Katalog

27 EYLÜL 1983 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/3 Reagan. BMVJe Sovyetlere çağrıda bulundıı Özetle Çiri'de idamlar Çin Halk Cumhuriyeti'nde kitlesel idamlarm yapıldığı ve yüze yakın kişinin topluca idam tdildiği öne sürüldü. Çintn Güney kesimindeki Guiyang bölgesini gezen turistlerin tantklığına dayanan haberlere göre, son birkaç hafta içinde, Guiyang'da iki kitlesel idam yapıldı ve toplam 92 kişi öldurüldü. Bu arada, ülke çapında yürütülen "suçlan önleme kampanyası" nedeniyle, ağustos ayında Wu Pekin'de, 38'i Şangay'da olmak üzere 68 kişinin idam edildiği, tutuklananlann saymnın ise bini bulduğu belirtttdl Bayan Allende: Pinochet'ye karşı savaştan dönüş yok CEZAYİR, (ANKA) 1973 yılında General Pinochet liderliğindeki askeri darbe ile devrilerek öldurülen Şili Cumhurbaşkanı Salvador Allende'nin eşı Ortesia Allende, "Şili halkının Pinochet diktatörlüğüne karşı mücadelesi geri doniişu mıimkiın olmayan bir noklaya gelmiştir" dedi. Bayan Allende Cezayir'e yaptığı ziyaretin bitiminde Cezayir haber ajansına verdiği demeçte Şili halkının mayıstan bu yana korkusunu yenerek "cuntata ha>ır" sloganı ile sokaklara dokulduğunu hatırlatarak "Halk hareketinin, Pinochel'in devrilmesi ve ilerici gıiçlerin yer alacağı geçici demokralik bir hiıkıimetin kurulması>la sonuçlanacagına inanıyonım" dedi. Bu sonuca ulaşmak için Şili'deki tum muhalefet gruplarının cuntayı devirme hedefi doğrultusunda işbirliğine yoneltmeleri gerektiğini kaydeden bayan Allende dünyada demokratik güçlerini Şili halkının yanında yer almaya çağırdı. ATLAS Nükleer konuda hakça bir anlaşmayı kabule hazırız NEW YORK (a.a.) ABD Başkam Ronald Reagan, Sovyetler Birliği'ni, Avrupa'da nukİeer «.ilahlann sınırlandırılması göruşmelerinde sunulan Amerikan önerilerini kabül ederek "son zamaıriardı dünyada yarattıgı bunalımı »zaltmaya" çağırdı. BBC'ye göre, Sovyetler Birliği Reagan'ın çağnsını soğuk karşıladı. TASS ajansı, yorumun da Başkan Reagan'ın BM'deki konuşmasında yeni bir şe\ olmadığını belirtti. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önunde söz alan Reagan, Moskova'ya karşı ılımlı bir tavır takınarak "Anlaşma kapısı acıktır .Sovyetler'in bundan yararlanması 7amanı gelmiştir" dedi. Ulkesinin Sovyetler'in toplam askeri varlığına Avrupa'ya silah yerleştirerek karşılık vermemeye hazır olduğunu söyleyen Reagan, bununla birlikte VVashington'un herhangi bir yerc füze yerleştirme hakkını sakh tuttuğunu bildirdi. Reagan, Nato'nun, bir anlaşma çerçevesinde Sovyetler, Reagan'ın çağnsım soğuk karşılarken TASS'ın yorumunda Reagan'ın konuşmasında yeni bir şev olmadığı kaydedildL Pershing 2 ve Cruise füzelerinin yerleştirilmesiyle ilgili her turlü indirimi kabul etmeye hazır olduğunu söyledi. Ulkesinin nükleer güçleri şimdiki durumundan daha düşuk seviyeye indiren hakça bir anlaşmayı kabul edeceğini söyleyen ABD Başkam, "Uzlaşmaya hazırız, ancak son olaylar nedeniyle nükleer fiizelerle ilgili olarak yapılacak her tiirtu anlaşmamn etkin biçimde kontrol edilmesi gerektiğinde ısrar ediyoruz, Sovyetler'in silahlann kontrolunü