Katalog

1 MA YIS 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 ANKARAT3A " F I I M r M SERGİLEYECEK OLAN ABtDİN DİNO Toplumsal depremler kimi kez herkesten önce ressamı etkiler SELÇUK DEMtREL Ankara'da yepyeni bir galeri 2 mayıs gunu Abidin Dino'nun " ö " ana teması çevresinde derlenen ve sanatçııun 50 yıldan bu yana çizdiği değjşik dizi yapıtlanndan oluşan bir sergiyle açılıyor. 2 mayıs gunü açılacak olan Galeri Nev'de Dino'nun 87 özgun tablosunun yaru sıra, serigrafi tekniğiyle çoğaltılarak sanatçı tarafından mühürlenmiş sınırlı sayıda sergi albtlmü ve baskı koleksiyonu da sanatseverlerin ilgisine sunulacak. Çok uzun bir süreden bu yana Ankara'da ilk kez resimleri sergilenecek olan Abidin Dino'yla Paris'te görüştük. tzlenimlerini ögrenmek istedik. "Türk Evi' fotoğraf yarışması sonuçlandı 9 Duyduk Gördük tlişikli tşler Müdürü ne iş yapacak? anlatayım " "Bizim Vakıf gayrimenkullerinin mülkiyet durumlarını tetkik ediyoruz. Vakfa ait bir gayrimenkule sahip olan kişiler onlar ölmüşse varisteri, bugüne kadar bunların sadece tasarrufuna sahipti. Şimdi 2762 sayılı yasa uyarınca ya bugünkü emlâk vergisı değerinin yuzde 20'si oranında bir para karşılığı vakfın mülkiyetini de onlara satıyoruz, sahibi varissiz ölmüşse gaynmenkulü yeniden vakıf adına tescil ediyoruz. " Artık ellerinde Vakfa ait gayrimenkul bulunan yurttaşlanmız "Ne yapacağız, kime gideceğiz" diye düşünmekten ya da Vakıflar Başmüdürlüğüne giderek kapı kapı dolaşmaktan kurtulup kapısında "tlişikli İşler Müdürü" yazılı odaya girecek ve işlerini görecekler. zen "sismograf'lara benzer bir bakıma. Sanatçının olayı kavraması, uzun da sttrebilir Toplumsal olaylan da mı? A.D.Elbette. Toplumsal depremler de etkiler ressamı, herkesten önce ressamı kimi kez. Ne var ki, bu etki doğrudan doğruya ya da çok dolaylı yansıyabilir çizgi ve boyalara. Çapraşık sorun imge ile olayın ilişkisi. Sanatçının olayı hazmetmesi, bütün boyutları ile kavraması uzun da sürebUir. Kimi zaman hemen oiay baskın çtkar, olay hemen çizilir ister istemez. Paris'te mayıs 68 çizgikriniz gibi. A.D.Mayıs çizgilerim gibi. Olaylar mahallemizde patlak vermişti: göz yaşartıcı bombaların dumanı tavan aramıza kadar çıkıyordu; sokaklara fırlayıp çizdim. Daha eskiden de, örneğin 1941'de Anadolu'da ırgatlan çizdim, malaryadan sokaklarda ölenleri çizdim... Olaylarla ilgili araştırmalar da kimi zaman etkiledi beni. Kunuluş Savaşı'ndan kalma botun fotoğraflan elden geçirmiş, notlar almıştım; Mehmetçikleri çizmiştim, butün aynntılan ile. Nızm'ın destanını resimlemek için epeyce uğrastım böylecek. Naum'ın resimleri kapıp, Sakarya'da, Dumlupınar'da savaşmıs bir asker akrabasına götürüp göstermişti, hiçbir şey söyiemeden. Uzun uzun baktıktan sonra, resimlere. "Hangi cephede, hangi bolükte bulundu bu arkadaş" demişti deneyli