Katalog

CUMHURİYET/2 DoğuBatı Doğal Gaz Borıı Hattı ve Tiirkîye boğazı aşılamadığmdan ülkemizde sanayi ancak yan kapasitesinde çalışabilmektedir. Gelişme çabalan içinde olan ülkemizin enerji çıkmazını yenmesi kacmılmazdır. Öteki ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde de enerji kaynaklannın çeşitlendirilmesi zorunluluktur. Özellikle doğal gazdan yararlanma olanakları her çareye başvurularak sağlanmalıdır. Önemli bir enerji kaynağı olan doğal gazın kullanımı, giderek yoğunlaşmaktadır. Doğal gazın enerji kaynağı olarak kullanılmasının başat nedenleri olarak aşağıdaki özelliklen sıralayabiliriz: Çevre kirlenmesine neden olmaması, Isı değerinin çok yüksek olması, Üretimde daha ucuz teknolojinin kullanılabilmesi, Üretimin niteliğini arttırması... gibi özellikleriyle doğal gaz, gelişmiş ülkelerde, aranan birincü enerji kaynağı olmuştur. Çevre kirlenmesine neden olmaması, doğal gazın ısınmada yakıt olarak kullanılmasını özendirmektedir. Örneğin doğal gazın Ankara'da ısınmada kullanılması halinde, hava kirlenmesinden eser kalmaz. Anılarda ve belleklerdeki Ankara'nın o eski temiz havasını tekrar ciğerlerimize korkusuzca doldurabiliriz. GELtŞMİŞ ÜLKELERİN tLGtSl Yukanda kısaca değindiğimiz özelliklerinden ötürü, doğal gaz kullanımı, gelişmiş ülkelerde gittikçe artmaktadır. 1981 ve 1982 >ıllarında Batı ile Doğu arasmda tartışmalara konu olan Sovyetler Birliği kaynakh doğal gaz OLAYLAR VE GÖRÜŞLER boru hattı, bir süre önce hizmete girmiş bulunmaktadır. 1420 mm çapında, özel alaşımlı çelikten üretilen 3 milyon ton ağırlığında borunun 4458 kilometreye döşenmesi, tüm engellere karşın bitirilmiştir. Dünyanın en zengin doğal gaz yataklarına sahip kuzey komşumuzun Sibirya yöresinde yeraltından çıkarılan doğal gaz, bu boruhattı ile Avrupa insanının yaranna sunulmuştur. Yapılan hesaplara göre, yılda 5060 milyar metreküp doğal gaz bu boru hattı ile Avrupa'ya pompalanacaktır. lleriki yıllarda " d e b i " arttırımı ile pompalanacak doğal gazın miktarı daha da çoğaltılabilecektir. Işletmeye açılmış bulunan DoğuBatı doğal gaz boru hattı tam kapasiteye ulaşması durumunda, Avrupa'nın enerji gereksinmesinin % 15'ini karşılayabilecektir. Daha şimdiden Avrupa ülkeleri gelecekteki enerji gereksinmelerini karşılamak amacıyla yeni doğal gaz kaynakları bulma peşine düşmüşlerdir. Bir orta Afrika ülkesi olan Nijerya'nın zengin doğal gaz kaynaklarından yararlanmak amacıyla 2600 Km. bonı hattının döşenmesi için verimlilik (fızibilite) çalışmalanna başlamış bulunmaktadırlar. Aynca, Ingiltere, Hollanda ve Norveç'in çevrelediği Kuzey Denizi'ndeki zengin doğal gaz kaynaklannın Avrupa'ya ulaştırılmasının çalışmaları da hızla yürütülmektedir. İLGtSİZ KALAMAY1Z Yakınımızda sürdürülen bu çalışmalardan ülkemizin etkilenmemesi düşünülemez. Nitekim, geçen yakın günlerde Sovyetler Birliği ile yapılan 25 yılhk bir anlaşmaya göre, kuzey komşumuzdan Bulgaristan'a pompalanan doğal gazın Trakya üzerinden Istanbul, Izmit ve Gemlik'e ulaştırılması amaçlanmıştır. Böylece boru hattı güzergâhı üzerindeki cam, çimento, gubre ve amonyak sanayilerinin enerji gereksinmesi karşılanmış olacaktır. Bu yeni gelişmenin yanında ülkemizdeki doğal gaz arama çalışmalarında da bir kıpırdama olduğu sezilmektedir. Yapılan arama çalışmalanndan öğrendiğimiz kadanyla, Trakya ve Güneydoğu Anadolu'da oldukça zengin doğal gaz yataklarının varlığmı kanıtlayan belirtiler ortaya çıkmıştır. Tüm