istediğini, yalnız sozle degil gerçekten kanıtlaması zamanı gelmişlir" dedi. Reagan, Avrupa'da nükleer silahların sınırlandınlmasıyla ilgili yeni önerilerinin, ABD ile Avrupa'da ve Asya'daki müttefikleri arasında derinlemesine gorüşmelerlekararlaştırıldığınısöyledi. Sovyetler'i silahsızlanma ile ilgili tum önerilerini reddetmekle suçlayan Ronald Reagan, bununla birlikte Sovyetler Birliği'nin ciddi olarak gorüşmelere başlayacağı umidini yitirmediğini sözlerine ekledi. OKYANUSU FransaÇin Fransa'nın Çin Halk Cumhuriyeti ile geçici bir ulaştırma işbirliği anlaşmasım imzalayacağı açıklandu Konu ile ilgili olarak Fransa'da bulunan bir Çin heyeti ile gönişen Ulaştırma Bakanı Charles Foterman, soz konusu anlaşmamn imzalanmasından sonra işbirliği alanlanmn ayrıntılı bir biçimde saptanacağını bildirdi. Uruguay'da kişi başına gelir ortalaması 1.710 dolar Uruguay, Latin Amerika ülkeleri içinde zengin sayılabilir. Kişi başına ortalama yıllık gelirin yılda 1.710 dolar (410 bin lira) olduğu bu 3 milyonluk ülke, son derece gelişmş olan sosyal yardım ve sosyal hizmetler nedeniyle uzun yıllar "Latin Araerikanın İsviçre'si" adıyla anıldı. Ancak 1976 darbesi sonrasında uygulanan ekonomik programlarla sosyal refah sisterni bıiyük ölçude tasfiye edildi. Ülkede okuma yazma oranı yüzde 94. 17. yüzyılda lspanyollar tarafından işgal edilen ulke İS yıllık bir savaştan sonra 1825 yılında bağımsızlığını elde ederek "Uruguay Sark Cumhuriyetr (Oriental RePublic of Uruguay) adını aldı. tlk defa 1911'de iktidara geçen liberaller sosyal programlar uyguladılar ve ulkedeki liberal demokrasi geleneğinin temellerini attılar. Bu gelenek 1973'e kadar surdü. Tupamaro gerülalanntn eylemlerine karşı ilan edilen sıkıyönetim, otoriter bir rejimin yolunu açtı. Ülke 10 yıldır dunyanın en sert askeri rejimlerinden biri tarafından yönetiliyor. Rogers!Sükleer silahlar yato Başkomutanı Orgeneral BernardRogers ülkelerin nükleer silahlannı muhafaza etmeleriniistedi. Rogers, "Cenevre gorüşmelerınde bir sonuca vanlmazsa, yeni nükleer fuzeler Batı Avrupa'ya yerleştirilecektır" dedi. Doğal Gaz Avrupa Ekonomik Topluluğu, 1990 yılında Sovyetler Birliği'nin on (AET) üyesi ülkeye doğal gazın yiizde 19'unu verebileceğini hesapladt. Sovyet yetkilileri ise bu oranın yüzde S'den ızla olamaycağmı açıkladılar. Jluslararası lnsan Hakları Komitesi, Sovyetler Birliği'nin doğal gaz boru hattında yaklaşık 100 bin mahkumu çalıştırdığtnı öne sürurken, Sovyetler Birliği bu iddialann politik amaçlı olduğunu, doğal gaz boru hattında eğitilmiş uzmanlann ve normal, sıradan ifçilerin çalıştığını savundu. Pakistari*da bir muhalefet lideri daha tutuklandı RAVALPI1NDI (a.a) Pakistan Demokrat Partisi Lideri Abdul Vali Han dün Londra'dan gelir gelmez Ravalpindi Havaalanı'nda polis tarafından tutuklandı. Pakistan polisi bugune kadar, Londra'dan Pakistan'a dönen 10 muhalif lideri lutukladı. 62 yaşında olan Vali Han KuzeyBatı sınırındaki bolgesinin en nufuzlu siyaset adamı olarak biliniyor. Öte yandan Vali Han'ın babası ve eşinin de geçen ay başlaiılan hükümet aleyhtarı kampanyadan bu yana Peşaver yakınlannda gozetim altında tutuldukları belirtiliyor. 