asker, kimliğimi sorarak. Bizim eve gelmişti Nazım, sevinçten tepinerek, "T«m»m" demişti, "imtihanı geçtin..." Derken bir domates, neden birden bir domates dizisi çizdiniz? A.D.Evet, birden bir kadın eli, bir çiçek, bir domates sardı beni. Ya da bir ayak, bir duruş, bir bakış. Bütün gtin resim çizen el tlk kez çizgUerinizi toptayan, hcm de eili yıllık çizgUerinizi loplayın kiUp, nasıl ortaya çıktı? A.D.Görsel sanatlar alanında yeni bir atılımla bir dizi yayın sergi düzenlemek karannda olan Ankara'daki Galeri Nev'in genç yönetmenleri, 1930'lardan bugüne kadar resimlerimden diziler toplayarak ve bir hayli uğrasarak büyük boy bir kitap yayınlamış bulunuyorlar. Aynı sırada yeni galenieride kitapta bulunan resimleri sergilemiş olmaları ilginç. Resimlerinia topla>an kitabın adı "El"; sizdeki bu el çizme tutkosu neyin nesi? Neden bir ömür boyu d resmi çizdiniz? parmak islifleriniz, resim türünüz, A.D.El emeği ınsanı ve insanlığı 1930 yıllannın sanat ortamında nayaratmıştır derler, her halde doğnı sıl karsılanmıştı? bir düşünce; fakat buna ne hacet, A.D.Bir ölçude şaskınlıkla, bir ölbütün gün gözümün önünde resim çüde alayla, bir ölçude sezgi ve sevçizen elimi "model" olarak seçmem, giyle. Tek tük tiryakileri de vardı o çizgı çizen elimi çizmem doğal değil resimlerin. mi? Insanları.ı çesit çesit elleri ne kaEp«yce çizdiniz mi bunlardan? dar ilginç, ne kadar anlamlı. A.D.Çok. Kudurmuscasına çizGerçekçi el çizgilerinizin yanı badım, belki de bu çizgilerin anlamı, şında bir de birbirine sanlmtş. dolan dünya ile aramda bir bağ kurmaktı. mış parmaklar. parmak istifleri var. Çizme eylemi için "cezbe" sözcüğü onlara ne demeli. nasjl yorumlamayersiz ama, sanatçının yaratı sırasınh? da bir esrikliği, gözü kararmışlıgı var A.D.Yorumlar serbest. Çizgi örmuhakkak. güsü olarak belki geleneksel "hal" Peki ellerden başka yine o yıllarsanatı, istif, meşk, türa sanatı beni da birtakım abartılı biçJmli acaip inetkilemiş bulundu. Ya da belki "lisanlar çizdiniz? bido"dan filan söz edilebilir, erotik A.D.Kendi kendilerine, yani davet bir etken... edilmeden kâğıdm üstüne gelen birtakım yaratıklar, kişiler... Yaratı sırasında Elleri ayaklan upuzun? A.D.Santimetre ölçüsüne göre sanatçının bir upuzun, gün olur ellerimi çok uzakgözükararmışhgı var ta duyanm gerçekten, içerden yasanan vücut gözle görulenden başka, Bugunün seyircisi için bile oldukbambaşka kimi zaman. ça beklenmedik şeyler sayılabilecek Resimlerinizde dış göriinümden çok içe mi dönttksiinnz? A.D.Dışla iç arasında gitgellerle gerçekleri aradığımı sanıyorum. Aramadım ya, gerçekler beni aradı. Sanatçı sanıldığı kadar etkin değil, yaptığı işte. Dünya onu zorluyor. Daha sonralan, epeyce yıl sonra hırçınlaşıyorsunuz çizgüerbıizde, sert gidiyorsunuz? A.D.Ben değil, yaşadığım günler hırçınlaşıyor. Hastalık, aa, baskılaı, su