Katalog

4 NİSAN 1983 EKONOMİ Cumhuriyet 9 EKONÖMİDE Yakana Sermaye Semineri YASED Yabancı Sermaye Koordinasyonu Dernegl 3. kuruîuş yıîdönümü nedeniyle, «Dış ülkelerdeki yabancı sermaye tecrübesînin Türkiye'ye tanıulması» konulu bir seminer düzenledi. Marmara Etap Oteîi'nde yapılacak oîan seminer bugün 14.30'da başlayacak. BM Raporu: Türkiye kısa vadeli borçları temizlediği ölçüde kolay borç bulacak Raporda, üretim maliyetle rindekl artışın yarattığı baskının 1983 yılında da sürmesinin beklendiği kay dediliyor. Türkiye'nin uyguladığı sı kı para politikalarma da ANKARA (ANKA> U slnde gerîlemenln gözlendi değinen rapora göre, 1982 zun bir süreden beri buna ği bellrtildi. yılmm ikinci yarısında ban lım içinde kıvranan Batı kerlerin çöküşü ile durumu BM Avrupa Ekonoraik Avrupa ve Kuzey Amerika Komjsyonu raporunun, Gü sarsılan bankalara sağlaekonomilerlnin, 1982 yılın ney Avrupa ülkelerine ayrı nan parasal destek nedeniy da canlanacağma ilişkin lan bölümünde Türkiye eko ie «para hedefleri» aşılmış tahminlerin yanlış çıktığı, nomisinde kaydedilen geliş bulunuyor. bu ülkelerin gayrl safi yurt melere de değiniliyor. 19S0 1983 yılı içln ekonomik içi hasılasında söz konusu yılında uygularnaya konu büyüme, dış ticaret, tükeyılda beklenen ytizde 1,5 o îan ve ekonominin büyük titn ve ö?e\ sabit yatırım ranında artışm gerçekleş ölçüde serbest.Ieştirilrresi alanlarmda artış ve enfmediği bildirildi. ne yol açan istikrar progra lasyon oranmdaki düşüş he Birîeşmiş Milletler Avru mının, 1981 yılında enfJas deflerini 1982 yılı gerçekleş pa Ekonomik Komisyonu yon, sınai üretim, ihracat melerine göre, «hırslı» olarak niteleyen raporda; (ECE)'nin, Kuzey Ameri ve cari işlemler gibi temel ka ve Batı Avrupa ekono sorunlarda olumlu etki gös Türkiye'nin bir süre önce, milerinln 1982 yılı gelişme termeye başladığı; ancak kısa vadeli dış borçlarının 1982 yılında yüksek faiz o önemli bir bölümünü ödeye lerlni konu alan raporunda raniarı ve petrol dışı ithabilmesinin, yeni dış borç bu ülkelerde 1982 yılında lat fiyatlanndakl artışlar kaynağı buîmasını kolayortalama sıfır büyüme kay sonucu üretim maîiyetleri laştırıcı bir faktör oldugu nin yükseldiğl belirtiliyor. savunuluyor. dedlldiği, bu ülkelerden T Osman ULAGAY Rapora göre, 1982 yılınm ikinci yarısında ban. kerlerin çöküşii ile birlikte durumu sarsılan ban. kalara sağlanan destek, «Sıkı para politikası hedefleri»nin aşılmasına neden oldu. Kafaoğlu mayınlı tarlaya adım atarken Türkiye'de seçimin, iktidarın, siyasl hakların oneminm anlaşılması için gn liba Kataoğlu'nun banka sistemini yeniden düzenlemek için yetki istemesV gerekiyormuş. Bugüne dek kanunlarm hınlı çıkartılmasından, gtinün şartları içinde bazı yetkilerin alışılmadık biçim de kullanılmasmdan fa?la rahatsız olmayanlar bile bankalarm yeniden düzenlenmesi için yetki ıstenince epeyi tedirgin oldular. Bu konuda dile getirilen tepkilerln basındaki yankıları da oldukça üginçti. 