 Af5 Ae6 25 Abd4 Ke8 26 Fb5 A X d4 27 K x e8 + A X e8 28 V x d 4 Vc7 29 F x e 8 V a + 30 Şf2 Vc2+ 31 Şe3 V x f 5 32 V x o 6 V g 5 + 33 Şd3, Berabere (33 ..,Vxg2 34 F x f 7 + Ş x H 35 V x b 7 + Şe6=). Sidlya; TIMMAN KASPAROV (Nikşiç 1983): 1 e4 c5 2 Af3 d6 3 d4 c x d 4 4 A x d 4 Af6 5 Ac3 a6 6 Fg5 e6 7 f4 Ve7 8 F x f6 g x f6 9 Fe2 Ac6 10 Vd2 Fd7 11 000 h5 12 Şbı Fe7 13 Ff3 A x d4 14 V x d4 000 15 f5 Şb8 16 Vd2 h4 17 Ae2 Fc8 (Kaparov, taktiğinin üst düzeyine çıkıyor) 18 f xe6 f x e 6 19 Af4 Khg8 20 Ve3 Kg5 21 Kd3 Ff8 22 Khdı Fb6 23 Ae2 h3 24 g3 Kh5 25 Vf2 Kc5 26 Ad4 Kc4 27 Ve2 Kg8 28 b3 Kc5 29 Vf2? (Timman 29 Fg4 iyi idi diyor) 29 .., Ke5 30 Vfı d5 31 V x h3 d x e4 32 F X e4 Fg7 33 Ff3 f5 34 b4? (Timman: 34 Ae2) 34 .., Ke4! 35 c3 e5 36 Ab3 Kc4 37 Fd5 Kb8 38 Vg2 K x c3 39 K x c3 V x c3 40 Vd2 Vc7 41 Aa5 e4 42 Ac4 Kd8 43 Vf4 V x f4 44 g x f4 Şa7 45 Ae3 Fh6 46 Kfı Ff8 47 a3 a5 48 h4 a x b 4 49 a x b 4 F x b 4 50 Ff7 Kd3 51 Ad5 Fa5 52 Kf2 Fd7 53 Ka2 b6 54 Kc2 Fa4 55 Kc7+ Şb8 56 Ke7 Fb3 57 Ke5 e3 58 hS F x d5 59 F x d5 K x d5 60 K X e3 Kdı+ 61 Şc2Khı62Ke8+ Şb7 63 Kb8 b5 64 h6 Kta2 + 65 Sd3 Kh3+ 66 Şc2b4 67Terk. ROMANİŞİN KARPOV (SSCB, 1983 Birincüiği) Şgı Vb3 Kaı Kcı Fe3 Fg2 a4 b2 e2 e5 f2 g4 h3 Şg8 Va5 Kc4 Kf8 Fe7 Fg6 a7 b5 d5 e6 H g7 h7. (Informator 35, Oyun 470). Beyaz'ın son hamlesi 18 a4Yanıt: 18 . . . K x c ı + Bu durumda her iki oyuncu da 19 ..?d5d4 yapılamaz diye düşünüyor olmalı. Çünkü 19 a 4 x b 5 var. Oysa 19 ...Kxcı+ ve Siyah kazanır. Gözucuyla bakılıp atlanan böyle hamleler her oyuncunun başından geçmiştir. Olağan bir şey. Ama Karpov yorumunda da değinmiyor. 1 8 a 4 d 4 ! 19 V x b 5 (19 Ff4 d3!), K x c ı + 2 0 F x a V e ı + 21 Şh2 Fh4! 22 Terk.