9 Uruguay'da 100 bin kişi yönetimi protesto etti Dış Haberier Semsi Uruguay'ın başkenti Montevideo'da son yılların en buyuk muhalefet gösterisinde vaklasık 100 bin kişi General Gregorıo Alvarez yonetımini protesto etti. Öğrenci kuruluşlarınm yonetimden bir gösten için izin almasıyla başlayan olayda toplumun başka kesımleri ve siyasal muhalefet liderleri de yer aldı. Uç kilometre uzunluğunda bir kortej oluşturan gostericıler Uruguay'ın başkentinde "Özgürlük, Iş, Ücrel ve Af" sloganları attılar. Polis göstericilere engel olmadı. Gösteride demokrasiye yeniden donulmesi isteği ortaya atıldı. Uruguay'ın siyasal muhalefet liderlerinden "Ulusal Partı" Başkam Eladio Fernandez Menedez oncekı gun yeniden tutuklandı. 1968 yılındaki bir genel gre\in ve 1970'lerde solcu Tupamaro milıtanlarının terör eylemlerinın ardından başlayan siyasal bunalım, 1973'te Başkan Juan Marıa Bordaberry'nin sıkıyonetim ilan etmesıyle doruğa ulaştı. tupamaro militanlarına karşı gerçekleştirilen harekâtlar bu örgutun dağılmasıyla sonuçlandıktan sonra 1976'da General Gregorio AKarez yonetıminde bir darbeyle Başkan Bordaberry görevden uzaklaştırıldı. Yerine as tŞKENCELER l l.KF.Sİ Urugua>. uzum baglannın yanı sıra işkence u>gulamalan ile de lanınıyor. Uluslararası \f Örgütu'ne gore. Unıguay dunyamızda işkencenin en >a>gın oldtıgu ulkeler arasında keri bir yonetim geçti. Askeri yonetimin 1980 yılı sonunda yaptığı bir anayasa oylamasının anayasanın reddedılmesiyle sonuçlanması uzerine Devlet Başkam Alvarez "d«»mokrasi\e geçiş siirecini" yönlendirmekle gorevlendirildı. Yonetim bu yıl içinde anayasa reformu gerçekleştırecek ve 1984 yılında genel seçimlere gıdecek. General Alvarez'in görev sıiresi mart 1984'de doluyor. Federal Alman seçimleri siyasal tabloda değişiklik yaratmadı Dış Haberier Servisi Federal Almanya'da önceki gün yapılan Hessen ve Bremen eyalet seçimleri, Sosyal Demokratlar'da sevinç, Hıristiyan Demokratlar'da üzüntü, Hur Demokratlar'da ise ikisini de yarattı, ama siyasal tabloda değişikliğe yol açmadı. Bremen eyaletınde zaten çoğunluğu elde tutan Sosyal Demokratlar oylarını yuzde 49.7'den yüzde 52.4'e çıkanrken, Hür Demokratlar yüzde 5 barjının altına duşerek mecliste temsil hakkını kaybetti. Hür Demokratların 11 sandalyesini Sosyal Demokratlar, oylannı koruyan Hıristiyan Demokratlar ve yüzde 5.1'den yüzde 6.3'e çıkan Yeşiller paylaştı. Siyasal bir bunalım halindeki Hessen eyaletinde meclis daha geçtiğımiz eylülde seçilmişti. Eylülde oylann yüzde 46.7'sini alan Hıristiyan Demokratlar tek başlanna çoğunluğu sağlayamamış, müttefıkleri Hür Demokratlar da meclise girememişti. Hıristiyan Demokratların tek tesellisi, Başbakan Helmut Kohl'un eline bazı kozların geçmesi oldu. Hessen'de iktidann küçük ortağı Hür Demokratlar, büyük ortağa borçlanmış oldu. Aynı zamanda Hür Demokratların varlığını surdiırebilecek durumda olduğunun görülmesi, Kohl'a Hıristiyan Sosyal Partili Içişleri Bakanı Friedrich Zimmermann'a karşı koz sağlamış oldu. Hıristiyan Sosyallerin