Katalog

9 TEMMUZ 1984 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozetle Perez de Cuellar Moskova'ya gidiyor Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez de Cuellar Sovyetler Birliği yetkilileriyle, Afganistan konusunu göruşmek üzere 1113 temmuz tarihlerinde Moskova 'yt ziyaret edeceğini açıkladı. hveç Başbakanı Olof Palme ile ortaklaşa düzenlediği basın toplantısında Perez de Cueüar, insan haklan savunucusu fizikçi Andrei Sharo v 'un ve SSCB 'yi terketmek isteyen Yahudilerin durumunu görüşüp görüşmeyeceğini söylemedi. (a.a.) TASS: ABD oyalama taktigi uyguluyor MOSKOVA (AP) Sovyetler Birliği, ABD'yi uzayın silahsızlandınlması görüşmelerinde "oyalayıcı taktikler" uygulamaicla suçladı. Sovyet resmi Tass Ajansı bu konuda yayınladığı yanda ABD'nin uzayın silahsızlandınlması görüşmeleri konusunda "gecikme ve kafalan kanştınna taktikleri" uyguladığını ileri surdü. Bilindiği gibi, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Konstantin Çernenko, iki hafta önce ABD ile Sovyetler arasında eylül ayında Viyana'da uzayın silahsızlandınlması goruşmelerinin baslatılmasım önermişti. ABD, görüşmelerde nükleer füzelerin de gündeme abnmasını önermiş ancak öneri Sovyetler tarafmdan reddedilmişti. ABD bunun üzerine tutumunu esnekleştirmiş ve görüşmelere onkoşulsuz katılmaya hazır olduğunu bildirmişti. Beyaz Saray sadece görüşmelerde gerektiğinde nükleer füzeler konusunu ortaya atma hakkını saklı tutmak istediğjni belirtmişti. Beyaz Saray, gorüşmelerin gündeminde nükleer füzelerin de bulunmasını istiyor. Tass Ajansı tarafmdan yayınlanan bildıride ABD'nin son yanıtı da doyurucu bulunmadı. Tass'ın bildirisinde şöyle dendi: "ABD, Sovyet önerisine açık ve kesin bir karşılık vereceğine, öneriyi kannaşık bir işlemler yumağı haline sokmaya çalışıyor." Beyaz Saray Sözcüsu Larry Speaİces, Tass'm bildirisinin yayınlanmasından sonra yaptığı açıklamada, ABD'nin görüşünün değişmediğini ve Viyana görüşmelerinde nükleer silahlar konusunun da gundeme alınmasında ısrar ettiklerini söyledi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Alan Romberg ise ABD'nin Viyana görüşmelerinin gündemine ilişkin ayrıntıları "diplomatik kanallardan" tartışacağmı söyledi. Tass Ajansı ise Washington'un bu tutumunu "Be>az Sarayın Sovyet önerisini baltalama niyetini, Amerikan kamuoyundan saklama çabası" olarak niteliyor. Tass'ın bildirisinde şöyle deniyor: "AUD, uzayın silahsızlandınlması görüşmeleri ile nükleer silahlar gorüşmelerini birleştirme tasansından vazgeçmiyor. Bu yıizden Beyaz Saray, Sovyet önerisine, açık bir yanıt vermiyor. Oysa, Cenevre'deki nükleer silahlar görüşmelerinin kesilmesinin tek sorumlusu ABD'dir. Sovyetler Birliği, ancak Avrupa'ya yerieştirilmeye başlanan Cruise ve Pershing2 fuzelerinin kaldınlmasından sonra nükleer görüşmelere dönecegini sık sık açıklamıştır." Uzayın süahsızlandırıhnası görüşmeleri çıkmazda POUTIKADA SORUIVLAR ERGUN BALQ Vyacheslav Molotov Vyacheslav Molotov, 23 yıi önce Nikita Kruçev tarafından atıtdığı partiye, 94 yaşında yıne alındı. Molotov'un yaşam öyküsü kuşkusuz tarih kadar zengindir. Bolşevik devriminin birçok aşamalarında bulunmuş, Lenin ve Stalin'e hizmet etmiş, Nazi Almanya'sı ile 1939'da