bu... Çizgi çizmek iyi bir savunma yöntemi. Dışa karşı? A.D.Duyguyu dışsallaştırma, bir arınma aynı zamanda. Dış da var. A.D.Hem de nasıl. Sanatın nesnel tarafı. Yani uzun bir çahşma; doğayı kavrama, yapısal kurallan arastırma, piyano çalâr gibi bütün gün gördüğünu dikkatle çizme, öğrenme çabası da var. Insanlar arasında dolaşan ressam, rasathanelerde en uzak depremi inişli çıkışh bir grafîkle çi Resim fiyatları havyar fiyatlarıyla yarışıyor Bütün bnnlar, bir kitaba sıjjar mı? A.D.Sığmaz elbet. 50 yılı nasıl 60 sayfalık bir kitaba sığdınrsın. Yılda bir resim değil, yılda birkaç yüz resim yapmış olmalıyım. Kimisi attım, kimisini yırttım, kimisıni yitirdim, kimisini verdim, kimisini sattırn. Zarar yok, Yunus Emre'nin dediği gibi: "Yağma olsun!" Ama pek de yağma fiyatına degil resimleriniz. A.D.Ne yazık ki, artık bedava değil. tş isten geçti, resim fıyatlan havyar ve kuş sutü fİyatlan ile yanşıyor. Başka ülkeierdeki gibi, Tarkiye de o yörungeye girdi. A.D.Sanat ürilnlerinin fiyat artışlan botün dünyayı saran bir salgın. Hele son otuz ytlda. 1952'de Pkasso bile şasıyordu bu ise, "Rezalet" diyordu, "baksana. çizdigim en ufak zınltı, bankalann bastıgı en iri b»nknottan daha çok para ediyor!" Gulüyordu bunu söylerken. Ama gelgör ki, herkes ve her zaman öyle değil. Bir de bakıyorsun Hızır müşterisini alıp götürdükten sonra geliyor para, arada ölen Olüyor. Fikrct Mualla örneği... Peki bu kitap? A.D.Bu kitap kitap değil; bir cönk, bir resim derlemesi, sayısı sırurlı. Bir de paftalar, baskılar olacak. Son bir soru: Bu yıl çizgilerinizin "sismografı" ne gosleriyor? Ne haber veriyor? A.D.Sanınm bu yıl "mutluluğun resmini çizme" yıh olmayacak hiçbir ülkede, çizgilerim hırçın. "fti~:*li tşler Müdun'ı" sizce ne iş yapar?... "Bu soru da nereden çıktı?" diye Kiiltttr Servisi Türkiye Tadüşünmeyin. Ya da rihi Evleri Koruma Derneği ta"gazetecilerin bir uydurması rafından, 28 mayıs 4 haziran her halde" deyip dudak tarihleri arasında yapılacak " 2 . bükmeyin. Her ne kadar bazı Tarihi Türk Evleri Haflası " negazeteler uyduruk haber deniyle düzenlenen "Türk Evi" vermeyi uyduruk başlık konulu fotoğraf yarışması sodüştüğümüz ilk şaşkınlıktan nuçlandı. Şakir Eczacıbaşı, N. atmayı marifet saysalar da, bizim bu başlığımız uydurma sonra, hemen odaya girip Nordan Eren, Reha Günay, Hüsiçerdeki beye, "tlişikli işlerin rev Tayla, Fuat Kınıkoğlu ve Pe değil. Çünku fotoğrafta ne olduğunu, ne gibi işlerle rihan Bakı'dan oluşan geçici ku görülen tabela îstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü uğraştıklarını" sorduk... rul aşağıdaki yapıtlan ödüle labinasınm üçüncü katındaki Sorumuz üzerine şaşırma yık buldu: odanın duvannda asılı. Sözü sırası içerdeki beye geldi. Birincilik ödülü Nevıat Çakır, fazla uzatmadan bu "tlişikli "Valla halkla