Hur Demokratların nasıl olsa yok olacağı biçimindeki propagandayla kendi ağırlıklarını artırma imkânı biraz olsun azalmış oldu. Kurban etleri Kurban Bayramı sırasında, Mekke'de kesilen kurbanlann etleri, açlık sorununa yardımcı olmak amacıyla uç ülkede bulunan göçmenlere gönderildi. tslam Kalkınma Bankası'mn desteğiyle gerçekleştirilen yardım, hava yoluyla Mekke'den Sudan, Pakistan ve Cibuti'ye ulaştmldu Üç ülkeye gönderilen kurban etlerinin, bin ton olduğu kaydedildL Mitterrand'm bütçesL ücretlerde kesinti, vergilerde artış öngörüyor MEHMET ALTAN PARİS Parlamentoya sunulmak üzere Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanan 1984 yılı butçe tasansı, Fransızların önumuzdeki yıl da "kemer sıkmalanm" önsöruvor. Tam 40 milyar farank (1 trilyon 200 milyar lira) ek kaynak jaratılmasını ongoren, butçe tasarısı, ağır vergiler getıriyor. Sosyalist François Mıtterrand hukumeti gelecek yılkı butçe için uç temel ilkeyi hedef alıyor. Bunlardan ilki, butçe açığını mümkun olabilen olçüde azaltmak. Bu nedenle devlet harcamalannda da buyuk kısıntılara gidiliyor. Gelecek yıl kamu harcamalarında sadece yuzde 6'lık bir artış ongörulüyor. Enflasyon goz onune alınırsa, reel bir artış soz konu«u değil. Yine ayrıca, onumuzdeki yıllarda kamu kesiminde hiçbir yeni iş imkânı yaratılmayacak. Daha yalın bir de>işle, devlet kendi bunyesinde hiç kimseye iş vermiyor. Bütçenin ikinci temel ilkesi ise yeni vergileri dar gelirlilere yuklememek. Getirilen yeni vergilere gore, geçen sene 20 ila 30 bin frank vergi odemiş olan Fransızlar 1984'de «?o 5,30 bınden fazla ödeyenlerde yuzde 8 daha fazla vergi odeyecek. Ancak bu kararın orta sınıfın ust tabakalarına ağır darbe ındirdiği ileri surulüyor. Nıtekım sol partıler de bu kararlarda değişiklik yapılmasını istiyor. Örneğın George Marchais îiderliğindeki Komünist Parti, bu vergi oranlarının azaltılıp, servet vergisinin ağırlaştırılmasını oneriyor. Soz konusu partiye göre, butçeye ek kaynakları, Fransa'da 1500 milyar franklık (bin beşyuz milyar) bir servete sahip 110 bin aileden Fransızlar, 1984'te de kemer sıkacaklar Komünist Parti, bu vergi oranlarmm azaltılıp, servet vergisinin ağırlaştırılmasını oneriyor. Ülkenin en büYük iki işçi konfederasyonu hükümeti destekliyor ama bu kararı ücretlilere kabul ettirmek zor. ğına ayak uydurması ve bu alanda ABD ve Japonya ile arasındaki farkı kapatması için öncelikle ele alınan programın 12 maddesi şöyle: 1 Yeni teknoloji kullanımıyla, Fransız endüstirisini çağa uydurmak, 2 Endüstri kesimindeki çağdaşlaşmaya paralel olarak eğitim sistemine ve gençlerin mesleki oluşumlarına yeni bir duzen vermek, 3 Araştırmayı ve yeni buluşları teşvik etmek, 4 lletişim Sanayiini geliştirmek, 5 Enerji alanında Fransa'nın dışa olan bağımlılıgını azaltmak, III Leopold öldü 19341951 yüları arasında Belçika Krallığı yapan ///. Leopold öldü. Kraliyet saraymdan bildirildiğine göre 82 yaşındaki Leopold, kroner yetmezliği nedeniyle dün SaintLuc Universitesi Hastanesine kaldınldıktan bir sure sonra hayatım kaybetti. Ülkedeki önemli etnik topluluklardan