imzalanan saldırmazlık anlaşmasının hazırlanmasında önemli rol oynamış, Kremlin'de iktıdar mücadelesine katılmıştır. Tarıhçıler, Stalin dönemındeki "büyük tasfiyelerden" Molotov'un da sorumlu olduğunu belirtirler Molotov'un 19301941 yılları arasında Başbakanlık görevinde bulunduğu anımsanırsa, 19361938 yılları arasında yapılan büyuk tasfiyelerin sorumluluğundan kurtulmasının güç olduğu düşünülebilir. Kruçev, 1957'den sonra Molotov'a bu suçlamayı yönelttiğinde, eski Başbakan "büyük tasfiyelere" itiraz etmiş olsaydı, Stalin'ın onu da idam mangasının önüne göndereceğinı, bu bakımdan elinden bir şey gelmediğini söylemişti. Nikita Kruçev, Molotov'u 1961'de partiden attı. Ama aslında Molotov'un yetkileri 1956'da elinden alınmış ve Dışişleri Bakanliğı görevinden uzaklaştırılrnıştı. O yıl Mareşal Tito, Moskova1 yı ziyaret edecekti. Kruçev, Yugoslavya ile ilişkileri düzeltme çabasında ıdi. Stalin'le birlikte Yugoslavya'yı hain ve revizyonist ılan etmiş olan Molotov'un Moskova'da Mareşal Tito'yu karşılaması siyasal gerçeklere uygun düşmeyecektı.. Ve Molotov, Tito'nun ziyaretinden birkaç ay önce Dışişleri Bakanlığmdan istifa ederek, yerini Şepilov'a terketti. Kruçev, barışmak istediği Mareşal Tito'ya, Moskova'da "gümüş tepside" Molotov1 un başını sunuyordu. Ancak, Molotov'la Kruçev arasındakı mücadele bitmemişti. Kruçev'in Moskova bürokrasisine karşı açtığı savaş ve ekonomik reformları, eski ve katı bir Stalinci olan Molotov'un şiddetli muhalefeti ile karşılaşıyordu. Molotov, Kaganovıç, Malenkov, Saburov, Suslov ve Pervukin, Kruçev'e karşı muhalefet grubunu oluşturmuşlardı. Grubun önderliğini Stalinci görüşün resmi temsilcileri olan Molotov'la Kaganovıç yapıyordu. Macaristan1 dakı ayaklanma, Stalin'ci grubu yüreklendirmiş, bunlar Kruçev: in ekonomık ve siyasal reiormlarına karşı seslerinı yukseltmişlerdi. Kruçev güç durumda kjı. Kendisine karşı yapılan muhalefet özellikle üç konuda yoğunlaşıyordu: Moskova'daki sanayı bürokrasisi ile partinin bir bolümü, Kruçev'in ekonomik yönetımde ademi merkezcilik planına şiddetle karşı çıkıyordu. Molotov, Kaganoviç, Pervukin ve Saburov, bu isyanın öncülüğünü yapıyorlardı. Ekonomik reformlar konusunda daha esnek bir tutuma sahip olan Malenkov ise, eleştirılerini Kruçev'in siyasal görüşleri üzerinde yoğunlaştınyordu. MaoZe Dung'un o dönemde ifade özgürlüğünü hatta grevleri bile hoşgörü ile karşılayan bir tutuma girmesi ve bürokrasiye şiddetle hücum etmesi, Stalin'ci grubu derin bir kaygıya düşürmüş ve Mao bir numaralı düşman ilan edilmişti. Bu görüşün Sovyet dış politıkasına yansıması, ÇinSovyet ilişkilerini ciddı biçimde bozabilirdi. Oysa, ozamanlar, Kruçev'in Mao ile arası henüz iyı idi. Son olarak Molotov'la arkadaşları, Kruçev'in Amerikan ve Sovyet birliklerinin Avrupa'dan çekılmelerine ilişkin yapmtş olduğu öneriyi sert biçimde eleştıriyorlardı. İktidarı tehlikeye giren Kruçev, şiddetli bir karşı saldınya gecti. Stalincılerı "antipartı grup" olarak niteliyordu. Haziran 1957'de yapılan Merkez Komitesi toplantısında, zaferi Kruçev kazanıyor, Molotov, Kaganoviç ve Malenkov, Merkez Komite(Arkosı 11. Sayfada) El Salvador'da gerillalar El Salvador'da yönetime karşı mücadele eden gerillaların, haziran