ilişkili olması ikıncilik ödülü tzzet Keribar, İşler Müdurü"nün ne bakımmdan herhalde" üçünculük ödülü llyas Göçmen, yaptığını anlatahm. dedikten sonra ekledi: "en dördüncülük ödülü Can Binan. Tabelayı gördüğümüz an içine iyisi ben size yaptığımız işi beşincilik ödülü Emin Hakarar. Ayrıca. Kâzım Zaim, Mansur Barias, Mihrimah Uzel, R.Enis Sakızlı ve Levent Veral başarı belgesi almaya değer bulundular. Gazi Üniversitesi îktisadi ve tdari Bilimler Fakültesi'nde halk oyunlarına gönül veren, halk kültürünü seven ve sevdirmeye çalıPanait Istrati şan bir grup genç var. Kendileri aynı zamanda halk oyunları topluluğunun da elemanlan. Ancak dertli olduklan bize yolladıklan mek100. doğum tuplanndan anlaşılıyor. Şöyle diyorlar bu ortak mektuplannda: yılında anılıyor "Ülkemizde bir halk oyunları yarışmasıdır gidiyor. Oysa bu oyunlar, Edirne'den Ağrı'ya, Antep'ten Artvin'e aynı kültühin üninüKıiltür Servisi Ünlü Romen dür. Aynı külturün öğelerinin yazar Panait Istrati, Fransa'nın yarıştırılması ise, oyunlarımıza Nice kentinde 2628 nisan 1984 özelliklerini kaybettirmektedir. tarihleri arasında düzenlenen Biz, bu işi yine de birkaç kişinin uluslararası bir kollokyumla lekeline bırakmaya razı olmaanıldı. 1984 bütün dünyada, İstdık. Birkaç yörenin oyunuyla rati'nin 100. doğum yıldönümü okulumuzda yapılan yarışmaya nedeniyle düzenlenen toplantılakatıldık. Ama gördük ki bu dalra ve İconferanslara sahne olada uzman geçinen kişilerin oyuncak. ları bitmiyor. Şöyle kı: 10 ağustos 1884 günü Roman7/3/1984 günü okulumuzda ya'nm Braila kentinde doğan yapılan yarışmada seçicı kurul Panait tstrati, çok genç yaşta bir yalnızca üç kişiden oluşturuldu. Rus soylusu olan Mihail KaTRT'den temsild ıstendiği halzansky'nin peşine takılarak dünde, kimse gelmedi. Yarışmaya yayı dolaştı. 1909 yılından başgelen bir uzman da seçici kurulayarak gazetelere yazdı. 1913 yv la kabul edilmedi. Puan verirlında Paris'e gitti ve orada evlenKA+& ken, seçici kurul üyeleri arasındi. Ancak bu bağ uzun sürmeda 15 puan gibi devfark lar budi. Yine yollara düşen sanatçı, lunduğu görüldü. Yarışma son rası yapılan itirazlara da, çeşitli bir intihar girişiminden sonra kifakülte dekanlarımn birbirlerine düşecekleri gibi garip bir gerekçeyle taplannı Fransızca kaleme almayanıt verilmedi. Olaylara, yarışmayı izleyen bazı gazeteciler de taya koyuldu. Ancak, Sovyetler nık oldular. Onlar ve yarışmayı izleyen başka kişiler, yapılan hakBirliği'ne yaptığı gezi (1927) onu sızhklar konusunda her zaman tanıklık edebilirler." sosyalizmden uzaklaştırdı. 