Wallonlar ile sosyalistlerin sert muhalefeti karşısında Leopold, 1950 yılında yetkilerini oğlu Baudouine bıraktı, 1951 yılında da tüm yetkilerinden feragat etti Kuzey Irlanda'da büyük cezaevi firarı İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (LRA) militanı 38 kişi önceki gün Maze Cezaevi'nden kaçtı. Aynı güniin akşamı kaçaklardan 15'i yakalandı. BELFAST (AP) "lrlanda Cumhuriyelçi Ordusu" (IRA) militanlarından 38'i önceki gün Belfast yakınlarındaki MazeCezaevi'nden kaçtı. Tutukluların kaçış sırasında cezaevi gardiyanlanndan birini oldürdukleri, 6'sını da yaraladıkları bildirildi. Gardiyanlann 5'inin bıçakla, l'inin de tabancayla yaralandığı belirtiliyor. Olay sırasında tutuklular arasından da yaralananlar olduğu ancak yaralıların kesin sayısı hakkında bilgi edinilemediği kaydedildi. Kuzey îrlanda Işleri ile görevli Bakanlıkça ve lngiltere Içişleri Bakanlığı'nca yapılan açıklamalarda toplu firara katılanların 15'inin aynı gunun akşamında güvenlik kuvvetlerince yakalandığı bildirildi. Ingiliz polisi kaçmayı başaran diğer 23 tutuklunun yakalanması için olağanustu önlemler aldı. KAÇIŞ NASIL GERÇEKLEŞTİ? İRA yanlısı 38 tutuklu ilk aşamada tabanca ve bıçaklarla gardiyanları etkisiz duruma getirdikten sonra cezaevine yiyecek taşıyan araca el koydular. Kamyonla girişteki engeli devirip kaçmaya çalışan tutuklular bu sırada bir gardiyanın ozel otomobilinin kamyonun yolunu kesmesi üzerine araçtan atlayıp koşarak uzaklaştılar. Kaçan tutukluların bir bölümünun uzerinde iç çamaşırdan başka bir şey bulunmadığı bir bolumünun ise gardiyan elbiseleri giydikleri anlaşıldı. Cezaevinden biraz ötede bir aracı zorla ele geçirip bolgeden uzaklaşanlardan 15 kişilik bir grubun akşam saatlerinde Belfast'ın kuzeyinde güvenlik guçlerince yakalandığı bildirilıyor. Kaçaklann güvenlik gö*revlilerine direnmedikleri ve teslim oldukları kaydedildi. Adından sık sık soz edilen Maze Cezaevi'ne ateşli silahların nasıl sokulduğu nıerık ediliyor. Maze Cezaevi, güvenlik önlemlerınin en sıkı olduğu cezaevlerinden birisi. Bu cezaevınde tutuklu ve hükumlu bulunan İRA militanlanndan buyuk bir bölumü, kendilerine siyasal tutuklu statüsü tanınması için açhk grevine başvurmuş ve bunlardan 10'u olmüştü. Açlık grevine başuyıp yaşamını yiiirenlerden birisi de cezaevindeyken mılletvekili seçüen Bobby Sands idi. FRANÇOİS MİTTERRAND Sosyalizme selam, kemer sıkmaya devam. alınacak vergilerle butçeye gerekli ek kaynak yaratılabilir. Komünist Parti'nin hükümeti vergiler konusunda butçe göruşmelerinde zorlaması bekleniyor. Üçüncu temel ilke ise, ucretlerin enflasyon oranına denk veya bu oranın altında arttırılmasını ongöruyor. Bu gerçek gelirlerin azalması demek olacak. Fransa'daki gözlemciler, butçenın butun başarısını ucretlerdeki artışın frenlemesinin belirleyeceğini soyluyorlar. Ancak, sol bir hukumetin bu kararı nasıl uyguluyabileceği tartışılıyor. Her ne kadar Fransa'nın en büyük iki işçi konfederasyonu hükümeti destekliyorsa da, bu kararı ücretlilere kabul ettirmek çok zor. Hukumet çevreleri ise Fransa'daki ucret ve enflasyon artışlarının