bu çabalar, enerji darboğazının aşılması için yapılması gerekli yoğun çalışmaların bir bölümünü oluşturmaktadır. Örneğin, yılda 1.5 milyon ton sıvı yakıt (fueloil) tüketen tstanbul Ambarlı santralmın doğal gazla çalışması halinde ülkemizin ham petrole bağımlılığının aynı oranda azalacağı kuşkusuzdur. Zengin ve geniş doğal gaz yataklarına sahip yakın komşulanmız İran ve Irak'ın bu olanaktan yeterince yararlandıkları söylenemez. Her iki komşumuzun sahip oldukları doğal gaz kaynaklannın bir bölümünün ülkemiz üzerinden geçirilecek bir boru hattı ile Avrupa'ya aktarılması, boyutlu ve kapsamh bir projedir. Böyle kapsamlı ve çok boyutlu bir projenin yapım aşamasına ulaştırılması ülkemiz bakımından kuçümsenemez. Özellikle hizmete sokulan Sovyetler Birliği kaynakh DoğuBatı doğal gaz boru hattını yakın bir dönemde dengeleyebilmek için Türkiye üzerinden Avrupa'ya pompalanacak doğal gazın önemi yadsınamaz. Esasen boyle bir projenin yapım aşamasına ulaştırılması için de zaman çok uygun görulmektedir. Çağdaş Türkiye'yi düşleyenlerin bu tür kapsamh ve çok boyutlu projeleri önemsemeleri kaçınılmazdır. Son ekonomik uygulamalar nedeniyle, işsizlik bunalımına düşen halkımızın, kapsamh ve çok boyutlu altyapı projelerinin yapımı için vurulacak kazma seslerini duyma özlemi içinde bulunduğu kuşkusuzdur. PENCERE Yoksulluğu mu Paylaşalım? 7 KASIM 1984 Gelişme çabalan içindeki ülkemizin enerji darboğazını aşması zorunludur. Bu nedenle enerji kaynaklarını çeşitlendirmeli, özellikle doğal gaz konusuna ciddi biçimde eğilmeliyiz. ŞERAFETTİN UZUNER Yüksek Mühendis 1973 yüından bu yana dünyayı çelişki ve çıkmazlara sokan enerji bunalımının duraksatıldığı söylenemez. Bu nedenle gelişmiş ülkeler, farklı kaynaklar ve değişik seçenekler kulianarak enerji üretifnini çeşitlendirmektedirler. Alınan önlemlerle, ham petrole dayalı enerji kaynağına bağımlılık oldukça azaltılmıştır. Çok uzak olmayan geçmiş gunlerden anımsanacağı gibi, ham petrol eski önemini çok yitirmiştir. Ham petrol kullanımına karşı duyarhlık gittikçe azalmaktadır. Yakın komşulanmız arasındaki savaşın sona erdirilmemesinde ham petrol kullanımının azalmasının payı küçümsenemez. DOGAL GAZIN GEREGİ Gelişmiş ülkelere oranla ülkemizde enerji bunalımı etkinliğini sürdürmektedir. Enerji dar Toplumda gelir dengesizliği gün geçtikçe artryor; devletin sayısal verileri de bu gerçeği vurguluyor; yaşamın çeşitli görüntüleri de... Kendi kendinı aldatmak isteyenler ise Türkiye'nin zenginleştiğini ileri sürerek, kırk yıl öncesinden örnekler vermeye kalkışıyorlar: Eskiden sokaklarda yalınayak yürüyenlere rastlanırdı; şimdi görebiliyor musunuz? Anadolu kasabalarında okula takunya ile giden çocuklar vardı. Köylünün ayağında artık çank yok; ülkemiz zenginleşiyor. Doğrudur; ama bütün dünyada izlenen de budur. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yunanistan'ın kişi başına ulusal geliri 120 dolardı Bizimki de 120 dolar. Bugün Yunanistan 4000 doları aşma yolunda; Türkiye ise beş yılda 1300 dolardan 900 dolara doğru düşme yolunda durmadan yürüyor. Dünkü sömürgeler İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bağımsızlıklannı pekiştirip sanayileşme yolunda bizi geçtiler: biz ise büyük bir yanlış yapıyor; dün ile bugünün aynasında yalnız kendimizi seyredip avunmaya çabalıyoruz. Düne oranla büyümüşüz, gelişmişiz; ama zengin yoksul çelişkisi derinleşmış; gelir dengeleri alabildiğine bozulmuş; çağdışı