1935 Çeşitli üniversitelerde okuyan gençlerden, değişik konularda hakyılında, biraz da bu nedenle, yalsızlık yapıldığı sesleri gelmeye devam ediyor. YOK anlayışına karşı nız başına ve unutulmuş olarak yükselen bu sesler kimsenin kulağuıı tırmalamayacak mı? öldü. Halk oyunları ynrışmasında haksızlık Türk Tarzanı Marsilyu'>da 20 mayıs günü Fransa'nın liman kenti Marsilya'da bir Limanlar Idaresi Semineri yapılacak. Bu seminere Türkiye'den de Fransızcası iyi olan birinin kanlması için Denizcilik Bankası'na çağrıda bulunuldu. Ancak iyi Fransızca bUmenin en önemti koşul olduğu ısrarla belirtiüyordu çağrı mektubunda. Peki, bu konuda karar vermesi gereken Denizcilik Bankası Genel Müdür Yardımctlanndan biri ne yaptı dersiniz? Ne yapacak, kuruluşta görevli olanlardan bir yakın akrabasının adını yazdınverdi. Peki, adı yazdınlan bu kişi Fransızca biliyor mu? Nerdeee! Türkçesinin fena olmadığı kendisini yakından tanıyanlar tarafından belirtiliyor. Ama Fransızcanın F'sinden nasibini almadığı hemen ardından ekleniyor. Tarzanca''dan başka yabancı dil de bilmiyor. Öyleyse semineri nasılizleyecek? Zâhir, herkes Fransızca konuşurken o Tarzanca izleyecek. KİM KİME DUM DUMA Behiç Ak eMındakı Tı/rı>Here 0aMı elmoktan bir cnlflrla *ıya5İandi|î kcjl&)le KİM KİMDİR? Abidin Dtno 26 mart 1913'te tstanbul'da doğdu. tlk resimleri yayınlandığında 18 yaşındaydı. 1933 'te beş sanatçıyla birlikte D Grubu 'nu kurdu. Bir yandan da '' Yann'' gazetesinde karikatürleri çıkıyordu. 1934'te, "Ankara Türkiye'nin Kalbidir" fılmini çekmek üzere Türkiye'ye gelen yönetmen Sergey Yutkeviç tarafından SSCB'ye davet edildi. Orada ünlü sinemacılarla çalıştı. 1937'de Paris'e ilk kez gitti. 1939'da genç ressamlarla Liman Grubu'nu kurdu. 1952'den bu yana Paris 'te yaşayan sanatçının yapıtlan birçok ülkede müzelerde ve özel koleksiyonlarda yer alıyor. (Fotoiraf: COSKUN ARAL) TIYATROGOSTERI DOSTLAR TİYATROSU 144 81 37 SON OYUNLAR DEVEKUŞUKABARE 528 66 29 522 89 97 UGUR BOCEKLERI KUMPANYASI &4 "VIDEOKONDU" MÜZİKLİ GÜLDÜRÜ 2 BÖLÛM U#w Böcekleri MJUİ Ertoll SuteyiMn Tann T4RMTE BUGUN Mümtaz Ankan 1 mayıs BÜYÛKBfR KASİF/N ÖLÛMU.. 1873'7B 8U6ÜN, UHLU KAŞIF Or PAV/Ü UVIHGSTONE 6O YAŞINDA AFeİKA'OA ÖLCÜ. YAPTlğl &EZİLERLB, BU KITANIN B'RÇCK YfgİNİ KEŞPE0£N 7A LIVtNGSTONE, YAŞAMM AF8İKAYA APAMIŞTI.. ZAT£N PEK iyi OLM4YAN SASUĞI, SON YOLCULUKLARl SIRASINDA gUSSÜTÜN KÖTlkSŞMİŞ, ÜSTEÜIC OİZANTERİYE YAKAlANMlSTI. YOLA ANCAK/SAPIK ADAMLAHININ YAHÛIMNLA OEVAU BOEgiLİYOeDU.SONUNDA AOLABA DAYAHAMfYABAK DueCHJ. ÖLÛMÜ UZUN SÜRMBDİ. ÇOK. Ü2ÜLEM AFRİICAULAR, CESEDİAJl \/£ EŞYAL4RIA1I İN6İLTEe£'YE GĞNPBRİLMEIC ÜZEB.E ZAN ZİŞAR'A 6ÖTÜ&J/&&M, KALSİMt ÇJİCARIP BİR A6ACW ALT/NA GÖMDÜLER.. KALSİMiU AFRİKA'DAN AYRILAMIYACA6M 27 Nisan dan itibaren SAN TIYATROSU'NDA CWM: 11.30 | * M TcnzNatlı matiM) 14.30 Pazv PazartMİ Sah: 21.60 Sona Pefcuysal Cenk Koray GAneş Gazetesi ses birlnclterl Emal Erdal Murat Mert (Dans) FatoşSabiş HARBİYE KONAK SİNEMASINDA 9 MAYISTAN BAŞLAYARAK KENTER TİYATROSUNDA Tel: 147 36 34 SalıÇarsPerş 1900 Curıa 2100 CumtPazaı 15001830 ^ , ' LEVENT