diğer ticari rakip ulkelerden daha fazla oldu ^ 983 Banş Adamı Odülü Hukuk Yoluyla Dünya Barışı Merkezi, 1983 Banş Adamı Ödülü'ne, Mısır Devlet Başkam Hüsnü Mübarek 7 lâyık gördü. Ödül dün, Merkezin Başkam Charles Rhyne tarafından Xtübarek'e verildi. Hüsnü Mübarek, bu ödüle lâyık gorülen ikinci Devlet Başkam oldu. Kenyn'da seçim Kenya Devlet Başkam Daniel Arap Moi'nin parlamentoyu feshetmesi üzerine, Kenya halkı, belirlenenden bir yıl önce sandık başına gitti. Ülkenin tek siyasi Partisi olan Kenya Afrika Ulusal Birliği'nin (KANU) yayın organı "Kenya Times", halktan, oy verecekleri kişîleri iyi seçmelerini istedi. 6 Yeni iş alanları için çaba göstermek, 7 Fransa'nın iç pazarına ve yabancı pazarlara daha çok mal satmak için çalışmak, 8 Doğum oranını arttırmak ve ailelere daha iyi yaşayabilecek ğunu belirtip, bu uygulamaya ortamı yaratmak için çaba gösgıtmeden Fransa'nın krizi atlatermek, tamayacağını öne sürüyorlar. 9 Merkezi yonetim sistemi ye9. BEŞ YILLIK PLAN rine yerel yönetimlere ağırlık vermek, NE ÖNGÖRÜYOR? 10 Şehirlerdeki yaşam koşulAslında, gelecek yıl Fransularını daha iyileştirmek, lardan büyük olçüde fedakârlık 11 Sağlık sistemini geliştirmek, ısteyen 1984 yılı butçesi, yakın12 Adalet ve güvenlik mekada parlamentoya sunulacak olan nizmasını daha iyi çalışır haJe ge9. beş yıllık planın bir "uygnlatirmek. ma aracından" başka birşey deFransa'nın gelecek yüzyılda ğil. da önde gelen bir ulke olması Bu nedenle sol hukumet bu için hazırlanan 9. Beş Yıllık Plan butçeyi "gdecegin Fransâ'sını" kurmak için bir köprübaşı gibi • ve onun "uygulama aracı" olan 1984 yılı butçesinin, parlamengörüyor. toda ne gibi değişikliklere uğraBütun devlet harcamalan, ucyacağı, bilinmiyor. ret lerde kısıntı öngorürken, 9. Avnca, "Fransanın gelccejibeş yıllık planda, "öncelikli 12 ne" dünuk bu projelerin, ağır fealana" 1984 yılında 60 milyar, dakârhklar isteyen ve "bngünii beş yıl içinde ise 350 milyar yaşayan" Fransızlar tarafından frank harcama yapılması kararkabul edilip edilmeyeceği de dilaştınldı. ğer bir bilinmeyeni oluşturuyor. Fransa'nın süper teknoloji ça ABD, Çin'e askeri malzeme vermeye hazır olduğunu açıkladı PEKtN (a.a) ABD, Çin Halk Cumhuriyeti'ne askeri malzeme vermeye hazır olduğunu açıkladı. Bir Amerikalı yetkili, Pekin'de yaptığı açıklamada, geçen mayısta yüksek teknolojideki ihracat kontrolünün serbest bırakılması nedeniyle, Washington'un, 1981'deÇin'in verdiği listeye göre bazı yardımlarda bulunacağını söyledi. Yetkili. listedeki maddelerin tümünün askeri malzeme içermediğini de sözlerine ekledi. Çin Halk Cumhuriyeti'nde yabancı sermayenin ülkede ortak yatırımlara girişmesini özendirmek amacı ile bazı yeni düzenlemeler yapıldı. Yatırıma girişecek şirketlerden ithalat vergileri alınrnaması kararlastı rıldı. İ 8oyda obfarr cföv/z taşıdık. tth TRANSTGRK TAŞIMACIUKAS 1983'ün ilk 8 ayında, dış ülkelere verdiğimiz taşımacılık hizmetleriyle yurdumuza 10.272.327.98 Dolar döviz kazandırdık. Kıvancımız: Ülkemiz ekonomisine sağladığımız katkı! Hedefımiz: Dünya yollarından ülkemize daha çok döviz taşımak!