bir yapı oluşmuş. Jlk yapılacak iş bu dengesizliği düzeltmek, daha somutçası sosyal adalete uygun bir vergilendirme düzeni kurmak değil mi? Ne var ki böyle bir öneriyle ortaya çıktın mı yanıt hazır: Türkiye zengin birülke değil; yoksulluğu mu paylaştırmak istiyorsunuz? • Herifi naşerif içkili gazinoya masa kurmuş; gecede milyonluk hesap pusulasını öderken gık demiyor; gelir dağılımını düzellmeye gelince yanıtı hazır: Yoksulluğu mu paylaşalım? • Altında 30 milyonluk araba; benzini dolar hesabına bağlamış, kendisini dolar zenginliğine adamış yarı mafia, yarı işadamı... Beyefendi gelir dağılımı çok bozuldu; sosyal adalete ters düşüyoruz. Biz zengin bir millet değiliz. Neyipaylaşacağız? Yoksulluğu mu paylaşalım? * Bogaz'da 800 milyona yalı almış; 200 milyon dayayıp döşe(Arkası 13. Sayfada) EVET/HAYIR OKT4Y AKBAL OGRENCI/OGRETMEN Sonınıınıa bîr çözüm getirilemez mi? * Samsun 19 Mayıs İJniversitesi Egitim Fakultesi (eski Eğitim Enstitüsü) öğretim görevlisi iken 2809 sayılı yasanın geçici 3. maddesi gereği 31.7.1983 tarihinde Kırklardi, Babaeski Büyükmandıra Lisesi öğretmenliğine nakledildim. Ancak daha sonra çıkan ve yukarda belirttiğim uygulamayı iptal edip görev surelerimizi haziran 1984'e kadar uzatan 2880 sayılı yasanın gecici 5. maddesi uyannca eski görev yerime iade edilmem için yaptığım başvurular göz öniine alınmadı. Bunun nedenlerini sözlii olarak yetkililere sorduğumda, naklimin başka makamlann istegi üzerine Samsun ili sınırlan dışına yapıldıgı bdirtiMi. Eşim Samsun'da ögretmendir. Eş dunımundan Samsun'a ya da yakın ilkre atanma istegim de yerine getirilmedi. Sonınuma bir çözüm getirilemez mi? Hamza Işık Büyükmandıra Lisesi Mat. Öğretmeni Babaeski * Uğradığınız haksızlığın hakkınızda yapılacak yeni bir araştırma ile giderilebileceği kanısındayız. Bu konuda mektubunuzda sözünü ettiğiniz tüm yetkililere ve makamlara yazılı başvuruda bulunmalısınız. YONETEN MUAMMER TUNCER Yahya Kemal'i Anarken... 1 Kasım 1958 günü Yahya Kemal'i yrtirmiştik. 26 yıl olmuş!.. Ne var ki Yahya Kemal aramızda yaşayan bir şair gibi hep gündemde. Büyük sanatçıların ölümsüzlüğü budur işte. "Ve serin serviler altında kalan kabrinde Her seher bir gül açar, her gece bir bülbul öter" mi, bilmem, ama kitaplarda, seçkilerde, şarkılarda, şiirseverlerin dilinde geziyor dizeleri... "Bir saltanat iklimine benzer bu şehirde Hülya gibi engin gecelerde Yüdızlara karşı Cananla beraber Allah içecek sıhhati bahşetse... Bukâfi..." Böyie demiş bir akşam üstü. Bilmem kitaplarında var mı bu şiir? Yahya Kemal'in kitaplarına alınmayan pek çok dizesi vardır böyle... İşte birkaçı: El'ızabet'tn donu bin dolar Seninkine Kezban pire dolar, bit dolar •k Ozetle * Adana'dan Y. K. 'ya: 657sayıU Devlet Memurlan Kanunu 'nun 1897 sayılı kanunla değişik 158. maddesine göre, aday memurlara kademe ilerlemesi uygularunaz. Ancak 159. madde uyannca, asil memurluğa geçirüenlerin adaylık süreleri kademe ilerlemelerinde ve derece yükselmelerinde değerlendiriUr. irfanına aferin Şamlı Tatlın ne kadar da ihtişamlı Cennette de böyle tatlı olmaz Bir baklava elli katlı olmaz • Akşamlannın yıldızı parlar da söner de Akşamcılar akşamcılık ettikçe Fener'de. •k Bir gelir âleme böyle bir külüstür sanınm Hâlikin bir daha hâlketmesi güçtür sanınm. • * • Var kendisinde bir müteassıp hoca hali Zannım bu ki meb'us olacaktır Hasan Âli Bunlar çeşitli olaylar, kişiler, durumlar üstüne kendiliğinden şairin