26 mart tarıhli Milliyet'teki başyazısında Mehmel Barlas şöyle diyordu" «Türkiye'de teme] siyasi karar niteli&i taşıyan konularda deği.şiklik yapılması bazen o kadar kolay oluyor ki.. SeçJtn ka zanmaya, kamuoyu yoklaması yapmaya, uzman ve uygulayıcı kişüere dayanişmaya hiç gerek yok.. Bir bürokratik kadro, bir politikayı değiştîrmeyc karar verince o iş bitiyor.. Şu anda gündemde, ban kalar hakkmda yeni düzenlemeler yap nıaya imkan tanıyacak olan yetki yasası tasansı var... Sessîü sedasız görti şültiyor ve aynı şckilde kesinleşeceği de belîi... Türk bankactlılc mcvzuatı üzerlndeki bn gelişmeleri, meselâ Fransa Devlet Başkanı Mitterand izleyebilse hcm şaşınr hem inırenirdL Ciinkfi Fransa ıribi bir ülkede, bankalarm devlet srüdümii altına böylesîne sokulmasını ve nıtilkiyet yapılannın de§:iştirilm© sini amaçlayan politîkalan iktidara ?retirmek sosyalîst Mfttemnd'm 20 yıhnı altnıştır; bu çeslt hir proçramı ancak 20 snl sonra seçim kazanıp uygulamjş tır. Oysa bizde bir seçim yapîlrmş ve kamuya para banka sektöründe !îk öneren görüş kazanmış da dir...» 29 mart taribli Tercüman'daki başyazısında Nazlı Uicak da şöyle yazıyor: «ÎVÎaliye Bakanı Danışma 'VTer'isi'nden yetki istiyor. Bu yetki alındıktan sonra para ve sermaye pîyasası bîr süre Uanun hük~ mündc kararnameîerle idare edilecek. Aslmda bu yetkiye dayanılarak kanunlarda yapılacak de^işiklikler ekonomiyl bütünüyle etkileyeoek çapta ve nitelikte. Zaten Türkiye'de çeşitli ve farklı fikirlerî temsil eden siyasi partiler olmadı£ı için, kantınlar uzun uzun tartısılmıyor, kamnoyıı yeterince avdınlatıîmıyor. Bir de Banışma Meclisi devre dıst bırakılıp hadiseler bürokrasinin kapalı kutusu Içine hapsedilîrse tam bîr oldu bitti île karşı k? r sıya kaiaca&ız..» Gene Tercüman'da ErttıŞrul Soysal, «îdaresf devletten. parasi mîlletten bir tiir bankacı'ık kanımızdadır. Bank?rıîık Cok nazik h\r sektör olmakla beraber ö/el teşpbbiis bu kadar vesayet altına ahnmalı mıdır?» sorusunu sorarken 31 mart tarihli Dünva'da T. Güngör Uras şunları yazıyor: «tTiirk banka siste minde bugün karşılaşılan sorunlar, denetinı sorum lulu^u taşıyan kuruluşların yetkisizli&înden dejgril. sahip oldnklan yetkilerl zamanında ve yeterince kullanamamalarmdan kaynakianmakta. Sorunu perçek boyutiarı dışında, başka tartışma alanlarına taşır mak lıer halde çciziimü saglamar. tersine prüçleştîrîr. özellikle banka sismJnîtî yeniden diîzenlenmesl tartışmalarınm bankalarda devletîn nay sahibi olması. bankalarm yönetiınine el koyması seklinde dönüsmesi çok hatalı bîr poîitikndır... B'*r kısım çevreler ivî nîvetle banka sisteminde düzenieme beklerken di^frFeri bankalara el ko nnlmasım ÖTİpmektp. d's çevreler de acaba Titrk