ayı içinde, 200'den fazla hükümet askerini öldürduğü öne surüldü. Gerillaların yayın orgam "Venceremos" radyosu, haziratt ayında ülke çapında saldınlar düzenlendiğini ve yalnızca Siron Gandi kenti yakınlanndaki çarpışmalarda, 100'den fazla hükümet askerinin öldünddüğünü, kentin de ele geçirüdiğini duyurdu. (ANKA) Sahneye bu kez MOSSAD çıktı LONDRA (APTHA) lngiltere ile Nijerya birbirinin uçaklannı karşılıklı olarak serbest bırakırken, "Sandıktaki Bakan" olayı uzerindeki esrar perdesi hâlâ çözülemedi. tngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Sunday Times ve The Observer, Dikko'nun kaçınlması ile ilgili olarak îngiliz polisi tarafından tutuklanan iki Israillinin lsrail Istihbarat Orgütü MOSSAD'ın üyesi olduğunu ileri sürdüler. The Observer gazetesi, biri Sovyetler Birliği diğeri Tunus doğumlu iki Israillinin, MOSSAD'ın eski ajanlanndan olduklarını öne sürerken, The Sunday Times gazetesine göre ise, "Îngiliz hükümet kaynaklan, iki tutuklunun da İsrail vatandaşı olduğunu dogruladüar." Scotland Yard, daha önceki açıklamalannda tutuklanan 17 kişiden birinin, Israilli olduğunu belirtmiş ve şüphelilerden diğerinin ise Tunus vatandaşı olduğunun sanıldığını kaydetmişti. The Observer gazetesi, iki tsraillinin kaçırma olayından bir gece önce bir Nijerya uçağıyla Lagos'tan geldiklerini öne sürerek "Kaçırma olayında, Nijerya hükümetinin parmağımn bulundugunu" ileri surdu.Tbe Sunday Times gazetesi ise Îngiliz polisinin, olayın Nijerya hükumeti tarafından düzenlendiği sonucuna vardığını ancak, bunu henüz kamuya açıklama durumunda olmadığını belirtti. İngiliz polısı olayla ilgili olarak gözaltına aldığı 17 kişiden 13'unü serbest bıraktı. Dort kişinin ise sorgulaması surüyor. Sorgulaması devam eden dört kişi arasmda bir Nijerya gizli ajanınm da bulunduğu bildiriliyor. Londra'daki iyi haber alan kaynaklar bu kişinin Nijerya Devlet Bakanı General Muhammed Buhari'ye "yakınlığı" ile tanındığını belirtiyorlar. Aynı kaynaklar, Nijerya Ulusal Güvenlik örgütü uyesi olan bu kişinin Londra'nın kuzey doğusundakı Stansted Havaalanı'nda perşembe gunü tutuklandığını belirtiyorlar. "Sandıktaki Bakan" olayırun tek benzeri 20 yıl önce meydana gelmiş ve Nazi savaş suçlusu Adolf Eichman, Israilli ajanlar tarafından Arjantin'den kaçırılmıştı. "Sandıktaki Bakan" olayı arapsaçına döndü Keşmir'de çatışmalar: 100 ynrah Hindistan'ın Keşmir eyaletinde polis ile gostericiler arasmda meydana gelen çatışmalarda 181 polis olmak üzere toplam 100 kişi yaralandl. Keşmir'de iktidardaki Ulusal Konferans Partisi'nin 12 milletvekUinin istifa etmesi üzerine eyalet parlamentosunda çoğunluğu kaybetmesi sonucu eyaletin parti lideri ve Başbakan Faruk Abdullah, Başbakan tndira Gandi tarafmdan görevinden ahnmıştu IsrailÜrdün sımrmda büyıik bir sorun haline gelen sivrisinekler, 1948 yüından bu yana savaş halinde olan iki ülkeyi görüşme masasına oturtmayı oasardı. tsrail'de yayınlanan "Haretz" gazetesi, Eliat ve Akabe liman kentlerinde gün geçtikçe başedilemez hale gelen sivrisinekler konusunda, iki ülkenin alt düzey yetkililerinin görüşmelerde bulunduğunu haber verdi. (A.P.) Sivrisinekler, arubulucu oldu AMMAM, (a.a.) Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat Amman'da Kral Hüseyin tarafından kabul edildi. Yaser Arafat'ın dün Ürdun'e yaptığı kısa ziyaretin, Şam yetkilileriyle, FKÖ'nün en büyük organı "El Fetih" arasında yaklaşma olduğu ve SuriyeÜrdun ilişkilerinin giderek yumuşadığı yolundaki açıklamalar nedeniyle önem taşıdığı belirtiliyor. öte yandan, Arafat Amman'da devam eden Filistinlilerin eğitimi konulu konferansta yaptığı konuşmada, Paris'teki Filistin Burosu'nun statüsünün yükseltilmesi ve François Mitterrand'la görüştürülmesi konusunda Fransa tarafından söz verildiğini söyledi. Kral Hüseyin Arafat'ı kabul etti Beyrut havaalanı biıgün açılıyor BEYRUT (AP) Lubnan'ın başkenti Beyrut'ta Muslümanlarla Hıristiyanları birbirinden ayıran Yeşil Hat üzerinde beş aydır kapalı bulunan beş. geçitten üçünün trafiğe açıldığı açıklandı. Açıklamada, Beyrut Havaalanının da bugun açılacağı bildirildi. Başbakan Rasid Kerami bükemetinde Baymdırlık Bakanı olan Dürzi lider Velid Cnmbalt'ın açıklamasına göre, Yeşil Hat üzerinde bulunan "Tayyuneh", "Galeri" ve " P o r i " geçitlerinin trafığe açılması, başkentte güvenliği sağlamaya ve 9 yıldır suren iç savaşa son vermeye yönelik güvenlik planının ilk aşamasını oluşturuyor. Bu arada iç savaş sırasında yakınları kaybolan ailelerin yeni açılan geçitler üzerinde gösteriler yaparak ulaşımı aksattıkları bildirildi. Emin Cemayeİ yönetiminin güvenlik planının ikinci aşamasını hazırlamak için de çalışmalara başladığı açıklandı. Lubnan'da savaşın başlangıcıdan bu yana kaybolan kişilerin ailelerinden oluşan yüzlerce gosterici dün de doğu ve batı Beyrut arasında yeşil hat uzerindeki geçitleri kapatma eylemini sürdürdüler. Milis kuvvetleri ve ordunun elinde bulunan kjşilerin serbest bırakılmasını isteyen gostericiler, dün sabah Beyrut'un iki kesimi arasında açılan üç yeni geçidi de kapattılar. Polise, barikat kuran göstericileri engelleme emri verilmedi. Başbakan Kerami: Gelişmeler memnunluk verici. BAGDAT (Ajanslar) Irak Hava Kuvvetlerinde görevli ve adının açıklanmasını istemeyen bir general tran'ın Harg Adasındaki petrol tesislerine saldırmaya hazır olduklarını söyledi. Iraklı general, Irak Haber Ajansı INA'ya verdiği demeçte, "Bu görevi emir aldıgımız anda gerçekleştireceğiz. lran, bizim Korl'ez bolgesindeki petrol tesislerimizi tahrip etti, bizim de onlannkini tahrip etmemiz doğaldır" dedi. Irak'ın Basra Körfezindeki petrol tesisleri, 45 aydır devam eden savaşın ilk haftalarında lran tarafından tahrip edilmişti. Harg Adası ve Körfez bolgesindeki diğer îran limanları dört aydır Irak'ın ablukası altında tutuluyor. Öte yandan lran Petrol Bakanı Muhammed Garazi, Iran'ın Harg adasında yaklaşık 4 yıl önce baslayan Körfez Sayaşı süre^ sınce "bazı askeri sorunlarla" karsılaştığını, ancak bu sorunların ulkenin petrol ihracatını etkilemediğıni söyledi. Tahran Radyosu'nda yayınlanan konuşması sırasında, lran'ın en büyük petrol yukleme terminaü olan Harg Adası'nın durumu hakkında kendisine yönekilen soruya Garazı: "Harg Adası'nda bazı askeri sorunlar ortaya çıktı. Ancak bu sorunlar petrol ihracatını etkileyecek boyutta değil. doğal olarak arasıra bazı sorunlarla karşılaşıyoruz." karşılığmı verdi. Irak'lı general: Harg'a saldırmaya hazırız Pin McCanıı