dilinden dökulüveren dizeler!.. Yahya Kemal'le ilgili pek çok öykü anlatılır. Bilindiği gibi çevresi geniştir şairin.. Söyleşi ustastdır. Kuşağından olanlar, olmayanlar onun yakınında bulunmak isterter. Sevdikleri de sevmedikleri de gözüne girme, bir övgüsünü alma çabasındadır. Bir genç şair gelir, şiirlerini okur. Yahya Kemal 'Senin yazdıkların hem orijinal hem güzel' der. Şair sevinir, Yahya Kemal sözünü tamamlar: 'Ne var ki orijinal olanlar güzel değil, güzeller de orijinal değil". Yahya Kemal bütün şairler gibi eleştirilere çok kızardı. Fikret Adil şöyle anlatır: "Böyle bir zamanda ona Emirganda rastladım, iltifat etti. yanına çağırdı, o bahsi açtı:' Ustadım, dedim, aldtrış etmeyiniz. Bunlar küçük şeyler'. Durdu: 'Evet ama insanı rahatsız eden asıl bu küçük şeylerdir... Mesela, büyük bir yere, bir dağa çıkıp oturabilirsiniz, ama iğne üstünde oturabilir misiniz?' Yahya Kemal, 1 Aralık 1884'te Üsküp'te doğmuştu. Demek bir ay kadar sonra 100. doğum yılını kutlayacağız. TV'nin, üniversitelerin, gazete ve dergilerin böyle bir anmaya hazırlandıklarını sanınm. Yaşasa yüz yaşında olacaktı; ama yüz yıl yaşamak kimin elinde? Yahya Kemal 74 yıl yaşadı ancak... Bu zaman parçasına ölümsüz birçok şiiri sığdırdı. Bir şairin yüzlerce, binlerce şiirle geleceğe kalması olanaksızdır; boyle bir şeyin dünyada benzeri yoktur. Kitaplar dotusu şiir yazan, yayınlayan büyük şairlerın bile sonraki kuşaklara ancak on beş yirmi şiiri kalır. Her yazınsever, Yahya Kemal'in güzel şiirlerini bilir, hatta ezberiemiştir. Bu yüzden Yahya Kemal şiirinin önemini, değerini belirtmek, anlatmak tstemiyorum. Yahya Kemal'in, 'dize mimariığı' en gözebatan yanıdır. Mallarme'nin 'Bağımsız dizeler müzesi' ne Yahya Kemal pek çok dize, ikilik kazandırmıştır. Bütünüyle de çok başarılı şiirleri vardır: 'Erenköyde Bahar' gibi... En iyisi Yahya Kemal'in yaşamından birkaç ilginç öyküyü anımsatmak.., Hasan Âli Yücel'in ünlü 'Sen bezmimize geldiğin akşam neler olmaz • Ben saçlannı öptüğüm akşam sabah olmaz' dizelerini duyunca Yahya Kemal şu sözleri söyler: 'Öyle bir sevda tasviri ki, sevgililer 'Aman bir sabah olsa da kurtulsak' diye sabahı iple çekiyorlar, ama sabah bir türiü gelmiyor!.. Sıkıcı biri, Yahya Kemal'e rastlamış 'Dün size gelecektim, ama rahatsız etmekten çekindim' diye özür dilemiş. Şairimizin yanıtı şu: Sağ ol.' • "•• * > Sevgili babamız emekli Hazine Muhakemat Müdürleri'nden Avukat MEVLIT ölümünün 22. yıldönümü nedeniyle 8 Kasım 1984 Perşembe günü Teşvikiye Camii'nde ikindi namazından sonra Hafız Hacı Halil Ibrahim Çanakkaleli, Hafız Haa Zeki AJtun ve Hafız Aziz Bahriyeli tarafından babamızın, annemizin ve ailemizden ebediyete ulaşanlann nıhuna mevüti şerif okunacaktır. Dostlarm, akrabalann, dileyen yurttaşlarımızm teşrifini rica ederiz. Dr. E r c ü m e n t , Aydın, Uğur Alacakaptan AliUlvi ALACAKAPTAN'm , mutfâğımızın, kahvaltı soframızın değişmez margarini, şimdi daha da lezzetli... • Bol pastörize süt, •zevkinize çok uygun bir tat, •arzu edilen kıvamda bir yumuşaklık, •yeni ambalaj ve çizgileriyle geliştırılmiş Stuut DERS VERİLIR tstanbul Lisesi çıkışh ve Boğaziçi Üniversitesi Endüstri ve înşaat Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi bir kişi, Anadolu Liselerine girmeyi garantileyecek yetkinlikte ders verir. Tel: 521 13 36 özen gösteren anneler için... Boğaziçi Üniversitesi mezunundan matematik ve İngilizce dersleri, 168 34 97 daha da lezzetli