Hiikümetin^n ekonoml noî'tîkası de&'stî ml süphes'ne diismektP'tlir'er..» Yetki yasasma karşı tepkilerîn boyutu ve tepkl kavnaklarmın yaygıniıgı Knfao*lu'nun istedipl yetkileri alsa bile bankaiar konusunda yapabiieceklerinin sınırlı kalaca^mı gösterîyor. özellikle holdinecbanka iliskilerinde yeni bir düzene ereçisi sa&layacak etkin önlemler almması kolav oîaea^a benzemiyor. Cok daha yavefin bir kesimî doğrudan ilgiipndiren vergl konularmdaki değişiklikler bile bu denli tepki yaratmazken bankalarm yenMen düzenlenmesi gündpme fîeJince tepki cephesînin birdenbire oîuşuvermesi, secimfn. siyasi hakların, k?muoytmun hatırlanması banka îobisinin Türklye'deki gücünü de ortava koyuyor. Görülüyor ki. Kafaoghı banka sistemini yeniden düzen^emek için istedlfcl yetkiyl aldıgmda kendisinl mayınlı bîr tarlanm ortasmda bula cak. Ondan sonra atacağı adımların neler KH\rece&nl hep bîrîikte göreceğiz. SCÜR LAfi 1 DÖVİZtN CtNSt 1 1 1 1 1 ABD dolan Avustralya do'an Avusturya şiJini Batı Alman markı Belçika frangı DÖV AJıç 203.85 176.02 .11.96 84.10 4.23 23.70 28.05 74.60 27.20 98.00 24.11 85.29 165.53 697.02 28.31 301.29 59.08 ) fz 1 1 1 100 100 1 Danimarka kronu 1 Fransız frangı Hnllanda florinl îsveç kronu îsviçre frangı ttalyan lireti J3pon yeni 1 1 1 1 1 Kanada dolan Kuveyt dinan Norveç kronu Sterlm S. Arabistan riyalî 207.93 179.54 12.?0 85.78 4.32 24.18 28.61 76.09 27.75 99.96 14.39 87.00 168.84 710.96 28.87 307.32 f$0.26 Satış E F E KTİF Alış Satış 203.85 209.97 167.22 181.31 11.96 12.32 84.10 86.62 4.02 4.36 23.70 24.41 28.05 28.89 74 S0 76.84 27.20 28.02 98.00 100.94 13.41 14.54 81.03 87.85 157.25 170.50 662.17 717.94 29.16 26.80 301.29 310.33 56.12 60.85 BilimBırlikBasarı YAŞAR HOLDİNG Atatürk'ün emriyle, Türkiye^in ikinci millî bankası olarak kurulan Tütünbank, son birkaç yılda, ülkemizin büvük bankaları arasında yerini aldı. Sermayesi 400, mevduatı 10 misli artarak, milyonlar katmdan milyarlar katma yükseldi. îştirâkleri yüz milyonlarca lirayı buldu. Tütünbank'm büyük banka olmasmda, dahil oldugu YAŞAR HOLDÎNG'inpayı vardır. Yaşar Holding, 34 şirketten oluşan, Türkiye'nin en büyük holdinglerinden biridir. 10.000'i aşkın ortağı ve 100 milyar liralık yatırım hacmiyle, ulusal ekonomimizin temel taşlarındandır. Yaşar Holding, ülkemize her yıl milyarlarca liralık döviz kazandırmaktadır. "bankanız" §1 KW1 S > Kuveytlinin ceki karsıhksız cîkfı ÎZMİR, (THA) Ticaret Ba, kanlığı bir sirküler yaymlayarak Türk ihracatçUanm karsılıksız çek veren Kuveytli bir işadamına karşı uyardı. Ticaret Bakanlığı konu ile ilgili olarak yayınladığı slrkülerde, Kuveyfde iş yapan Suriye uyruîchı Mr. Al Maari Mlıd Salah'm canh koyun için bağlantı yat> tığı Türk firmasma verdipi «Sîcuate Vabcaure Arahe Paris» bankasma ait 912 bin dolarlık çekin karşılıksız çıktığını büdir di. m î