KIRCA TİYATROSU Avnı Oılligıl Ytlın en iyi veılı oyun odulu 140 54 58 Pazartesı harıç hergun 22.00 Cumartesı Pazar 18.00 KADINCIKLAR TOBAV 1.LİK ÖDÜLÜ Kısa bir süre îçin Tel: 355 43 70 ANKARA HALK TİYATROSU 50 YIL ONCE Cumhuriyet Çanakkale harbine iştirak eden Ingilizler Çanakkale 30 (a.a.) Gelibolu yarımadası harp mezarlıklarını ziyaret etmek üzere gelmelerine intizar edilen tngiliz muhariplerinden müteşekkil 700 kişilik bir seyyafı kafilesi bu sabah tngiliz bandıralı bir vapurla gelmişlerdir. Heyet Vali beyin riyasetinde Belediye reis vekitile Vilâyet halkından 10 zattan mürekkep heyet tarafından karşılanmıştır. Seyyah kafilesi Kilya limanmdan doğruca harp mezarlıklarını ziyarete gitmiştir. Çanakkale 30 (Hususi) Çanakkale mezarlıklarını ziyarete gelen 750 eski tngiliz muharibi arasında 10 tane jeneral vardır. Bunlar evvelâ 30 küçük mezarlığı, müteaktben büyük abidelerin bulunduğu yerleri gezdiler. Merasim yaptılar. \1ezarlara gelincik çiçeklerinden yapümış çelenkler koydular. 1 mayıs 1934 Vali Bey dün geldi Belediyeye ait işleri takip için Ankaraya gitmiş olan Vali Muhittin Bey dün şehrimize dönmüştür. Muhittin Bey avdetinde eksprese binmemiş, saat yarımda Haydarpasaya gelen muhtelit katarla gelmiştir. Vali Bey kendisini karşılayanlarla birlikte vapura binerek Istanbula geçmiş ve Köprüden Vali Konjğına gitmiş, bir müddet istirahatten sonra 19341984 akşam üzerine doğru Vilâyete gelmiştir. Muhittin Bey Vilâyette meşgul olmuş ve kendisini ziyaret eden Müddeiumumî Kenan Beyle görüşmüştür. 19 3 4 Yem FORD Kanıvonlan SON HAFTALARIN Biletleri Satılmaktadır Suadiye ATLANTiK SiNEMASI'nda JSalıCarşPerşCum 21 30 ICtesı 18.3OPazar 18.30 egemen bostancı sunar BAŞAR SABUHCU KANveGÜL karmen YAPIM SÜREÇ YAYINCILIK Çarş. 18.30 21.00 Perç. 18.30 Cuma 18.30 21.00 C.tesi 15.3018.30 Paz. 15.3018.30 Cars Pers • Cuma Cum! 21 15 Cunt 18 00 Pazar 14 3018 00 tıoJk «yoimaı BÜROKRATLAR MÜZİKLİ GÜLDÜRÜ ERHAN BENER * Safc 18 30. C a ^ 15 30 18 30. Perş 18 30 Cııma 18 30 21 15 C tes 14 00 16 30 18.30. Pazar 14 00 • 18 30 AYMCA HER C.TESİ PAZAR 11 OO'de ÇOClfK OYUNU f UĞURMUMCU san tnatrosunda BEY06LU K O Ç O K SAHNEOE Ttt: 144 43 27 143 64 17 2 bölümlük müzikal güldürü ÇAĞDAŞ YAYINLARI İLHAN SELÇUK SAKINCASIZ Ankara turnesi nedeniyle 7 Mayıs 1984e kadar DÜŞÜNÜYORUM ÖYLEYSE VURUN ÇIKTI! Ederi: 400 lira İsteme Adresi: Çağdaş Yayınlan, Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlutstanbul Gazetelerde Sayfalara ve Boyutlara göre Reklam Analizi îstanbul ve Ankara Radyolanndaki Reklam Dökumu TV REKLAMLARI ÖDEMÎ Ll GÖNDERİLİR. Basın 4.500 TL. Radyc 4.000 TL. TV 4.000 TL. (Aylık) PEVA lstiklâl Caddesi, Imam Sokak No. l Beyoğlu tstanbul Tel: 145 66 47 KİM? NEREDE? NE KADAR REKLAM YAPTI? BASIN REKLAMLARI ETÜDÜ TV VE RADYO REKLAMLARI ETÜDÜ MART 1984 SAYILARI ÇIKTI